Научная статья на тему 'ТАЪЛИМ ЖАРАЁНИДА ТАЛАБАЛАРНИНГ КРЕАТИВЛИК СИФАТЛАРИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ'

ТАЪЛИМ ЖАРАЁНИДА ТАЛАБАЛАРНИНГ КРЕАТИВЛИК СИФАТЛАРИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
10
5
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
креативлик сифатлари / билим / кўникма / малака / шахс креативлиги / касбий ижодкорлик. / qualities of creativity / knowledge / skills / qualifications / creative activity / creativity / professional creativity.

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Абдиева, Дилфуза Курбановна

Ушбу мақолада талабаларнинг креативлик сифатларини ривожлантириш энг самарали йўллари, креативлик сифатларига эга бўлиш учун таълим жараёнида янги ғояларни яратиш хақидаги фикрлар ёритиб берилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

DEVELOPMENT OF CREATIVE QUALITIES OF STUDENTS IN THE EDUCATIONAL PROCESS

There is discussed in the article ideas for teaching effective ways of creativity among students developmend, to forming the students as creative thinking persons.

Текст научной работы на тему «ТАЪЛИМ ЖАРАЁНИДА ТАЛАБАЛАРНИНГ КРЕАТИВЛИК СИФАТЛАРИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ»

Oriental Renaissance: Innovative, (E)ISSN:2181-1784

educational, natural and social sciences www.oriens.uz

SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7 3(6), June, 2023

TA^HM ^APAËHH^A TA^ABA^APHHHr KPEATHB.ÏÏHK CHOAT^APHHH PHBO^^AHTHPHm

Абдиева Дилфуза Курбановна,

Карши мухандислик иктисодиёт институти катта укитувчиси

АННОТАЦИЯ

Ушбу мацолада талабаларнинг креативлик сифатларини ривожлантириш энг самарали йуллари, креативлик сифатларига эга булиш учун таълим жараёнида янги зояларни яратиш хацидаги фикрлар ёритиб берилган.

Калит сузлар: креативлик сифатлари, билим, куникма, малака, шахс креативлиги, касбий ижодкорлик.

ABSTRACT

There is discussed in the article ideas for teaching effective ways of creativity among students developmend, to forming the students as creative thinking persons.

Keywords: qualities of creativity, knowledge, skills, qualifications, creative activity, creativity, professional creativity.

КИРИШ

Узбекистонда таълим тизими хам барча сохалар каби шиддатли узгаришларни киска муддатларда самарали мослашишни, янги билимларни мавжуд фанлар негизида фаол сингдириб боришни, таълим олувчиларни эса улар билан изчил таништириб боришни такозо этади.

Таълим жараёнида мутахассислик фанларидан берилаётган укув ахборотларни тезкор кабул килиш, уларнинг мохиятини киска муддатларда узлаштиришга эришиш, самарали урганиш ва улардан амалиётда фойдалана олиш борасидаги чукур билим, чакконлик, укув топширикларини бажаришда режали харакат килиш, максадни аник белгилай олиш ва уларни киска муддатларда бажаришга эришиш талабаларнинг жисмонан фаоллик курсатишини талаб этади.

Маълумки, касбий тажриба билим, куникма ва малакаларнинг ривожланиш интеграцияси сифатида акс этади. Бирок касбий-ижодий фаолият куникмаларининг узлаштирилиши нафакат амалий куникма ва малакаларнинг интеграцияси, мутахассис сифатида фаолиятни самарали ташкил этиш усул ва воситаларини ишлаб чикишни шу билан бирга касбий ижодкорликдан хабардор

SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7

3(6), June, 2023

булиш, узида ижодий тафаккурни ривожлантириш ва креатив характерга эга шахсий сифатларни етарли даражада узлаштирилишини талаб этади. АДАБИЁТЛАР ТАХЛИЛИ ВА МЕТОДЛАР

Маълумки, барча даврларда хам укитиш мазмуни, таълим тизими ижтимоий тараккиёт билан узаро мувофикликда ривожланиб келган. Руй берган ижтимоий узгаришларнинг барчаси муайян даражада таълим мазмунида акс этади. Бу борада куплаб махаллий ва хорижий олимлари илмий тадкикот ишлариолиб боришган ва адабиётларда манбаълар келтирилган. Жумладан, Муслимов Н.А ва бошкалар. Касб таълими укитувчиларининг касбий компонентлигини шакллантириш технологияси номли монографияси, Муслимов Н.А, М.Усманбаева Я, Д.Сайфуров, А.Тураев, Педагогик компетентлик ва креативлик асослар. Укув-методик кулланма, М.Усмонбаева, А. Тураев, креатив педагогика асослари. Укув услубий мажмуа, М.Уразова, Н.Эгамбердиева, Э.Юзликаева, Ш.Шодмоноваларнинг илмий изланишларида таълим олувчиларда креативлик кобилиятларини ривожлантиришнинг булажак мутахассисларни касбий-инновацион тайёргарлигини шакллантиришдаги узига хос жихатлари, креативлик сифатларини ривожлантиришга таъсир этувчи ижтимоий омиллар, шахснинг фаоллиги, креатив тафаккурни шакллантириш йуллари ва шакллари, шунингдек педагогик креативлик мазмуни ёритиб берилган.

МУХОКАМА ВА НАТИЖАЛАР

Шахснинг креативлиги унинг тафаккурида, мулокотида, хис-туйгуларида, муайян фаолият турларида намоён булади.

Креативлик (лот., инг. "create " - яратиш, "creative " яратувчи, ижодкор) -индивиднинг янги гояларни ишлаб чикаришга тайёрликни тавсифловчи хамда мустакил омил сифатида иктидорлиликнинг таркибига кирувчи ижодий кобилияти.

Креативлик шахсни яхлит холда ёки унинг муайян хусусиятларини тавсифлайди. Шунингдек, креативлик иктидорнинг мухим омили сифатида намаоён булади. Крлаверса, креативлик зехни уткирликни белгилаб беради.

Х,ар кандай куникмаларни шакллантириш мумкин булгани каби, креатив фикрлаш кобилияти ёки куникмасини хам ривожлантириш мумкин. Бу талабаларга хам тааллукли булиб, креативлик устида ишлаш талабаларга ноодатий тарзда фикрлашга ёрдам беради.

Талабаларда креативликни ривожлантириш таълим мазмунини узлаштиришда талабаларнинг билим савияси, узлаштириш даражаси, таълим

SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7

3(6), June, 2023

MaHSau, gugaKTuK Ba3H$anapnra KapaS, MyHocuS paBumga yKuram ^apaëHuHu Tammn этнmнн TanaS этagн.

EyHga Kyfiugaru negaroruK mapT-mapouTnapra aMan Kunum no3HMnnrH Ha3apga Tyrnnagu:

- TanaSanapga KpearnB ^aonu^THu эгaмam MafinnapuHu Kapop Torcrapum, Sunum эxтнё^пapннн maKmaHTupum Ba TatnuM ^apaëHuga MycTaKunnuKHu HaMOëH KHHHm MyxuTuHu TatMHHnam; TatnuM onyBHunapga u^ogufi ^HKpnam ynyH Ky^afi HMKOHH^T aparam;

- TanaSanap TOMOHHgaH 6aëH этнпгaн Typnu-TyMaH ^HKpnap Ba roanapHH 3exHHHnuK SunaH KaSyn Kunum xaMga ynapHHHr yKyB ^apaëHugaru ^aonnuruHH TatMHHnam, xap Sup TatnuM onyBHuga yHHHr u^ogufi ^HKpnamra Kogupnuru xaKHgaru umoHHHu Kapop TonTupum Ba ynapHuHr u^ogufi ^aonnuKnapuHu MyHTa3aM parSarnaffrapum;

- yKyB ^apaëHuHu TatnuM onyBHu maxcuHuHr xycycuaraapu, эxтнё^пapн Ba uHTeneKTyan canoxuaTugaH KenuS hukk^h xpnga uHguBugyannamTupum;

- TatnuM onyBHunapga uHguBugyan, kuhuk rypyxnap Ba ®;aMoaga umnam KyHuKManapuHu maKmaffrapum, ynapHuHr u^ogufi uMKoHuaTnapuHu KeHrafiTupum, ynapHu MyaMMonapHu x,an Kunumga Tafiëp, CTaHgapT enuMnap SunaH Supra HocTaHgapT enuMnap KaSyn Kunumra yHgam;

- KpearnB ^aonuaTHu puBo^naHTupumHuHr acocu SynraH SunuMnapHu aManga KafiTa umnaS HuKum Ba TaKoMunnamTupum umkohuhu SepaguraH uHTep^aon MamrynoT maKrnapu Ba MeTognapuHu TaHnam Ba TarSuK этнm Ba xoKa3o.

XY.TOCA

KpearaBnuK KyHuKManapHu TatnuM onyBHunapga puBo^narnupum SyryHru KyHHuHr gon3apS Basu^anapugaH SynuS, WKopuga KemupunraH Ha3apufi acocnapra TaaHraH xpnga Kyfiugaru xynocara Kenum MyMKuH:

- TatnuM ^apaëHuga yKyB gacTypu Ba yKyB MaHSanapuHu aparamra HucSaraH KpearnB ëHgamuS TanaSanapHuHr KacSufi puBo^napumura эtтнSop Kaparnm;

- TanaSanapra SepunaëTraH TonmupuKnap ynapHuHr ëm xycycuaTura Mocnuru xaMga aManufi axaMuaTra эгa экaнпнгн HauK MaKcagra fiyнaптнpнпгaнпнгн xaMga TanaSanapHuHr эxтнë®; Ba KrouKumnapura Mocnuru;

- KpearaBnuK cu^araapuHu puBo^narnupum MeTognapgaH, BocuTanapgaH xaMga axSopoT TexHonoruanapu uMKoHutfraapugaH u^ogufi ^ofiganaHum;

SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7

3(6), June, 2023

- талабаларнинг креативлик кобилиятларини рахбатлантириш ва укитувчи томонидан самимий мухит, мустакил ишлаши учун мухит яратилса талабалар мустакил, ижодий хамда танкидий фикрлаш кобилиятлари ривожланади.

REFERENCES

1. Муслимов Н.А ва бошкалар. Касб таълими укитувчиларининг касбий компонентлигини шакллантириш технологияси.\ Монографияси.-Т.: "Фан ва технология нашриёти", 2013 й.

2. М.Усмонбаева, А. Тураев, креатив педагогика асослари. Укув услубий мажмуа. -ТДПУ, 2016 й.

3. Karimova V.M., Akramova F.A., Ochilova G.O. "Pedagogika-Psixologiya" -T.: 2012. -380 bet.

4. Amirov N.I. (2021). PEDAGOG KOMMUNIKATIV KOMPETENTLIGINING TALABALAR O 'ZLASHTIRISH FAOLIYATIGA BOG 'LIQLIGI Oriental renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences, 1(4), 1583-1589

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.