Научная статья на тему 'ТАЪЛИМ КЛАСТЕРИНИНГ ПЕДАГОГИК СТРАТЕГИЯЛАРИ: ТАЛАБ ВА ТАКЛИФ'

ТАЪЛИМ КЛАСТЕРИНИНГ ПЕДАГОГИК СТРАТЕГИЯЛАРИ: ТАЛАБ ВА ТАКЛИФ Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

261
45
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
таълим кластери / стратегиялар / кластерли ѐндашув / ўқитиш методикалари / услубий бирлашмалар / 4+2 таълими / дуал таълим / тарбия кластери / педагогик амалиѐт / аралаш таълим / мустақил таълим / электрон педагогика / қўшимча касб бериш / “маҳаллабай” усули / education cluster / strategies / cluster approach / teaching methods / methodological associations / 4 + 2 education / dual education / educational cluster / pedagogical practice / mixed education / independent education / electronic pedagogy / additional profession / “neighborhood” method

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Саодат Тоштемирова

Мазкур мақолада педагогик таълим кластери фаолиятидаги муаммолар ҳамда унга таъсир қилувчи ички ва ташқи омиллар таҳлил қилинган бўлиб, унинг узлуксиз таълимдаги самарадорлигини мустаҳкамлаш ва ривожлантириш мақсадида таснифланган ҳолдаги педагогик стратегиялари таклиф қилинган ва вазифалари белгиланган

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

EDUCATIONAL CLUSTER PEDAGOGICAL STRATEGIES: DEMAND AND SUGGESTION

This article analyzes the problems in the activities of the pedagogical education cluster and the internal and external factors affecting it, proposes classified pedagogical strategies and defines the tasks in order to strengthen and develop its effectiveness in continuing education

Текст научной работы на тему «ТАЪЛИМ КЛАСТЕРИНИНГ ПЕДАГОГИК СТРАТЕГИЯЛАРИ: ТАЛАБ ВА ТАКЛИФ»

ТАЪЛИМ КЛАСТЕРИНИНГ ПЕДАГОГИК СТРАТЕГИЯЛАРИ: ТАЛАБ

ВА ТАКЛИФ

Саодат Тоштемирова

Тошкент вилояти Чирчик давлат педагогика институти доценти в.б., п.ф.ф.д.

(PhD)

АННОТАЦИЯ

Мазкур маколада педагогик таълим кластери фаолиятидаги муаммолар хамда унга таъсир килувчи ички ва ташки омиллар тахлил килинган булиб, унинг узлуксиз таълимдаги самарадорлигини мустахкамлаш ва ривожлантириш максадида таснифланган холдаги педагогик стратегиялари таклиф килинган ва вазифалари белгиланган.

Калит сузлар: таълим кластери, стратегиялар, кластерли ёндашув, укитиш методикалари, услубий бирлашмалар, 4+2 таълими, дуал таълим, тарбия кластери, педагогик амалиёт, аралаш таълим, мустакил таълим, электрон педагогика, кушимча касб бериш, "махаллабай" усули.

EDUCATIONAL CLUSTER PEDAGOGICAL STRATEGIES: DEMAND AND

SUGGESTION

ABSTRACT

This article analyzes the problems in the activities of the pedagogical education cluster and the internal and external factors affecting it, proposes classified pedagogical strategies and defines the tasks in order to strengthen and develop its effectiveness in continuing education.

Keywords: education cluster, strategies, cluster approach, teaching methods, methodological associations, 4 + 2 education, dual education, educational cluster, pedagogical practice, mixed education, independent education, electronic pedagogy, additional profession, "neighborhood" method.

КИРИШ

Янги Узбекистан тараккиёти бевосита хал; фаровонлиги, инсон кадрини улуглаш, иктисодий ва ижтимоий баркарорликни таъминлаш каби стратегик максадларни уз олдига куймокда. Буни амалга оширишда таълим ва тарбия тизимига хам алохида эътибор

March, 2022

257

берилмокда. Айниккса, таълимнинг асосий босккичи булган мактаб таълими мамлакатимиз эътиборидаги асосий масалалардан бири сифатида марказий уринда ислох килинмокда. Узбекистон Республикаси Президентининг "Мактаб - юксак маънавият бешиги, у фарзандларимизни болаликдан касбга ургатувчи даргох булиши зарур"[1], дея таъкидлагани хам унинг бугунги кундаги ахамиятини белгилаб бермокда.

Мамлакатимизда "таълим мазмуни ва сифатини ошириш, раккобатбардош, юкори билим ва куникмаларга эга олий маълумотли педагоглар тайёрлашда самарадор булган педагогик таълим инновацион кластерларини жорий килиш"[2] хамда унинг самарали механизмларини белгилашга катта эътибор каратилмокда. Тошкент вилоятида татбик этилган педагогик таълим кластери узлуксиз таълимда замонавий фикрлаш, тадкикотчилик кобилиятига эга етук педагог-кадрларни таъминлашнинг асосий воситаси сифатида намоён булмокда. Бу уз навбатида, таълим ва тарбия интеграцияси асосида ташкил килинган таълим кластерининг фаолиятини доимий ислох килиш ва унинг мустахкам ва юкори натижаларни кафолатлайдиган механизмларини амалга оширишни такозо килмокда.

АДАБИЁТЛАР ТАХЛИЛИ ВА ТАДЦЩОТ МЕТОДОЛОГИЯСИ

Мамлакатимизда педагогик таълим кластерининг илмий-назарий асослари, ундаги узлуксизлик, узвийлик ва изчиллик ва бошка тамойиллари, унинг инновацион модели хамда уни амалиётга татбик этиш механизмлари Г.И.Мухамедов, ШД.Мардонов, У.Н.Ходжамкулов, Ш.И.Ботирова, С.А.Тоштемирова, Н.М.Кошанова, Г.Н.Шарипова ва бошкаларнинг ишларида муайян даражада ёритилган. Бундан ташкари касб-хунар таълимини ривожлантириш жараёни ва тенденциялари, булажак мутахассисларни касбий фаолиятга тайёрлаш муаммолари хамда дуал таълим асосида таълим олувчиларни касбий фаолиятга тайёрлаш мавзуларида Р.Х.Джураев, Ш.ЭДурбонов, У.И.Иноятов, Н.А.Муслимов, Ш.С.Шарипов, Р.К.Чориев, Д.О.Химматалиев ва бошкалар тадкикот олиб боришган.

Мавзуни ёритишда укув-услубий ва илмий-методик адабиётлар тахлили, илмий маълумотларни назарий-услубий, киёсий тахлил килиш, кузатиш, уз-узини назорат килиш, сухбат, умумлаштириш, мониторинг ва шархлаш каби умумий илмий тадкикот усулларидан самарали фойдаланилган.

March, 2022

НАТИЖАЛАР

Таълим кластери таълимнинг барча боскичларини бозор иктисодиёти тамойиллари ва глобал даражадаги талабларига мувофик самарали ислох килишни таъминлайдиган янгича бошкарув тизимини талаб килади.

Тошкент вилоятида жорий килинган таълим кластери фаолиятида олий таълим асосий инновацион марказ вазифасини бажармокда, лекин унинг фаолият механизмларини амалга оширишда субъектлар фаолиятида бир катор камчиликлар кузга ташланмокда. Таълим кластерида куйидаги фаолиятли камчиликлар ва муаммоларни куриш мумкин:

аник, табиий ва ижтимоий фанларни укитиш методикаларида назарий билимлар амалиёт билан богланмаганлиги сабабли талаба олган назарий билимини амалиёт давомида куллашга кийинчиликка учрамокда (баъзи таълим берувчиларнинг педагогик фаолиятларида "уз фанимни билсам, укитиш кулимдан келади" тамойили устуворлигини куриш мумкин, лекин укитишнинг методикаси буйича зарурий билимлар, педагогик-касбий компетенциялар булиши шарт эмас, деб хисоблайди[3]);

таълим муассасаларидаги фаолият асосан таълим олувчини навбатдаги боскичга етказишга каратилмокда, уларни мустакил хаётга тайёрлаш масаласи эътибордан четда колмокда, вахоланки, бугунги кунда хорижий давлатлар таълимида таълим олувчини амалий фаолиятга, хаётга тайёрлаш методикалари ривожланган ва самарали натижалари асосланилган (Финляндия таълими);

укув фанларидаги амалий кисм талабанинг мустакил фаолиятга йуналтиришдан кура догматик жараёнлар асосидаги назорат ва кабул килишлардан иборатлигича колиб кетмокда;

олий укув юрти кафедралари таълим кластери доирасидаги фаолиятларида "4+2" таълими (назария ва амалиятнинг аник белгиланган интеграциясидан келиб чикиб уни дуал таълим дейиш мумкин [Т.С.]) тизими асосидаги механизмларига деярли эътибор берилмаганлиги сабабли унинг таълим сифатидаги самарадорлигини курсатиш имконини бермайди;

тарбия кластерига нисбатан ёндашув хам кенг мазмунда ташкил килиниши лозим, бирок бу стратегик йуналишда фаолият асосан "Тарбия" фани буйича амалга оширишга эътибор каратилган, бунинг натижада тарбия кластери субъектлари(мактабгача таълим, умумий ва урта махсус таълим, олий таълим, ижтимоий ва маданий институтлар)нинг ваколатли аник белгиланган вазифалари амалга оширилмай колиши мумкин;

March, 2022

тарбия кластерини ривожлантиришнинг аник тизимли ва кутиладиган натижага каратилган фаолияти амалга оширилмаса, унинг самарадорлиги таъминланмаслиги мумкин.

Одатда педагогик таълим кластерининг фаолиятига ички ва ташки омиллар таъсир курсатади, жумладан, ички омиллар сифатида кластер субъектларининг унинг фаолиятли мазмун-мохиятини, назарий ва амалий ахамиятини чукур илмий жихатдан тахлил килинмаганлиги ва фаолият механизмларидаги натижаларни башорат килиш компетентлигининг йуклиги; субъектларни кластернинг янгича ишлаш механизмларига куника олмаганлиги ёки бу буйича етарли касбий ва билим махоратлари, фидоийлик, ташаббускорликнинг йуклиги; таълим кластери фаолиятидаги вазифаларни тулик амалга ошириш учун молиявий таъминотнинг етишмаслиги кабиларни келтириш мумкин.

Ташки омиллар сифатида эса, барча субъектларни бундан манфаатдорликнинг англамаслиги; субъектлар томонидан таълим кластери воситасида етук педагог-кадрлар тайёрлаш оркали мамлакат иктисодиётининг турли сохаларига ракобатбардош мутахассисларни таъминлаш ва ахоли турмуш даражасини юксалтиришдаги ахамияти тулик кабул килинмаётганлигини таъкидлаб утиш лозим. Бу каби омилларни келтиришнинг асосий сабаби минтакавий таълим кластери ижтимоий буюртмасига биринчи истеъмолчи махаллий ваколатли органлар хисобланади, улар ижтимоий буюртма тайёрланишини кузатиши, рагбатлантириш ва ёрдам бериши лозим [4], вахоланки таълим кластери фаолиятида уларнинг позицияси хали хануз аник белгиланмаган.

Таълим кластери фаолиятидаги муаммоларни чукур англаган холда, унинг самарали педагогик стратегияларини ишлаб чикиш максадга мувофик ва бу стратегиялар субъектлар эътиборини аник белгиланган максадга йуналтиради. Таълим кластерининг педагогик стратегиялари йуналишларга таснифланган холда, тизимли ёндашувга асосланган фаолият механизмларини такдим килади. Минтакавий педагогик таълим кластерини йуналишлар буйича такомиллаштириш амалга оширилган булса-да, унинг кейинги фаолиятини янада мустахкамлаш максадидаги педагогик стратегияларини белгилаш унинг фаолиятини янада ривожлантиради.

МУХОКАМА

Дунё мамлакатлари ташки ва ички тахдидларга карши курашишга доим тайёр булиш учун модернизацион ва мобил

March, 2022

260

киёфада ривожланмокда. Таълим тизимида эса, бундай тахдид илгор технологияларни, фанларни укитиш методикаларини ва уларни амалга оширишнинг самарали механизмларини ишлаб чикиш хамда жорий этишда кузга ташланади. Бугунги кунда педагогик таълим кластерининг энг асосий стратегиялари сифатида фанларни укитиш методикалари ва уларни амалда жорий этадиган самарали педагогик механизмларни эътироф этиш мумкин.

Таълим кластерининг юкорида таъкидлаб утилган муаммоларини бартараф этишдаги оптимал ечим сифатида унинг йуналишлар кесимидаги педагогик стратегияларини ва шунга мувофик булган асосий вазифаларини белгилаб олиш максадга мувофик.

1. Кластер ёндашуви асосида укув жараёнини ташкил килиш ва унинг асосий стратегик вазифалари:

укув дастурлари ва дарсликларни илгор хорижий тажрибалар асосида тула кайта куриб чикиш ва амалда жорий этиш;

олий таълимда "фанларни укитиш методикаси" мазмунига кластерли ёндашувга асосланган касбга йуналтириш технологияларини сингдириш;

мактаб-лабораторияларда ДТС минимум талабларини бажариш билан бирга индивидуал мавзулардан иборат ихтисослаштирилган дастурларни ишлаб чикиш ва жорий этиш;

ВМсининг 213-сонли карорига мувофик белгиланган аник синфларда муайян фан кесимидаги дарсларга профессор-укитувчиларни жалб килиш, синф укувчиларининг дастлабки ва сунгги билим курсаткичларини мониторинг килиш оркали кафедралар фаолиятини бахолаш;

мактабларда иктидорли укувчилар вариацияси ва траекториясини ташкил килиш, "портфолио"лар асосида уларни тахлил килиб бориш, ривожлантиришга ёрдам бериш;

талабаларнинг педагогик компетентлигини ривожлантириш максадида мутахассислик фанларини укитиш мазмунига аралаш таълимни касбга йуналтирган холда ташкил этишга доир укув материалларини киритиш[5];

олий таълимдаги кафедраларнинг умумий урта таълим муассасалари услубий бирлашмалари билан аник максадларга каратилган хамкорлик механизмларини ишлаб чикиш ва уни мухокама килиб бориш;

мактабда "касбга ургатиш тизими"ни ривожлантириш, таълим олувчиларда тадбиркорлик куникмаларини

такомиллаштириш;

March, 2022

илгор халкаро мезонларга мослаштирилган, укувчини креатив фикрлаш куникмаларини ривожлантиришга каратилган укув-услубий кулланмалар тайёрлаш ва улар билан таълим кластери субъектлари(оила, богча, мактаб, касбий таълим)ни таъминлаш ва хоказо.

2. Кластер ёндашуви асосида тарбия жараёнини ташкил килиш ва унинг асосий стратегик вазифалари:

боладаги тарбиянинг таянч фазилатларини илмий асослаш ва уни шакллантиришда оила - богча - мактаб - олий таълим - махаллаларнинг ижтимоий-педагогик имкониятлари асосидаги узвийлигини таъминлаш хамда унинг илмий-методик таъминотини яратиш;

бой миллий-маданий кадриятлар, маънавий мерос асосида "Тарбия" фанининг назарий ва методологик асосларини кайта ишлаб чикиш;

педагогик таълим кластери субъектларининг маънавий-маърифий ва тарбиявий ишларини мониторинг килган холда, аникланган муаммоларни хал этиш буйича илмий асосланган тарбия технологиялари, таклиф ва тавсиялар тизимини ишлаб чикиш;

таълим олувчидаги маънавий тарбияни бахолашнинг илмий асосланган "тарбия индикаторлари"ни ишлаб чикиш;

таълим олувчи маънавиятидаги ижтимоий-гуманитар фанлар ахамиятидан келиб чикиб, олий таълимдаги ижтимоий фанларни булажак укитувчининг укувчида "маънавий иммунитет"ни мустахкамлашга каратилган методикалар билан туйинтириш;

оила, махалла, таълим муассасаси, мехнат жамоалари хамкорлигида "Янги маънавий макон" яратиш [1] хамда унинг креатив ва инновацион стратегияларини ишлаб чикиш;

маънавий тарбияни "махаллабай" усулида ривожлантириш, тарбия жараёнидаги узвийликка таянган холда, булажак ва ёш оналар, хотин-кизлар уртасидаги маънавий-тарбиявий ишларда иштирок этиш оркали унинг самарадорлигини ошириш;

бакалавриат йуналишида "Маънавиятшунослик", магистратура йуналишида "Касб маънавияти" фанларини жорий этиш ва унинг методик таъминотини ишлаб чикиш;

тарбия кластери буйича илмий тадкикотлар хажмини ошириш; гоявий тарбия механизмини яратиш ва хоказо.

March, 2022

3. Кластер ёндашуви асосида талабаларга кушимча касб бериш жараёнини ташкил килиш ва унинг узига хос стратегик вазифалари:

барча мутахассисликларга мос равишда унга турдош булган кушимча мутахассисликларни бериш буйича кредит-модулли ёндашув асосидаги таълимни ташкил килиш;

олий таълим имкониятларидан келиб чикиб, хар бир мутахассислик уз талабалари ва мактаб укувчиларида кушимча касб бериш хизматларини ташкил килиш хамда кушимча касб беришда "устоз-шогирд" тизимини йулга куйиш;

"махаллабай" усулидан фойдаланган холда ахолининг касбга мухтож катламини олий таълимда мавжуд касб бериш хизматларига жалб килиш ишларини ривожлантириш;

таълим кластери субъектларида кадрларга булган эхтиёжни ва кушимча касб талаб этадиган томонларни тахлилий ва танкидий урганиш, самарали механизмлар ишлаб чикиш ва жорий этиш;

замон талабларига мувофик булган IT, графика, дизайн, тадбиркорлик каби сохаларга мос касбларни бериш хизматларини кенгайтириш; кушимча касб беришда дуал таълимни ривожлантириш;

4. Педагогик амалиёт ва иш билан бандликни таъминлаш стратегияси буйича алохида тухталиб утиш максадга мувофик. Маълумки, 2022 йилдан бошлаб олий укув юртларида "4+2" таълими жорий этилди, бу самарали таълим булиб, уни таълим кластери воситасида ривожлантиришда куйидаги технологияларни куллаш таклиф этилади:

self-development - узини узи ривожлантириш булиб, талаба ва мактаб укитувчисини амалиёт жараёнида мустакил изланиш ва таълим сифатини ошириш фаолиятини амалга ошира олишга тайёрлаш технологияси[6], унинг воситасида талабаларнинг ижодкорлик ва яратувчанлик куникмаларининг ривожланиши таъминланади;

variable-practice - узгарувчан ёки аралаш амалиёт[7] булиб, талабани урганиши лозим булган янги тажрибаларни орттириш учун амалиёт жараёнидаги вазифаларни ва фаолиятни тез-тез узгартиришга тайёрлаш технологияси. Бунда укув жараёнидаги субъектлар фаолиятини урганиш ва тахлил килиш, дарсни ташкил килиш, расмийлаштириш, ахборотлар билан ишлаш амалга оширилади;

natural-reflexive - табиий рефлексив, яъни амалиёт жараёнида онгли равишда касбий тусикларни енга олиш,

March, 2022

y3rapnmnapra Tafiep Typum acocuga y3apo puBo^gaHa ogum TexHogoruacu[8];

diagnos-practice - aMagueTHu Tamxucgam 6ygu6, KacÖHH-negarorHK KOMneTeHTHHKHH uHTerparaB MyBo^uKgamrapum acocuga aManneTHH-Tanaöa Ba OTM ÖHTHpyBHHnapn Kac6ufi MaxpparaHu Tamxucgam TexHogoruacu. EyHga ucTetMognugap xaM umTupoK этagн xaMga fiyHagumgapra xoc Tamxucgam gapa^agapu umga6 HuKugagu.

TatguM KgacTepu h^thmohh öywpTMacHHH Tafiepgam ^apaeHu "6yMepaHr" ®;apaeH 6ygu6 [T.C.], MaKTa6-ga6opaTopuagapga ogufi TatguM epgaMuga TatguM cn^aTHHH TatMHHnam opKagu WKopn KypcaTKuHra эгa yKyBHH ogufi TatguMra HcTetMonHH xaMgup. Ogufi TatguMga MyafiaH MyTaxaccucguKga TatguM ogaeTraH Taga6a öyna^aK yKHTyBHH cu^araga MaKTa6gapga aMagufi ^aoguaTra TafiepgaHagu, 6yHuHr Hara^acu ygapoK, MaKTa6ra negaror-Kagp TatMuHgaHagu. YKHTyBHH aHa KafiTap agoKa 3aH^HpHHH y3BHfinHKga gaBoM эттнpн6, MaKTa6 yKyBHHcnra TatguM Ba Tap6ua 6epum ^aoguaraHu öa^apagn (pacMga H^oganaHraH).

negarorHK aMagueTHuHr TamKugufi-^yH^uoHag ^aoguara KyfiugarugapgaH u6opar

ogufi TatguMga ypraHugaeTraH Ha3apuaHH aMagueT 6ugaH 6orgam;

aMagueT ^apaeHugaru ynpafiguraH TycuK Ba MyaMMogapHu enuMHHH ogufi TatguM MamrygoTgapuga xag Kugum MeToguKagapuHu Tafiepgam;

aHuKgaHraH TatguMgaru MyaMMogapHu "4+2", gyag TatguMu ®:apaeHgapga TrouMgu enum gapcgapuHu TamKug этнm;

MaKTaönapga Kac6ufi yзннн-yзн 6egrugamHu maKggaHTupum ynyH mapouT aparam Ba 6.

5. negarorHK TatgHM KgacrepH ßyHHna h^MHH TagKHKOT HaTima.iapiiHii TatgHM wapaeHiira TaTÖHK этнm Ba yHHHr acocHH crpaTerHK Ba3n(|)a.iapn:

TatguM KgacTepu cy6teKTgapuHur y3apo ннтeгpaцнoн ^aoguaT MexaHroMgapuHu umga6 nuKumga my fiyHagumgaru

March, 2022

264

тадкикотлардан фойдаланиш буйича семинарлар ташкил килиш;

кластер фаолиятидаги муаммоларга каратилган илмий тадкикотлар хажмини ошириш, тадкикот тажриба-синовларини кластер "лабораториялар"ида олиб бориш;

кластер буйича илмий тадкикотларнинг амалий ахамиятидан келиб чикиб, "касбга йуналтириш методикаси"ни ишлаб чикиш;

барча мутахассисликлар таълими жараёнида таълим кластери буйича илмий тадкикотлар хажмини ошириш хамда фанларни укитиш методикаларига кластерли ёндашувни сингдириш;

илмий тадкикотларни таълимга татбик этиш буйича аник дастурлар ва лойихалар ишлаб чикиш ва тахлилий маълумотлар олиб бориш;

халкаро ва махаллий тадкикотлар натижаларидан 4+2, дуал таълим тизимида кенг фойдаланиш буйича аник белгиланган чора-тадбирлар ишлаб чикиш;

6. Кластер ёндашуви асосида аралаш таълим, мустакил таълим ва электрон педагогикани йулга куйиш хам таълим кластерининг устувор стратегияларидан булиб, бу йуналиш самарали фаолиятининг натижаси таълим ва тарбия жараёни электрон педагогика контентида намоён булади. Унинг куйидаги асосий вазифаларини келтириб утиш мумкин:

мутахассисликлар кесимида мустакил таълимни касбга йуналтиришга каратилган методикаларидан иборат вазифалар, лойихалар, дастурлар базасини тайёрлаш ва уни "HEMIS ахборот тизими"да ифодалаш оркали талабаларга мустакил таълим кредитларини узлаштириш буйича кайдлар ташкил этиш;

мустакил таълимни шахсга йуналтирилган технологиялар асосида талабани тадкикотчиликка йуналтиришга каратилган услубий курсатмалар ишлаб чикиш, мустакил таълимнинг натижавий махсулоти амалий фаолият натижасида тайёрланадиган махсулот булишига хам эътибор каратиш;

аралаш таълимни укув жараёни самарадорлигини оширишнинг мухим омили сифатида масофавий укитиш (Distance Learning), аудиторияда укитиш (Face-ToFace Learning) ва Интернет оркали укиш ((Online Learning)ни ахборот ва таълим технологиялари асосида дастурлаш[9];

аралаш таълим асосида кундузги, масофавий укитиш ва мустакил таълимни бирлаштирган укитиш тизими яратиш;

кредит-модуль тизими талаблари асосида талабаларнинг мустакил ишларини аралаш таълим метод ва технологияларини куллаш асосида ташкил этиш;

March, 2022

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

265

электрон укув-методик мажмуалар (ЭУММ)нинг ахборот таъминотини яратиш[5], лойихалаш ва технологик таъминот буйича ташкил этиладиган барча тадбирларга педагогик таълим кластери платформаси маъмурий ходимлари масъуллигини белгилаш;

ХУЛОСА

Шундай килиб, таълим кластерининг юкорида келтирилган педагогик стратегиялари унинг кейинги фаолиятига жуда катта таъсир килади ва таълим кластерини педагогика сохасининг мантикий концепцион йуналишига айлантиради. Демак, таълим кластерининг модернизацион киёфаси унда турли таълим хизматларининг мавжудлигидадир, шу муносабат билан педагог-кадрлар тайёрлашга каратилган минтакавий таълим кластерида таълим хизматларини такомиллаштириш, бу хизматлардаги фанларни укитиш методикаларини узгартириш лозим. Бунинг учун мутахассисликларни тайёрлашга каратилган хар бир фундаментал фанларнинг дидактик ва услубий таъминотига, назарий ва амалий кисмига маълум бир маънода, таълим кластерининг мувофик келадиган хусусиятлари, тамойиллари ва амалий жихатларини сингдирилиши максадга мувофик.

REFERENCES

1. Мирзиёев Ш.М. Янги Узбекистон стратегияси. Тошкент. "Узбекистон", 2021. -Б. 233.

2. Узбекистон Республикаси Вазирлар Махкамасининг "Тошкент вилояти Чирчик давлат педагогика институти фаолиятини янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тугриси"ги 213-сон карори // Крнун хужжатлари маълумотлари миллий базаси, 14.04.2021 й., 09/21/213/0330-сон.

3. Тоштемирова С.А. Минтакавий таълим кластерларида педагогик-касбий компетенцияларни ривожлантириш: талаб ва таклиф // Analyticai Journal of Education and Devolopment, Special issue 2022 // www.sciencebox.uz

4. Тоштемирова С.А. Кластерли ёндашув асосида таълим сифатини ошириш / монография. -Тошкент: "ISHONCHLI HAMKOR», 2021. -188 б.

5. Бабаходжаева Л.Г. Талабаларнинг педагогик компетентлигини ривожлантириш жараёнида аралаш таълим моделини жорий этишнинг назарий ва амалий асослари / пед. фан. буй. докт. (DSc) дисс...автореф. Чирчик. 2021. -Б. 32.

IM.mli '0"

https://t.me/ares uz Multidisciplinary Scientific Journal

6. Tanuja A. Self-Development: Concept, Process and Methods / Business Management Ideas. 2022. https://www.businessmanagementideas.com.

7. Asuman Sahan. The effect of a variable practice metod on tennis groundstroke learning of adault beginners / See discussions, stats, and author profiles for this publication at: https://www.researchgate.net/publication/324889119 , Issue 74, April 2018. P. 15.

8. Eduardo Ravanal Moreno, Valeria M. Cabello, Francisco Lopez-Cortes & Elias Amortegui Cedeno (2021) The reflective practice as a tool for making tacit knowledge explicit, Reflective Practice, 22:4, 515-530, DOI: 10.1080/14623943.2021.1930527

9. Ea6axog:«:aeBa H.r. Tana6anapHHHr negaroruK KoMneTeffranraHH pHBO^naHTHpnrn ^apaeHHga apanam TatnHM MogenHHH ^opHH этнmнннг Ha3apHH Ba aMannn acocnapn / neg. $aH. 6yn. goKT. (DSc) gncc...aBTope$. ^hphhk;. 2021. -E. 17.

10. TomTeMHpoBa C.A. KnacTepnn eHgamyB acocuga TatnHM cn^arnHH omnpnm // negaroruKa ^aHnapn 6yHHna ^anc.goKT.gncc... TomKeHT. 2021. - 198 6.

11. Toshtemirova S.A., G'afforov Ya.X., Abduraxmonova J.N. Mutaxassislik fanlarini kasbga yo'naltirish metodikasi // o'quv qo'llanma. -Toshkent: "MALIK PRINT CO", 2021. - 204 b.

© ©

March, 20221 Multidisciplinary Scientific Journal1

©

o

©

©

267

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.