Научная статья на тему 'THE IMPACT OF SOCIAL SKILLS ON SOCIAL ADAPTATION AND LEARNING ACTIVITIES OF INCLUSIVE STUDENTS'

THE IMPACT OF SOCIAL SKILLS ON SOCIAL ADAPTATION AND LEARNING ACTIVITIES OF INCLUSIVE STUDENTS Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
37
12
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
АДАПТАЦИЯ / НАБЛЮДЕНИЕ / ТЕСТЫ ПСИХОЛОГИЧЕСКИЕ / ТЕСТ НА ОПРЕДЕЛЕНИЕ УРОВНЯ ИНТЕЛЛЕКТА / РЕФЛЕКСИЯ / ПСИХОЛОГО ПЕДАГОГИЧЕСКАЯ СЛУЖБА

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Алави Силане

Для наиболее эффективной адаптации и успешного обучения учащихся средних школ, имеющих особые потребности, прежде всего, необходима точная диагностика текущего психического состояния ребенка, с использованием определенных методик и точным указанием полученных данных. А также, считается целенаправленным постоянное наблюдение и промежуточная рефлексия деятельности педагога и психолога

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

ВЛИЯНИЕ ОБУЧЕНИЯ ЖИЗНЕННЫМ НАВЫКАМ НА СОЦИАЛЬНУЮ АДАПТАЦИЮ И УЧЕБНУЮ ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ ИНКЛЮЗИВНЫХ УЧЕНИКОВ

First of all, the accurate diagnosis of the child’s current psychological state with the use of specific techniques and precise indication of the obtained data is needed for effective adaptation and successful learning of secondary school children. Besides, the permanent observation and interim reflection of the teacher’s and psychologist’s activity is considered purposeful and goal-oriented aspect.

Текст научной работы на тему «THE IMPACT OF SOCIAL SKILLS ON SOCIAL ADAPTATION AND LEARNING ACTIVITIES OF INCLUSIVE STUDENTS»

3. Зверев. И. Д. Экологическое образование и воспитание: узловые вопросы / И.Д Зверев / Экологическое образование : концепции и технологии.- Волгоград: Перемена. 1997.- с72-84.

4. Интересная экология. Учебное пособие по экологическому образованию. Молодёжный Экоцентр. - Душанбе, 2007.

5. Холназаров С. Некоторые аспекты совершенствования экологического образования // Материалы научно-прак. конф, посвящённой независимости Республики Таджикистан. -Курган- Тюбе, 2011. - С. 95-96.

СОВЕРШЕНСТВОВАНИЕ ФОРМ И МЕТОДОВ ЭКОЛОГИЧЕСКОГО ОБРАЗОВАНИЯ И ВОСПИТАНИЯ В УСЛОВИЯХ ГЛОБАЛИЗАЦИИ ОБРАЗОВАНИЯ

На современном этапе развития мирового пространства в условиях глобализации, когда ежедневно происходят многочисленные природные и социальные потрясения, проблема экологического образования и воспитания молодежи в педагогической теории и практике является одной из актуальных задач. В данной статье анализируются совершенствование форм и методов экологического образования и воспитания.

Ключевые слова: совершенствование, глобализация, экологическое образования и воспитания, социальные потрясения.

DEVELOPMENT OF THE FORMS AND METHODS OF ECOLOGICAL EDUCATION IN THE CONDITION OF GLOBALIZATION OF THE EDUCATION

In the modern stage of the world development in the conditions of globalization ? where social and natural changes have place regularly The problems of ecological education of the youth in the pedagogical theory and practice becomes one of the most active tasks. This article analyzes the improvement of the forms and methods environmental education and training.

Keywords: development, globalization, ecological education, pedagogical theory social and natural changes.

Сведения об авторах: Каландаров А. Ш., доцент кафедры предметы естествознания Финансово-экономического института Таджикистана

Мансурова Ч. С., ассистент кафедры предметы естествознания Финансово-экономического института Таджикистана

About authors: Kalandarova A. Sh., Associate Professor of the chair of natural science subjects, Financial and Economy Institute of Tajikistan

Mansurova Ch. S., assistant of the chair of natural science subjects, Financial and Economy Institute of Tajikistan

ТАЪСИРИ ОМУЗИШИ МА^ОРАТ^ОИ И^ТИМОИ БАР СОЗГОРИИ И^ТИМОИ ВА АМАЛКАРДИ ТА^СИЛИИ ДОНИШОМУЗОНИ ФАРОГИР

Алавй С.

Донишгоуи давлатии омузгории Тоцикистон ба номи С. Айнй

Тавзеи хуш дар инсон бар пояи асли тафовутхои фардй бо сурати нормал аст. Бар асоси табакабандии равоншинохтй худуди 14 дарсади кулли афроди чомеаро донишомузони фарогир ташкил медиханд. Дарачаи аклонии ин гурух аз донишомузон, ки ниёзхои махсус доранд, бар асоси микёси хуши кудакони Векслер разами стандарт 70-85 аст. Бинобар ин, донишомузони фарогир гохе ба иллати надоштани фурсатхои омузишии муносиб ва билохозир махрумиятхои оилавй ва фархангй шароитхои лозимро надорад. Дар заминахои гуногун рушдашон бо таъхирхое дучор мешавад.

Бинобар ин Н. Акбарзода кдйд мекунад, ки рушди кудакон ва наврасон руйкарди печида ва хосе аст, ки баъзе аз сохахои ниёз ба санчиш ва андозагирй доранд. Яке аз мухимтарин хусусияти рушди кудак - рушди аклонй аст, инчунин рушди эмотсионалй, ки аз тарики имконоти хуби мухит рушд меёбад. Илова бар ёдгирй дар дохили оила тагйироти фархангй ва ичтимоии дигар, тахсилоти расмии кудак дар мактаб барои афзоиши тавоноии у дар амалкардхои зиндагй комилан зарур аст. Кудаке, ки натавонад

ба андозаи кофй ва муноси6 аз омузиши pасмии мактаб истифода кунад, даp зиндагй дyчоpи мушкилй мешавад [1].

rypyxe аз кудакон, ки бо унвони донишомузони фаpогиp санчиш ва шинос мешаванд, даp мактабхои оддй даpс мехонанд. Донишомузони фаpогиp, ки даp синфхо ва мактабхои оддй тахсил мекунанд бо мушкилоти хосе py^py мешаванд. Ва агаp хадамоти омузишии махсус ба онхо дода нашавад, заминаи ба вучуд омадани 6у^онхои тахсилии гуногун баpои онхо фаpоxам хохад шуд. Баъзе дигаp аз донишомузони фаpогиp даp хамон мактабхои оддй, аммо даp синфхои махсус тахсил мекунанд ва хадамоти махсусе ба онхо дода мешавад, монанди муаллими махсус ва мухтавои даpсxои давpаи ибтидоиpо тибки баpномаи вазоpати маоpиф ва илм муайян мекунанд. Аз таpафи дигаp, мушохида мешавад, ки ин pавиши охиpин, яъне каpоp гиpифтани донишомузони фаpогиp даp синфхои махсус даp мактабхои оддй, даp каноpи дастоваpдxои омузишии матлуб, андаке мушкилоти хоси ичтимоиpо ба xамpоx доpад.

Мyxимтаpини ин мушкилот хамон тамгаи фаpогиp будан даp миёни донишомузони маъмулй аст. Аникаш чунин лакабхо баp созгоpи ичтимой ва бехдошти pавонии донишомузони фаpогиp асаpи манфй баp чой мегyзоpанд ва сабаб мешаванд, ки даpки номуносиби аз лаёкатхо ва шоистагихои худ дошта бошанд ва баp амалкаpди тахсилии онхо низ таъсиp мегyзоpанд. Бинобаpин, омузиши маxоpатxои ичтимой ва донишомузони деpомyз ва ин ки чи гуна ва бо кадом сифат даp чамъ xозиp шаванд ва pафтоpxои мутаносиб ва макбул аз худ нишон диханд ва заpypат доpад. Аз худ каpдани маxоpатxои ичтимой асоси pyшди ичтимой ва шаклгиpии он, сифати pобитаxои ичтимой, созгоpии ичтимой ва хатто солимии pyxии фаpд аст.

Муайян аст, ки кудакони деpомyз даp амалкаpди pафтоpxои созгоpона заъиф хастанд. Такpибан 25 даpсади донишомузони деpомyз даp амали чамъу тафpик муваффак мешаванд, аммо хамчунон даp заpбy таксим ва халли масъалахои pиёзй мушкилй мекашанд. Нигаpиши кудакони деpомyз ба мактаб ва тахсил маъмулан манфй аст. Ёдгиpии маxоpатxои ичтимоии кудакон бахше аз ичтимой шудани онхо аст. Даp pyйкаpди ичтимой шудан аpзишxо, маxоpатxо, анъанахо, нигаpишxо ва pафтоpи фаpд шакл мегиpад, то ба шеваи муносиб ва матлуби накши кунунй ё ояндаи хyдpо даp чомеа ичpо кунанд.

Оила ва созмонхои ичтимоии дигаp, ба монанди мактаб, мyxимтаpин омили ичтимой шудан ба шyмоp меpаванд. Яке аз хадафхои мухими таълиму таpбияи донишомузони фаpогиp, pасидан ба созгоpии ичтимой ва баpкаpоpии pобитаи муфид ва мyассиp бо дигаpон ва пазиpyфтани масъулияти ичтимой аст. Бино баp ин, омузиши маxоpатxои ичтимой, ки чунин кудакхое ба онхо ниёз доpанд, заpypат доpанд. Яке аз хусусиятхои маxоpатxои ичтимой ин ташаккул ёфтани онхо аст, ки даp холи xозиp бисёpе аз мухаккикон инpо кабул доpанд, чунонки бештаpи pафтоpи ичтимой омухтани хастанд ва кудаконе, ки даp мухитхои номуносиб pyшд ёфтаанд аз лихози ичтимой pафтоpxои номатлуб доpанд.

Санчиши маxоpатxои ичтимой ва икдомоти мypбyт ба он аз дахи 1970 милодй, яке аз фаъолтаpин аpсаxои тахкикоти pавоншиносон будааст. Тахкикот даp ин боpа нишон медихад, ки даp тули солхои мадpаса 10 то 15% кудакон тавассути хамсолони худ таpк мешаванд ва ин имкон вучуд доpад, ки даp маpxилаxои баъдии зиндагии онхо низ ин иттифок меафтад.

Вазъияти оилавии кудакони деpомyз фаpки чандоне бо оилахои кудакони дигаp надоpанд, аммо ин эхтимол вучуд доpад, ки ин оилахо муталлук ба табакахои ичтимй ва иктисодии поёнтаpе бошанд. Волидайни ин кудакон даp pобита бо нигаpиш нисбат ба фаъолиятхои шинохтии кабл аз воpид шудан ба мактаб ва натичахо ва имтихонхои фаpзандони худ даp мактаб алока доpанд. Аммо, шеваи кумаки онхо ба кудаконашон вокеан коpомад нест. Таъна задан, саpзаниш каpдан, танбех ва мукоисаи байни ин кудакон бо дигаp кудакон даp ин хонаводахо бо фаpовонй дида мешаванд.

Д. Ахадй мегуяд ин волидайн сатхи зехнии кудакони бештаp аз он чи, ки хаст интизоp доpанд ва мушкилоти pафтоp ва созишии онxоpо намепазиpанд ва даpк намекунанд. Аз ин лихоз, бояд ин нигаpиш даp чомеаи омузишй ва оилавй эчод шавад, ки донишомузони фаpогиp муталлик ба чомеаи оддй хастанд ва чузъи кудакони акибмонда нестанд. Волидайн бояд накши хyдpо ба унвони муаллимони тулонимуддати кудак бипазиpанд ва баpои ин коp лозим аст, ки байни хона ва мактаб xамкоpии бештаp ва фаъолтаp эчод шавад [2]. Бо хамин иллат муаллимони ин донишомузон низ

бояд омузиши муносиби даврахои марбутро бигузаронанд ва дорои шинохти кофй аз кудакон ва шеваи иртибот бо оилахои онхо бошанд.

Хамкорй, муошират бо дигарон, кумак кардан, огозгари баркарори робита будан, такозои кумак кардан, таърифу тамчид аз дигарон ва ташаккуру кадрдонй кардан мисолхое аз махоратхои ичтимой ба шумор мераванд.

T.Lobel, (1988) бо пажухиши бар 200-нафар озмудани духтару писар, ки дар он омилхои марбут ба муваффакияти омузишгохии донишомузони синфи яки ибтидоии фарогир мавриди таваччух карор медод, ба ин натича расид, ки омили махоратхои ичтмой, собикаи омузишй ва тагироти ичтимой дар ин амр дахолат доранд [5] . Энгелс ва хамкоронаш (2002) дар пажухиши равишхои фарзандпарварй, махоратхои ичтимой ва созгории ичтимоиро баррасй кард ва натича ин шуд, ки омузиши махоратхои ичтимой сабаби афзоиши созгори кудакон мешаванд ва робитаашонро бо хамсолон афзоиш медиханд.

Дар холи хозир бехтарин кумак ба донишомузони фарогир он аст, ки ин кудакон дар синфхое карор бигиранд, ки дорои донишомузони камтар аст. Муаллим ба омузиши инфиродй бипардозад ва бо тадрич кудакро ташвик ба фаъолиятхои гурухй кунад. Пешрафти ин кудаконро ба таври хафтагй сабт ва дар сурати ниёз аз як равоншинос кумак бигирад. Фаъолиятхои ёдгирй бо сурати кадам ба кадам ва аз шакли сода ба шакли мураккаб анчом шавад. Тадрис бо такрори бештаре хамрох бошад ва аз баёни лафзии худи донишомуз истифода шавад. Ба кудакон кумак шавад, ки хар чи зудтар ба мархилаи тавоноии амалй бирасанд. Махоратомузй мавриди таваччух карор бигирад, зеро агар кудакони фарогир дар хамон синфхои якум ва дуюм омузиши муносиб бинанд, ба таври низомдор даркашон боло меравад ва махорати каломии онхоро рушд дихад.

Адабиёт:

1. Акбарзода Н. Гузар аз навчавони ба пирй (равоншиносии рушд ва тахаввул). -Техрон:

Пардис, 1376.

2. Ахадй X,., Чумхурй Ф. Равоншиносии рушди навчавонон ва чавонон. -Техрон, 2003.

3. ^одиров С., Давлатов М. Психологияи ичтимой. -Душанбе, 2004.

4. Миралиев А. М. Давлатов М. Педагогика ва психология. -Душанбе, 2007.

5. Lobel,T.E., Winch, G. L. (1988). Psychosocial development , self concept, and gender, Journal

of Genetic, 149, P. 405 - 411.

ВЛИЯНИЕ ОБУЧЕНИЯ ЖИЗНЕННЫМ НАВЫКАМ НА СОЦИАЛЬНУЮ АДАПТАЦИЮ И УЧЕБНУЮ ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ ИНКЛЮЗИВНЫХ УЧЕНИКОВ

Для наиболее эффективной адаптации и успешного обучения учащихся средних школ, имеющих особые потребности, прежде всего, необходима точная диагностика текущего психического состояния ребенка, с использованием определенных методик и точным указанием полученных данных. А также, считается целенаправленным постоянное наблюдение и промежуточная рефлексия деятельности педагога и психолога.

Ключевые слова: адаптация, наблюдение, тесты психологические, тест на выявление отклонения, тест на определение уровня интеллекта, рефлексия, психолого педагогическая служба.

THE IMPACT OF SOCIAL SKILLS ON SOCIAL ADAPTATION AND LEARNING ACTIVITIES OF INCLUSIVE STUDENTS

First of all, the accurate diagnosis of the child's current psychological state with the use of specific techniques and precise indication of the obtained data is needed for effective adaptation and successful learning of secondary school children. Besides, the permanent observation and interim reflection of the teacher's and psychologist's activity is considered purposeful and goal-oriented aspect.

Keywords: adaptation, observation, psychological tests, test for detection of deviation, test on defining the level of intelligence, reflection, psychological and pedagogical service.

Сведения об авторе: Алави Силане, аспирант кафедры психологии Таджикского государственного педагогического университета имени Садриддина Айни, e-mail: silanealavi@yahoo.com

Аbout author: Alavi Silane, post-graduate student of the chair of Psychology, Tajik State Pedagogical University named after Sadriddin Aini

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.