Научная статья на тему 'ТАЪЛИМНИ ТАШКИЛ ҚИЛИШДА ОНЛАЙН КУРСЛАРДАН ФОЙДАЛАНИШ'

ТАЪЛИМНИ ТАШКИЛ ҚИЛИШДА ОНЛАЙН КУРСЛАРДАН ФОЙДАЛАНИШ Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
0
0
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Science and innovation
Область наук
Ключевые слова
онлайн / курс / Интернет / рақамлаштириш / тизим / электрон таълим.

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Хикматов Н. Н.

Мақолада онлайн курслар ва улардан фойдаланиш афзалликлари кўрсатиб берилган. Шу билан бир қаторда онлайн курсларнинг таълим жараёнида фойдаланиш методикаси кўрсатиб берилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «ТАЪЛИМНИ ТАШКИЛ ҚИЛИШДА ОНЛАЙН КУРСЛАРДАН ФОЙДАЛАНИШ»

ТАЪЛИМНИ ТАШКИЛ ЦИЛИШДА ОНЛАЙН КУРСЛАРДАН

ФОЙДАЛАНИШ

Хикматов Н.Н.

ТДШУ, катта укитувчи, Ташки иктисодий фаолият кафедраси https://doi.org/10.5281/zenodo.13898236

Аннотация. Мацолада онлайн курслар ва улардан фойдаланиш афзалликлари курсатиб берилган. Шу билан бир цаторда онлайн курсларнинг таълим жараёнида фойдаланиш методикаси курсатиб берилган.

Калит сузлар: онлайн, курс, Интернет, рацамлаштириш, тизим, электрон таълим.

Аннотация. В статье описаны онлайн-курсы и преимущества их использования. Кроме того, показана методика использования онлайн-курсов в образовательном процессе.

Ключевые слова: онлайн, курс, Интернет, оцифровка, система, электронное обучение.

Abstract. The article describes online courses and the advantages of their use. In addition, the methodology for using online courses in the educational process is shown.

Keywords: online, course, Internet, digitalization, system, e-learning.

Бугунги кунда бизнинг таълим тизимимиз сезиларли узгаришларга дуч келмокда. Нафакат бизни, балки бутун дунёда таълим тизимида катта узгаришлар булмокда. Бу узгаришлар таълим тизимига ракамли ахборот технологияларини кириб келиши билан боглик.

Таълим тизимини ракамлаштириш бу х,озирги кунда асосий масалалардан бири х,исобланади. Бизнинг олий таълим тизимимиз х,ам шу йулдан бормокда. Таълим тизимида ракамли технологиялардан фойдаланиш, куйидаги кулайликларни беради:

Таълим учун харажатларни камайтириш. Буни онлайн курслар, масофавий ёки аралаш таълим ёрдамида амалга ошириш мумкин. Талабалар йулга кетадиган вактини укиш учун сарфлаш имкониятига эга буладилар.

Вактни тежалиши. Бунинг учун таълимни аралаш ёки масофавий шакллига утиш

керак.

Дарс жараёнига нафакат узимизнинг, балки чет эл укитувчиларини жалб килиш имконияти ошади.

Турли адабиётларни, электрон ресурсларни онлайн укиш ёки кучириб олиш имконияти мавжуд булади.

Хужжатларни электрон куринишда алмашиш мумкин. Бу эса уз навбатида когоз билан ишлашни камайтириш ва атроф - мух,итни асрашга х,ам ёрдам беради.

Бу факатгина кулайликларнинг бир кисми, ракамли технологиялар бир суз билан айтганда бизга, олдин биз таъссавур кила олмаган, якин келажакда булиши мумкин булган узгаришлардан, х,озирдан фойдаланиш имконини беради.

Бу маколада биз таълим жараёнида онлайн курслар ёрдамида дарсларни ташкил килиш методикасини куриб чикмокчимиз. Биринчи уринда онлайн курс тушунчасига таърифларни куриб чиксак.

Онлайн курслар - бу таълим олиш учун турли интернет сайтлари, махсус платформалар ёрдамида амалга ошириладиган масофавий таълимнинг бир кисми.

Онлайн курс замонавий педагогикада "электрон таълимнинг бир тури, яъни педагогик тамойиллар асосида курилган, замонавий ахборот технологияларининг техник

воситалари асосида амалга ошириладиган ва мантилий таълимни ифодаловчи ташкиллаштирилган, максадли таълим жараёни" сифатида каралади. Укитиш ва назорат килишнинг ягона тизимлаштирилган электрон воситалари туплами билан услубий жихатдан таъминланган таркибий жихатдан тули; укув бирлиги" [1].

Онлайн курсларни ташкил килиш учун биз турли таълим платформалари ёки махсус веб - сахифаларни яратиш учун мулжалланган технологиялардан фойдаланишимиз мумкин.

Онлайн курсларни биз уларни максадига караб бир нечта турга ажратишимиз мумкин:

Тезкор онлайн курслар. Бу курслар бир неча кундан бир ойгача булиши мумкин. Бундай курслардан кушимча таълим ёки малака ошириш учун фойдаланишимиз мумкин.

Бир неча ойдан бошлаб олти ой ёки бир йилгача булган курслар. Бундай курслар бирон бир кушимча касб эгаллаш ёки тил урганиш учун куллай хисобланади.

Доимо укиш имконияти мавжуд булган курслар. Бундай курслар доими янгилаб туради ва бу курслардан касби доирасида янгиликларни урганиб туриши керак булган таълим олувчилар фойдаланиши мумкин. Бундай курсларда вакт чегараланмайди, уларга обуна булиб укиш имконияти мавжуд булади.

Онлайн курсларнинг имкониятлари жуда куп. Асосий имкониятларидан бири, бу биз ихтиёрий ёки узимиз хохлаган, бизга кулай булган шароитда укиш имконияти. Онлайн курслардан фойдаланиш учун бизга факат Интернетга чикиш имконияти булган компьютер ёки бошка курилманинг булиши етарли хисобланади.

Бундан ташкри онлайн курсларда таълим олганда вакт чегараланмаган, бундай курслар хафтасига узлуксиз ишлайди ва биз узимизга кулай вактда кириб укиш имкониятига эга буламиз. Айникса, онлайн курслардан сиртки таълимни масофавий куринишда ташкил килиш ёки ишдан ажралмаган холда билим олиш учун куллаш мумкин.

Шуни таъкидлаш мумкин, баъзан онлайн курслардан аудиториядаги дарсларда хам фойдаланиш мумкин. Бунинг учун таълим берувчи ургатаётган мавзуси буйича бирон бир онлайн курсни узлаштиришни вазифа килиб бериши ва таълим олувчи бу курсни онлайн узлаштириб келиши керак булади.

Онлайн курсларнинг кулай томонларидан бири бу уни модулларга булинганидир. Х,ар бир модул охирида назорат ишлари мавжуд булади. Бу эса курсни канчалик узлаштирилаётганини назорат килиш имкониятини беради.

Онлайн курслардан фойдаланиш жараёнида биз нафакат ижобий томонлари, балки унинг муаммолари ва уларни ечимини хам курсатиб утишга харакат килдик.

Асосий камчилик бу онлайн курсларда бу мавзуни узлаштириш жараёнида тескари алокани йуклиги. Яъни, курсни урганиш жараёнида кийинчилик вужудга келса ёки саволлар пайдо булса уларга жавоб топиш муаммо булади.

Лекин бу камчилик хозирда хал килинган. Х,ар бир курсни узлаштириш жараёнида шу курсни яратган ёки курс билан шугилланадиган техник ходимлар билан алока килиш имконияти мавжуд. Бу алока электрон почта ёки онлайн чат ёрдамида амалга оширилади.

Иккинчи асосий камчилик бу сифатсиз алока. Лекин хозирда бу муаммо хам ечим топган. Айникса, бизнинг юртимизда сифатли Интернет хизматлари йулга куйилган ва бу хизматлар доим такомиллаштириб борилмокда.

Таълим жараёнида онлайн курслардан фойдаланиш бизга таълимнинг хозирда ривожланиб бораётган масофавий ёки аралаш турини ривожлантиришга хам ёрдам беради.

Бу курсларнинг яна бир ахамиятли жихати уларда укиш учун ёш, жисмоний имкониятлар шарт эмас, балки хохиш ва билим олишга булган кизикишни узи етарли хисобланади.

Онлайн курслардан биз узимизнинг дарс жараёнида хам фойдаланишимиз мумкин. Бунда дарсдаги бирон - бир мавзу буйича киска курсни топиб, уни таълим олувчиларга мустакил урганишни вазифа килиб беришимиз ва уни узлаштиришга караб бахолаш имконияти пайдо булади. Бунда дарс жараёнига булган кизикиш янда ошади.

Бизнинг таълим тизимимизда кредит тизими куллаб келинмокда ва бу тизимнинг асосий максади таълим олувчиларни мустакил ишлашларини таъминлаш хисобланади. Онлайн курслар эса шу максадга етиш учун зарурий восита булиб хизмат килади.

Онлайн курсларни хозирги ривожланиш боскичида таълим жараёнига виртуал технологиялар, суъний интеллект каби янги технологиялар хам куллаб борилмокда. Бу технологиялар таълим жараёнини янда индивидуал ва курснинг кулайлигини янада оширади.

Онлайн курсларнинг яна бир кулай томони, уларда бахолаш тизими мустакил ва хар бир курсни тугатганда охирида сертификат берилади. Бу эса уз навбатида курсни узлаштирилганлик даражасини курсатиб беради. Бу эса таълим берувчининг таълим олувчиларни бахолаш имкониятини беради.

Хулоса, урнида шуни айтиш мумкин, пандемия бизни онлайн таълим олиш ва беришга ургатди. Бир неча йиллар давомида ривожланган технологияларни, бизни шароитга мослашига замин яратиб берди. Х,озирда куплаб олий укув юртларида масофавий таълим киртилди ва бу таълим турига булган кизикиш ортиб бормокда. Айникса, таълим олувчиларнинг сонини ошиши бу таълим турининг келажакда асосий таълим турларидан бири булишини таъминлайди.

Бу таълим турини ташкил килишда эса онлайн курсларнинг урни сезилари даражададир. Масофавий таълимни узлуксиз кисми бу онлайн курслар десак булади.

Уз навбатида онлайн курслар оффлайн курслар билан бир каторда ривожланиб, такомилланшиб бормокда. Биз онлайн курсларнинг сертификатларини конуний жихатдан тан олинадиган килишимиз керак.

Бунда нафакат узимизда, балки чет элдаги онлайн курсларда укиш ва тажриба орттириш имконияти мавжуд булади.

REFERENCES

1. Гречушкина Н.В. Онлайн-курс: определение и классификация // Высшее образование в России. 2018. Т. 27. № 6. С. 125-134.

2. Гафиятуллина Э.А. Ретроспективный анализ массовых образовательных онлайн-курсов в образовательном пространстве // Мир науки. Педагогика и психология, 2019 №6, https://mir-nauki.com/PDF/05PDMN619.pdf (доступ свободный). Загл. с экрана. Яз. рус, англ.

3. Праводелов, С. В. Преимущества дистанционного обучения и его виды / С. В. Праводелов // Современное образование. - 2015. - № 2. - С. 70-79

4. Israel, M.J. (2015). Effectiveness of Integrating MOOCs in Traditional Classrooms for Undergraduate Students. The International Review of Research in Open and Distance Learning. Vol. 16, no. 5, pp. 133-160, doi: 10.19173/irrodl.v16i5.2222

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.