Научная статья на тему 'Таълим 3d моделларни яратиш, solidworks дастуридан фойдаланиш'

Таълим 3d моделларни яратиш, solidworks дастуридан фойдаланиш Текст научной статьи по специальности «Строительство и архитектура»

CC BY
197
26
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
3D технологиялар / 3 ўлчамли фазо / 3D принтер / 3Dмоделлаштириш / компетенция / индивидуал ёндашув / компьютер графикаси / мультимедия / смарадорлик / ахборот коммуникация технологиялари / 3D technology / 3D space / 3D printer / 3D modeling / competence / individual approach / computer graphics / multimedia / emerald / information and communication technologies / Выбраны:3D-технологии / 3D-пространство / 3D-принтер / 3D-моделирование / компетентность / индивидуальный подход / компьютерная графика / мультимедиа / изумруд / информационно-коммуникационные технологии

Аннотация научной статьи по строительству и архитектуре, автор научной работы — М Расулмухамедов, А Азимов, Н Гаффаров

Ушбу мақолада таълим тизимида 3D технологияларини қўллаш, рақамли технологияларни жорий этиш ҳамда 3D ресурсларидан фойдаланиб ўқувчи-талабаларга индивидуал ёндашиш орқали ўқитиш сифатини ошириш ва эришиш мумкин бўлган натижалар тўғрисида таҳлилий маълумотлар келтирилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по строительству и архитектуре , автор научной работы — М Расулмухамедов, А Азимов, Н Гаффаров

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «Таълим 3d моделларни яратиш, solidworks дастуридан фойдаланиш»

т

tdshkent davlat «Актуальные вопросы развития инновационно-

rBAKISPOnTUNIVERSITETI 1 г „г Г1 ....

Ташкентский гесул; ровен™ информационных ТвХНОЛОГИИ НЭ транспорте» АВРИИТТ-2022

транспортный университет -г г -i г г

1-Республиканская научно-техническая конференция (Ташкент, 21-22 ноября 2022 года)

|Scîence

£Агв«уА ii*1« «1ч/ срасе

ТАЪЛИМ 3D МОДЕЛЛАРНИ ЯРАТИШ, SOLIDWORKS ДАСТУРИДАН ФОЙДАЛАНИШ

Расулмухамедов М.М., ф.-м.ф.н., доцент, Тошкент Давлат транспорт университети Транспортда ахборот тизимлари ва технологиялари кафедра мкдири,

mrasulmuxamedov@list.ru Азимов А.А.,

Тошкент Давлат транспорт университети Транспортда ахборот тизимлари ва технологиялари кафедра ассистенти, azimovabdulhay1915@gmail.com Гаффаров Н.Ё.,

Тошкент Давлат транспорт университети, «Транспортда ахборот тизимлари ва технологиялари» кафедра ассистенти,

mrgaffarov28@gmail.com DOI: https://doi.org/10.47689/978-9943-7818-0-1-v2-pp46-49

Annotation: This article provides analytical information on the use of 3D technologies in the education system, the introduction of digital technologies and the possible results to improve the quality of teaching through an individual approach to students using 3D resources.

Keywords: 3D technology, 3D space, 3D printer, 3D modeling, competence, individual approach, computer graphics, multimedia, emerald, information and communication technologies.

Аннотация: Ушбу мацолада таълим тизимида 3D технологияларини цуллаш, рацамли технологияларни жорий этиш уамда 3D ресурсларидан фойдаланиб уцувчи-талабаларга индивидуал ёндашиш орцали уцитиш сифатини ошириш ва эришиш мумкин булган натижалар тугрисида таулилий маълумотлар келтирилган.

Калит сузлар: 3D технологиялар, 3 улчамли фазо, 3D принтер, 3Dмоделлаштириш, компетенция, индивидуал ёндашув, компьютер графикаси, мультимедия, смарадорлик, ахборот коммуникация технологиялари.

Кириш

Таълим тизими тугри ташщил этиш у^увчи-талабаларни билимни олиш

*амда узлаштириш, таълим му^итини самарадорлигини оширишга таъсир этувчи омиллардан >;исобланади. Бу эса уз навбатида таълим берувчиларнинг таълим-тарбия бериш усулларини ва уцитиш воситаларини *ам узгартиришга олиб келади. У^увчи-талабаларни уцитиш жараёнига замонавий ахбороткоммуникация технологияларини жадалик билан кириб келиши уларнинг материал узлаштириши, тезкор керакли маълумотларини олишларига физмат ^илади. SolidWorks дастурида виртуал 3D модели асосида физик объект яратиш таълим жараёнларини ра^амлаштиришда ижодий фикрловчи, таълимнинг замонавий метод ва технологияларини, ани^ амалий фаолият асосида педагогик жараённи муста^ил лойи^алаш ва режалаштириш,

т

«Актуальные вопросы развития инновационно-

TOSHKCNT DAl/LAT

TRANSPORT UNIVEREITETI „ »nr-ini дтт

ташкенгсиий/мдамтмниый информационных технологии на транспорте» АВРИИТТ-2022

гранспортный униаерсиг* " ~ ~ г г

1-Республиканская научно-техническая конференция

IScience

iArenyA t»W cp*ce

(Ташкент, 21-22 ноября 2022 года)

жумладан 3D технологияларидан фойдаланувчи таркибини шакллантиришни талаб этади. 3D - бу инглизча суз булиб 3 Dimensions, яъни, 3 улчамли сузнинг ^ис^артмаси ^исобланади. SolidWorks дастури - бу автоматлаштирилган лойи^алаш, турли ма^сулотлар ишлаб чи^аришга тайёрлаш ва батафсил техник та^лилларни амалга ошириш имконини берадиган дастур. SolidWorks дастури ингилиз тилидан таржима ^илинганда (Solid-тана, Works-иш) "тана билан ишлаш" яъни моддий объектлар билан ишлаш деган маънони англатади [1]. Бугунги кунда SolidWorks дастури таълим тизимида 3D-моделларни йирик ёки кичик деталларини яратиш учун лойи^лашдаги оддий макетлар билан биргаликда барча со^аларда *ам фойдаланилмовда. SolidWorks дастурида Эй-моделлаштириш таълим, саноат, темир йул транспорти, архитектура ва интерьер дизайн моделларни ишлаб чи^ариш, натижаларга ^ис^а ва^тда етишиш, бажарилишнинг бир мунча ани^лигига эришиш имконини берувчи инновацион ишланмалар ва замонавий ускуналардан моделлаштириш со^асида *ам фойдаланиш имконини беради *амда ма^садга муофивдир. Шундай ^илиб 3D-моделлаштириш - бу объектнинг 3 улчамли моделини яратилиш жараёни деб ^исобланади ва унинг ёрдамида керакли объектнинг визуал, ^ажмли куриниши яратилади. Х,осил ^илинган объектнинг тасвирини турли бурчаклардан ва турли ёругликларда куриш имконияти мавжуд. SolidWorks дастури ёрдамида купро^ реал эффектга эришиш учун объектни 3 улчамли моделини текстуралаш (материалнинг визуал хусусиятларини бериш) ^аракатлантириш мумкин. 1-расмда SolidWorks дастурида ёрдамида объектнинг 3 улчамли моделини ясалиши келтирилган.

1-расм. 3 улчамли моделлаштириш.

SolidWorks дастури 3D моделлаштириш ма^сулотнинг янги куринишини яратишда ёки ма^сулотнинг мавжуд 2 улчамли тасвир белгиланган ма^садни амалга оширишга етарли булмаганда ^улланилади.

Объектни дастлабки та^лил этиш учун моделлаштириш керак булганда ёки реал объектнинг жисмоний моделини яратишга рухсат булмаганда 3D моделлаштириш зарур булади. 2-расмда 3D моделлаштириш ма^сулотнинг 2 улчамли тасвири келтирилган.

т

tdshkent davlat «Актуальные вопросы развития инновационно-

rBAKISPOnTUNIVERSITETI 1 г „г Г1 ....

ташкентский гесул; рственчый информационных технологии на транспорте» АВРИИТТ-2022

транспортный университет -г г -т г г

1-Республиканская научно-техническая конференция (Ташкент, 21-22 ноября 2022 года)

2-расм. 2 улчамли тасвир

Мураккаб ю^ори ани^ликдаги моделларни ^ул услуби билан яратиш мавжуд эмас. Куп сонли 3D босиб чи^ариш технологиялари мавжуд, аммо барчасини тагида электрон маълумотлардан фойдаланган *олда мураккаб геометрияни ^аватма-^ават яратиш тамойили - компьютернинг CAD-модели (STL формати) ётади. STL - бу 3D system томонидан яратилган стерео литография CAD дастури учун ма^аллий формат. STL да "стандарт учбурчак тили" ва "стандарт тортишиш тили" каби бир нечта пост-фактуралар мавжуд.

Ушбу формат SolidWorks дастури томонидан ^уллаб-^увватланади. Тез прототиплаш, 3D босиб чи^ариш ва автоматлаштирилган ишлаб чи^ариш учун кенг ^улланилади. STL файллари умумий улчовли CAD моделининг ранги, тузилиши ёки бош^а атрибутлари тасвирланмасдан фа^ат уч улчовли объектнинг сирт геометриясини тасвирлайди. STL формати иккала ASII ва иккитомонлама ваколатларни *ам белгилайди. Иккилик файллар янада ихчам булгани учун кенг тар^алган. SolidWorks дастурида виртуал 3D модел асосида физик объект яратиш усули 3D прототип яратиш дейилади ва унинг ёрдамида (3D модел) *ар ^андай узгаришларни амалга ошириш жуда осон. Бунда фойдаланувчи, лойи^ачи SolidWorks дастуридан фойдаланиб дастлабки лойи^ани яратиш, унинг узгартириш, баъзи ^исмларни олиб ташлаб бош^асини ^ушиши мумкин. Ушбу услуб (уч улчовли моделлаштириш) бошка визуал усулларга нисбатан куп афзалликларга эга:

- 3D деталлар ва ^олиплар тайёрлашнинг ^улайлиги;

- чизилган детални чидамлилигини синаб куриш мумкинлиги ва ю^ори даражадаги маълумотларга эришишга имконияти мавжудлиги;

- ма^сулот ишлаб чи^ариш, эксплуатация ^илиш ва таъмирлаш ^аражатларини оптималлаштиришга мослашувчанлигини ани^лайдиган конструкция хусусиятларига эгалиги;

- турли жужжат шаклларини мослашув имкониятига эга булган маълумот алмашинувини автоматлаштириш имкониятлари мавжуд. Хулоса ^илиб шуни айтиш мумкин:

т

IScience

гоанкенг ммьи «Актуальные вопросы развития инновационно-

ТЙЛНЁРОКТ иМ|^ЕИЁ|ТЕТ| 1 Г „Г Г1 „.,„

ташкентский гмУларстмниый информационных технологии на транспорте» АВРИИТТ-2022

транспортный унйаерсиг* " ~ ~ г г -

1-Республиканская научно-техническая конференция "•'->

(Ташкент, 21-22 ноября 2022 года)

1. SolidWorks дастури талабаларни тад^отлар утказишга ундайди ва уларда тад^от ва изланишга ^изи^иш уйготади.

2. Дастур ёрдамида талабалар турли *ил параметрларнинг ^ийматларини узгартириб куришади ва натижада уларнинг фан буйича билим ва куникмалари ошади, узлаштириш яхшиланади.

3. SolidWorks дастури талабаларга узларининг кашфиётларини бошщариш ва эгалик ^илиш ^иссини беради ва шу билан уларнинг маълумотни тушуниш ва та^лил ^илиш ^обилятини оширади. Натижада лойи^ачи ^а^и^атга имкон ^адар я^ин моделни яратади ва якуний натижалар самарадорлиги ю^ори булади.

ФОЙДАЛАНИЛГАН АДАБИЁТЛАР РУЙХАТИ:

1. Сотников Н.Н., Козар Д.М. SolidWorksда моделлаштириш асослари: -Т.: Узбекистон миллий энциклопедияси, 2013. - 36 б.

2. Дворецкий С.И., Егоров А.Ф., Дворецкий Д.С. Компьютерное моделирование и оптимизация технологических процессов и оборудования. -Тамбов: ТГТУ, 2003. - C. 224.

3. Gulyamova M., Aliev R. Distance education as a method of efficiency of education under various form factors Deutsche Internationale Zeitschrift für zeitgenössische Wissenschaft (29), 2022. - PP. 38-40.

4. Aliev R., Aliev M. Determination of the Reliability of Using Computing in Automation and Telemechanic Systems // 2021 International Conference on Information Science and Communications Technologies (ICISCT). - IEEE, 2021. - С. 1-4.

5. Matvaliyev D., Aliev R. Development of a Program and Algorithm for Determining the Resource of Relays of Automatic and Telemechanics in Railway Transport // Universum: технические науки: электрон. научн. журн. 2022. 11(104).

6. Матвалиев Д., Алиев Р.М. Development оf аn Algorithm аnd Program оп Mysql to Create a Database to Control the Turnover of Railway Automation Relays // Universum: технические науки: электрон. научн. журн. 2022. 11(104)

7. Aliev R. Method for Optimizing Speed and High-Speed Routes with SemiAutomatic Blocking // XIV International Scientific Conference "INTERAGROMASH 2021". - Springer, Cham, 2022. - PP. 339-345.

8. Алиев Р.М., Алиев М.М. Модель рельсовой линии с дискретно-распределенными параметрами // Кронос. - 2022. - Т. 6. - №. 1 (63). - С. 12-16.

9. Tashmetov K. et al. Expert system for diagnosing faults railroad switch of automation and telemechanic systems // AIP Conference Proceedings. -AIP Publishing LLC, 2022. - Т. 2432. - №. 1. - С. 030083.

10. Aliev R., Aliev M., Tokhirov E. Mathematical model and algorithm for determining the optimal parameters of sensors control the approach of a train to a crossing in normal and control modes // AIP Conference Proceedings. -AIP Publishing LLC, 2022. - Т. 2432. - №. 1. - С. 060002.

11. Aliev R.M., Tokhirov E.T., Analysis and scientific methodological recommendations for reducing the delay on railway crossings // Интерактивная наука 5(60), 2021.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.