Научная статья на тему 'ЎҚУВЧИЛАРНИНГ МУСТАҚИЛ ТАЪЛИМ ОЛИШИДА ОЧИҚ ИНТЕРНЕТ РЕСУРСЛАРИДАН ФОЙДАЛАНИШ'

ЎҚУВЧИЛАРНИНГ МУСТАҚИЛ ТАЪЛИМ ОЛИШИДА ОЧИҚ ИНТЕРНЕТ РЕСУРСЛАРИДАН ФОЙДАЛАНИШ Текст научной статьи по специальности «Науки о Земле и смежные экологические науки»

86
12
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
мустақил таълим / очиқ интернет ресурслари / хан академияси / Я-класс / интефаол ўқитувчи / виртуал мактаб / видео дарс

Аннотация научной статьи по наукам о Земле и смежным экологическим наукам, автор научной работы — Ш. Ҳ. Усанов, О. Ф. Усанова

Ушбу мақолада ўқучиларнинг мустақил таълим таълим олишида очиқ интернет ресурсларидан жумладан, Хан академияси (инглиз, ўзбек), Я-класс (рус) дастурларидан фойдаланиш орқали кенг имкониятларга эга бўлиши, ўқитувчиларни ва ота-оналарни ҳам бу ресурслардан фойдаланишга ўргатиш зарурлиги ҳақида сўз юритилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по наукам о Земле и смежным экологическим наукам , автор научной работы — Ш. Ҳ. Усанов, О. Ф. Усанова

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «ЎҚУВЧИЛАРНИНГ МУСТАҚИЛ ТАЪЛИМ ОЛИШИДА ОЧИҚ ИНТЕРНЕТ РЕСУРСЛАРИДАН ФОЙДАЛАНИШ»

Zamonaviy ta'limda matematika, fizika va raqamli texnologiyalarning dolzarb muammolari va yutuqlari

Toshkent viloyati Chirchiq davlat pedagogika instituti

УКУВЧИЛАРНИНГ МУСТАКИЛ ТАЪЛИМ ОЛИШИДА ОЧИК ИНТЕРНЕТ РЕСУРСЛАРИДАН ФОЙДАЛАНИШ

Ш. X,. Усанов

УзР Олий ва урта махсус таълим вазирлиги хузуридаги Педагогик

инновациялар институти

О. Ф. Усанова

УзР Халк таълими вазирлиги хузуридаги Филология мактаби

АННОТАЦИЯ

Ушбу маколада укучиларнинг мустакил таълим таълим олишида очик интернет ресурсларидан жумладан, Хан академияси (инглиз, узбек), Я-класс (рус) дастурларидан фойдаланиш оркали кенг имкониятларга эга булиши, укитувчиларни ва ота-оналарни хам бу ресурслардан фойдаланишга ургатиш зарурлиги хакида суз юритилган.

Калит сузлар: мустакил таълим, очик интернет ресурслари, хан академияси, Я-класс, интефаол укитувчи, виртуал мактаб, видео дарс.

Таълим тизимидаги бир катор муаммо ва камчиликлар онлайн очик таълим ресурсларидан фойдаланиб, мустакил таълимни ривожлантириш оркали хал этиш имконияти мавжуд. Бундай муаммо ва камчиликларга математика, информатика, физика, химия, инглиз тили ва бошка чет тиллари укитувчиларининг етишмаслиги сабабли керакли билим даражасининг сифатини таъминлай олмаслиги, укувчиларда билим олишга кучли ва таъсирчан рагбатнинг мавжуд эмаслиги, укувчилар билимини бахолаш тизимининг холис эмаслиги, укитувчининг хар бир укувчига етарлича вакт ажратишга имкони мавжуд эмаслиги, укув куролларининг этишмаслиги кабиларни киритиш мумкин.

Мустакил таълимни ташкил этиш борасида ривожланган давлатлар анча илгарилаб кетишди. Россияда онлайн ресурсларидан фойдаланиш дастури мавжуд булиб, "ЯКласс" деб номланади. ЯКласс - пуллик онлайн таълим ресурс дастури 2013 йилдан фаолиятини бошлаган, сайт хар бир укувчи учун электрон тест топшириш ва билимларни ошириш учун имконият яратади.

Шундай онлайн таълим дастурлардан дунё буйича энг кенг таркалгани -Хан академияси (Khan Academy) хисобланади.

Zamonaviy ta'limda matematika, fizika va raqamli texnologiyalarning dolzarb muammolari va yutuqlari

Toshkent viloyati Chirchiq davlat pedagogika instituti

Хан академиясининг укувчиси булиш учун укувчида компьютер, интернет тармоги ва истак-хохиш булса бас. Хан академияси (Khan Academy-2006 йилда асос солинган) нотижорат онлайн таълим ташкилоти булиб, у уз олдига "дунё микёсида барча учун бепул таълим" бериш максадини куйган.

Хан академиясининг асосчиси Салман Хан 5 йилдан ортик вактда дунёда бепул онлайн-таълим тармогини ташкил килиб, 20000 дан ортик синфда укув режа асосида дарсларни ташкил этишга эришди.

Бугунги кунда Хан академияси (www.khanacademy.org) - дунёнинг турли жойларидаги 10 миллиондан ортик укувчига 3500 тадан ортик видеодарсларни такдим этади. Хан академияси томонидан тайёрланган ургатувчи видеороликлар YouTubeда очик холатда булиб, хохловчилар ушбу маълумотлардан фойдаланиш имконияти эга.

Ушбу роликларнинг узига хослиги шундаки, видеодарсни укитувчи эмас, балки укувчининг энг якин кишиси (акаси, опаси) тушунтираётгандек таассурот уйготади. Экранда укитувчи куринмайди. Ракамли доска ёнида туриб ёкимли, хазил охангида Ханнинг овози оркали доскада (экран) ёзувлар, расмлар пайдо булиб, дарс материалларини тушунтириб бера бошлайди. Бундай енгиллик дастурнинг оммалашишига асосий сабаблардан бири булди.

Бугунги кунда Узбекистонда ушбу видеоларни узбек тилига таржима килиб таркатадиган кунгиллилар фаолиятини бошлашган. Энди бу ресурслардан узбек тилида фойдаланиш имконияти яратилмокда.

Биз улкан имкониятлар асрида: "ракамли" укувчилар, интерфаол укитувчи ва виртуал мактаблар даврида яшамокдамиз.

Видео материалларининг тузилиши "оддийдан мураккабга томон" принципи асосида кетма-кетликда яратилган. Х,ар бир водеодарс аник бир муаммони ечишга багишланган. Ушбу масалани ечган укувчи кейинги, мураккаброк масалани ечишга утади. Профессорлар томонидан яратилган онлайн тарзда яратилган интерфаол маърузалар шундай ишлаб чикилиши, утилган материаллар доимий такрорланиб турилиши керак.

Компьютер уйинлари оркали укитиш даражаланган булиб, хар бир даража учун балл белгиланади. Бунинг учун махсус йурикнома ишлаб чикилган. Йурикномада укиш давомида укувчиларнинг ютуги ёки йул куйган камчиликларига мос "белги"ларни кулга киритишлари тугрисида батафсил маълумот берилади.

Сайтда хар бир укувчининг шахсий кабинети ва унинг ривожланиш жадвали шакллантирилади. Жадвалда укувчи канча видеодарсда иштирок

Zamonaviv ta'limda matematika, fizika va raqamli texnologiyalarning dolzarb muammolari va vutuqlari

Toshkent viloyati Chirchiq davlat pedagogika instituti

этганлиги, у ёки бу фандан кандай билим даражасига эгалиги хамда динамикасини куриш мумкин. Шунингдек, видеодарсни куришга канча вакт сарфлагани ва топширикнинг бажарилишини аниклаш мумкин.

Ота-оналар ва устозлар учун алохдда-алохдда харита тузилади. Унда ота-оналарнинг фарзандлари томонидан мавзуларнинг узлаштирилганлик даражаси ва канча вактда бажарилганлигини куриш мумкин.

Шу билан бир каторда, ушбу жадвалларда аник вактда бажарилган топширикни ечишдаги муаммолар ва йул куйилган хатолар акс этади. Шунинг учун устоз-укитувчи уларни куриши, тахлил килиши ва мавзудаги муаммолар буйича укувчига ёрдам бериши мумкин.

Хан академияси материалларидан инглиз тилида www.khanacademy.org сайтида, узбек тилида www.xanakademiyasi.uz сайтида бемалол фойдаланиши мумкин. Рус тилини биладиганлар учун Россиянинг "ЯКласс" дастуридан фойдаланиш имконияти мавжуд.

Бу очик ресурслардан фойдаланиш имкониятларини энг аввало укитувчилар, ота-оналар билиши лозимлигидан келиб чикиб, укитувчиларга малака ошириш курсларида бу дастурлардан фойдаланишни ургатишимиз, ота-оналар учун тавсиялар ишлаб чикиб таркатишимиз лозим.

REFERENCES

1. www.khanacademy.org,www.xanakademiyasi.uz,www.yaklass.ru

2. А.Ж. Сейтов, Ф.Х. Абдумавлонова. Решение геометрических задач с помощью математического пакета MAPLE. Academic research in educational sciences, 2021. T.2 №6 Pp.933-941.

3. S.Kh.Khasanova A.J.Seytov, A.J. Khurramov, S.N.Azimkulov, M.R.Sherbaev, A.A.Kudaybergenovю. Optimal control of pumping station operation modes by cascades of the Karshi main canal. International Journal of Advanced Research in Science, Engineering and Technology, 2021. Tom 8. №4. Pp. 17177-17185.

4. А. Ж. Сейтов А. Р. Кутлимурадов Р. Н. Тураев Э. М. Махкамов Б. Р. Хонимкулов. Оптимальные управления водных ресурсов крупных магистральных каналов с каскадом насосных станций ирригационных систем. academic research in educational sciences volume 2 | ISSUE 2 | 2021 ISSN: 2181-1385 Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 DOI: 10.24411/2181-1385-202100193. Стр. 265- 273.

Google Scholar

Academic Research, Uzbekistan

Scientific Library of Uzbekistan www.ares.uz

Zamonaviv ta'limda matematika, fizika va raqamli texnologiyalarning dolzarb muammolari va vutuqlari

Toshkent viloyati Chirchiq davlat pedagogika instituti

5. А.В. Кабулов, А.Ж. Сейтов, А.А. Кудайбергенов. Критерий управления задач оперативного управления водными ресурсами объектов водохозяйственных систем. ILIM ham JAMIYET. Стр. 6-8

6. АЖ Сейтов, БР Ханимкулов, М Гаипов, О Хамидуллаева, НК Мурадов. Численные алгоритмы решения задач оптимального academic research in educational sciences volume 2 | ISSUE 8 | 2021 ISSN: 2181-1385 Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89 DOI: 10.24412/2181-1385-2021-8-153-160 Academic Research, Uzbekistan 159 www.ares.uz Управления объектами каршинского магистрального канала. Academic research in educational sciences. T. 2 № 3 pp. 1145- 1145.

7. А.Ж. Сейтов, Б.Р. Ханимкулов, М.А. Гаипов, М.Р. Юсупов. Зарафшон дарёси окимининг хрсил булишига атмосфера ёгинлари ва хдво хдроратининг таъсири. Academic research in educational sciences. T.2 №5. Стр. 156-162.

8. A.A. Kudaybergenov A.J. Seytov, A.R. Kutlimuradov, R.N. Turaev, N.K. Muradov. Mathematical model of optimal control of the supply canal to the first pumping station of the cascade of the Karshi main canal. International Journal of Advanced Research in Science, Engineering and Technology. T. 8 № 3 pp. 16790- 16797.

9. A.J.Seytov, A.J. Khurramov, S.N.Azimkulov, M.R.Sherbaev, A.A.Kudaybergenov. S.Kh.Khasanova. International Journal of Advanced Research in Science, Engineering and Technology. T. 8 №2 ISSN: 2350-0328. Pp. 17177- 17185.

10. Рахимов Ш.Х., Сейтов А.Ж. Теоретико-множественная модель насосной станции, оснащенная осевыми поворотно-лопастными насосными агрегатами. Материалы республиканской научной онлайн конференции молодых ученых «современные проблемы математики и прикладной математики» посвященной 100 летию академика С.Х.Сираждинова (21 мая 2020 г.) Стр. 78-82.

11. Сейтов А. Ж., Кудайбергенов А. А., Хонимкулов Б. Р. Моделирования двумерного неустановившегося движения воды на открытых руслах на основе проекционного метода. сборник докладов Республиканской научнотехнической конференции «Инновационные идеи в разработке информационно -коммуникационных технологий и программных обеспечений» 15-16 мая 2020 года. САМАРКАНД. Стр. 60-63.

12. Рахимов Ш. Х., Сейтов А. Ж., Кудайбергенов А. А. Критерии управления задач оперативного управления водными ресурсами объектов водохозяйственных систем. Abstracts of IX International Scientific and Practical Conference Kharkiv, Ukraine 2-4 August 2020. Стр. 125-131.

Zamonaviv ta'limda matematika, fizika va raqamli texnologiyalarning dolzarb muammolari va vutuqlari

Toshkent viloyati Chirchiq davlat pedagogika instituti

13. Mekhriban Salaeva, Kakhramon Eshkaraev, Aybek Seytov. Solving mathematical problems in unusual ways with excellent limits. European Scientific Conference. Пенза, 17 мая 2020 года рр. 254-257.

14. А.Сейтов. Оптимальные методы управления водных ресурсов в крупных магистральных каналах ирригационных систем. AGRO ILM - O„ZBEKISTON QISHLOQ VA SUV XOJALIGI. Махсус сон. 2020. Ташкент. Стр. 84-86.

15. Ш.Х. Рахимов, А.Ж. Сейтов, А.А. Кудайбергенов. Оптимальное управление распределением воды в магистральных каналах ирригационных систем. ILIM ham JAMIYET. SCIENCE and SOCIETY Scientific-methodical journal Series: Natural-technical sciences. Social and economic sciences. Philological scienes. pp. 8- 10.

16. А.В.Кабулов, А.Ж.Сейтов, А.А.Кудайбергенов, Критерий управления задач оперативного управления водными ресурсами объектов водохозяйственных систем. ILIM ham JAMIYET. science and society Scientific-methodical journal Series: Natural-technical sciences. Social and economic sciences. Philological scienes №2 2020. Pp.6-7.

17. Ш. Х. Рахимов, А. Ж. Сейтов, М. Р. Шербаев, Д. Жумамурадов, Ф. Ж. Дусиеров. Структура базы данных и программные модули для моделирования управления водными ресурсами каскада насосных станций каршинского магистрального канала. Мелиорация 2019 3(89) стр. 85-91. (№5, web of science IF=0.144)

18. А. Ж. Сейтов А. Р. Кутлимурадов Р. Н. Тураев Э. М. Махкамов Б. Р. Хонимкулов. Оптимальные управления водных ресурсов крупных магистральных каналов с каскадом насосных станций ирригационных систем. academic research in educational sciences volume 2 | ISSUE 2 | 2021 ISSN: 21811385 Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: (№5, web of science IF=5.723)

Google Scholar

Academic Research, Uzbekistan

Scientific Library of Uzbekistan www.ares.uz

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.