Научная статья на тему 'ТАБИИЙ ФАНЛАРНИ ЎҚИТИШДА ПЕДАГОГИК ТАЪЛИМ ИННОВАЦИОН КЛАСТЕРИ (ЧИРЧИҚ МОДЕЛИ) “ЭШИТДИМ – КЎРДИМ БАЖАРДИМ” ТАМОЙИЛИ МЕТОДОЛОГИЯСИ'

ТАБИИЙ ФАНЛАРНИ ЎҚИТИШДА ПЕДАГОГИК ТАЪЛИМ ИННОВАЦИОН КЛАСТЕРИ (ЧИРЧИҚ МОДЕЛИ) “ЭШИТДИМ – КЎРДИМ БАЖАРДИМ” ТАМОЙИЛИ МЕТОДОЛОГИЯСИ Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
112
32
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Research Focus
Область наук
Ключевые слова
педагогик таълим инновацион кластери / тамойиллар / ишлаш механизми / табиий фанлар / методология / педагогик ёндашув. “Эшитдим-кўрдим-бажардим” тамойили / таълимда “Чирчиқ модели”. / инновационный кластер педагогического образования / принципы / механизм работы / естественные науки / методология / педагогический подход. Принцип "Я слышал-я видел-я сделал" / в образовании "Чирчикская модель".

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Мирзаева Нодира Абдухамидовна

мақолада педагогик таълим инновацион кластерининг хусусий тамойили бўлмиш, “Эшитдим-кўрдим-бажардим” тамойилининг назарий асослари, методологияси ва дидактик принциплари кенг ёритилган. Табиий фанларни ўқитишда мазкур тамойилнинг ишлаш механизми ва тузилмаси таҳлил қилинган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

ИННОВАЦИОННЫЙ КЛАСТЕР ПЕДАГОГИЧЕСКОГО ОБРАЗОВАНИЯ В ПРЕПОДАВАНИИ ЕСТЕСТВЕННЫХ НАУК (МОДЕЛЬ ЧИРЧИКА) – МЕТОДОЛОГИЯ ПРИНЦИПА "Я СЛЫШАЛ ВИДЕЛ СДЕЛАЛ"

в статье рассматриваются теоретические основы, методология и дидактические принципы принципа "Услышал-увидел-сделал", который является частным принципом инновационного кластера педагогического образования. В преподавании естественных наук был проанализирован механизм и структура функционирования этого принципа.

Текст научной работы на тему «ТАБИИЙ ФАНЛАРНИ ЎҚИТИШДА ПЕДАГОГИК ТАЪЛИМ ИННОВАЦИОН КЛАСТЕРИ (ЧИРЧИҚ МОДЕЛИ) “ЭШИТДИМ – КЎРДИМ БАЖАРДИМ” ТАМОЙИЛИ МЕТОДОЛОГИЯСИ»

ТАБИИЙ ФАНЛАРНИ УЦИТИШДА ПЕДАГОГИК ТАЪЛИМ ИННОВАЦИОН КЛАСТЕРИ (ЧИРЧЩ МОДЕЛИ) "ЭШИТДИМ - КУРДИМ -БАЖАРДИМ" ТАМОЙИЛИ МЕТОДОЛОГИЯСИ.

Мирзаева Нодира Абдухамидовна

Чирчик давлат педагогика университети Табиий фанлар факультети "Генетика ва эволюцион биология" кафедраси доценти в.б., п.ф.ф.д (PhD) https://doi.org/10.5281/zenodo.7021300

Аннотация: маколада педагогик таълим инновацион кластерининг хусусий тамойили булмиш, "Эшитдим-курдим-бажардим" тамойилининг назарий асослари, методологияси ва дидактик принциплари кенг ёритилган. Табиий фанларни укитишда мазкур тамойилнинг ишлаш механизми ва тузилмаси тах,лил килинган.

Калит сузлар: педагогик таълим инновацион кластери, тамойиллар, ишлаш механизми, табиий фанлар, методология, педагогик ёндашув. "Эшитдим-курдим-бажардим" тамойили, таълимда "Чирчик модели".

ИННОВАЦИОННЫЙ КЛАСТЕР ПЕДАГОГИЧЕСКОГО ОБРАЗОВАНИЯ В ПРЕПОДАВАНИИ ЕСТЕСТВЕННЫХ НАУК (МОДЕЛЬ ЧИРЧИКА) -МЕТОДОЛОГИЯ ПРИНЦИПА "Я СЛЫШАЛ - ВИДЕЛ - СДЕЛАЛ".

Аннотация: в статье рассматриваются теоретические основы, методология и дидактические принципы принципа "Услышал-увидел-сделал", который является частным принципом инновационного кластера педагогического образования. В преподавании естественных наук был проанализирован механизм и структура функционирования этого принципа.

Ключевые слова: инновационный кластер педагогического образования, принципы, механизм работы, естественные науки, методология, педагогический подход. Принцип "Я слышал-я видел-я сделал", в образовании "Чирчикская модель".

THE INNOVATIVE CLUSTER OF PEDAGOGICAL EDUCATION IN THE TEACHING OF NATURAL SCIENCES (CHIRCHIK MODEL) IS A METHODOLOGY OF THE PRINCIPLE "READ, WATCH, EXPLORE"

Аннотация: the article discusses the theoretical foundations, methodology and didactic principles of the "Heard-saw-done" principle, which is a particular principle of the innovative cluster of pedagogical education. In the teaching of natural sciences, the mechanism and structure of the functioning of this principle was analyzed.

Keywords: innovative cluster of pedagogical education, principles, mechanism of work, natural sciences, methodology, pedagogical approach. The principle of "I heard-I saw-I did", in the formation of the "Chirchik model".

КИРИШ

Узбекистон Республикаси Президентининг педагогик таълим сохдси учун ракобатбардош кадрлар тайёрлаш, таълим сифатини ошириш, сохдга илгор таълим технологияларини жорий килиш, замонавий билим ва педагогик-инновацион технологияларни куллаш куникмаларига эга булган юкори малакали мутахассислар тайёрлаш максадида, Узбекистон Республикаси Олий ва урта махсус таълим вазирлиги, Халк таълими вазирлиги хдмда Тошкент вилояти Чирчик давлат педагогика институтининг, Олий таълим муассасасини 2025 йилгача ривожлантириш асосий вазифа этиб белгиланди. Таълим инновацияси таълим тизими билан боглик булган муаммоларни ривожлантириш тамойилига асосан х,ал килишга каратилган янгича шакл ва методлар, ёндашув ва

технологик жараёнларни тизимли куллаш оркали сифат узгаришларига эришиш билан боглик булиб, бунда педагогик таълим инновацион кластери мавжуд таълим ва тарбия сохасидаги муаммоларни ечишда асосий ечим саналади.

Узлуксиз педагогик таълимни кластер ривожланиш Чирчик модели, педагогик таълимнинг жамият баркарор ривожланишидаги юкори ижтимоий ахамияти билан боглик замонавий талаблар, тизимдаги муаммолар ва уларни хал килишда таълим, фан ва ишлаб чикариш бугинлари уртасидаги узаро якдилликнинг етишмаслиги билан боглик камчиликларни бартараф этиш максадида таклиф этилган.

АДАБИЁТЛАР ТА^ЛИЛИ ВА МЕТОДЛАР

Таълим мазмуни ва сифатини ошириш, булажак педагогларда фаоллик ва ирода, етакчилик, онг ва узини англаш, мустакил фикрлаш, карор кабул килиш каби куникмаларни шакллантирувчи педагогик таълим инновацион кластерларини жорий килиш, тарбия ва укитиш методикалари, ахборот-коммуникация технологиялари, таълим жараёнида замонавий педагогик технологияларни куллаш куникмаларига эга булган, уз касбига садокатли юкори малакали профессионал педагог кадрлар тайёрлаш таълимда "Чирчик модели"нинг асосий максадларидан саналади.

Педагогик таълим инновацион кластери муайян жугрофий худуднинг ракобатбардош педагог кадрларга булган эхтиёжларини кондириш максадида бир-бири билан узвий алокадаги тенг хукукли алохида таълим субъектларининг технологиялар ва инсон ресурсларининг интеграциялашувини кучайтирувчи механизм булиб, у инновация ва интеграция билан бевосита боглик булган жараёндир.

Кластер доирасида педагогик олий таълим муассасаларининг илмий ва таълимий тамойиллари куйидагилардан:

• таълимий, илмий ва инновацион жараёнларни иктисодиёт хамда ижтимоий соха билан биргаликда жамлаш, укув жараёнларининг узлуксизлиги, узвийлиги ва интеграциясини кучайтириш;

• таълим, фан ва ишлаб чикариш интеграциясини таъминлаш,

• таълимни бошкаришга нисбатан самарали инновацияларни куллаш;

• ташкилий, укув-услубий, илмий ва ахборот-тарбия воситаларини интеграциялашдан иборат.

Х,ар бир тамойилнинг умумий максадларидан ташкари хусусий, маълум бир соха тармогини ривожлантиришга каратилган максадлари мавжуд булиб, педагогик таълим инновацион кластерининг табиий фанларни укитиш методикасини ривожлантириш максадида, таълим кластерининг "Эшитдим-курдим-бажардим" тамойили илгари сурилган. Инновацион таълим кластери мактаби асосчиси булмиш Е.И.Мухамедов томонидан илгари сурилган ""Эшитдим-курдим-бажардим" номли кластернинг методологиясини очиб берувчи тамойил Хитой файласуфи Конфутций карашларига монанд булиб, таълимда "Эшитдим-унутдим, курдим-эслаб колдим, бажардим-тушундим" тамойилини ёритиб, педагогик жихатдан тахлили килади ва амалий жихатдан натижаларини такдим этади.

Педагогик инновацион дарс - аник бир педагогик натижаларни кузлаб, амалиётда уз ечими билан таълим самарадорлиги ва масофавий таълим платформаси уртасидаги алокаларни мустахкамлаш учун ишлаб чикилган педагогик жихатдан лойихаланган, дидактик тадбир. Педагогик инновацион дарсни ишлаб чикиш жараёни ва уни амалга тадбик этиш боскичма-боскич давом этади:

1) укув жараёнининг дастлабки натижаларини тахлил килиш,

2) кадрларни бахолаш ва моддий-техник шарт-шароитлар эътиборга олиш оркали ;

3) таълим амалиётидаги муаммо ва зиддиятларни аниклашга,

4) таълим жараёнининг таркибий кисмларини узгартиришга асос булувчи гояни шакллантириш ва назарий асослашга,

5) таълим жараёнининг замонавий - электрон платформага асосланган онлайн таълим олиш моделини куришга асосланган булиб;

6) талабаларнинг назарий билимларини ижодий лаборатория ва мустакил ишлар оркали амалиёт билан боглаш;

7) таълим жараёнини боскичма-боскич узгартиришни лойихалаштириш оркали кутилган натижага эришиш;

Моделни амалга ошириш шарт-шароитлари (ресурс имкониятлари) ни тугри тахлил килиш ва урганиш, кузланган натижани олиш учун шароит яратишга каратилган харакатлар дастурини тузишва хар бир кейинги боскични олдинги боскич натижаларига асослаб фаолият олиб борилиши керак.

Таълим жараёнининг Hemis таълим платформаси тизимидаги дастлабки х,олатини тах,лил килиш:

Таълим жараёни натижаларини масофавий таълим платформаси оркали амалга ошиш жараёнини тахлил килиш таълим тизимидаги натижаларнинг ижтимоий буюртмага мувофиклик даражасини аниклаш учун амалга оширилади. Тахлил утказиш пайтида, малака талаблари ва укув дастури мазмунини тулик ёритилишига риоя килиш тавсия этилади.

Таълим натижаларининг тахлили укув жараёнининг ривожланиш нукталарини аниклаш ва уни узгартиришнинг асосий шарти - кадрлар ва моддий-техник шарт-шароитларнинг мавжудлигини бахолаш имконини беради.

Педагогик лойихани амалга оширишда кадрларни - истикболли иштирокчиларни бахолашнинг асосий мезони, биринчидан, укитувчиларнинг уз укув амалиёти муаммоларини бахолай олиши, мавжуд камчиликларни аниклай олиши хамда, бу муаммоларни таълим муассасаси лойихаси доирасида хал етишга интилишидир.

Hemis таълим платформаси х,амда таълим амалиётида муаммо ва зиддиятларни аниклаш:

Масофавий таълим платформасига юкланган укув материаллари таълим жараёнида белгиланган укув максадларига эришишни таъминлайди, аммо бунда талабаларнинг шахсий ёндошувлари хисобга олинмайди. Таълим жараёниданкузланган натижаларини узига хос хусусятлари психологик-педагогик ташхис жараёни очиб берилади.

Психологик-педагогик диагностика натижаларини тахлил килиш дастлабки таълим натижалари билан кутилаётган самаранинг уртасидаги тафовутни намоён килувчи муаммони аниклашга имкон беради. Муаммо кузланган таълим самараси ва уларга эришиш учун шарт-шароитлар уртасидаги зиддиятни аниклашга ёрдам беради.

Зиддиятларни аниклаш натижаси узгартиришни келтириб чикарувчи таълим жараёнининг таркибий кисмларини аникланади хамдамасофавий онлай таълимнинг платформага узвий боглик холда кутилаётган натижасини кандай олиш мумкинлиги хакидаги тахмин - лойиха гояси шаклланади. Психологик - педагогик, диагностик-кузатувлар, суровлар, тест ва бошка усуллар ёрдамида талабаларнинг индивидуал хусусиятларини урганиш (укув жараёни натижаларига таъсир этиш) амалга оширилади.

МУ^ОКАМА

Педагогик таълим инновацион кластерининг максади, таълим жараёнининг кутилаётган натижаси тавсифи ва унга эришиш йулларини уз ичига олади. Кутилаётган натижага эришиш йули лойихдланаётган объектнинг тузилиши (модели) - таълим жараёнини самарли ташкил этиш ва амалга оширишнинг асоси саналади.

Инновацион - педагогик дарс моделини ишлаб чикишда таълим жараёни омилларининг узаро богликлиги туфайли таълим -тарбия максадига (башорат килинган, кузланган натижага) эришиш жараёнининг мох,иятини тушуниш мух,им ахдмиятга эга. Таълим жараёнининг максади таълим мазмуни ва уни узлаштириш учун фаолият усулларининг узига хос хусусиятларини белгилайди. Шунинг учун масофавий таълим платформасига юклатилган укув дастурлари ва укув кулланмаларда курсатилган таълим мазмунини ижодий мазмундаги топшириклар билан тулдириш мумкин.

(1-расм).

максад

мазмун

J v.

Мазмунни узлаштиришга доир фаолият

I

s натижа \

V J

1 f

HEMIS таълим платформаси

Ижодкорликни ривожлантирувчи таълим дастури

Назарий маълумотларни етказиш: mp3, mp4, ppt шаклида.

Дидактик манбалар, методик ишланмалар, мустацил таълим топширицлари, виртуал лабораториялар

Эшитдим -Курдим -Бажардим тамойилига асосланган педагогик -инновацион дарс

Педагогик-инновацион ёндашувнинг тамойилининг табиий фанларни укитиш моделини ишлаб чикиш ва амалга ошириш, талабалар томонидан эгалланган назарий билимларни амалиёт ёрдамида мустах,камлаш имконини беради. Укув жараёнида талабалар дастлаб фан укитувчиси томонидан утилган маъруза ёрдамида мавзунинг бир кисмини узлаштиради, бу жараённи лабораторияда бажарилганлигини куриш, бу тажрибаларни узи мустакил бажариб куриб мавзу хдкида тулик тушунча ва куникмага эга булади.

Лойихд уч боскичда амалга оширилади:

1.Укитувчи маъруза асосида маълумот берилади;

2.Лаборатория машгулоти видео дарси куйиб курсатилади;

3.Ушбу лаборатория иши талабалар томонидан мустакил бажарилади ва олдиндан кузланган максадларга эришилганлик самараси статистик маълумотлар асосида тах,лил килинади.

Шундай килиб, масофавий таълим платформаси оркали бошкариладаган таълим жараёнининг моделини узгартириш "Эшитдим-курдим-бажардим" тамойилига асосланган педагогик-инновацион дарснинг асосини белгилайди.

Лойих,анинг максад ва вазифаларини белгилаб олиш

Лойиха максади баёнига укув жараёнининг максади хамда унга эришиш йули хам киради.Таълим жараёнининг максади- талаба ёки таълим муассасаси аслида катъий белгиланган вактда эришиши мумкин булган исталган (кутилаётган) натижанинг ута аник, сифат жихатидан тавсифланган ва амалга ошириш жараёнларини кетма-кет тавсифланган, аммо ижодий вазифаларни бажариш натижасида талаба томонидан мустакил эгалланадиган билим, куникма, малака ва компетентцияларнинг аник микдорий ва сифат жихатидан тасвиридир. Максад ва натижа бир хил параметрларда (бирликларда) такдим этилиши ва педагогик-психологик усули билан асосланиши керак.

Педагогик таълим инновацион кластерининг тамойил максадлари уни амалга оширишнинг оралик натижаларини - максадга эришиш шарт-шароитларини акс эттиради:

1. ташкилий-бошкарув,

2. психологик-педагогик

3. методик.

Куриниб турибдики, HEMIS таълим платформасига асосланган педагогик таълим кластерининг укув-методик тамойилини амалга ошириш психологик-педагогик, ижтимоий-педагогик ва методик ишлар муносабатларини уз ичига олади.

Педагог ходимларни укув жараёнини аник максадли йуналишда узгартиришга тайёрлаш ва кейинчалик трансформацияланган укув жараёнини амалга ошириш ва унинг натижаларини бахолаш методик ишлар тизимида амалга оширилади (2-расм).

НАТИЖАЛАР.

Уз навбатида таълим жараёнининг исталган натижаларига эришиш замонавий таълим технологияларидан фойдаланиш билан боглик булиб, укитувчидан маълум турдаги (компетентликка йуналтирилган, тадкикот, лойиха, виртуал лаборатория ва мустакил топшириклар хамда вазифаларни ишлаб чикиш куникмаларини эгаллашни талаб этади.) дарсларни методик ривожлантириш, онлайн факультатив машгулотлар ва онлайн фан тугаракларини оркали амалга оширилади.

Виртуал тажрибалар педагогик - инновацион тажрибада иштирок этаётган талабалар билан укитувчи рахбарлигида видиолабаратория машгулоти тарикасида тасмага олинади. Лаборатория машгулотиниг уч асосий максади булиб:

1. Таълимий максади - талабалар томонидан эгалланган назарий билимлар амалиётда бажариб куриш хамда олинган назарий билимларни тажрибада асослаш имкониятини беради.

2. Тарбиявий максади - талабалар томонидан мавзу юзасидан ёритилган масалаларнинг хаётий тажрибада кулланиш имконияти мавжуд эканлиги ва талабаларда витаген технлогиялари оркали хаёт тажрибаси шаклланади.

3. Ривожлантирувчи максади -оркали талабалар онлайн таълим платформасидаги назарий билимларни уз шахсий хаётида хам куллаш имкониятига эга буладилар. Фан юзасидан эгалланилган билимлар, кундалик хаётий фаолиятда уз ахамиятини топади.

RESEARCH FOCUS | VOLUME 1 | ISSUE 1 | 2022

ISSN: 2181-3833 ResearchBip (14) | Zenodo | Google Scholar

Психологик-педагогик ва ижтимоий-педагогик иш натижалари талабаларнинг укув эх,тиёжларини х,исобга олган х,олда таълим жараёнининг исталган натижаларини белгилайди.

Амалий тажриба - табиий фанлар укитишнинг мух,им таркибий кисми. Баъзан таълим муассасаларида шахдрда илмий лаборатория ташкил этиш вакти, хавфсизлиги ва харажатлари билан боглик, бир нечта чекловлар юзага келади. Бирок, бу чекловлар ахборот технологиялари (веб-сайтлар, укитиш учун электрон дарсликларни, виртуал майдон ташрифлари, компютер моделлаштиришни, виртуал лаборатория ичига олади) фойдаланган х,олда ёрдамида х,ал килиниши мумкин булган укув материаллари деб хисобланилади.

Х,озирда интернет тармокларида бир нечта х,ил интерактив виртуал лабораториялар куринишидаги дастурлар мавжуд булиб, биология фанинг турли сохдларида кенг кулланиш имкониятини бермокда. Мисол тарикасида, дастурий таъминот куринишида яратилган. NOVA interactives, Judith Nuno's AP Biology, Judith Nuno's AP Biology, Learn Genetics, Virtual Amrita Laboratories, Microbiology Youtube channel,Microscopy Laboratory,Nanome (Nano Me), WOW Biolabs, Praxilabs дастурий воситаларни биология укитиш жараёнида хдмда амалий машгулотлар утказишда куллаш замонавий, самарали ва кутилган натижаларни бериш билан бирга укувчи - талабаларда табиий фанларга булган кизикишни ривожлантиришга хизмат килади.

Бу боскичда лаборатория машгулотлари видиодарс хамда видиотакдимот куринишида ёки кискаметражли укув фильми куринишида масофавий таълим платформасига юкланади. Талабалар лаборатория машгулотини виртуал холатда HEMIS таълим платформаси оркали куриб урганадилар.

HEMIS таълим платформаси билан боFлик холда "Эшитдим - Курдим -Бажардим" тамойилига асосланган инновацион дарс натижаларини бах,олаш

мезонлари ва курсаткичлари

Инновацион дарс натижаларини бахолаш мезонлари укув жараёнининг исталган натижалари (укув натижалари) ва тамойилни ёритиб берувчи дарс доирасида яратилганлиги ва уларга эришиш шарт-шароитлари оркали аникланади. Курсаткичлар эса ташхислаш мумкин булган натижаларнинг хусусиятларини намоён килади. Инновацион дарс мезонлари базасини шакллантиришнинг асосий белгилари куйидагилар:

1) таълим жараёнининг максади (кутилаётган натижа) нинг узига хослиги ва диагностикаси;

2) таълим жараёни натижасини ташхислаш усулини тугри танлаш;

3) инновацион дарс махсулотларининг наъмуналар ва умумкабул килинган талабларга мувофиклиги;

4) муайян шароитларда мавжуд маданий, янгилик билан солиштирганда лойиха махсулотлари янгилик даражасини хисобга олган холда;

5) инновацион дарс махсулотларининг амалий ахамиятини хисобга олиш -махсулотнинг укув-ижтимоий вазиятдаги узгаришларга мослашув даражаси; ухшаш ва ёки бошка шароитларда ундан фойдаланиш имкониятининг мавжудлиги .

ХУЛОСА

Педагогик - инновацион дарс уч боскичда ташкил этилган булиб, назарияни амалиёт билан боглаш имкониятини беради. 1-боскичда талабалар узлаштирилиши лозим булган билимнинг 40-50% ни узлаштирилгани, 2- боскичда эса талабалар томонидан 60-70% билимларнинг узлаштирилгани аникланса, охирги боскичда таълим самараси курсаткичи 80-100 % га етиши прогнозланади. Лойихада катнашган талабаларнинг эгаллаган билим коэфиценти статистик маълумотлар асосида исботланади.

Фойдаланилган адабиётлар

1. Тошкент вилояти чирчик давлат педагогика институти фаолиятини янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тугрисида, Узбекистон Республикаси Вазирлар Махкамасининг, 14.04.2021 йилдаги 213-сон карори.

2. Е.Мухамедов, У.Ходжамкулов, С.Тоштемирова. Педагогик таълим инновацион кластери. Монография. Тошкент. "Университет" 2020. 279 бет.

3. Мухамедов, F. И. (2021). Кластер таълимга нисбатан инновацион ёндашув сифатида. Academic research in educational sciences, 2(CSPI conference 1), 4-10.

4. N.A.Mirzayeva "Pedagogical innovation education cluster in the development of natural science literacy: the Chirchik experience is in practice" Central Asian Journal of Education-2021

5. Рахимов, А. К., & Саидова, Д. Б. (2021). "Мактаб лаборатория" тажриба майдончаси-педагогик таълимда инновацион кластер лойихасини жорий этиш. Academic research in educational sciences, 2(1), 59-66.

6. Рахимов, А. К. (2021). Талабаларни илмий тадкикот ишларига йуналтириш замон талаби. Academic research in educational sciences, 2(CSPI conference 1), 210-214.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

7. Рахимов, А. К., & Мирзаева, Н. А. (2022). Роль учебного программного обеспечения в повышении медиаграмотности будущих учителей биологии. TA'LIM VA RIVOJLANISH TAHLILIONLAYNILMIY JURNALI, 89-95.

8. Мирзаева, Н. А., & Бектаева, Х. О. (2022). Укувчиларда биология фанидан тадкикотчилик куникмалари оркали илмий ижодкорликни ривожлантириш. Ta'lim va rivojlanish tahlili onlayn ilmiy jurnali, 73-79.

9. Мирзаева Нодира Абдухамидовна. Таълим жараёнини самарали ташкил этишда интеллект хариталарининг ахдмияти // Современное образование (Узбекистан). 2020. №6 (91). URL: https://cyberleninka.ru/article/n/talim-zharayonini-samarali-tashkil-etishda-intellekt-haritalarining-a-amiyati (дата обращения: 23.08.2022).

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.