Научная статья на тему 'The main craniocerebral and epidemiological analysis of the risk of brain cerebrovascular risk among young people in Shymkent'

The main craniocerebral and epidemiological analysis of the risk of brain cerebrovascular risk among young people in Shymkent Текст научной статьи по специальности «Клиническая медицина»

CC BY
38
10
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
МОЗГОВОЙ ШОК У МОЛОДЫХ ЛЮДЕЙ / ФАКТОР РИСКА / ИНВАЛИДНОСТЬ / ШКАЛА NIHSS / ЖАСТАРДАғЫ БАС МИ ИНСУЛЬТі / қАУіП ФАКТОРЫ / МүГЕДЕТіК / NIHSS ШКАЛАСЫ / BRAIN STROKE IN YOUNG PEOPLE / RISK FACTOR / DISABILITY / NIHSS SCALE

Аннотация научной статьи по клинической медицине, автор научной работы — Батырбаева Ж.М., Абасова Г.Б., Утепов Д.П., Осипов Е.Қ.

Шок мозга в Республике Казахстан (РК) занимает третье место после инфаркта миокарда и злокачественных новообразований. Согласно официальной статистике, более 40 тысяч казахстанцев понесли мозговой шок в 2016 году, из которых 24% были смертельными. Одной из основных причин развития мозгового инсульта в Республике Казахстан является 104,6 на 100 000 населения.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Основной черепно-мозговой и эпидемиологический анализ риска цереброваскулярного риска головного мозга среди молодежи в Шымкенте

The brain stroke in the Republic of Kazakhstan (RK) takes the third place after myocardial infarction and malignant neoplasms.According to official statistics, over 40 thousand Kazakhstanis suffered a brain stroke in 2016, of which 24% were mortal.One of the main causes of brain stroke in the Republic of Kazakhstan is 104.6 per 100,000 population.

Текст научной работы на тему «The main craniocerebral and epidemiological analysis of the risk of brain cerebrovascular risk among young people in Shymkent»

Вестник Ка^ЖМУ №3-2018 УДК 616.831-005.1

Ж.М. Батырбаева, Г.Б. Абасова, Д.П. Утепов, Е.Ц. Осипов

Международный казахско-турецкий университет им. Х.А. Ясави, г. Шымкент, Республика Казахстан

ШЦЖМККА г. Шымкент

ШЫМКЕНТ KАЛАСЫНДАFЫ ЖАСТАРДЫН, БАС МИ ИНСУЛЬТ ЦАУШ ФАКТОРЫ МЕН НЕГ1ЗГ1 КЛИНИКО-ЭПИДЕМИОЛОГИЯЛЬЩ АНАЛИЗ!

Цазакстан Республикасында (ЦР) бас ми инсультi кездесу жиiлiгi бойынша миокард инфарктiсi жэне катерлi iсiктен кейiн Yшiншi орын алады. Официальдi статистикалык мэлiмет бойынша 2016 жылы 40 мыцнан астам цазацстандыцтар бас ми инсультт басынан етюзген, олардыц 24% влiммен аяцталган.[1,2] Бас ми инсультiмен аурушацдыц кврсеткiшi елiмiздiц эр аймагында эр турлг. жылына 1000 адамга шащанда 2,5-тен 3,7-ге дейiн курайды, ал влiм кврсеткiшi 100 мыц адамга шащанда 100-ден 180-ге дейiн жетедi. Цазацстан Республикасында бас ми инсультi мyгедектiкке алып келетiн басты себептщ бiрi жэне ол 100 мыц тургынга шащанда 104,6 курайды Жасвспiрiмдер арасында инсульт жиiлiгi инсульт барлыц жагдайлардыц 3-тен 13% -на дейiн эртYрлi популяцияларда взгередi.[3,4,5]

ТYйiндi свздер: жастардагы бас ми инсульть кауiп факторы, мYгедетiк, NIHSS шкаласы

Зерттеудщ езекплМ:Бугшп тацда инсульт дYниежYзi хал;ыныныц денсаулыгы мен емiрiне ;ауш тендiрiп турган эпидемия болып табылады. Инсульт мэселес Каза;станда да езекл мэселелердщ ;атарында. Отанды; галымдардыц мэлiмдеуi бойынша статистиканыц ресми мэлiметтерi инсульттщ эпидемиологиясы жайлы толы; жэне шынайы а;паратты бере алмайды, себебi «Инсульттщ регистра» мемлекетiмiздiц кейбiр ;алаларында гана

ЖYргiзiлдi..[6,7]Жыл сайын Каза;стан Республикасында 49 мыцнан астам инсульттщ диагностикасы ЖYргiзiлуде, онын 70% -ы мYгедектер болып ;алады. Цаза;стандагы влiмнiц екiншi себебi - инсульт, жыл сайын 15 500 адам ;айтыс болады.Соцгы жылдары жастарда инсульттщ жас кезецшде есу YPДiсi бай;алады. ДД¥ жiктелуi бойынша 15 жастан 45 жас;а дейiнгi адамдарда инсульт ауруы жиiлеуде.(Lozano R. 2010).[8,9]

Кыры; бес немесе одан да жогары жастагы адамдарда ишемиялы; инсульттiц дамуы гипертония, атеросклероз жэне ЖYрек ыргагыныц бузылуы экеледi.Жасвспiрiмде инсульт себептерi егде жастагы адамдардан айтарлы;тай ерекшеленедi, жастарда ми iсiктерi, ми абцессi, бас миыныц ауыр жара;аты, мигрен, нейроинфекция.Бул мэселе медицинальщ-элеуметтж емес, сонымен катар экономикалы; жагынан да мацызды. Бул жас ецбекке жарамды адамдардыц мYгедектiгiне экеледi..[10,11,12] Зерттеу ма^саты: Шымкент каласындагы инсульт орталыгында жастарда бас ми инсультшщ негiзгi клиникалы; эпидемиологиялы; кeрсеткiштерiмен ;ауш факторларын зерттеу. Жасвспiрiмдер мен инсульт ;урылымын анык;тау.CBD-деri ерте жастагы ерлер мен эйелдердiц инсультына себептерi мен ;ауш факторларын зерттеу.Ишемиялы; жэне геморрагиялы; инсульттiц патогенетикалы; типтерiнiц болуын пациенттердiц жынысы мен жасына байланысты анык;тау.Жасесшрiм ерлер мен эйелдердiц клиникалы; курсыныц ерекшелiктерiн жэне инсульттiц эртYрлi тYрлерiнiц нэтижелерiн талдау.КБК жастарында инсультты емдеу жэне алдын алу бойынша непзп ережелердi негiздеу..[13,14] Зерттеудщ мшдеттеркШымкент ;аласындагы инсульт орталыгында жастарда инсульттщ непзп клиникалы; эпидемиологиялы; кврсеткiштерiн зерттеу, эр тYрлi жас пен жыныс топтары ;урылымын аны;тау, талдама жасау.Шымкент ;аласындагы инсульт орталыгында жастарда инсультке экелетш негiзгi ;ауш факторларды зерттеу. Шымкент ;аласындагы инсульт орталыгында

зерттеу нэтижелерi бойынша жас инсультiц алдын алу Yшiн на;ты а;параттарга CYЙенiп, тэжiрибиенi дамыту. [15,16] Зерттеу жумысы Шымкент ;алалы; кемек керсету ауруханасыныц ;абылдау белiмi,ЖYЙке ;ан-тамыр белiмшесi, мурагат белiмдерiнде ЖYргiзiлдi. Зерттеу жумысына 2016-2018жж аралыгынада 110 нау;ас тiркелiндi. Оныц iшiнде 58-i ерлер, 52-i эйелдер. Зертеуге алынган нау;астыц ауру тарихы жэне ауруханадан шыгу туралы аны;тамсы зерттелiндi. Зерттеуге алынган

зерттелушiлердiц тацдалынып алынуына басты критерий ретiнде Шымкент ;алалы; кемек керсету ауруханасында инсульт бойынша ем алган нау;астар болып саналады. Iрiктеу TYрi -15-45 жас аралыгындагы нау;астар. Зерттеу жумысына келеа негiзгi критерийлердi ;амтитын арнайы нау;асты зерттеу картасы ;олданылды: Паспортты; белiм. Кауiп факторлар: темекi тарту, алклголь ;олдану, семiздiк, ;ант диабетi т.б Жеке анамнез (жYрек-к;ан тамыры аурулары, екпе-бронх аурулары, эндокриндi аурулар, ас ;орыту жолдарыныц аурулары, бYЙрек аурулары, ;имыл-тiрек аппаратыныц аурулары, ЖYЙке аурулары). Жануялы; анамнез.Соцгы екi аптада ;абылдаган дэрiлер жэне объективтi мэлiметтер.Антропометрлiк

тексер^.^^^^Клинико-неврологиялы; тексеру: бас ми инсультшщ ауырлы; дэрежесiн керсететiн NIHSS шкаласы, езiн-езi KYтудi керсететiн Бартель шкаласы, мYгедектiк децгейiн керсететiн Рэнкин шкаласы. Когнитивтж ;ызметт тексеру: MMSE шкаласы мен сагатты сызу

тестi.МYгедектiк.[20,21,22]Зерттеу нэтижеа 2016-2018 жылдар арасында Шымкент ;алалы; кемек керсету ауруханасыныц ;абылдау белiмi,ЖYЙке ;ан-тамыр белiмшесiнде ем ;абылдаган 110 нау;ас тiркелдi, олардыц 45 нау;ас ишемиялы; бас ми инсультi, олардыц шшде - 28 (62%) ерлер мен 17 (37,7%) эйелдер, жастары 15-ден 45-ке дейiнгi аралы;та, 35 нау;ас бас ми iшiне ;ан ;уйылуы, 19 (54%) ерлер мен 16 (46%) эйелдер, жастары 15-ден 45-ке дейiнгi аралы;та жэне 25 нау;ас паренхиматозды кецiстiкке ;ан ;уйылу, 10 (40%) ерлер мен 15 (60%) эйелдер, жастары 15-ден 45-;е дейшп аралы;та жэне 5 нау;ас субарохноидальды кецiстiкке ;ан ;уйылу, 1 (10%) ерлер мен 4 (90%) эйелдер болды. Олардыц шшде пайызды; Yлеспен шагып керсеткенде 40.9% ишемиялы; бас ми инсультi, 31.8% бас ми шше ;ан ;уйылуы жэне 22,7% паренхиматозды 4.5% субарахнойдальды ке^стжке ;ан ;уйылуды ;урады..[23]

Vestnik KazNMU №3-2018

ЭДЕБИЕТТЕР Т1З1М1

1 В.А. Гройсман Актуальные вопросы неврологии: междисциплинарные взаимоотношения. - Тольятти: Формат, 2007. - 178 с.

2 Голубев В.Л. Неврологические синдромы: руководство. - М.:МЕДпресс-информ, 2007. - 736 с.

3 Гусев, Е. И. Неврология и нейрохирургия. - М.: ГЭОТАР-Медиа, 2007. - 354 с.

4 Доронин Б.М. Управление клиническими процессами в неврологии. - М. : Литтерра, 2007. - 448 с.

5 Епифанов В.А. Реабилитация в неврологии. - М.: ГЭОТАР-Медиа, 2014. - 416 с.

6 В.Л. Голубев Избранные лекции по неврологии. - М.: Медпресс-информ, 2012. - 480 с.

7 Котов С.В. Основы клинической неврологии. - М.: ГЭОТАР- Медиа, 2011. - 724 с.

8 Мументаллер М. Неврология: руководство. - М.: МЕДпресс-информ, 2007. - 918 с.

9 Е. И. Гусев, А. Н. Коновалов. - М.: ГЭОТАР-Медиа, 2014. - 688 с.

10 Никифоров, А. С. Общая неврология: учеб. Пособие. - М.: ГЭОТАР-Медиа, 2007. - 720 с.

11 Никифоров А.С. Частная неврология: учеб. пособие. - М.: ГЭОТАР-Медиа, 2008. - 768 с.

12 Петрухин А. С. Детская неврология: учебник. - М.: ГЭОТАР-Медиа, 2009. - 272 с.

13 Попп А. Дж. Руководство по неврологии: пер. с англ. - М.: ГЭОТАР-Медиа, 2012. - 688 с.

14 А. С. Кадыков Практическая неврология: руководство. - М.: ГЭОТАР-Медиа, 2011. - 448 с.

15 Сенчукова Т. Н. Избранные вопросы неврологии: современные методы диагностики и лечения. - М.: ООО РИФ "Стройматериалы", 2012. - 192 с.

16 Скворцов И.А. Неврология развития: руководство. - М.: Литтерра, 2009. - 544 с.

17 А. А. Скоромец Справочник врача-невролога. - М.: тМЕДпресс- информ, 2008. - 576 с.

18 М. Бер, М. Фротшер Топический диагноз в неврологии по Петеру Дуусу: Анатомия. Физиология. Клиника. - М.: Практическая медицина, 2015. - 608 с.

19 С.Д. Энн, Д. Т. Койл Фармакотерапия в неврологии и психиатрии. - М.: МИА, 2007. - 800 с.

20 Цементис С.А. Дифференциальная диагностика в неврологии и нейрохирургии. - М.: ГЭОТАР- Медиа, 2007. - 384 с.

21 Шарипова Э. А. Движение, развитие, здоровье ...: вопросы педиатрии и детской неврологии. - Самара: Офорт, 2007. - 168 с.

22 Бурцев Е.М. Нарушения мозгового кровообращения в молодом возрасте // Клиническая медицина. Оригинальные статьи. 1986. - №9. - С.30-36.

23 Бурцев Е.М. Особенности реабилитации больных, перенесших мозговой инсульт в молодом возрасте // Проблемы нейрореабилитации: Сб. научных трудов каф. неврологии и нейрохирургии ИГМА. - 1996. - С.27-32.

Ж.М. Батырбаева, Г.Б. Абасова, Д.П. Утепов, Е.Ц. Осипов

Международный казахско-турецкий университет имени Х.А.Ясави

ОСНОВНОЙ ЧЕРЕПНО-МОЗГОВОЙ И ЭПИДЕМИОЛОГИЧЕСКИЙ АНАЛИЗ РИСКА ЦЕРЕБРОВАСКУЛЯРНОГО РИСКА ГОЛОВНОГО МОЗГА СРЕДИ МОЛОДЕЖИ В ШЫМКЕНТЕ

Резюме: Шок мозга в Республике Казахстан [РК] занимает третье место после инфаркта миокарда и злокачественных новообразований. Согласно официальной статистике, более 40 тысяч казахстанцев понесли мозговой шок в 2016 году, из которых 24% были смертельными. Одной из основных причин развития мозгового инсульта в Республике Казахстан является 104,6 на 100 000 населения.

Ключевые слова: мозговой шок у молодых людей, фактор риска, инвалидность,Шкала NIHSS.

J.M. Batirbaeva, G.B. Abasova, D.P. Utepov, E.K. Osipov

International kazakh-turkish university n.a. Kh.A. Yasavi

THE MAIN CRANIOCEREBRAL AND EPIDEMIOLOGICAL ANALYSIS OF THE RISK OF BRAIN CEREBROVASCULAR RISK AMONG YOUNG PEOPLE IN SHYMKENT

Resume: The brain stroke in the Republic of Kazakhstan (RK) takes the third place after myocardial infarction and malignant neoplasms.According to official statistics, over 40 thousand Kazakhstanis suffered a brain stroke in 2016, of which 24% were mortal.One of the main causes of brain stroke in the Republic of Kazakhstan is 104.6 per 100,000 population. Keywords: brain stroke in young people, risk factor, disability, NIHSS scale

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.