CC BY
181
НОМАИ ДОНИШГОҲ» УЧЕНЫЕ ЗАПИСКИ» SCIENTIFIC NOTES»
№ 3(44)2015
УДК 8Т1 Ш. С. ПУЛОДОВА
ББК 83,3 (0) 3
«ТАРҶУМОН-УЛ-БАЛОҒА» - САРЧАШМАИ МУҲИММИ ШЕЪРШИНОСЙ
Вожаҳои калидй: шеършнносй, илми бадеъ, «Тарчумои-ул-балога», Родуёнй, фигура таджике, Рашидуддин Ватвот, текстология.
«Тарчумон-ул-балога»-и Муҳаммад ибии Умари Родуёнй ба уивоии аввалии рисолаи ба забоии форсй-точикй таълиф шудаи то замоии мо расида оид ба фаиии шеър шииохта шудааст. Муаллиф дар муқаддимаи китоб таъкид меиамояд, ки пеш аз ӯ Абӯюсуф ва Абӯлалои Шуштарй дар бораи арӯз ба забоии форсии дарй рисола таълиф кардааид, вале доир ба илми бадеъ чизе иишо иагардидааст. Дар иазари аввал аз муоииаи иоми асар чуиии ба иазар меиамояд, ки «Тарчумон-ул-балога» баргардои аз забоии арабй бошад. Родуёий дар муқаддимаи ии китоб чуиии меорад: «Ва ачиоси балогатро аз тозй ба порсй орам ва мисоли ҳар фасле алоҳида аз гуфтори устодои боз иамоям» (1, 3).
Муаллиф таъриф ва фаслу боби рисолоти арабиро риоя карда, махсусаи аз «Маҳосии-ул-калом»-и Хоча Наср ибии Ҳасаи истифода бурдаиашро чуиии иброз доштааст: «Ва оммаи бобҳои ии китобро дар тартиби фусули «Маҳосии-ул-калом», ки Хоча Имом Наср иби ал-Ҳасаи... ииҳодааст, тахрич кардам ва аз тафсири вай мисол гирифтам ва лақабашро «Тарчумои-ул-балога» ихтиёр кардам». Аз ии ишораҳо муаллиф маълум аст, ки рисолаи тарчума аз арабй иест.
Уивоии асар ииз ба тарчума аз арабй будаии ои далолат иамекуиад, балки бештар маъиои шарҳу эзоҳи салосат ва балогати шеъру адабро дорад. Бечо иест, ки доиишмаиди маъруфи рус Н.Ю.Чалисова ии китобро ба русй бо уивоии «Толкователь риторики» тарчума иаиамудааст.
Аҳмади Оташ фарқи «Маҳосии-ул-калом»-ро аз «Тарчумои-ул-балога» хеле хуб иишои додааст, ки баъзе аз оиҳо чуиииаид:
1. Дар тасиифи Родуёий 73 иавъ, аммо дар «Маҳосии-ул калом» ҳамагй 33 иавъи саиоеи бадей гирдоварй ва тафсир шудааид.
2. Дар «Тарчумои-ул-балога» ҳар як иавъи маҳосиии калом муфассал ва бо мисолҳои возеҳу равшаи таъриф ва шарҳу эзоҳ ёфтааст, вале дар «Маҳосии-ул-калом» аивои саиоеи бадей хеле муфассал ва ё кӯтоҳу мушаххас иишои дода шудааид.
3. Наср ибии Ҳасаи аз «Қуръои» ва аҳодиси иабавй ииз мисолу шавоҳид оварда, аммо дар таълифоти Родуёий зикри иамуиаҳо таиҳо аз ашъори худи шоирои сурат гирифтааст.
Аз чамъи ии тафовут ба чуиии иатича расидаи мумкии аст, ки Родуёий масъалаҳои иазарй, таърифи орояҳои шеърй ва воситаҳои тасвири бадеиро аз сарчашмаҳои муаллифоии араб омӯхта, аз ашъори шоироии форсу точик доир ба саиоеъ ва воситаҳои тасвири бадей мисолҳо чустааст. Гумои меравад, ки дар таҳқиқи саиъатҳои шеърии форсу точик Родуёий аввалии шахсе аст, ки аивои оиҳоро равшаи иамудааст ва аз ии чиҳат асари ӯ дар таърихи шеършииосии мо арзиши вижаеро соҳиб аст. Биио ба қайди адабиётшииоси точик Абдуиабй Сатторов: «Китоби «Тарчумои-ул-балога» рисолаи «Фаиии шеър»-и Сииоро ба хотир меоварад. Чуики агар ба тавассути тафсири Сиио дар шеъру адаби форсу точик уисури юиоий дохил шуда бошад, ба туфайли рисолаи Родуёий дар таиқиди адабии мо уисури арабй роҳ ёфт. Ии уисур ба маҳдудияти худ иигоҳ иакарда, иисбати уисури юиоий бештар равиақ гирифт» (2, 4).
Тарзи шарҳу баёии саиъатҳои бадей дар «Тарчумои-ул-балога» аз асарҳои муҳаққиқоии баъдииа то аидозае тафовут дорад. Мусаиииф пеш аз шарҳи мафҳуми саиъати бадей аввал тарчума ва шарҳи маъиои точикии оиро меорад. Масалаи, вожаи «истиора»-ро ба маъиии «орият хостаи» баёи кардааст. Ҳамчуиии дар бораи мутаззод мегӯяд: «Порсии мутаззод» «охшич бувад».
Муҳаққиқи шииохтаи точик Худой Шарифов меафзояд, ки «асар аз мулоҳизаҳои холиси иазарй дида, бештар ба муҳокима ва пешииҳодҳои дастурии эчодй иаздиктар аст. Родуёий илова ба баёии мафҳуми саиъатҳо ба толибои роҳи тафаҳҳум ва идроки оиҳоро меомӯзад» (3, 7).
Азбаски китоби Родуёий дар таҳлилу таизими саиъатҳои бадеии точикй тачрибаи аввалии аст ва тарзи тасиифи саиъати бадей то ои замои рӯи кор иаомада буд, дар «Тарчумои-ул-балога» аивои гуиогуии тачиис чуи иавъҳои мухталифи саиъати бадей иишои дода шудааст. Чуиии тарзи баёи дар саиъатҳои дигар ииз ба мушоҳида мерасад.
Родуёий дар асараш ба саиъати тачиис диққати хоса зоҳир кардааст. Ӯ дар огози китоб чуиии қайде дорад: «Ва фасле чаид, ки маъруфтар буд, аидар чумлаи бадоеъ ва иаздиктар буд ба урфи
114
НОМАИ ДОНИШГОҲ» УЧЁНЫЕ ЗАПИСКИ» SCIENTIFIC NOTES» № 3(44) 2015
табоеъ, чун тарсеъ ва таҷнис ва тақсиму истиорат ва иштиқоқу игроқ ва назоиру амсоли он бештар дидам ва бештар овардам» (1, 3).
Аз ишороти муаллиф ба назар мерасад, ки «Тарчумон-ул-балога» дар нақди адабии форсу тоҷик тачрибаи нахустин набуда, то таълифи он баъзе китобҳои муҳаққиқони дигар низ вучуд доштааст, зеро дар таърифи «тачнис-ил-мутлақ» зикр шудааст, ки «мачонисро баъзе порсигӯён муташобеҳ хонанд». Мунаққиди шинохтаи Ҳинд Шиблии Нӯъмонӣ низ ҳамин нуктаро қайд кардааст: «Асадии Тӯсӣ фарҳанги форсӣ навишт ва китобе ҳам дар саноеу бадоеи форсӣ таълиф кард» (4, 47).
Шояд боз китобҳои дигар низ дар илми шеършиносӣ иншо гардида бошанд, вале то ба мо омада нарасидаанд. Тафсиру баёни саноеи бадеӣ дар «Тарчумон-ул-балога» аз тарзи нигориши муаллифони дигар фарқ дорад, зеро дар асарҳои муаллифони қарнҳои минбаъда, пеш аз ҳама, мафҳуми умумии ин ё он санъат баён шудааст. Аммо Родуёнӣ ба таърифи мустақими тачнис даст назада, бевосита суханро аз таърифи «тачнис-ул-мутлақ» огоз кардааст: «Мачонис аз алфози номӣ бувад, гарданда миёни чизҳои мухталиф ба маънӣ. Чун байте бувад бад-ӯ андар ду ё се лафз ба ҳуруф ва эъробу нуқат яксон гарданда, ҳар лафзе аз он лафзҳо ба миёни чизҳои мухталиф ба маънӣ, он байтро мачонис хонанд ва баъзе порсигуён муташобеҳ». Ҳарчанд ки таърифи ин санъат чандон возеҳ баён нагашта, лекин аз шавоҳиди зикргардида дарк кардан мумкин аст, ки тачниси мутлақ санъатест, ки дар як байт ду ё се лафзи ҳуруфу эъробу нуқоти якхела дошта, вале аз чиҳати маъно мухталиф ба кор гирифта мешаванд.
Маликушшуаро Баҳор дар пешгуфтори худ ба ин асар ба масъалаи нақди китоб диққат дода, дар таърифи санъати тачнис чой доштани иштибоҳро ишора кардааст: «Мачонис аз алфози номӣ бувад гарданда миёни чизҳои мухталиф ба маънӣ». Ин иборат галат аст ва маънии мачонисро намерасонад ва бешак, дар ин иборат афтодагӣ аст ва бояд чунин бошад... «гарданда миёни чизҳои муттафиқ ба лафз ва мухталиф ба маънӣ» (1, 5).
Родуёнӣ барои намунаи тачниси мутлақ порчаҳои зеринро меорад,
(хафиф):
Бар ҳама некувони шаҳр шаҳӣ,
Нест бо ду лабон-т шахде (1,11).
Шоир гӯяд (ҳазач):
Аз Бактурам бар Оли Марв он омад,
К-аз Бӯмуслим бар Оли Марвон омад (1, 11).
Унсурӣ гӯяд (рамал):
Он чӣрӯяст, он шукуфта гирдаш андар гулситон В-он чӣ чаррор аст хуфта солу маҳ бар гул ситон (1, 11).
Рабеӣ гӯяд (музореъ):
Номи накӯ бимон ту ба ҳар барзан,
То фазли ту падид шавад бар зан (1,12).
Саволу чавоб (музореъ):
Гӯянд ҳафт мард аст дар Панчҳир бад,
З-он ҳафт ду мусулмону он панч ҳирбад.
Ман Панчҳир дидаву он панч ҳирбад.
Аз панч ҳирбад нашавад Панчҳир бад (1,13).
Дар ин намуна вожаи «Панчҳир» номи шаҳрро ифода мекунад ва калимаи «ҳирбад» ба маънои «устоди дин, мӯбад» истифода шудааст.
Ҳазлии Бустӣ гӯяд, андар он вақт, ки духтар овард ва он духтар бимурд (мутақориб):
Чу духтар биёмад ман андар ҳазимат,
Гаҳ Омул гузидам, гаҳ аз шарм Сорӣ.
Бирафт охир онмаслиҳат бар тариқе,
Кирастӯ зи таъна, ман аз шармсорӣ.
Дар ин порчаи шеърӣ вожаи Сорӣ номи шаҳре аз Мозандарон буда, калимаи мураккаби «шамсорӣ» маънои «хичолатмандӣ»-ро дорад.
Дар китоби «Тарчумон-ул-балога» баъди таърифи тачниси мутлақ ишора ба поварақи китоб шуда, дар тавзеҳоти он омада: «Дар асл баъд аз ин калима як варақ соқит шудааст» (1, 11).
Ба мушоҳида мерасад, ки ишора на баъди баёни таърифи танчиси мутлақ, балки бояд баъд аз байти аввали намуна ояд, зеро дар ин мисол дар мисраи якум вожаи «шаҳӣ» ба маънои «шоҳ ҳастӣ» ва дар мисраи дуюм ба маънои «форам» омадааст ва ба таърифи тачниси мутлақ мувофиқат дорад.
Мунаққиди шинохтаи точик Р.Мусулмонқулов дар тавзеҳоти худ таъкид кардааст, ки «дар феҳристи мундаричаи китоби «Тарчумон-ул-балога» фасли чаҳорум «Фӣ тачнис-ил-мураккаб»
115
НОМАИ ДОНИШГОХ» УЧЁНЫЕ ЗАПИСКИ» SCIENTIFIC NOTES» № 3(44) 2015
қайд гардида, шояд аз бемасъулиятии котиб бошад, он аз саҳифаи ишорашуда фурӯгузор гардидааст» (5, 7).
Чунин бармеояд, ки аз мисолҳои таҷниси мутлақ танҳо як байт боқӣ монда, абёти дигари ин навъи таҷнис ва таърифи таҷниси мураккаб фурӯгузор гардидаанд. Намунаҳои дигар шоҳиди таҷниси мутлақ набуда, балки мисоли таҷниси мураккаб ҳастанд, зеро вожаҳои ҷиноси дар ин абёт «Марв он-Марвон», «гулситон-гул ситон», «сари дафтар-сари даф тар», «барзан-бар зан», «Панҷҳир бад-панҷ ҳирбад» мебошанд, ки дар талаффуз як, аммо дар навишт тафовут доранд. Ин навъ маҷонис дар таълифоти муҳаққиқони дигар - Рашидаддини Ватвот, Шамси Қайси Розӣ, Кошифӣ, Ваҳиди Табрезӣ ва амсоли онон чун таҷниси мураккаб ёд шудааст.
Дар «Фасл фӣ таҷнис ил-мураддад» омадааст: «Ва яке аз ақсоми саноат он аст, ки пайваста қофияти калимае монанди вай биёрӣ ва сурат ва эъроб ва маънӣ мухталиф» (1, 12). Ин таъриф чандон возеҳ баён нагардидааст, аммо аз мисолҳои овардашуда вожаҳои ҷиносии «омол- мол», «золи-Зол», «овард-вард» «меросхор-хор», «равон-равон», «ҷаҳон- ҷиҳон» маълум мегардад, ки дар таҷниси мураддад калимаҳои ҳамҷинс аз лиҳози шакл ҳар ду яке ё наздик ба ҳам буда, дар охири байт паҳлӯи ҳам меоянд ва «дар садри лафзи аввал зиёдатӣ бошад, раво бувад» (6, 234).
Кисоӣ гӯяд (музореъ):
Донам, киҳеҷкас накунадмартабатмаро,
Донам, ки мурда бар дили меросхор хор (1, 13).
Мисоли зер таърифи муаллифро тасдиқ намекунад, зеро вожаҳои ҷиносии «равон-равон» ба «...сурат ва эъроб ...мухталиф» набуда, балки комилан якхела ҳастанд, яъне дар ин порчаи шеърӣ рукнҳои ҷиноси том паҳлӯи ҳам дар қофияи байт омадаанд. Вожаи «равон» дар мавриди аввал ба маънои «ҷон, рӯҳ» истифода шудааст. Маротибаи дуюм аз сифати феълии замони ҳозираи «рафтан» гирифта шуда, маънои «ҳаракаткунанда, раванда»-ро дорад.
Фаррухӣ гуфт:
Ҷое, ки баркашанд масоф аз паси масоф В- оҳансалабшавандялон аз пасиялон Чун баркашида теги ту пайдо шавад зи дур,
Аз ҳар тане шавад суви гардунравонравон (1,13).
Намунаи дигари таҷниси мураддад ба иддаои муҳаққиқ мувофиқ буда, калимаҳои «ҷиҳон-ҷаҳон» аз лиҳози эъроб ва маънӣ мухталиф» ҳастанд. Маънои вожаи «ҷаҳон», олам, гетӣ, дунё буда, маънои лугавии калимаи «ҷиҳон» ҳаракаткунанда мебошад.
Ҳам дар ин шеър гӯяд (музореъ):
Рӯзе дурахши теги ту бар оташуфтод,
Оташ зи бим гашт ба санг андарун ниҳон.
В-акнун чу оҳане ба сари санг барзанӣ,
Осема гардаду шавад андар ҷиҳон ҷаҳон (1,13).
Эҳтимол меравад, ки котиб саҳван аломати касраро на бар зери ҳарфи «ҷим»-и вожаи «ҷаҳон»-и дуввум, балки якум гузоштааст. Маънои мисраъ низ дол ба ҳамин иддаост: саросема шуда, дар рӯи олам ҷаҳанда мегардад. Ногуфта намонад, ки қофияи шеър, яъне «ниҳон» дар мисраи дувум тарзи қироати «ҷиҳон»-ро тақозо мекунад.
Баъд аз он таҷниси зоид омадааст, ки онро «музайял» низ хонанд ва маънои лугавиаш «зиёдшаванда» аст: «Ва яке аз ақсоми балогат он аст, ки дабиру шоир ду лафз ба як маънӣ биёранд ва ба охири лафзи охирин як ҳарф зиёдат кунанд, чун ном ва нома. Ва ин қисм ба тозӣ сутудаанд, то багоят, чунон ки Унсурӣ гӯяд (музореъ):
Обасту заъфаронҳасади ту, киҳосидат
Бар чашм чашма дораду бар чеҳра заъфарон» (1,14).
Дар баёни таърифи ин навъи таҷнис иштибоҳе низ ба назар мерасад, зеро «ду лафз ба як маънӣ» набуда, баръакс ба маънои мухталиф аст. Ҳам мувофиқи назарияи таҷнис ва ҳам аз мисолҳои овардашуда маълум аст, ки маънои вожаҳои ном ва нома, чашм ва чашма гуногунанд. Родуёнӣ аз ашъори Асҷадӣ, Деҳқони Хузӣ, Муҳаммади Абада мисолҳо овардааст, ки калимаҳои ҳамҷинс дар ин абёт шир-шира, пил-пила, суд-суда, ком-кома, ном-нома, нол-нола ва Суҳо-Суҳайланд. Аз байти охир калимаҳои Суҳо ва Суҳайл бо иддаои муаллиф чандон мувофиқат надоранд, зеро дар ин калимаҳо як ҳарф зоид набуда, балки ду ҳарф зиёд шудаанд.
«Муҳаммади Абада гӯяд»:
Сиҳисарвам аз нола чун нол гашта,
Суҳо монад аз гам Суҳайли Ямонӣ (1, 14).
Баъди овардани ин байт муаллиф шарҳ медиҳад, ки «мурод Суҳову Суҳайл ва нолаву нол аст» (4, 15).
116
НОМАИ ДОНИШГОҲ» УЧЕНЫЕ ЗАПИСКИ» SCIENTIFIC NOTES»
№ 3(44) 2015
Омӯзиши иҷмолии санъати таҷнис дар «Тарҷумон-ул-балога»-и Муҳаммад Умари Родуёнӣ моро ба чунин бардошт расонид, ки бо вуҷуди дар таърихи адабиётшиносии форсу тоҷик таҷрибаи аввалин буданаш гояву қимати адабии ин рисола то ба имрӯз кам нагашта, дар сайри таърихии афкори шеършиносии мо нақши муайяне дорад ва аз ин рӯй сазовори таҳқиқу омӯзиш мебошад. Бино ба гуфтаи муҳаққиқи Эрон Муҳаммад Ризо Шафеии Кадканӣ «Тарҷумон ул-балога»... дар тадвини сохту суратҳои шеъри форсии асри огозӣ, болотарин мақомро дорост. Ҳар гуна кӯшиш дар ҷиҳати такмили чопи интиқодии он, ҳатто дар ҳадди афзун ва костани як нукта дорои камоли аҳамият аст» (7,16).
Азбаски то замони мо нусхаи ягонаи «Тарҷумон-ул-балога» омада расида, дар таърифи санъати таҷнис шояд бино ба сабаби саҳви котиб таҷниси мураддад ва зоид чандон возеҳ баён нашудааст. Вале ҳамаи мисолҳо намунаи равшани истифодаи санъати таҷнис ҳастанд. Аз абёти ҷамъкардаи Родуёнӣ маълум мегардад, ки ҳанӯз аз давраи инкишофи адабиёти форсӣ-тоҷикӣ истифодаи ду калимаи аз ҷиҳати талаффуз ё аз лиҳози шакл якхела, ки маънои мухталифро ифода карда, шеърро хушоҳангу гӯшнавоз мекунанд, ҷой доштааст. Родуёнӣ бо таълифи ин асар дар илми бадеъ таҳаввулоти азимеро ба вуҷуд оварда, пояи шеършиносии дариро устувор кард ва чунон ки худи ӯ мегӯяд, «андар шинохтани суханони бопироя ва маонии баландпоя... раҳнамо... гашт... ҳунарозмойро ва суханпайморо». Ва номи ин донишманди муаззам ва олими забардаст ҳамеша «бар сари забонҳо ва миёни девонҳо тоза. аст. то абад» (1, 4).
ПАЙНАВИШТ:
1. Родуёнӣ, Муҳаммад ибни Умар. «Тарҷумон-ул-балога». Ба тасхеҳ ва эҳтимоми Аҳмади Оташ / М.У. Родуёнӣ.-Теҳрон, 1362.- 324 с..
2. Сатторов, А. Қадами муборак / А. Сатторов// Маориф ва маданият.-1975.-18 феврал.
3. Мунтахаби «Тарҷумон-ул-балога» ва «Ҳадоиқ-ус-сеҳр».-Душанбе: Дониш, 1987. - 145c.
4. Нӯъмонӣ, Ш. Шеър-ул-аҷам: чопи 3 / Ш. Нӯъмонӣ.-Теҳрон, Ошно, 1968.- 300 с. - Ҷ.1.
5. Мусулмонқулов, Р. Персидско-таджикская классическая поэтика(Х-ХУ вв) / Р.Мусулмонқулов.-М.: Наука, 1989. - 240 с.
6. Ватвот, Р. Ҳадоиқ-ус-сеҳр / Р. Ватвот.-М.: Наука, 1985. - 324 с.
7. Кадканӣ, М.Ш. Дар бораи «Тарҷумон-ул-балога» / М.Ш. Кадканӣ// Сухани ишқ.-№2.-1379.-132 с.
REFERENCES:
1. Roduyoni, Muhammad ibn Umar. “Tarjumon-ul-balagha”. Correction and Intension by Ahmad Otash/M.U. Roduyoni. - Tehran, 1362. - 324 p.
2. Sattorov, A. Blessed step/A. Sattorov//Education and Culture. - 1975. - February 18.
3. Selected version “Tarjumon-ul-balagha” and “Hadoiq-us-sehr”. - Dushanbe: Donish, 1987. - 145 p.
4. Nu’moni, Sh. She’r-ul-ajam/Sh. Nu’moni. - Tehran, Oshno, 1968. - 300 p. - V.1.
5. Musulmonqulov, R. The classical Persian-Tajik poetics (X-XV centuries) / R. Musulmonqulov. -Moscow: Nauka, 1989. - 240 p.
6. Watwot, R. Hadoiq-us-sehr/R.Watwot. - Moscow: Nauka, 1985. - 324 p.
7. Kadkani, M.Sh. About “Tarjumon-ul-balagha”/M.Sh. Kadkani// Sukhani ishq. - № 2- 1379. - 132 p.
«Тарджумон-ул-балога»- важный источник таджикской поэтики
Ключевые слова: наука о поэзии, илм-ул-бадиъ, «Тарджумон-ул-балога» Родуёни, фигура таджнис. РашидуддинВатвот, текстология
Статья посвящена анализу особностей первого известного в истории персоязычной поэтики трактата, посвященного илм-ал-бадиъ, науке о поэтических фигурах «Тарджумон-ул-балога» Родуёни. На примере фигуры таджнис автор подробно рассматривает принцип объяснения поэтических фигур в труде Родуёни.
На основании описания разновидностей фигуры таджнис автор приходит к выводу, что в разделе трактата Родуёни, посвященном этой фигуре, не хватает несколько страниц текста. Об этом свидетельствует тот факт, что из раздела таджниса полного сохранился всего один бейт и полностью отсутствует определение таджниса сложного. Несмотря на то, что описание теории таджниса избыточного и таджниса повторного не отличается особой ясностью, иллюстративный материал позволяет читателю получить полное представление об обоих разновидностях этой фигуры.
117
НОМАИ ДОНИШГОХ» УЧЕНЫЕ ЗАПИСКИ» SCIENTIFIC NOTES»
№ 3(44)2015
“Tarjumon-ul-balagha ” - important source of Tajik poetics
Keywords: the science of poetry, ilm-ul-balagha, “Tarjumon-ul-balagha” by Roduyoni, the figure of tajnis, Rashiduddin Watwot, textology
The article is devoted to analysis of importance of the first well-known treatise in the history of Persian poetics, devoted to ilm-al-bade’ the science of poetic figures of “Tarjumon-ul-balagha” by Roduyoni. In terms of tajnis figure, the author in detail considers the principles of exclamations of poetic figures in writings of Roduyoni.
Based upon description of varieties of tajnis figure, the author comes to conclusion that in a chapter of Roduyoni’s treatise devoted to above-mentioned figure, some pages miss. It gives evidence about the missed pages that it was kept only a verse out of the full tajnis chapter and the definition of difficult tajnis is entirely missed. Whereas the description theory of odd tajnis and repeated tajnis is not specially differed, illustratory material allows reader to get full comprehension about both varieties of these figures.
Маълумот дар бораи муаллиф:
Пӯлодова Шоира Солицоновна, номзади илмҳои филологй, дотсенти кафедраи методикам таълими забон ва адабиёти тоҷики Донишгоҳи давлатии Хуҷанд ба номи академик Б.Ғ.Ғафуров (Ҷумҳурии Тоҷикистон, ш. Хуҷанд), Е-mail: uchzaphgu@mail.ru
Сведения об авторе:
Пулатова Шоира Солиджоновна, кандидат филологических наук, доцент кафедры методики преподавания таджикского языка и литературы Худжандского государственного университета имени академика Б. Г Гафурова (Республика Таджикистан, г. Худжанд), E-mail: uchzaphgu@mail.ru
Information about the author:
Pulatova Shoira Solijonovna, Candidate of Philological Sciences, Associate Professor the Department of Tajik Language and Literature, Khujand State University named after academician B.G.Gafurov(Republic of Tajikistan, Khujand), E-mail: uchzaphgu@mail.ru
118
