Научная статья на тему 'A screening method of stroke prevention'

A screening method of stroke prevention Текст научной статьи по специальности «Науки о здоровье»

CC BY
139
11
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ИНСУЛЬТ / АЛДЫН АЛУ / қАУіПТіЛіК ФАКТОРЛАРЫ / СКРИНИГ / ПРОФИЛАКТИКА / ФАКТОРЫ РИСКА / STROKE / PREVENTION / RISK FACTORS / SCREENING

Аннотация научной статьи по наукам о здоровье, автор научной работы — Кадырова И.А., Рыспаева Г.К., Лепесбаева Г.А.

В настоящий момент, одной из ведущих причин смертности и развития инвалидности у населения является мозговой инсульт. Мозговой инсульт это многофакторное заболевание. Одни факторы риска определяют предрасположенность, а другие приводят к его манифестации. В данной статье представлен материал по практической реализации скринингового метода профилактики инсульта. Этот метод основан на математической модели вероятности возникновения инсульта в зависимости от факторов риска. Модель разрабатывалась методом логистической регрессии, а полученные уравнения позволили определять вероятность развития инсульта. В результате применения полученной скрининговой методики будут достигнуты следующие эффекты: снижение заболеваемости мозговым инсультом, уменьшение смертности и инвалидизации вследствие острого нарушения мозгового кровообращения, увеличение продолжительности жизни населения,сокращение расходов на лечение и госпитализацию больных, путем своевременного предотвращения инсульта. Целью исследования явилось создание скрининговой методики позволяющей выявлять пациентов с высокой вероятностью возникновения инсульта. В результате применения полученной скрининговой методики будут достигнуты следующие эффекты: уменьшение смертности и инвалидизации вследствие острого нарушения мозгового кровообращения и увеличение продолжительности жизни населения; сокращение расходов на лечение и госпитализацию больных, путем своевременного предотвращения инсульта; снижение заболеваемости мозговым инсультом. Предполагается, что скрининговая программа должна быть обязательной процедурой для населения и ее результаты должны отражаться в электронной карте пациента.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

СКРИНИНГ- МЕТОД ПРОФИЛАКТИКИ ИНСУЛЬТА

In the contemporary world, one of the leading causes of the population death and disability belongs to the stroke.Stroke is a multifactorial disease. Some risk factors predispose it, while others run the mechanism of its development. The article contains material on the practical implementation of a screening method of stroke prevention. This method is based on a mathematical model of the probability of occurrence of the stroke depending on the examined parameters. This model was developed by logistic regression. The obtained equations allow to determine the probability of stroke onset. As a result of the obtained screening technique the following effects will be achieved: the reduction of the cerebral stroke incidence, the reduction of morbidity and mortality due to cerebrovascular accidents, increased life expectancy, the reduction of treatment and hospitalization costs of patients by timely prevention of stroke. The aim of the study was to create a screening technique that allows to identify patients with a high probability of a stroke. As a result of applying the screening technique obtained, the following effects will be achieved: decrease in mortality and disability due to acute impairment of cerebral circulation and increase in life expectancy of the population; reducing the costs of treatment and hospitalization of patients, through the timely prevention of stroke; reducing the incidence of cerebral stroke. It is assumed that the screening program should be an obligatory procedure for the population and its results should be reflected in the patient's electronic chart.

Текст научной работы на тему «A screening method of stroke prevention»

частоту ВПР «строгого учета» с 7,1 до 3,6 на 1000 новорожденных соответственно.

Однако стоит обратить внимание на тот факт, что с 2014 г. в нашей стране вновь отмечается рост ВПР, и для того чтобы не связывать это с регистрацией и погрешностями официальной статистики, мы стали проводить анализ и ВПР «строгого учета», это те пороки, которые однозначно могут быть диагносцированы не только врачом, но и медсестрой, и даже человеком без медицинского образования (например, расщелина губы и неба, спинномозговая грыжа и т. д.). Наши специалисты связывают рост ВПР в большей степени с недостатком финансирования и новой тарификацией медицинских услуг, которая не может в полной мере покрыть стоимость скрининговых исследований, вследствие чего на рынок вышли недобросовестные компании с дешевыми реактивами, с программами расчета риска, которые не отвечают международным стандартам и запрещены во всех странах мира, включая Российскую Федерацию, и абсолютно неприемлемы к использованию.

Однако ввиду своей низкой стоимости в пяти регионах нашей республики, таких как г. Актау, г. Астана, Акмолинская, Атырауская и Карагандинская области, они получили широкое распространение и применяются для скрининговых исследований, что привело к трагическим результатам. Как свидетельствуют наши отчетные данные и данные НГР, в некоторых регионах эффективность скрининга снизилась до 1 %, частота синдрома Дауна выросла почти в два раза, также значительно возросло количество ВПР и увеличился вклад ВПР в показатели ранней и перинатальной смертности.

Выводы: Таким образом, несмотря на мировую практику, врожденные пороки развития в Республике Казахстан остается недостаточно изученной. Работы по оптимизации профилактических мероприятий по предупреждению врожденных пороков развития у детей немногочисленны. Основной проблемой отечественных исследований является отсутствие единых методологических подходов, нередко нарушение принципов измерения ВПР в клинической практике.

СПИСОК ЛИТЕРАТУРЫ

1 Абрамова О.А. Медико-социальные аспекты формирования врожденных пороков развития у плода / О.А. Абрамова // Практическая медицина. - 2008. - №6 (30). - С. 7.

2 Акперова Г. Применение комплексного клинико-лабораторного и молекулярно-генетического подхода в диагностике генетических патологий среди населения Азейрбаджанской Республики / Г. Акперова // Клиническая медицина Казахстана. -2014. - №3 (33). - С. 8-12.

3 Акушерские и перинатальные исходы у беременных с сахарным диабетом 2-го типа / В.М. Гурьева, Ф.Ф. Бурумкулова, В.А. Петрухин и др. // Альманах клинической медицины. - 2015. - №37. - С. 18-23.

4 Алдашева Н.М. Влияние средовых факторов на частоту врожденных пороков развития у плодов / Н.М. Алдашева, А.В. Лобзова, Т.В. Кузнецова / / Физиология, морфология и патология человека и животных в условиях Кыргызстана. - 2008. - №8. - С. 381-386.

5 Анализ результатов массового централизованного пренатального скрининга I триместра беременности в Республике Татарстан за 2012 год / Л.Е. Терегулова, З.И. Вафина, А.В. Абусева и др. // Практическая медицина. - 2013. - Т.2, №1-2. - С. 150-155.

6 Антипова А.Ю. Вирус краснухи и его тератогенное действие. Патогенез, клиника, диагностика, профилактика синдрома врожденной краснухи. Часть 2. Врожденная краснуха / А.Ю. Антипова // Инфекция и иммунитет. - 2011. - Т.1. - С.111-116.

Э.Ибрагимова, В.Атарбаева, Л.Айтамбаева

tywh: Туган а;аулар 6ip а;аулы Ген, хромосомалы; бузылулар, кепфакторлы мурагерлш, экологияльщ teratogens жэне микроэлементтер тапшылыгына байланысты болуы мумюн перинаталды; шывдан бузылуыныц TYрлi тобы болып табылады. Мундай мерез жэне ;ызамы;;а ретшде аналы; жу;палы аурулар, темен туа бгткен.

tywh4ï сездер: туа бгткен даму кемктш, жаца туган нэресте, елi туу, перинатальды; кемек, нэрестелер елiм-жiтiмi.

E.Ibragimov, V.Atarbaeva, L.Aitambaeva

OPTIMIZATION OF PREVENTIVE MEASURES TO PREVENT CONGENITAL DEVELOPMENT DISORDERS IN CHILDREN Resume: Congenital malformations are a diverse group of disorders of prenatal origin that can be caused by a single defective gene, chromosomal abnormalities, multifactorial inheritance, environmental teratogenic factors and micronutrient deficiencies. Maternal infectious diseases, such as syphilis and rubella, are a significant cause of congenital malformations in low- and middle-income countries. Keywords: Medicine, patient, statistics, diabetes.

УДК: 616.831.

И.А. Кадырова , Г.К. Рыспаева , Г.А. Лепесбаева

Караганды Мемлекетт!к Медицина УниверситетI, физиология кафедрасы, Караганды ц., Цазацстан

ИНСУЛЬТТ1 АЛДЫН АЛУДЫН, СКРИНИНГТ1К ЭД1С1

^аз!рг! элемде халыцты вл!м мен мугедект!кке экелет!н себептер!н!ц !ш!нде алгашцы орындардыц б!р! ми инсультне тэн. Инсульт квп факторлы ауруларга жатады. Б1р факторлар бешмдшкт! аныцтаса, ал басца факторлар олардыц даму механизм!е 1ске цосады. Мацалада инсульттI алдын алатын скринингтI эд!ст!ц практикалыц жузеге асуы бойынша материалдар берлген. Берлген эд!с зерттелген параметрлерге байланысты инсультт!ц пайда болу ыцтималдылыгын математикалыц модельдеуге нег!зделген. Модель логистикалыц регрессия эд!с!мен дайындалган. Алынган тецдеулер инсультт!ц басталу ыцтималдылыгын аныцтауга мумк!нд!к бердI. Скринингпен алынган цолданыс соцында келесI нэтижеге жетуге болады: ми инсультI ауруыныц твмендеу!, бас ми цанайналымы жтI бузылысы нэтижеснде вл!м мен мугедект!кт!ц азаюы, халыцтыц вм!р суру узацтыгыныц жогарылауы, инсульттIуацытылы алдын алу арцылы науцастарды емдеу мен дэр!герге жатцызуга шыгыныныц азаюы.

Зерттеу мацсаты болып инсультт!ц пайда болуыныц жогары ыцтималдылыгы бар науцастарда оны аныцтауда, скринингт!к эд!ст! жасау табылды.

Алынган скринингт!к эд!ст! цолдану нэтижеснде келесI эсерлерге жетедI: бас ми цанайналымыныц жтI бузылысы нэтижеснде вл!м мен мугедект!кт!ц азаюы жэне халыцтыц вм!р суру узацтыгыныц жогарылауы; инсульттIуацытылы алдын алу жолымен науцастардыц дэр!герге жатцызуга жэне емделуге шыгыныныц азаюы.

Бас ми инсультi ауруыныц азаюы; скрининт!к багдарлама халъщ ушш м!ндеттi емшара болуы muic жэне оныц нэтижесi науцастыц электронды картасында mpcem^yi цажет деп болжалады. Tyttmdi свздер: инсульт, алдын алу, цауттшк факторлары, скриниг.

Юркпе. Каз1рп элемде хальщты ел1м мен мугедектшке экелетш себептердщ ¡шшде алгаш;ы орындардыц б1рш бас ми инсульт! алады. Оган ;оса инсультт уа;ытылы алдын алу медициналы; ;ана емесб элеуметтш мэселе болып табылады.

Каза;станда 2011-2015 жылдарга «Саламатты Казахстан» мемлекеттш денсаулы; са;тауды дамыту багдарламасы ;абылданып, жузеге асырылуда. Осы багдарлама непзшде эр турл1 ауруларды, на;ты айт;анда журек-;антамыр жуйей ауруларын аны;тау бойынша халывда ау;ымды скринингтш тексерк журпзуде.

Журек-;антамыр жуйейнщ аурулары - бул гипертония, журектщ ишемиялы; ауруы, тамырлардыц шеткер! аурулары, журек жетгалшйздМ жататын журек жэне ;антамыр ауруларыныц тобы. Журек ;антамыр жуйей ауруларына жататын ец дэйект патологияныц б!р! - бас ми ;анайналымыныц бузылысы (инсульт) [5]. Инсульт кезшде жалпы ел1м Ресейде 1000 тургынга 1,28 курайды. Инсультпен ауыратын нау;астарда жалпы ел1м 40,3% курайды. Ецбекке жарамсыз мугедектшке шалдыгу эр турл1 мэл1меттер бойынша 40-80% ауытк;ып турады [8]. Соцгы он жылды;та аурудыц динамикасын зерттеу бойынша жылына 0,5-1% жогарылау устшде [2]. Финляндияда жыл сайын 0,2% халы; бас ми ;ан айналымыныц бузылысына шалдыгады [3]. АКШ-да салауатты ем1р салтын дэрштеуге жэне денсаулы; са;тау жуйейн дамытуга ;арамастан бас ми ;анайналымыныц жт бузылы жыл сайын жогарылаганы т1ркелген [9]. Каз1рп кезде Караганды облысында инсультпен ауыру 10,02% ;урап отыр [6]. Инсульт кеп факторлы ауру болып табылады. Б1р факторлар бешмдШкт аны;таса, бас;алары олардыц дамуын ¡ске ;осады. КауштШк факторларыныц комбинациясы эр жагдайда жеке болады [6]. Каза;станда мыцдаган нау;астар ;ант диабет1мен, атеросклерозбен, артериялы; гипертензиямен ауырады, сонды;тан мацызды релд жогары ;ауштШктщ алдын алу стратегиясы алады. Ол инсульттщ пайда болу ;ауш1 бар адамдар тобын тацдауды туспалдайды. Б1ра; оныц ттмд ;олданылуы ушш бас ми ;анайналымы жт бузылысыныц жогары ;аут бар адамдарды белш ;ана ;оймай, олар ушш ескертудщ рационалды жэне ба;ылау жолын аныщтауга мумкшдш беретш ;ауштшш факторын бшу жэне болжау жуйейнщ болуы ;ажет.

Инсульт мэселейн келешекте жэне экономикалы; тшмд шешу инсульттщ пайда болу ы;тималдылыгын болжайтын жэне уа;ытылы алдын алатын скринингтш эдкт жасау болып табылады. Скринингтш эдк жалпы практика дэр1герлер1мен, учаскелш дэр1герлер1мен жэне инсультт алдын алу орталы;тарында ;олданылу тшс, себеб! нау;астар невропатологка бас ми ;ан айналымы бузылысыныц ай;ын белплер1мен тусед! Караганды облысында бас ми ;анайналымыныц жт бузылысыныц ;ауштшш факторы туралы

а;параттандыруды, жт неврологиялы; белплер кезшде дурыс о;ытуды, салауатты ем1р салтын ;алыптастыруды журпзшетш инсультт алдын алу орталы;тары жумыс жасайды.

Инсультт алдын алу орталы;тарына скринингтш эдкт енпзу мацызды мэселе болып табылады. Сонымен ;атар орталы;тарда алгаш;ы алдын алу гана емес, инсульттщ ы;тималдылык;тыц жогары децгей бар нау;астарды табуды туспалдайтын екшшшш алдын алу да жузеге асырылады.

Каз1рп кезде Каза;станныц емханаларында нау;астыц электронды карталары енпз1лу устшде. Соган байланысты скринингтш эдкш ;олданудыц ец ыцгайлы тэс1л1 оныц нег1з1нде компьютерл1к багдарлама жасау жэне «электронды карта - болжау багдарламасы» кешешн ;уру болып табылады. Бул, тексеркт1 ету кезшде нау;аста инсультт1ц пайда болу ;аушн аны;тауга жэне уа;^1ттар бойы оныц керсетюштерш ба;^1лауга мумк1нд1к беред1. Сонымен ;атар метаболизмд1к синдромы бар адамдарда, журек-;антамыр ауруларыныц к;ау1пт1л1к факторы бар жэне

Michiel Sala жэне авторластарыныц мэл1меттер1 бойынша бас миыныц симптомсыз бузылыстары бар топтарда терец1рек зерттеулер журпзу к;ажет [10]. Зерттеу ма;саты болып инсультт1ц пайда болуыныц жогары ы;тималд^1лыгы бар нау;астарда оны аньщтауда, скринингт1к эд1ст1 жасау табылд^1.

Зерттеу материалдары мен эд1стер1. Зерттеуд1ц б1ршш1 кезец1нде инсультт1 болжау эд1с1 дайындалды. Б1р зерттеуге 40-83 жас аралыгындагы 156 эйелдер мен ерлерден туратын ;атысушы к1рд1 [8]. Б1р1нш1 топ - ишемиялы; топ бойынша бас ми ;ан айналымыныц ж1т1 бузылы бар 32 нау;ас. Кант диабет! бар нау;астар тобына компенсаторлы кезецдеп ;ант диабет1мен ауыратын 94 нау;ас, агымдагы жылда 9 адамда инсульт. Ба;ылау тобын жасы мен жынысы бойынша салыстырмалы 30, нег1з1нен дет сау адамдар курады. Ба;ылау тобына гаретшдердщ ;уз1ретт1л1г1: 40-80 жас, калыпты артериялы; кысым, дене салмагыныц индекс! 18,5-25,0 аралыгында, канныц биохимиялы; талдау жэне аппаратты диагностика эд1с1 керсеткМ б1ршама калыпты. Зерттеуге ;атысушылард^1ц барлыгынан сауалнама алынд^1. Сауалнамада ;ау1пт1л1к факторларын аныктауга арналган сурактар усынылд^1.

Келей елшемдер алынд^1: дене салмагыныц индекс! (ДСИ), систолалы; артериялы; к^1сым (САК) жэне диастолалы; артериялы; ;ысым (ДАК), тыныс алу жи!л!г! (ТАЖ) жэне журектщ жиырылу жи!л!г! (ЖЖЖ). Стандартты жагдайда тацертец аш ;арынга ;андагы глюкоза децгей! (осы жэне бас;а талдаулар) аны;талд^1. Гликозилирленген гемоглобин, Vital реагент! жэне толн;ын узынд^1гы 443 нм тец DR 2800 спектрофатометр кемепмен иммунологиялы; эд!спен аны;талд^1. Канныц ую жуйес!н зерттеу (ПТИ, фибриноген мелшер!, тромбоциттерд!ц агрегациясы, белсенд! парциалды тромбопластинд! уа;ыт) Clot - 1 гемостаз параметр!н!ц б!р каналды анализаторында жург!з!лд!. Канныц биохимиялы; керсетк!штер!н аны;тау уш!н (холестерин, ушглицеридтер, АЛАТ, АСАТ, жалпы билирубин, тура билирубин, несепнэр, креатинин, жалпы ануыз) Vital фирмасыныц реагент! бар BioSystemA-15 биохимиялы; анализаторы ;олданылды. ЭКГ, BTL-088D, ¥лыбритания 2011, 12 т!ркемеден туратын электрокардиографта жург!з!лд!, ал езектщ CDM б/ц MEDISON SONOACE X8 сызы;™; датчик 5-12 мГц сканер!мен жург!з!лд!.

Келес! кезецде Statistica 6.1. багдарламасы бойынша жалпы ма;улданган эд!ске сэйкес статистикалы; ецдеу жург!з!лд!. Корреляция коэффициент!н алу уш!н шаршылы корреляциялы; матрица дайындалды. Параметрлерд! уйлест!ру уйлест!руд!ц ;алыпты зацына багынды. Зерттеуге сапалы белг!лер мен б!рге санды; белг!лер де к!рд!, сонды;тан кодталган мэндер! бар матрицаларды дайындау кажетт!л!гi туд^1. Зерттелуш! факторларыныц максимумы мен минимумы аны;талды, алынган аракашыктык ;ажетт! мелшерленген нем!рленген ара;ашы;тарга бел!нд! (аракашыктыктар саны мен елшем! керсетк!штерд!ц ;алыпты мэн!не, сонымен ;атар аракашыктыктардаFы мэндерд!ц пайда болу жи!л!г!не сэйкес зерттеуш!мен аны;талды)

Матрицада (инсульт) о;игасы - ауыт;ымалы тэуелд! жэне 1 жэне 0 кодталган. Бас;а ;ау!пт!л!к факторлары тэуелйз ауыт;ымалы болды жэне бер!лген факторда аракашыктык санына тэуелд! кодталды.

CDM уш!н зерттеуге ;атысушыларда анагурлым жи! кездесет!н келес! ;уз!ретт!л!ктерд! бел!п алд^1: уй;^1 артериясыныц атеросклерозы, уй;^1 артерияларындагы шеткер! кедерг!лерд!ц жогарылауы, омырт;а артерияларыныц деформациясы, омырт;а артерияларыныц компрессиясы, омырт;а артерияларында ;ан агысыныц жогарылауы, ;алыпты жагдай. ¥яшы;та белг! болса 1 мэн!, болмаса 2 мэн! бер!лд!.

Ек!нш! кезецде МС бар нау;аста бас миыныц симптомсыз бузылысы туралы гипотезаны тексеру уш!н МС бар 39 нау;ас жэне ишемиялы; инсульт! бар 80 нау;ас тацдап алынды. Оларда нейрон спецификалы; маркерлер

аныщталды: нейрон спецификалы; енолаза (NSE), глиялы; фибриллалы; протеин (GFAP) жэне матрикст металлопротеиназа (MMP-9). Бул маркерлер зерттеуге ;атысушыларда церебралды улпаныц бузылуы мен тематоэнцефалды; тосн;айылдыц ;ызметшщ бузылысын сипаттау ма;сатында диагностикалы; жэне болжау ;атынасында кеб1рек зерттелгендштен алынды. Барлы; нау;астардан зертханалы; талдауга ;ан сынамасын жинау стандартты жагдайда аш карынга шынта; кектамырынан алынды. Канды биохимиялы; талдау мшдетт ¡шю жэне сырт;;ы ба;ылаумен №2 Алгаш;ы Медицина-Санитарлы; Орталы; зертханасында журпзщщ. Канды талдау Vital фирмасыныц реагентш ;олдана отырып, BioSystemA-15 биохимиялы; анализаторында журпзшдь NSE, GFAP жэне ММР-9 маркерлерш аны;тау Караганды Мемлекеттш Университетшщ ¥жымдын; Пайдалану Зертханасында (¥ПЗ) журпзщщ. Кан сарысуды белуге арналган гел1 бар Vacutainer вакуумды жуйеамен жина;талды. Кан алынган соц б1ршш1 сагатта центрифугаланды жэне ары ;арай зерттеу ушш ужымды; пайдалану зертханасына шбер1дщ. Лизиске ушыраган улплер зерттеуден алынып тасталды. Маркерлерд аны;тау ушш келей реагент жиынтыгы н;олданылды: NSE ELISA (Fujirebio), Human GFAP ELISA (BioVendor), Human MMP-9 ELISA(Bender MedSystems).

Иммуноферментп талдау Tecan Evolizer 100 жумысында журпзщщ. Нэтижелер: NSE ушш мкг/л, GFAP жэне ММР-9 ушш нг/мл елшем1мен есептелд!

Нэтижелер жэне тал;ылау. Зерттеудщ б1ршш1 кезец ушш корреляциялы; байланысты талдау ею топ ушш журпзщщ: 1 - инсультке шалдывдан ;атысушылар жэне ба;ылау тобыныц ;атысушылары; 2 - инсульттщ пайда болуыныц минималды ын;тималдылыгын керсету ушш салыстырмалы ;алыпты керсетгаштер1 бар КД ауыратын нау;астар жэне инсультке шалды;;ан КД бар нау;астар. Б1ршш1 топта келей факторлардан инсультке тыгыз тэуелдШгш керем1з: дене салмагы индексшщ жогарылауы, АГ уза; болуы, САК, ДАК, ЖЖЖ жогарылауы, несепнэр жэне креатинин керсетгаштершщ езгеру! Барлы; ;арастырылган ;убылыстардыц ¡шшде фибриногеннщ саны тыгыз корреляцияланды. АГ уза;тыгы гликозилирленген гемоглобинмен тыгыз

корреляцияланады.

Екшш1 топта ец тыгыз корреляциясы инсульт пен АГ уза;тыгы жэне САК арасында бай;алган. КД ауруыныц уза;тыгы жэне АГ уза;тыгы факторлары арасында корреляцияныц айтарлы;тай коэффициент! бар. Эр турл1 топтагы КД бар жэне жо; нау;астара корреляциялану факторларыныц мелшершде улкен айырмашылы; бас ми ;ан айналымы бузылысы эр турл1 даму жолдарына байланысты. Корреляция жэне регрессия коэффициенттер! буган дешн басылып шывдан жумыста жазылган [3].

талдау регрессиялы; логистика эщсше

Математикалык непзделген.

Математикальщ модель: наукаста инсульттщ пайда болу ыктималдылыгын немесе элеуметтш топтарда инсульттщ пайда болу жылдамдыгын аныктауга, эсер ету факторларыныц езгеру! кезшде инсульттщ пайда болу ыктималдылыгыныц езгеру сипатын мецгеруге, зерттелген факторлардыц ыктималдылык келемше эсер ету дэрежесш багалауга, бершген факторлар децгей ушш инсульттщ пайда болуын болжауга, калаулы немесе кажетт керсетгаш мэнш белплеу ушш факторлардыц оптималды децгейш аныктауга мумкшдш берещ. Бул модель осындай:

y = exp(b0 + b1*x1 + ... + bi*xi)/{1 + exp(b0 + b1*x1 + ... + bi*xi)}; 0<y<1,

Мундагы: y- инсульттщ пайда болу ыктималдылыгы; b0- бос муше

b1....bi- факторлардыц регрессия коэффициенттер! x1...xi Эцдеу нэтижесшде кестеге кеш1ршген коэффициенттер алынды.

Мысал ретшде 1 топ наукастары ушш регрессия

коэффициент! алынды:

Y= EXP A/ 1+ EXP A,

Тецдеу(1)

Мундагы

А= (0.394929-

2.45497+10.56+2.7+5.056959+1.9506+1.127639+3.57748-5.67782-4.47648-11.1834+3.56-3.07065+2.31037-0.756821-1.28629-8.35471+1.99058-2.20222+6-7.56844+1.38996-5.99556-1.58150-2.31824+6.2482-11.0942+1.149431-0.581736-4.18548+0.658318-4.66957+9.98-1.63149-7.53494+1.785463)*(Х1+...+Х35).

Инсульттщ басталу ыктималдылыгын аныктау ушш Х1...Х35 орнына керсетгаштер тэн аракашыктык кодын ;ою ;ажет. Сонымен ;атар б1з КД бар топта инсульттщ пайда болуы КД жо; топтагы ;атысушыларга ;араганда 2,08 есе жогары екен1н аны;тады;.

Мацыздыльщ елшем1 eKiHmi топ ушш хи 2 =54,174 болганда, р =0,02038 к;урды, ал 6ipiHmi топ ушш Х2=51,352 болганда, р =0,03683 курады. Мацызд^1лы; критерий1н1ц мэл1меттер1 модельдщ жумыс жасауга каб1летт1л1г1н керсетед! [1]. Авторлармен койылган, МС бар наукастарда бас миыныц симптомсыз бузылысы туралы гипотеза зерттеуд1ц ек1нш1 кезец1нде дэлелдендъ Алынган нэтижелер жузеге асырылуга тексершуде.

Жург1з1лген зерттеулер бер1лген багыттыц келешегш дэлелдед!.

Наукастарда скринингт1к эд1ст1ц колданылу кезег! блок-сызбада келт1р1лген (1 сурет).

Сурет 1. Наукастарда скринингтш эдктщ колданылу кезег!

(InRisk компьютерлт баFдарламасы) мэлiметердi екдеу

3Z

Инсульттiн пайда б> )лу ыктималдылыFЫ

У

Нау^асгын, электронды картасы

Ы ^тималди г. ьщ<0,5

т

Келесi тексеру 1 жылдан кейiн

Невропатолог^а баFЫ"гталады жэне алдын ала емдеу жумыстары

ш\/рпзтел i

ч__

Маркермен зерттеудщ еюнш1 кезещнщ нэтижесш оцдеу болжалган блок-сызбаны озгертедь МС бар топты болш алу ушш к;осымша зерттеулер журпз1лу KepeKTiri аны;. Корытынды. Алынган скpинингтiк эдiстi к;олдану нэтижeсiндe келей эсерлерге жeтeдi:

1. Бас ми ;анайналымыныц жiтi бузылысы нэтижeсiндe eлiм мен MYгeдeктiктiц азаюы жэне хальщтыц 0мip суру уза;тыгыныц жогарылауы

ЭДЕБИЕТТЕР Т1З1М1

1 Гланц С. Медико-биологическая статистика учеб. для вузов. - М.: Практика.- 1998. -С. 459б.

2 Гусев Е.И. Проблема инсульта в России // Журнал неврологии и психиатрии им.С.С.Корсакова (ИНСУЛЬТ приложение к журналу).-2003. - №9. - С. 3-7.

3 Кадырова И.А. Математическая модель вероятности события «инсульт - факторы риска» // Современные проблемы науки и образования .-2013.-№1. - С. 47-56.

4 Касте М. Как улучшить качество медицинской помощи больным с инсультом в общенациональном масштабе? Опыт Финляндии // Журнал неврологии и психиатрии им.С.С.Корсакова (ИНСУЛЬТ приложение к журналу).-2003.-№ 9.- С. 65-68.

5 Официальное периодическое издание : Всемирная организация здравоохранения: Десять ведущих причин смерти // Информационный бюллетень.-2011.-№310.иЯЬ: http://www.who.int/governance/eb/who_constitution_ru.pdf

6 Семак А.Е., Карнацевич Ю.С., Борисов А.В. Проблема мозговых инсультов и пути ее решения //Медицинские новости. -2002. - № 1.-С. 3-7.

7 НИР «Скрининговое клинико-эпидемиологическое исследование проблемы ишемического инсульта мозга у населения Карагандинской области с последующей разработкой комплекса первичных профилактических мероприятий № 20-55/372».

8 Федин А.И. Профилактика инсульта // Неврологический вестник. - 2005. - вып. 1-2. - С.93-104.

9 HowardG., HowardV. The prevention of stroke// J.Stroke.- 2002.-№ 1.- Р. 1-10.

10 Michiel Sala Microstructural Brain Tissue Damage in Metabolic Syndrome // Diabetes Care October 2.- 2013.- doi: 10.2337/dc13-1160.

И.А. Кадырова , Г.К. Рыспаева , Г.А. Лепесбаева

Карагандинский государственный медицинский университет, кафедра физиологии, г. Караганда

СКРИНИНГ- МЕТОД ПРОФИЛАКТИКИ ИНСУЛЬТА

Резюме: В настоящий момент, одной из ведущих причин смертности и развития инвалидности у населения является мозговой инсульт. Мозговой инсульт - это многофакторное заболевание. Одни факторы риска определяют предрасположенность, а другие приводят к его манифестации. В данной статье представлен материал по практической реализации скринингового метода профилактики инсульта. Этот метод основан на математической модели вероятности возникновения инсульта в зависимости от факторов риска. Модель разрабатывалась методом логистической регрессии, а полученные уравнения позволили определять вероятность развития инсульта. В результате применения полученной скрининговой методики будут достигнуты следующие эффекты: снижение заболеваемости мозговым инсультом, уменьшение смертности и инвалидизации вследствие острого нарушения мозгового кровообращения, увеличение продолжительности жизни населения,сокращение расходов на лечение и госпитализацию больных, путем своевременного предотвращения инсульта.

Целью исследования явилось создание скрининговой методики позволяющей выявлять пациентов с высокой вероятностью возникновения инсульта.

В результате применения полученной скрининговой методики будут достигнуты следующие эффекты: уменьшение смертности и инвалидизации вследствие острого нарушения мозгового кровообращения и увеличение продолжительности жизни населения; сокращение расходов на лечение и госпитализацию больных, путем своевременного предотвращения инсульта; снижение заболеваемости мозговым инсультом. Предполагается, что скрининговая программа должна быть обязательной процедурой для населения и ее результаты должны отражаться в электронной карте пациента. Ключевые слова: инсульт, профилактика, факторы риска, скриниг.

I.A. Kadyrova, G.K. Ryspayeva, G.A.Lepesbayeva

Karaganda State Medical University, Karaganda, Kazakhstan

A SCREENING METHOD OF STROKE PREVENTION

Resume: In the contemporary world, one of the leading causes of the population death and disability belongs to the stroke.Stroke is a

multifactorial disease. Some risk factors predispose it, while others run the mechanism of its development. The article contains material on

the practical implementation of a screening method of stroke prevention. This method is based on a mathematical model of the probability of

occurrence of the stroke depending on the examined parameters. This model was developed by logistic regression. The obtained equations

allow to determine the probability of stroke onset. As a result of the obtained screening technique the following effects will be achieved: the

reduction of the cerebral stroke incidence, the reduction of morbidity and mortality due to cerebrovascular accidents, increased life

expectancy, the reduction of treatment and hospitalization costs of patients by timely prevention of stroke.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

The aim of the study was to create a screening technique that allows to identify patients with a high probability of a stroke.

As a result of applying the screening technique obtained, the following effects will be achieved: decrease in mortality and disability due to

acute impairment of cerebral circulation and increase in life expectancy of the population; reducing the costs of treatment and hospitalization

of patients, through the timely prevention of stroke; reducing the incidence of cerebral stroke.

It is assumed that the screening program should be an obligatory procedure for the population and its results should be reflected in the patient's electronic chart.

Keywords: stroke, prevention, risk factors, screening.

2. Инсультт уа;ытылы алдын алу жолымен нау;астардыц дэр^ерге жат;ызуга жэне емделуге шыгыныныц азаюы

3. Бас ми инсульт ауруыныц азаюы

Скрининтш багдарлама халы; ушш мшдетп емшара болуы тшс жэне оныц нэтижей нау;астыц электронды картасында корсетшу ;ажет деп болжалады.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.