Научная статья на тему 'ТАЪЛИМДА ЗАМОНАВИЙ РАҚАМЛИ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИДАН ФОЙДАЛАНИБ “ЭЛЕКТР ТЕХНИК МАТЕРИАЛЛАР” ФАНИНИ ЎҚИТИШДА АМАЛИЙ МАШҒУЛОТЛАРНИ САМАРАЛИ ТАШКИЛ ЭТИШ'

ТАЪЛИМДА ЗАМОНАВИЙ РАҚАМЛИ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИДАН ФОЙДАЛАНИБ “ЭЛЕКТР ТЕХНИК МАТЕРИАЛЛАР” ФАНИНИ ЎҚИТИШДА АМАЛИЙ МАШҒУЛОТЛАРНИ САМАРАЛИ ТАШКИЛ ЭТИШ Текст научной статьи по специальности «Энергетика и рациональное природопользование»

129
50
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «ТАЪЛИМДА ЗАМОНАВИЙ РАҚАМЛИ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИДАН ФОЙДАЛАНИБ “ЭЛЕКТР ТЕХНИК МАТЕРИАЛЛАР” ФАНИНИ ЎҚИТИШДА АМАЛИЙ МАШҒУЛОТЛАРНИ САМАРАЛИ ТАШКИЛ ЭТИШ»

Zamonaviy ta'limda matematika, fizika va raqamli texnologiyalarning dolzarb muammolari va yutuqlari

Toshkent viloyati Chirchiq davlat pedagogika instituti

ТАЪЛИМДА ЗАМОНАВИЙ РАЦАМЛИ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИДАН ФОЙДАЛАНИБ "ЭЛЕКТР ТЕХНИК МАТЕРИАЛЛАР" ФАНИНИ УЦИТИШДА АМАЛИЙ МАШГУЛОТЛАРНИ САМАРАЛИ ТАШКИЛ

ЭТИШ

Ф. А. Халилова

Фаргона политехника институти, Фаргона, Узбекситон

Таълимнинг барча боскичларига оид умумий педагогик ва дидактик талаб талабаларининг дастурий билим, тасаввур ва куникмалари асосида мустакил ишлаш самарадорлигини такомиллаштириш, илмий фикрлаш, укув фанига кизикишини кучайтириш, касбий билимларини чукурлаштириш, назарий ва амалий машгулот мобайнида уларнинг фаоллигини оширишдан иборатдир. Жа^он педагогик тажрибаси, замонавий педагог технологияларининг талаба -ёшларни фанларга кизиктиришга, уларнинг мустакил ишлашда фаолликларини оширишга имконияти чексиз эканлигини тасдикламокда [1].

Таълимнинг бугунги вазифаси талаба - ёшларни кун сайин такомиллашиб бораётган ахборот-таълим му^ити шароитида мустакил равишда фаолият курсата олишга, ахборот окимидан окилона фойдаланишга ургатишдан иборатдир. Бунинг учун, уларга узлуксиз равишда мустакил ишлаш имконияти ва шароитини яратиб бериш зарур.

Техника олий таълим муассасаларида талабаларнинг "Электр техника материаллари" фанини узлаштиришлари учун укитишнинг илгор ва замонавий усулларидан фойдаланиш, янги информацион-педагогик технологияларини тадбик этиш мухдм ахдмиятга эгадир. Фанни узлаштиришда дарслик, укув ва услубий кулланма хдмда курсатмалар, маъруза матнлари, таркатма материаллар, электрон материаллар, виртуал стендлар, ишчи хрлатдаги электр техник материаларининг намуналари ва макетларидан фойдаланилади. Маъруза ва амалий дарсларда мос равишдаги илгор педагогик технологиялардан фойдаланилади [2].

Замонавий укув жараёнида компьютер техникасидан фойдаланишга куп эътибор каратилмокда. Барча олий таълим муассасаларида компьютер техникаси мавжуд булиб, дарс жараёнида улардан фойдаланишга имконият ортмокда. Бундай техника ва технологиялардан фойдаланиш укув жараёни сифатини оширади, талабалар кизикишига сабабчи булади. Шуни унутмаслик

Zamonaviy ta'limda matematika, fizika va raqamli texnologiyalarning dolzarb muammolari va yutuqlari

Toshkent viloyati Chirchiq davlat pedagogika instituti

лозимки, дарсда компьютердан фойдаланди, дегани талабанинг билими ортди дегани эмас, балки ундан окилона фойдаланиш зарур булади. Хрзирги кунда таълим жараёнида фойдаланиладиган жуда куплаб электрон курилмалар тайёрланган. Замонавий электрон курилмалар дастурлаштирилган. Машгулотда ахборот технологияларидан фойдаланиш электр техник материалларни урганишни осонлаштиради. Бу талабаларни урганаётган мавзусини узлаштириш даражасини оширади. Бундан ташкари, бу жараён укитувчига талабаларнинг узлаштириш даражасига караб, урганилаётган мавзу юзасидан кушимча саволларни шакллантиришга ёрдам беради [3].

Замонавий ахборот технологияларининг дастурий воситалари ёрдамида турли шаклдаги энергетика таълими буйича электрон ресурслар яратишнинг кенг имкониятлари мавжуд. Бунда Power Point, Macromedia DreamWeaver, Microsoft FrontPage, Microsoft Word, Adobe Photoshop, CorelDraw, Acrobat Reader, Director, Macromedia Flash каби дастурий воситаларнинг имкониятлари катта хисобланади. Масалан, С++ Builder дастур бунга мисол булади. Бу дастурдан фойдаланиб талабалар учун хисоб ишларини амалга ошириш, амалий машгулотлар учун топшириклар бериш, материалларни параметрлари ва сингдирувчанликлари хисоблаш дастури тайёрланди.

Электр техник материаллар фанини укитишда ахборот технологиясидан фойдаланиш машгулот самарадорлигини оширишда мухим омил хдсобланади. «Электр техник материаллар» фанига оид мавзулар укув машгулотидаги электр техник материаллар, уларни электр утказувчанлиги, параметрларини хисоблашда ананъавий усулларда машгулот олиб борилганда мавзуларни талабалар томонидан кийин узлаштирилиши педагогик тажриба-синов жараёнида маълум булган. Шунинг учун мазкур мавзуларни укитишда ахборот технологиясини жорий килишга оид дастурий таъминот ишлаб чикилди. Компьютер машгулотини яратишда, энг аввало, электр техник материаллар, магнит материалларни параметрлари ва магнит сингдирувчанлигини хисоблаш дарстури амалга оширилди.

Магнит материалларнинг характеристикасини аниклаш мавзусидаги амалий машгулотида, магнит материалларни параметрларини ва магнит сингдирувчанлигини хисоблашда анъанавий хамда С++ Builder дастури асосидаги хисоблашларни куриб чикамиз.

Zamonaviy ta'limda matematika, fizika va raqamli texnologiyalarning dolzarb muammolari va yutuqlari

Toshkent viloyati Chirchiq davlat pedagogika instituti

I'KKKIIMNG MAGNll ММ.ШК1 \( ll VM U.IM AMyi AMI »AMI kl

llalqall l>irHM*| tt'aagl itiaaiatrl. 4 |MM| „-

I i aahgi. I» |au*| л

II itnlai tnai. \ I»" <h(il> ,,ia<»lgaa ink kwtt. I |M

ItmH Ьа'ка'Ыдаа wagall taitakalKU. В (ТЦ

J j

t rrmalag utagall «lagillfini haalagl III',«

Дастурий таъминотдан дарс машгулотларидан фойдаланишнинг бир канча авфзаллик ва камчиликлари мавжуд. Дастурий таъминотнинг авфзалликлари куйидагилар:

> Дастурий таъминотдан фойдаланганда хисоб ишларида аниклик юкори булади;

> Дастурий таъминотдан фойдаланганда хисоб ишлари учун кетадиган вактдан ютиш имкони булади;

> Талабаларда дарсдан ташкари пайтда мустакил урганишлари учун имконят яратилади;

> Масофавий таълим жараёнида фойдаланиш талабаларга тушунишини осонлаштиради;

> Укитувчилар учун талабаларнинг ишланмаларини киска вактда ва юкори аникликда текшириш имконини беради;

> Талаба виртуалликни яратиш имконини беради;

Дастурий таъминотдан дарс машгулотида фойдаланганда куйидаги камчиликлар кузга ташланади;

S Дастурий таъминотдан фойдаланиш учун маълим билим ва куникма талаб килади;

S Дастурий таъминотдан фойдаланиш учун компьютер булиши лозим;

Zamonaviv ta'limda matematika, fizika va raqamli texnologiyalarning dolzarb muammolari va vutuqlari

Toshkent viloyati Chirchiq davlat pedagogika instituti

S Дастурий таъминот мисолларнинг тулик ечилиш йулини курсатмайди.

Бу камчиликларга карамай Дастурий таъминотдан фойдаланиш дарс машгулотларида самарадорликни оширади.

Хулоса урнида шуни айтиш мумкинки, электртехник материалларни укитишда дастурий таъминотдан фойдаланиш талабаларни узлаштиришни юкори самарадорликка эришиш имконини беради.

REFERENCES

1. Йулдошев Ж.Г., Усмонов С.А. Педагогик технология асослари: кулланма.-Т.:,Укитувчи, 2004.- 104 б.

2. Xalilova F.A. Improvement of Teaching Methods in Electrical Materials in Universities.-Annals of the Romanian Society for Cell Biology, 2021, Pages. 14564-14570.

3. Файзуллаев Ж.И. A systematic approach to the development of mathematical competence among students of technical universities. European Journal of Research and Reflection in Educational Sciences, 8 (3), 42-47

4. А.Ж. Сейтов, Ф.Х. Абдумавлонова. Решение геометрических задач с помощью математического пакета MAPLE. Academic research in educational sciences, 2021. T.2 №6 Pp.933-941.

5. S.Kh.Khasanova A.J.Seytov, A.J. Khurramov, S.N.Azimkulov, M.R.Sherbaev, A.A.Kudaybergenovю. Optimal control of pumping station operation modes by cascades of the Karshi main canal. International Journal of Advanced Research in Science, Engineering and Technology, 2021. Tom 8. №4. Pp. 17177-17185.

6. А. Ж. Сейтов А. Р. Кутлимурадов Р. Н. Тураев Э. М. Махкамов Б. Р. Хонимкулов. Оптимальные управления водных ресурсов крупных магистральных каналов с каскадом насосных станций ирригационных систем. academic research in educational sciences volume 2 | ISSUE 2 | 2021 ISSN: 21811385 Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 DOI: 10.24411/2181-13852021- 00193. Стр. 265- 273.

7. А.В. Кабулов, А.Ж. Сейтов, А.А. Кудайбергенов. Критерий управления задач оперативного управления водными ресурсами объектов водохозяйственных систем. ILIM ham JAMIYET. Стр. 6-8

Zamonaviv ta'limda matematika, fizika va raqamli texnologiyalarning dolzarb muammolari va vutuqlari

Toshkent viloyati Chirchiq davlat pedagogika instituti

8. АЖ Сейтов, БР Ханимкулов, М Гаипов, О Хамидуллаева, НК Мурадов. Численные алгоритмы решения задач оптимального academic research in educational sciences volume 2 | ISSUE 8 | 2021 ISSN: 2181-1385 Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89 DOI: 10.24412/2181-1385-2021-8-153-160 Academic Research, Uzbekistan 159 www.ares.uz Управления объектами каршинского магистрального канала. Academic research in educational sciences. T. 2 № 3 pp. 1145- 1145.

9. А.Ж. Сейтов, Б.Р. Ханимкулов, М.А. Гаипов, М.Р. Юсупов. Зарафшон дарёси окимининг хосил булишига атмосфера ёгинлари ва хаво хароратининг таъсири. Academic research in educational sciences. T.2 №5. Стр. 156-162.

10. A.A. Kudaybergenov A.J. Seytov, A.R. Kutlimuradov, R.N. Turaev, N.K. Muradov. Mathematical model of optimal control of the supply canal to the first pumping station of the cascade of the Karshi main canal. International Journal of Advanced Research in Science, Engineering and Technology. T. 8 № 3 pp. 1679016797.

11. A.J.Seytov, A.J. Khurramov, S.N.Azimkulov, M.R.Sherbaev, A.A.Kudaybergenov. S.Kh.Khasanova. International Journal of Advanced Research in Science, Engineering and Technology. T. 8 №2 ISSN: 2350-0328. Pp. 1717717185.

12. Рахимов Ш.Х., Сейтов А.Ж. Теоретико-множественная модель насосной станции, оснащенная осевыми поворотно-лопастными насосными агрегатами. Материалы республиканской научной онлайн конференции молодых ученых «современные проблемы математики и прикладной математики» посвященной 100 летию академика С.Х.Сираждинова (21 мая 2020 г.) Стр. 78-82.

13. Сейтов А. Ж., Кудайбергенов А. А., Хонимкулов Б. Р. Моделирования двумерного неустановившегося движения воды на открытых руслах на основе проекционного метода. сборник докладов Республиканской научнотехнической конференции «Инновационные идеи в разработке информационно -коммуникационных технологий и программных обеспечений» 15-16 мая 2020 года. САМАРКАНД. Стр. 60-63.

14. Рахимов Ш. Х., Сейтов А. Ж., Кудайбергенов А. А. Критерии управления задач оперативного управления водными ресурсами объектов водохозяйственных систем. Abstracts of IX International Scientific and Practical Conference Kharkiv, Ukraine 2-4 August 2020. Стр. 125-131.

Zamonaviv ta'limda matematika, fizika va raqamli texnologiyalarning dolzarb muammolari va vutuqlari

Toshkent viloyati Chirchiq davlat pedagogika instituti

15. Mekhriban Salaeva, Kakhramon Eshkaraev, Aybek Seytov. Solving mathematical problems in unusual ways with excellent limits. European Scientific Conference. Пенза, 17 мая 2020 года рр. 254-257.

16. А.Сейтов. Оптимальные методы управления водных ресурсов в крупных магистральных каналах ирригационных систем. AGRO ILM - O„ZBEKISTON QISHLOQ VA SUV XOJALIGI. Махсус сон. 2020. Ташкент. Стр. 84-86.

17. Ш.Х. Рахимов, А.Ж. Сейтов, А.А. Кудайбергенов. Оптимальное управление распределением воды в магистральных каналах ирригационных систем. ILIM ham JAMIYET. SCIENCE and SOCIETY Scientific-methodical journal Series: Natural-technical sciences. Social and economic sciences. Philological scienes. pp. 8- 10.

18. А.В.Кабулов, А.Ж.Сейтов, А.А.Кудайбергенов, Критерий управления задач оперативного управления водными ресурсами объектов водохозяйственных систем. ILIM ham JAMIYET. science and society Scientific-methodical journal Series: Natural-technical sciences. Social and economic sciences. Philological scienes №2 2020. Pp.6-7.

19. Ш. Х. Рахимов, А. Ж. Сейтов, М. Р. Шербаев, Д. Жумамурадов, Ф. Ж. Дусиеров. Структура базы данных и программные модули для моделирования управления водными ресурсами каскада насосных станций каршинского магистрального канала. Мелиорация 2019 3(89) стр. 85-91. (№5, web of science IF=0.144)

20. А. Ж. Сейтов А. Р. Кутлимурадов Р. Н. Тураев Э. М. Махкамов Б. Р. Хонимкулов. Оптимальные управления водных ресурсов крупных магистральных каналов с каскадом насосных станций ирригационных систем. academic research in educational sciences volume 2 | ISSUE 2 | 2021 ISSN: 21811385 Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: (№5, web of science IF=5.723)

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.