Научная статья на тему 'Тармоқ технологиялари бўлажак информатика ўқитувчиларининг ижодий ва коммуникатив қобилиятларини ривожлантириш воситаси сифатида'

Тармоқ технологиялари бўлажак информатика ўқитувчиларининг ижодий ва коммуникатив қобилиятларини ривожлантириш воситаси сифатида Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
2274
236
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ўқитишнинг техник воситалари / тармоқ технологияси / психологик / педагогик / методик / ташкилий жиҳатлар / ахборот-коммуникация технологиялари / ахборот майдони / ижодиёт ва коммуникативлик / технические средства обучения / сетевые технологии / психоло- гический / педагогический / методологический и организационный аспекты / информационные и коммуникационные технологии / информационное пространство / творчество и коммуника- тивность

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Юлдошев И. А.

Мақолада тармоқ технологиялари асосида бўлажак информатика ўқитувчиларининг ижодий ва коммуникатив қобилиятларини ривожлантириш бўйича олиб борилган тадқиқотлар, тармоқ технологияларини ривожлантириш омиллари, улардан фойдаланиш даражалари ва хусусиятлари баён этилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

СЕТЕВЫЕ ТЕХНОЛОГИИ КАК СРЕДСТВО РАЗВИТИЯ КОММУНИКАТИВНЫХ И ТВОРЧЕСКИХ СПОСОБНОСТЕЙ БУДУЩИХ УЧИТЕЛЕЙ ИНФОРМАТИКИ

В статье описаны проведенные исследования по развитию творческих и коммуникативных способностей будущих преподавателей информатики на основе факторов развития сетевых технологий и особенностей использования сетевых технологий.

Текст научной работы на тему «Тармоқ технологиялари бўлажак информатика ўқитувчиларининг ижодий ва коммуникатив қобилиятларини ривожлантириш воситаси сифатида»

/- 4 ТАЪЛИМНИНГ АХБОРОТ- РЕСУРС ТАРКИБИ / \

ИНФОРМАЦИОННО-РЕСУРСНАЯ СОСТАВЛЯЮЩАЯ

Юлдошев И.А.,

К,арши давлат университети «Амалий математика ва информатика» кафедраси катта укитувчиси

ТАРМОК ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ БУЛАЖАК ИНФОРМАТИКА УКИТУВЧИЛАРИНИНГ ИЖОДИЙ ВА КОММУНИКАТИВ КОБИЛИЯТЛАРИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ ВОСИТАСИ СИФАТИДА

ЮЛДОШЕВ И.А. ТАРМОК ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ БУЛАЖАК ИНФОРМАТИКА УКИТУВЧИЛАРИНИНГ ИЖОДИЙ ВА КОММУНИКАТИВ КОБИЛИЯТЛАРИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ ВОСИТАСИ СИФАТИДА

Маколада тармок технологиялари асосида булажак информатика укитувчиларининг ижодий ва коммуникатив кобилиятларини ривожлантириш буйича олиб борилган тадкикотлар, тармок технологияларини ривожлантириш омиллари, улардан фойдаланиш даражалари ва хусусият-лари баён этилган.

Таянч суз ва тушунчалар: укитишнинг техник воситалари, тармок технологияси, психологик, педагогик, методик, ташкилий жих,атлар, ахборот-коммуникация технологиялари, ахборот май-дони, ижодиёт ва коммуникативлик.

ЮЛДОШЕВ И.А. СЕТЕВЫЕ ТЕХНОЛОГИИ КАК СРЕДСТВО РАЗВИТИЯ КОММУНИКАТИВНЫХ И ТВОРЧЕСКИХ СПОСОБНОСТЕЙ БУДУЩИХ УЧИТЕЛЕЙ ИНФОРМАТИКИ

В статье описаны проведенные исследования по развитию творческих и коммуникативных способностей будущих преподавателей информатики на основе факторов развития сетевых технологий и особенностей использования сетевых технологий.

Ключевые слова и понятия: технические средства обучения, сетевые технологии, психологический, педагогический, методологический и организационный аспекты, информационные и коммуникационные технологии, информационное пространство, творчество и коммуникативность.

YULDOSHEV I.A. NETWORK TECHNOLOGIES AS A MEANS OF COMMUNICATIVE AND CREATIVE ABILITIES OF ITC TEACHERS DEVELOPMENT

There is described in the article studies of creative and communicative abilities of the computer science teachers development, on the basis of network technologies development, and the specifics of the of network technologies implementation.

Keywords: technical tools of learning, network technologies, psychological, pedagogical, methodological and organizational aspects of information and communication technologies, information space, creativity and communicativeness.

ТАЪЛИМНИНГ АХБОРОТ-РЕСУРС ТАРКИБИ / 5"^ ИНФОРМАЦИОННО-РЕСУРСНАЯ СОСТАВЛЯЮЩАЯ_,

Ахборотлар мицдорининг кенг куламда ошиб бориши таъ-лим жараёнида янгидан-янги талабларни вужудга келтириб, уларни узлаштириш ва таълим жараёнида самарали цуллаш учун цулай воситалардан фойдаланиш зарурати пайдо бул-моцда.

Жамиятда юз бераётган инкилобий узгариш-лар айнан ахборотлардан таълим жараёнида етарлича фойдаланишни таъминлашда техник воситаларни кенгрок куллашни талаб этмокда. Бугунги кунда таълим жараёнига техник восита-ларнинг жадал кириб келаётганлиги, улардан окилона фойдаланиш оркали таълим жараёни-ни самарали килиш масаласини олдимизга вазифа этиб куймокда. Республикамизда фао-лият курсатаётган таълим муассасалари техник воситалар билан етарлича таъминланган бул-са-да, улардан таълим жараёнида фойдаланиш учун педагог ходимлар тегишли куникма ва малакаларни эгаллашлари зарур. Педагогик ходимлар олдида турган асосий вазифалардан бири дунёда булаётган янгиликларга тезкорлик билан мослашиш, замонавий техник воситалар билан фаол ишлай олиш х,исобланади.

Бу борада Шарк мутафаккирларининг таъ-лим-тарбия сох,аси борасидаги карашлари тах,-лил этилганда, Ал-Хоразмий х,ам билим бериш-нинг кургазмали тажриба усуллари, савол-жавоб, малака ва куникмаларни шакллантириш, билимларни синаш усулларидан фойдалангани аён булади. Форобий билимни ёд олиш усулига нисбатан унинг маъносини тушунтириш афзал-лиги, таълимнинг муваффакиятли кечиши учун тарбия берувчининг узи тарбияли булмоFи лозимлигини, Абу Райх,он Беруний эса таълим-тарбия сох,асида уша замонларда (X-XI асрлар), х,атто х,озирги кунда х,ам долзарблигини йукот-маган фикрларни илгари сурган х,олда таълим бериш жараёнида таълим олувчини зериктир-маслик, билим беришда бир хил нарсаларни ургатавермаслик, узвийлик, изчиллик, мавзу-ларни кизикарли асослаб, кургазмали баён этиш зарурлигини таъкидлаган1.

Таълимда техник воситалардан фойдаланиш XX асрнинг биринчи ярмида фаол жорий этила бошланди. Укитишнинг техник воситалари таълим жараёнида илк бор АКШда 1930-йилларда дастурлаштирилган аудиовизуал укитиш воси-

1 Юлдошев И.А. Таълимда замонавий техник восита ва технологиялар. Монография. - Т.: «Fan va texnologiya», 2015. -172-б.

тасида кулланилган. 1940-йиллардан АК.Ш мак-табларида бу воситадан кенг фойдаланиш бош-ланган. 1950-йилларнинг урталарида дастурлаштирилган таълим Fояси ва технологик ёнда-шув элементлари пайдо булди. Булар махсус ук,ув жараёни таркиби учун мулжалланган аудиовизуал воситалар, кайта алока воситалари -электрон синфлар, ургатувчи машиналар, лингафон кабинетлари, тренажёрлар ва бошкалар-дир. 1970-йилларда техник воситалардан фойдаланиш назарий кайта ишланиб, кучайтирилди. Шу тарика янги ургатувчи воситалар юзага келди2.

Укитишнинг техник воситалари деганда, укув-тарбия жараёни учун ахборотни тулик ва кулай оптималлаштириш учун кайта ишлаш ва намойиш килишда дидактик таъминот ва техник курилмалар мажмуи тушунилади. Укитишнинг техник воситалари иккита мух,им тушунчага бирлашган (1-расм).

Ахборот технологиялари инсон фаолияти сох,аларига канчалик тез жорий этилаётган булса, улар шу даражада тез ривожланмокда. Шунингдек, билимларни доимо такомиллашти-риб, вакт давомида олFа юриш заруриятини асослаб бермокда. Ахборотлашган жамиятда ижтимоий ва маданий узгариш таълим жараёнида ахборот технологияларидан фойдаланишга каратилган янги компетенцияларни шакллантириш заруриятини такозо этмокда. Укув машFу-лотларида тармок технологияларидан фойдаланишга укитувчиларни тайёрлашга катта эътибор ажратиш лозим. Таълим жараёнларида тармок технологияларидан фойдаланиш куникмасига эга булмаган укитувчилар уларни куллашдан кочишга х,аракат килади ва узларининг эътибо-рини купрок бирламчи таълим усулларига йуналтиради.

Тармок технологияси - х,исоблаш тармоFини етарли даражада ташкил этиш учун стандарт баённомалар ва техник-дастурий воситалар

2 Коджаспирова Г.М., Петров К.В, Технические средства обучения и методика их использования: Учеб. пособие для студ. высш. пед. учеб. заведений - М: «Академия», 2001. -С. 256.

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2017, 4

г 6 ТАЪЛИМНИНГ АХБОРОТ-РЕСУРС ТАРКИБИ / \

V ИНФОРМАЦИОННО-РЕСУРСНАЯ СОСТАВЛЯЮЩАЯ У

1-расм. У^итишнинг техник воситалари.

(масалан, тармок адаптери, драйвер, кабель ва раъзёмлар)нинг мослашган тупламидир. Тармок технологиясининг махсус коммуникацион уску-налари - кабеллар, концентраторлар, йуналтир-гичлар, куприклар, шлюзлар ва трансиверлар асосида укувчилар компьютерларда ахборотни узатиш ва кабул килиш амалларини бажари-шади1.

Таълим жараёнига тармок технологияларини жорий этиш зарурияти В.С.Леднов томонидан кайд этилган. Леднов ва А.А.Кузнецов томонидан 9-11-синф укувчилари учун факультатив сифатида «Кибернетика асослари» курси яра-тилди2.

Хиндистонлик олим Сегата Митра бутун дунё буйича бир канча тажрибалар утказиб, ахборот технологиясининг таълим самарадорлиги ва мотивациясига таъсир килишини айтиб утди. Олим 1999 йилда Нью-Дехлидаги кашшок квар-таллардаги уйларнинг деворига юкори тезлик-даги интернет билан таъминланган компьютер урнатди. Компьютер сохасида фундаментал билимлар ва инглиз тилини билмайдиган бола-ларга ушбу курилмани мустакил урганиш таклиф килинади. Бир неча лахзадан сунг бола-лар курсорни силжитиб, файлларни очишга урганишди. Болалар бу жараёндан завк олишиб, кун охирида интернетда уларга керакли ахборотни кидириб топиш учун мустакил харакат килишни узлаштириб олишди. Тадкикотчилар томонидан шундай хулоса килиндики, болалар гурух булган холда ким булишлари ва каерда яшашларидан катъий назар, таълим максадла-

1 Юлдошев И.А. Тармок технологиялари асосида «Информатика ва ахборот технологиялари» фанини укитиш методикаси. // «Таълим технологиялари» жур-нали, 2016, 5-сон. -7-11-6.

2 Материалы LVШ междунар. науч.-практ. конф. «Личность, семья и общество». // «Вопросы педагогики и психологии». Новосибирск: 2015, №11 (56). Изд. АНС «СибАК». -С. 100.

рида компьютердан фойдаланишни мустакил равишда урганишлари мумкин3.

Таълим жараёнида компьютер тармоклари ва коммуникация воситаларидан фойдаланиш буйича педагог олим А.А.Абдукодировнинг илмий изланишларида компьютер тармоклари, жумладан интернет тармо^дан укув-тарбия жараёнида фойдаланишнинг дидактик имкони-ятлари тахлил этилган4.

Тармок технологиялари таълим жараёнла-рида турли даражаларда жорий этилиши мум-кин.

1. Биринчи даражани куйидагича тавсифлаш мумкин: дарсда тармок технологияларига кам эътибор каратилади, анъанавий таълим шакли устунлик килади, компьютерлардан видеолав-халарни куриш, такдимот яратиш ва тест утка-зиш учун вакти-вакти билан фойдаланилади.

2. Иккинчи даражада тармок технологияла-ридан фойдаланиш тулик куламда амалга оши-рилади, укитувчи ва укувчилар узларини ахборот фазосида хис килганидек, жонли равишда алокада булишади, биргаликда коммуникатив масалалар курилади, яъни компьютерлар таъ-лим жараёнида мухим урин тутади.

3. Учинчи даража масофали ёки инклюзив таълим учун узига хос булган, факат АКТ ёрда-мида таълим жараёнини амалга оширишни таклиф килади. Бу даражада таълим бераётган ва таълим олаётган шахслар уртасида бевосита алока булмаслиги мумкин. Таълим онлайн тар-тибда, электрон почта ёрдамида ёки махсус сайтлар оркали амалга оширилади.

3 Sugata M. Acquisition of Computer Literacy on Shared Public Computers: Children and the «Hole in the wall» / R. Dangwal, S. Chatterjee, S. Jha, R.S. Bisht, P. Kapur // Australasian Journal of Educational Technology. - 2005. 21(3), P. 407-426.

4 Абдукодиров А.А., Пардаев А.Х. Масофали укитиш назарияси ва амалиёти. / Монография. - Т.: «Фан», 2009. -145-б.

ТАЪЛИМНИНГ АХБОРОТ-РЕСУРС ТАРКИБИ / ИНФОРМАЦИОННО-РЕСУРСНАЯ СОСТАВЛЯЮЩАЯ

Тармок технологияси ёрдамида информати-кани укитиш энг макбул йул х,исобланади, чунки фанда урганилаётган дастурий ва техник таъми-нотлар тезликда ривожланмокда. Дарс машFу-лотларида ахборот фазосида узаро таъсирни амалга ошириш ва анъанавий, интерфаол таъ-лим шаклини мужассамлаштириб келажакдаги мутахассисларнинг АКТ саводхонлигини ошириш, АКТ самарадорлигининг ривожланишига кумаклашиш мумкин. «Информатика» фанидан таълим беришда фан укитувчилари укув хона-сида техник курилмаларни уз урнида куллай олиши, укувчиларга топширикларни беришда мавжуд тармок технологияси имкониятларидан фойдалана олиши таълим сифатига уз таъси-рини курсатади.

Бирок, тармок технологияларини куллаш ёрдамида дарс машFулотларига тайёргарлик куришда шуни унутмаслик лозимки, дарс качонки уз максад ва вазифаларини сакласа дарслигича колади. Шу сабабли дарс жараё-нини таксимлашнинг асосий дидактик тамойил-ларига риоя килиш лозим: кетма-кетлик, тизим-лилик, ошкоралик, мустах,камлик тамойили, назария ва амалиётнинг боFланиш тамойили ва бошкалар. Дарс машFулотларига тармок технологияларини жорий килиш жараёнида ахборот тулик, ошкора булиши, урганилаётган фанлар мох,иятига чукур киришиш имконияти, шунинг-дек мавжуд вактинчалик ва фазовий чегара-ларни енгиб утиш имконияти каби уларнинг дидактик хусусиятлари тулик куламда очилган булиши керак.

Укитувчи укув жараёнини куллаб-кувватлаш учун куйидаги функцияларни бажариши лозим:

• укув жараёни жадвалига тармок технологияларини куллаш оркали укув дастурини ишлаб чикиш;

• укув фаолиятининг координацияси ва уларнинг йурикномаси, шунингдек, укувчилар-нинг фаоллигини бошкариш;

• укувчилар билан якка тартибда ишлаш, таълим жараёнига х,ар бир укувчини алох,ида жалб килиш;

• дастурий мах,сулотлар ва бошкалар, укув-методик таъминотини танлаш.

Тармок технологияларининг кенг функцио-наллиги, улардан таълим жараёнининг х,амма боскичларида амалий жих,атдан фойдаланиш мумкинлиги куйидагиларни асослайди:

- янги мавзуни тушунтиришда такдимотлар яратиш, мавзуга тегишли таълим сайтлари ва х,оказолар билан таништириш;

- таълим жараёнида бевосита компьютер ахборот алмашинуви ва саклаш, коммуникация воситаси, лойих,алар яратиш учун жих,оз ва бошкалар учун курилма булиб хизмат килиш;

- утилган мавзуни мустах,камлаш, оралик ва якуний назоратда тест топшириш, электрон хат-лар ёзиш, мультимедиа файлларини яратиш ва бошкалар;

- такрорлаш боскичида тест топшириклари, схемаларни тулдириш ёки яратиш, диаграмма, жадваллар, аудио ва видео материаллар билан ишлаш.

Буюк мутафаккир педагог КДУшинский1 таълим олувчиларнинг эътиборини ривожланти-ришга сабаб буладиган, таълимда муваффакиятга эришишда ёрдам берадиган бу омил жуда х,ам му^им эканлигини кайд этган. Ушинский томо-нидан укитишда техник воситалардан фойдаланиш психологик хусусиятларни ривожланти-ришга ёрдам бериши куйидагича тавсифланган.

1. Диццатлилик. Укитишнинг техник воси-таларида кулланиладиган ёруF, рангли образлар кандайдир аник объект ^акида укувчилар эътиборини жамлаши мумкин.

2. Барцарорлик. Техник воситалар сабаби билан кизикиш укувчиларнинг куйилган вази-фадан чалFимасликларига имкон беради.

3. Эътиборлилик даражаси. Етарли дара-жада укувчилар камраб оладиган ахборот микдори, тармок технологиясидан фойдаланиш ёрдамида ортиши мумкин, бу унинг таркалиш динамикаси ва хилма-хиллигига асосланган.

4. Эътиборнинг тацсимланиши. Одатда укувчилар учун бир вактнинг узида бир канча объектларга эътиборни каратиш ва уларни тулик кабул килиш мураккаб х,исобланади, лекин тармок технологияларидан фойдаланиш ушбу хусусиятларни сезиларли ривожланти-риши мумкин. Бу х,олатда компьютер синфла-рида бошкарув тизимларидан фойдаланган х,олда укув жараёнини самарали ташкил этиш ва компьютер курилмаларидан фойдаланишда укитувчига катта имконият яратиб бериши мумкин. Укитувчи мавзуга оид укув материалларни укувчиларга бош компьютер оркали узатиши

1 Ушинский К.Д. Избранные педагогические сочинения. В 2-х томах. - Мд.: «Педагогика», 1974. Том 1. -С. 339341.

/- 8 ТАЪЛИМНИНГ АХБОРОТ-РЕСУРС ТАРКИБИ / \

ИНФОРМАЦИОННО-РЕСУРСНАЯ СОСТАВЛЯЮЩАЯ

мумкин ва уни ургатишда бошкарувчи тизим-ларнинг техник ва дастурий воситаларидан фойдаланади. Техник ва дастурий воситалар ёрдамида киска вакт ичида укувчиларга амалий тушунчалар бериш, шу билан бирга замонавий педагогик технологияларни куллаш оркали дарсни сифатли ташкил этиш мумкин.

5. Утказилиш хусусияти. Дарс жараёнида тармок ва ахборот технологияларини куллаш ёрдамида диккатни бир объектдан бошкасига кайта улаш кобилиятини ривожлантириш мум-кин.

Россиялик педагог олим Г.М.Коджаспиров фикрича, укув дастурларидан фойдаланиш ва уларни тахлил килишда психологик, педагогик, методик ва ташкилий жихатларни унутмаслик лозим. Ушбу жихатлар жараёнларни бутунли-гича ташкил этиш ва укитишнинг самарадор-лиги, укув дастурларини ташкил этишга талаб-лар, таълим олувчиларнинг мотивациясини хам хисобга олади1.

Булажак укитувчиларнинг ижодий фаолли-гини ошириш ва кучайтиришда тармок техно-логиялар асосида ёндашиш ва ривожлантириш усуллари куйидагича тавсифланган:

• АКТдан фойдаланишда таълим олувчилар ва таълим олаётганлар уртасида якин алока урнатишга имкон беради, хатто масофали таъ-лимда хам;

• тармок технологияларини турли дастурий воситалар ёрдамида ифодалаш мумкин (ки-дирув, таълим берувчи, моделлаштирувчи дас-турлар, эксперт тизимлари). Купгина электрон дарсликлар укувчиларнинг ижодий кобилиятларини ривожлантиришга, яъни бир хил жавоб бериш имкони булмаган саволлар куйиб, эвристик характердаги топширикларни таклиф килади;

• замонавий таълим мухитининг мазмуни, укувчиларнинг кизикишларини оширишга йу-налтирилган интернет тармоFи луFатлари, энци-клопедиялари, илмий ахборот марказлари, ахборотларнинг интерактив базаларига, шунинг-дек, куп сонли электрон кутубхоналарга йул очиб исталган саволларга амалий жавоб бериш имконини беради.

Тармок технологияларидан фойдаланиш диккатни жамлашнинг узига хос психологик

1 Коджаспирова Г.М., Петров К.В, Технические средства обучения и методика их использования. - М.: «Академия», 2001. -С. 256.

жихатларини ривожлантириш, баркарорлик, эътиборлилик даражаси, эътиборни таксимлаш ва кайтадан фикрни жамлашга ёрдам беради. Бундан ташкари, таълим бераётган ва таълим олувчи уртасида мустахкам алока урнатилади. Укув муассасасининг веб сайтлари, шунингдек педагогларнинг шахсий веб сахифалари ижодий кобилиятларни ривожлантириш учун янги йуналишни очишга имконият яратади.

Талабалар фанлардан амалий ва лаборатория ишлар бажаришда сохага оид ахборотларни олиш, кайта ишлаш ва узатишда ижодий ва коммуникатив ёндашиш суст холатда учрайди. Бундай вазиятда тармок технологиясидан фой-даланиб, дарс жараёнида назарий билимларни куллаш механизмини чукур ва кургазмали урганиш имконини беради. Жумладан, тармок технологиялари асосида талабалар укув хонаси-даги техник курилмаларни уз урнида куллай олиши, улар укитувчи томонидан берилган топширикларни бажаришларида мавжуд тармок технологияси имкониятларидан фойдалана олишлари имкониятини курсатади.

Тармок технологияси асосида ишлайдиган компьютер синфларида куйидаги тармок хиз-матларидан фойдаланиб, укув жараёнини ташкил этиш мумкин: файл-сервер, прокси-сервер, бошкарув хизматлари ва бошкалар.

Бу тармок хизматларидан фойдаланиб уки-тишни тахлил киладиган булсак, файл-серверли тармокнинг укув жараёнида бир катор имкони-ятлари мавжуд булиб, укувчилар мижоз ком-пьютерлар оркали ажратилган сервердаги маъ-лумотлар базасидан фойдаланиши мумкин. Укитувчи сервер компьютердан тармок дастурий таъминоти оркали мижоз компьютер билан алокани урнатиш имкониятларидан фойдаланади.

Талабаларни тармокнинг файл-сервер хиз-матида ажратилган сервердан мижоз компью-терларда ишлаши буйича куникмаларини хосил килиш керак. Дарсда файл-сервер хизматидан куйидагича фойдаланилади.

Укитувчи (Бош компьютер - укитувчи) -(Топширик) Тармок оркали мавзуга тегишли маълумотларни курсатилган компьютердан олиш тавсия этилади.

Талаба (А талаба - мижоз компьютер) -талаба узи ишлаётган компьютер ёрдамида «Пуск» менюсининг «Выполнить» бандига кириб манзил (Адрес) каторига куйидаги

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2017, 4

( ТАЪЛЙМНЙНГАХВОРОТ-РЁСУРСТДРКЙВЙТ 9 > (_ИНФОРМАЦИОННО-РЕСУРСНАЯ СОСТАВЛЯЮЩАЯ_,

1-жадвал. Дарс машгулотларида тармок, технологияларидан фойдаланиш жихатлари.

Психологик жихатлари Педагогик жихатлари Методик жихатлари Ташкилий жихатлари

- таълим олувчиларнинг мотивациясига таъсири; - урганилаётган фанга муносабат; - тармок технологияларидан фойдаланишга укувчилар-нинг тайёрлик даражаси. - укув дастурининг талаб-ларига фойдаланилаётган тармок технологияларининг мос келиши; - дарсларда тармок технологияларини куллашнинг натижавийлиги. - дарс маш^улотларига тармок технологияларини куллашнинг самарадорлиги; - тармок технологияларини куллаш заруриятини асословчи топширикни танлаш; - материални методик жихатдан туFри узатиш. - укув маш^улотлари вактини рационал лойихалаштириш; - мустакил ташкиллаштириш ва укувчиларнинг уй ишлари.

\\ 192.168.0.01 TCP/IP манзилини киритади. Шунда экранда рухсат (доступ) этилган махсус папка намоён булади. Талаба мавзуга оид маъ-лумотлар билан ишлайди.

Талаба (В талаба - мижоз компьютер) -укувчи асосий шлюз хисобланган компьютер ёки ёнида жойлашган компьютерга (А-талаба -мижоз компьютер) мурожаат этиб, топширикни хамкорликда бажариши мумкин.

Юкорида кайд этилган холатларда талабалар тармок технологияси асосида мавжуд ахборот-лар олиш билан бирга коммуникацион восита-лар билан ишлаш принципларини урганади. Ву воситалардан ташкари, талабалар тармок асосида ишлайдиган бошкарув тизимларининг техник ва дастурий воситалари ёрдамида бир-бирлари билан реал вактда ахборот алмашиш-лари, чат тизимида ишлашлари, укитувчи билан мулокотда булишлари мумкин булади.

Шу нуктаи назардан келиб чикиб, тармок технологиялари асосида булажак информатика укитувчисининг ижодий ва коммуникатив коби-лиятларини ривожлантириш борасида Карши давлат университети «Информатика укитиш методикаси» таълим йуналиши битирувчи курс талабаларига ихтисослик фанларини ургатишда тармок технологияларидан фойдаланиб келин-мокда. Тадкикот иши буйича «Информатика ва АТ» фанидан тажриба синов ишлари йулга куйилган ва тадкикот иши буйича «тажриба-синов» ва «назорат» гурухларида амалга оши-рилаётган ишлар мунтазам урганилмокда.

Дастлабки натижалардан келиб чиккан холда хулоса килиш мумкинки, таълим жараёнида тармок технологияларини кенг куллаш талаба-ларда ижодий тафаккурни ривожлантиришга хизмат килиши мумкин.

Адабиётлар руйхати:

1. Абдукодиров А.А., Пардаев А.Х. Масофали укитиш назарияси ва амалиёти. / Монография. - Т.: «Фан», 2009. -145-б.

2. Коджаспирова Г.М., Петров К.В. Технические средства обучения и методика их использования. - М.: «Академия», 2001. -С. 256.

3. Ушинский К.Д. Избранные педагогические сочинения: в 2-х томах. - М.: «Педагогика», 1974. -С. 339-341.

4. Материалы LVIII междунар. науч.-практ. конф. «Личность, семья и общество». // «Вопросы педагогики и психологии». Новосибирск: 2015, /№ 11 (56). АНС «СибАК», 2015. -С. 100.

5. Юлдошев И.А. Тармок технологиялари асосида «Информатика ва ахборот технологиялари» фанини укитиш методикаси. // «Таълим технологиялари» журнали, 2016, 5-сон. -7-11-б.

6. Юлдошев И.А. Таълимда замонавий техник восита ва технологиялар. - Т.: «Fan va texnologiya», 2015. -172-б.

7. Sugata M. Acquisition of Computer Literacy on Shared Public Computers: Children and the «Hole in the wall» / R. Dangwal, S. Chatterjee, S. Jha, R.S. Bisht, P. Kapur // Australasian Journal of Educational Technology. - 2005. 21(3), P. 407-426.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.