Научная статья на тему 'ТЕМИР ЙЎЛ ТРАНСПОРТИДА ЙЎЛОВЧИ ТАШИШ ХИЗМАТИНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШДА МАРКЕТИНГ ТАДҚИҚОТЛАРИНИ ЎРНИ'

ТЕМИР ЙЎЛ ТРАНСПОРТИДА ЙЎЛОВЧИ ТАШИШ ХИЗМАТИНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШДА МАРКЕТИНГ ТАДҚИҚОТЛАРИНИ ЎРНИ Текст научной статьи по специальности «Экономика и бизнес»

CC BY
43
13
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
маркетинг тадқиқотлари / маркетинг / йўловчи ташиш / темир йўл транспорти. / marketing research / marketing / passenger transportation / railway transport.

Аннотация научной статьи по экономике и бизнесу, автор научной работы — Акбаров Машхур Исмоналиевич, Озатбеков Юсупхон Фарход Ўғли

Ушбу мақолада темир йўл транспортида йўловчи ташиш соҳасида маркетинг тадқиқотларини ўтказиш босқичлари ўрганилган. Маректинг тадқиқотлари ўтказиш бўйича тавсиялар ишлаб чиқилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по экономике и бизнесу , автор научной работы — Акбаров Машхур Исмоналиевич, Озатбеков Юсупхон Фарход Ўғли

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

THE ROLE OF MARKETING RESEARCH IN IMPROVING PASSENGER TRANSPORTATION IN RAIL TRANSPORT

This article explores the stages of marketing research in railway transport. Developing recommendations for marketing research.

Текст научной работы на тему «ТЕМИР ЙЎЛ ТРАНСПОРТИДА ЙЎЛОВЧИ ТАШИШ ХИЗМАТИНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШДА МАРКЕТИНГ ТАДҚИҚОТЛАРИНИ ЎРНИ»

ТЕМИР ЙУЛ ТРАНСПОРТИДА ЙУЛОВЧИ ТАШИШ ХИЗМАТИНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШДА МАРКЕТИНГ ТАДЦЩОТЛАРИНИ УРНИ

Акбаров Машхур Исмоналиевич

икти. фан. номзод, Тошкент темир йул мухдндислари иниститути, Тошкент ш., Узбекистон Озатбеков Юсупхон Фарход уFли ассистент, Тошкент темир йул мухдндислари иниститути, Тошкент ш. Узбекистон

THE ROLE OF MARKETING RESEARCH IN IMPROVING PASSENGER TRANSPORTATION IN RAIL TRANSPORT

Akbarov Mashxur Ismonalievich

Candidate of Economics Sciensces, Tashkent Institute of Railway Engineers,

Tashkent, Uzbekistan

Ozatbekov Yusupkhon Farhod ogli assistant, Tashkent Institute of Railway

Engineers, Tashkent, Uzbekistan

АННОТАЦИЯ.

Ушбу маколада темир йул транспортида йуловчи ташиш сохдсида маркетинг тадкикотларини утказиш боскичлари урганилган. Маректинг тадкикотлари утказиш буйича тавсиялар ишлаб чикилган.

ANNOTATION.

This article explores the stages of marketing research in railway transport. Developing recommendations for marketing research.

Таянч сузлар: маркетинг тадкикотлари, маркетинг, йуловчи ташиш, темир йул транспорти.

Keywords: marketing research, marketing, passenger transportation, railway transport.

Бозор иктисодиётида истеъмолчилар томонидан куйилаётган талабларни тулик кондириш тижорат фаолиятини самарали булишини кафолатлайди. Бундан ташкари, кучли ракобатга асосланган транспорт хизматлари бозорида компания уз урнини мустахкамлаш имкониятини яратади. Бу вазифани амалга оширишда, компания томонидан энг аввало йуловчилар темир йул транспортидан кандай ва кай даражада хизматларни кутаётганлигини аниклаш лозим.

Юкорида келтирилган масалани ёчимини албатда, компания томонидан йуловчиларни ^о^иш ва истакларини маркетинг тадкикотлари оркали амалга ошириш зарурияти юзага келади. Маркетинг тадкикотларни амалга оширишда, маркетинг мутахасислари томонидан такдим этилган тасияларга асосланган булиши зарур. Бундан ташкари олинган натижаларни кайта ишлашда темир йул йуловчи сохдсида фаолият олиб бораётган мутахассислар мажмуаси (темир йул вокзаллари ишчилари, поездлар бригадалари ходимлари, маркетологлар) бевосита иштирокида амалга оширилиши максадга мувокифдир.

Маретинг сохдсига ойид [1,2] адабиётлар тахлили шуни курсатадики, маркетинг тадкикотларни утказишда "АНКЕТА" усулидан фойдаланиш иктисодий жихатдан "Узтемирйулйуловчи" АЖ учун макул вариантдир. Анкета саволлари шундай тузилиши керакки, саволлар узун, зерикали булмаслиги керак, жавоблар эса киска ва

лонда булиши таъминлаш керак. Шу билан бир каторда мижозларнинг хизматларнинг турлари ва сифати буйича фикрлари, темир йул туризми буйича, темир йул транспортини афзалликлари ва йуловчиларни ташиш жараёнига фойдаланиши мумкин булган кушимча хизматлар турларини кенгайтириш ва бозорда янги хизмат турларини жорий этиш нуктаи назаридан саволлар шакллантирилши керак. Тадкикот давомида аникланган камчиликларни бартараф этиш оркали юкори даромадли хизматларни янада муваффакиятли ривожлантиришга имконият яратади.

Юкорида келтирилган фикрлардан келиб чикиб, "Узтемирйулйуловчи" АЖда маркетинг тадкикотлари утказишда куйдаги кетма-кетликда амалга оришини таклиф этамиз (1-расм).

Компания миссиясидан келиб чикиб муаммони аниклаш ва гипотезани шакллантириш

Компания миссиясидан келиб чикиб муаммони аниклаш ва гипотезани шакллантириш

Тадкикот дастури

Маълумотлар манбаси

Бирламчи Иккиламчи

Усул

Инструментлар

Маълумотларни йигиш

Маълумотларни тахлил килиш

Х,исобот ва хулоса

^арор кабул килиш

1-расм. Маретинг тадкикотларни амалга оширш боскичлари (муалиф томонидан

ишлаб чикилган)

Х,ар кандай маркетинг изланишларидаги биринчи кадам лойиханинг асосий максадини аниклашдир. Маркетинг тадкикотларининг вазифалари шунчаки тугилмайди, улар бизнес ва менежментнинг долзарб муаммоларидан келиб чикади.

Максад ва вазифалар аниклангандан кейин батафсил маркетинг тадкикот лойихасини тайёрлашга киришиш керак. Маркетинг тадкикотлари лойихаси куйидаги хужжатдир билан тавсифланади:

1. Ахборот манбалари;

2. Тадкикот усули;

3. Тадкикот воситалари;

4. Намуна олиш;

5. Респондентлар билан узаро алока килиш усули;

6. Шартлар ва бюджет.

Тадкикот дастури тайёр булгач, анкеталар ишлаб чикилади, намуналар хажми аникланади ва батафсил иш режаси тузилади, маркетинг тадкикотининг энг мухим кисми - маълумот туплашга утилиши лозим.

Маълумот йигилгандан сунг, уни кайта ишлаш, тизимлаштириш, ноаник маълумотларни чикариб ташлаш ва тахлил килишни давом этади. . Маълумотлардан фойдаланиб, улар тадкикотнинг дастлабки боскичида тузилган гипотезаларни рад этишга ёки тасдиклашга, колиплар ва аник карама-каршиликларни топишга харакат килишади. Дастлаб тахлил килиш учун жадвалларни тузиб, сунгра уларга тегишли кийматларни киритиш оркали керакли узгартирилар киритилади [3].

Маълумотларни кайта ишлашдан сунг маркетинг тадкиккотлари хакида батафсил хисобот ёзишни бошланади. Х,исоботда барча куйилган вазифаларнинг жавобларини акс эттириши, барча фаразларни инкор килиши ёки тасдикклаши, кейинги харакатлар учун тавсиялар бериши керак.

Сунги боскич, утказилган маркетинг тадкиккоти натижасида, олинган хулосалар якуний хисобот шаклида тузилади ва компания рахбариятига такдим этилади [4].

"Узтемирйулйуловчи" АЖ мутахисилари томнидан утказиладиган маркетинг тадкикотлари натижасида кабул килинган карорлар куйидаги натижаларга эришишга каратилган булиши керак:

- йуловчилар окимининг купайиши ва натижада темир йул транспортининг ракобатбардошлиги ошиши;

- компания макомини ошириш;

- темир йул хизматларидан фойдаланувчиларнинг компанияга нисбатан хурмати ва миннатдорлиги;

- компания рентабеллигини ошириш.

Адабиётлар руйхати

1. Акбаров М.И. Управления коммерческой деятельностью ОАО «Узжелдорпасс» посредством маркетинговых коммуникаций, диссертация на соискание ученой степени кандидата экономических наук.

2. Бернет, Дж. Маркетинговые коммуникации: интегрированный подход. Ж.Бернет, С.Мориарти. - СПб.: Питер, 2001.

3. Татаренко, В.Н. Маркетинг влияния - теоретико-методологические основы: управление информацией и межсубъектные коммуникации /В.Н. Татаренко, НИ. Мелентьева. - СПб.: Борей Арт, 2008.

Романенкова О.Н. Маркетинговые коммуникации. Москва. Юрайт 2016-462 а

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.