Научная статья на тему '«Табиатшунослик» фанини ўқитишда узвийлик, узлуксизлик тамойили таълим самарадорлигини ошириш механизми сифатида'

«Табиатшунослик» фанини ўқитишда узвийлик, узлуксизлик тамойили таълим самарадорлигини ошириш механизми сифатида Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
814
417
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
узлуксиз таълим / узвийлик / табиатшунослик / ўқитиш методикаси / фанлараро боғликлик / узлуксизлик / таълим самардорлиги / дидактика / хусусий методика / непрерывное образование / взаимосвязь / природоведение / методика обучения / взаимосвязанность предметов / непрерывность / эффективность образования / дидактика / частная методика

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Ширинов Музаффар Кучарович

Мақолада «Табиатшунослик» фанини ўқитишда узвийлик, узлуксизлик тамойилини қўллаш таълим самарадорлиги ошириш механизмига хизмат қиладиган тавсиялар берилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

ПРИНЦИП ВЗАИМОСВЯЗИ И НЕПРЕРЫВНОСТИ КАК МЕХАНИЗМ ЭФФЕКТИВНОСТИ ОБРАЗОВАНИЯ В ПРЕПОДАВАНИИ ПРЕДМЕТА «ПРИРОДОВЕДЕНИЕ»

В данной статье даются рекомендации по принципам взаимосвязи и непрерывности как механизма эффективности образования в преподавании предмета «Природоведение».

Текст научной работы на тему ««Табиатшунослик» фанини ўқитишда узвийлик, узлуксизлик тамойили таълим самарадорлигини ошириш механизми сифатида»

Ширинов Музаффар Кучарович,

А.Авлоний номидаги Халк таълим тизими рах,бар ва мутахассис ходимларини кайта тайёрлаш ва малакасини ошириш институти 1-боскич таянч докторанти

«ТАБИАТШУНОСЛИК» ФАНИНИ ЦИТИШДА УЗВИЙЛИК, УЗЛУКСИЗЛИК ТАМОЙИЛИ ТАЪЛИМ САМАРАДОРЛИГИНИ ОШИРИШ МЕХАНИЗМИ СИФАТИДА

ШИРИНОВ М.К. «ТАБИАТШУНОСЛИК» ФАНИНИ УЦИТИШДА УЗВИЙЛИК, УЗЛУКСИЗЛИК ТАМОЙИЛИ ТАЪЛИМ САМАРАДОРЛИГИНИ ОШИРИШ МЕХАНИЗМИ СИФАТИДА

Маколада «Табиатшунослик» фанини укитишда узвийлик, узлуксизлик тамойилини куллаш таълим самарадорлиги ошириш механизмига хизмат киладиган тавсиялар берилган.

Таянч суз ва тушунчалар: узлуксиз таълим, узвийлик, табиатшунослик, укитиш методикаси, фанлараро боFликлик, узлуксизлик, таълим самардорлиги, дидактика, хусусий методика

ШИРИНОВ М.К. ПРИНЦИП ВЗАИМОСВЯЗИ И НЕПРЕРЫВНОСТИ КАК МЕХАНИЗМ ЭФФЕКТИВНОСТИ ОБРАЗОВАНИЯ В ПРЕПОДАВАНИИ ПРЕДМЕТА «ПРИРОДОВЕДЕНИЕ»

В данной статье даются рекомендации по принципам взаимосвязи и непрерывности как механизма эффективности образования в преподавании предмета «Природоведение».

Ключевые слова и понятия: непрерывное образование, взаимосвязь, природоведение, методика обучения, взаимосвязанность предметов, непрерывность, эффективность образования, дидактика, частная методика.

SHIRINOV M.K. PRINCIPS OF INTERRELATION AND CONTINUITY AS A MECHANISM FOR THE PRODUCTIVITY OF EDUCATION IN THE TEACHING OF THE «NATURE» DISCIPLINE

There are given recommendations in the article on the principles of interrelation and continuity as a mechanism for the productivity increase of education in the teaching of the «Nature» discipline.

Keywords: continuous education, interrelation, nature study, teaching methods, interconnectedness of subjects, continuity, productivity of education, didactics, private methodology.

Дунё микёсида ортиб бораётган ахборот кулами, шу ахборотни узлаштиришларига имкон берувчи янги технологик жараёнларни яратишни талаб этмокда.

Таълим жараёни хам тубдан узгариб бормокда, яъни:

• ажратилган вактда дарс самардорлигига эришиш учун дарс жараёнини жадаллаш-тиришувчи инновацион технологиялардан фойдаланилмокда;

• ажратилган вактдан унумли фойдаланиш учун янги ахборот технологиялар укув жараё-нига жорий этилмокда;

• тахсил олувчиларнинг вактдан унумли сарфлаш учун тезкор ахборотга эга булиш электрон мулътимедиавий манбалари ишлаб чикилмокда. (электрон дарсликлар ва бошкалар).

• Талаба ва тингловчилар интернет, мат-буот оркали дунё ахборот манбаларидан фойдаланмокдалар.

Бунинг учун фанларни узлаштиришда таълим турлариаро, фанлараро боFликликларни чукур тахлил килиб, уларнинг узвийлиги хамда узлуксизлигни таъминлаш максадга мувофикдир.

Узвийлик - таълим-тарбия жараёнини муаян кетма-кетлик асосида ташкил этили-шини ифодаловчи мухим сифат булиб, маълум боскичда аввалги боскич укув фаолиятини мазмунини ташкил этувчи билим, куникма ва малакаларнинг мустахкамланиши, кенгайтири-лиши ва чукурлаштирилишини таъминлайди1.

Узвийлик тушунчаси фалсафий, психологик ва педагогик жихатларга эга. Педагогикада узвийлик икки хил турда кулланилади. Бирин-чидан, таълим турлари (буFинлари) орасидаги узвийлик. Иккинчидан, укув фанлар орасидаги узвийлик. Бу одатда фанлараро ёки предмет-лараро боFланиш оркали амалга оширилади.

Булардан келиб чикиб, яна бир холат мав-жудки, узвийлик таълим мазмунинг муайян кетма-кетликда, тизимли жойлаштирилиши, янги мавзуни узлаштиришда мавжуд билим-ларга таяниш, укув материалининг маълум даражада навбатдаги боскичларда куллани-лишини, укув-тарбия жараёни боскичларининг давомийлигини ифодалайди. Хозирги кунда узлуксиз таълим тизими нуктаи назаридан

1 Хасанбоев Ж., Туракулов Х. ва бошкалар. Педагогика фанидан изохли луFат. - Т.: «Фан ва технология», 2009.

узвийлик муаммосининг ечимини топиш, уни амалиётга тадбик этишнинг самарали усул ва воситиларни ишлаб чикиш зарурати вужудга келди. Бунда таълим олувчилар ёш ва дунёкараши хусусияларига мос келадиган таълим мазмунини танлаш, танланган таълим мазмунини узвийлик тамойилига асосан жой-лаштириш ва уни педагогик жихатдан асослаш мухим ахамиятга эга. Танланган таълим маз-муни имкониятларидан келиб чиккан ва таълим олувчилар билим даражасини инобатга олган холда мавжуд хамда янги билим, куникма, малакаларни тизимли ва узвий равишда шакиллантириш таълим олувчиларнинг тулик узлашлаштиришини таъминлайди. Таълим мазмунини узвийлик асосида жой-лаштириш нафакат муайян фаннинг укув дастури ва режасининг тузулишга, балки унга турдош булган фанлар укув дастурига мос-лаштирилиши оркали таълим самарадорли-гини оширишга хам таъсир этади.

Узлуксизлик тушунчаси эса таълим таркиби-даги билимларнинг бирлиги, узаро боFланиши ва бир-бирини такозо килишни англатади ва унинг баркарорлигни хамда булинмаслигига асосланади. Яъни узлуксизлик таълим турлари орасидаги таълим-тарбия тизимини боскичма-боскич амалга оширади.

Маълумки, табиий фанларни укитиш бош-ланFич синф атрофимиздаги олам ва табиат-шунослик фанларидан бошланади. БошланFич синф 1-2 синфларда «Атрофимиздаги олам» 3-4 синфларда «Табиатшунослик» укув пред-метлари укитилади.

Олий таълимнинг 5111700-бошланFич таълим спорт тарбиявий йуналишида бошланFич таълим мутахассислари тайёрланади. Бу мута-хассислар умумий урта таълимнинг бошланFич синфаларида (математика, она тили, укиш, мехнат, одобнома укув предметлари) барча фанлари каби 1-2 синфларда Атрофимиздаги олам ва 3-4 синфларда «Табиатшунослик» укув предметларидан дарс беришади.

Табиатшунослик фани мазмунини ургатишдаги узвийликни таъминлаш шу фанга оид уцув материалларини монанд равишда танлаш, уларни мацсадли кетма-кетлиги, булимларо узвийлик ва изчиллик асосида жойлаштириш цамада уларни цисца вацт ичида уцувчилар онгига етказиб бериш жараёнида узвий-

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2018, 3

лик тамойилининг асосий урин тутиши цозирги куннинг асосий педагогик муаммо-лардан бири цисобланади1.

Taбиaтшунocлик укув пpeдмeти х^м Ук1итувчидaн yзигa бул^н билим, кyникaмa вa мaлaкaни тaлaб этaди. Бу эca Укитувчидaн мaлaкa oшиpишнинг caмapaли шaкллapини жopий этишнинг илмий-мeтoдик вa тaшкилий-мeтoдик acocлapини ишлaб чикиш тaълим-нинг илFop шaкл вa уcуллapи, зaмoнaвий тaълим вa axбopoт-кoммуникaция тexнoлo-гиялapини кaйтa тaйëpлaш вa мaлaкa oшиpиш жapaëнидa кacбий билим, кyникмa вa мaлa-кaлapини oлишгa бoFлик бyлaди. БoшлaнFич cинф Укитувчиcи «Taбиaтшунocлик» укув фaни бyйичa oлдин кaндaй билим, кyникмaлapгa эгa вa мaлaкacини oшиpиш жapaëнидa кaндaй кyникмaлapни pивoжлaнтиpиш кepaклигини aниклaб oлиш мухим хиcoблaнди.

Жумлaдaн: 5111700-бoшлaнFич тaълим cпopт тapбиявий иш йyнaлишининг укув peжacи мутaxaccиcлик фaнлap блoкидa <^би-aтшунocлик вa уни укитиш мeтoдикacи» укув фaни Укитилaди2. Бу укув фaнидa тaлaбaлapгa «Taбиaтшунocлик вa уни укитиш мeтoдикacи» укув фaнидaн билим, кyникмaлapи pивoжлaн-тиpилaди. Бу укув фaнни Укитишдa бoтaникa, зooлoгия, физикa, тaбиий гeoгpaфия кaби фaн-лapи илмий тушунчaлapидaн фoйдaлaнилaди.

Бу э^ фaнлapapo узвийликни кypcaтиб бepaди. «Taбиaтшунocлик вa уни укитиш мeтo-дикacи» укув фaни укитиш узвийлигини, узлук-cизлигни тaъминлaш мacaлacигa куйидaгичa ëндaшиш мумкин:

• тaлaбaлap тoмoнидaн билимлap тизими тулик yзлaштиpиб oлиниши учун бepилaди-гaн билимлapни мaнтикий тугaллaнгaн билим бyлaклapигa aжpaтиб укитиш;

• укув фaни - ^rra биp coхaнинг йyнaлишнинг мoдeли э^нини тушунтиpиб, фaнлapapo бoFликликни кypcaтиб бepишни;

• Укитишдa укув фaни мaнбacидaги мaт-ннинг мaнтикaн тyFpи тузилиш, мaвзулapнинг кeтмa-кeтлиги тaъминлaнгaнлиги.

1 Шиpинoв М. Taбиий фaнлapни укитишдэ интeгpaтив ëндaшув acocидa узвийликни тaъминлaш cтpaтeгияcи. «Зaмoнaвий тaълим» жуpнaли, 2016 йил 7 шн 55 бeт.

2 Узбeкиcтoн Pecпубликacи Олий вa Уpтa мaxcуc тaълим вaзиpлигининг 2014 йил 10 i^ap^Aam B4-coнли буйpуFи acocидa, 5111700 - бoшлaнFич тaълим вa cпopт тapбия-вий иш тaълим йyнaлишининг дaвлaт тaълим cтaндapти.

• мaвзулapни Укитишдa кyпpoк иннoвa-циoн тexнoлoгиялapдaн фoйдaлaниш;

• укув кypгaзмaли куpoллapнинг зaмoнa-вийлaшгaн хoлaти жумлaдaн; кoмьпютep тex-никacи, туpли xил фaнгa дoиp хужжaтли филь-млap, уcкунa вa бoшкa тexник вocитaлapдaн caмapaли фoйдaлaниш.

• мaвзулap бaëнидa тaлaбaлapнинг билиш дapaжacи, улapнинг тaхcил oлиш шapoитлapи вa кoбилиятлapининг эътибopгa oлиниши;

• дapcликдaги мaвзулap мaзмунини ëpи-тувчи билимлap aмaлий мaшклap вa нaзopaт caвoллapнинг тaлaбaлapни фaoлликa ундaш дapaжacи;

• Укитишдa тaлaбa шaxcининг ëш пcиxoлo-гик xуcуcиятлapининг инoбaтгa oлиниши.

Taбиaтшунocлик куpcи тaълими тузилиши-нинг биp киcми шунинг учун xa! бoшлaнFич тaълим тaбиaтшунocлик куpcининг мaзмуни тaлaбaлapгa мoc xoлдa яpaтилиб, куpcнинг тaълим-тapбиявий мacaлaлapигa жaвoб бepa oлиш дapaжacидa бeлгилaнaди.

Maълумки, тaбиaтшунocлик укув фaнидa мaвзулap тaбиий фaнлap (бoтaникa, зooлo-гия, физи^, тaбиий гeoгpaфия, acтpoнoмия вa бoшкaлap) мaвзулapи тушунчaлapини билaн бoFлик булиб, тaбиaтшунocлик вa тaбиий фaн-лapининг тузилишидa xaм укув жapaëнининг мaнтикий дaвoмийлиги, яъни мaвзулapнинг куpcлap бyйичa тaкcимлaниши, мaвзулap тap-киби вa бocкичлapигa мухим axaмият бepи-лиши лoзим.Taбиaтшунocлик укув куpcнинг тaxлили ушбу фaнлapнинг дacтуpни тузишдa икки: индуктив вa дeдуктив йyнaлиш мaвжуд-лигни инбoтгa oлиниши лoзим.

Xoзиpги зaмoн тaлaблapи дapaжacидaги янги дacтуpлapни тузишдa тaбиий oбъeктлapгa xoc «умумий» вa xуcуcий» мунocaбaтлapни Xиcoбгa oлувчи пoзиция кaбул килингaн. Шунинг учун xaм муaммoлapни, oбъeктлapни, вoкea вa xoдиcaлapнинг «умумий», шунингдeк »xуcуcий» xуcуcиятлapни билиш acocли xулoca чикapиш имкoнини бepaди. Шу бoиc Taбиaт-шунocлик укув ^p^ дacтуpининг дeдуктив-лик xaмдa индуктивлик тaмoйиллapи acocидa тузилиши мухим илмий-тapбиявий axaмият кacб этaди.

Mуaйян тaбиий oбъeктлap умумий ^нуният-лapини тушунишдa ушбу oбъeктнинг кaйcи умумий тушунчaгa тaaллукли экaнлигини ^p-^тувчи xoccaлapни билиш муxимдиp. Бундa

ЗAMOНAВИЙ TAЪЛИM / COBPEMEHHOE OБPAЗOВAНИE 201B, 3

аникланувчи иккинчи даражали хоссалар объектининг индивидуал хусусиятларини тав-сифлаб беради. Шу асосда тузилган дастур табиатшунослик курсида олинган билимлар-нинг мантикий давоми сифатида, биринчи боскичида умумлаштириш, яъни аник объект-лар хакида тушунча хамда улар уртасидаги алокаларни урганиш асосида шаклланади. Мазкур тушунчаларни шакиллантиришда объ-ектлар тасвирини англатувчи кургазма восита-лари мажмуасидан, шу жумладан: кинофи-лимьлар, фотосураътлар, шартли белгилар, харакатлар, схема хамда диаграммалардан ва уларни тавсифловчи маълумотлардан (хикоя, матн) фойдаланиш учун дарс самарадорлигини оширишда мухим урин тутади. Чунки, улар укувчиларнинг аник маълумотлар асосида аналитик-синтетик фаолиятларини ташкил этиш билан умумлаштиришнинг биринчи боскич тушунчаларини узлаштириш имкония-тини беради.

Табиатшунослик курсида талабалар укиб урганиши жараёнида фикрлаш фаолияти, тахлил ва синтезлаш, таккослаш, умумлашти-рилувчи тушунчаларни аниклаш даражасини янада оширади. Демак табиий объектлар, вокеалар хамда ходисала уйин ва кузатиш асосида тавсифланар экан, талабалардан биринчи навбатда табиий термин тушунчаларни узлаштиришлар талаб этилади.

Компонетлар хакида тушунча хосил килишда уларни узаро табиий ёки тарихий боFликликлардан айрим холда уз ички хусуси-ятлар ва сабабларига кура тахлил килиб, хулоса чикариш лозим. Ушбу услубий ёндошув табиатшунослик таълимнинг биринчи боскичда «кисм»ларни урганишни таъминлайди. Табиатшунослик укув фани укитишда куйидаги узвийли ва узлуксизликда укитиш хусусияти биринчи укув фанинг хусусий жихатлари урганилади ва ундан кейин умумий жихатлари урганилади. Чунки бошланFич таълимда бошка укув (математика, она-тили, мехнат, хуснихат ва бошка) укув фанлари умумдидактк укитиш методикалари билан боFликлик жихатлари якин ва бир-бирини тулдиради.

Табиатшунослик укитишда хусусий жихатларни урганишда хам мавзуларни кетма-

кетлиги орасидаги узвийлик ва узлуксизлик мухим ахамият касб этади. Чунки табиий объ-ектларга доир тушунчаларни урганишда «географик кобик»нинг кобиликлараро боFланиш хусусиятлари умумий ва хусусий холатлари талаблар тамонидан узлаштрилса, ама-лий фаолиятда талабалар уз турар жойла-ридаги табиий худудий мажмуаларининг узаро алокадорлиги хакида маълумотларни узлаштириши окибатида куникмаларига эга буладилар. Буларнинг барчаси талабалар билим даражаларини индуктивлидан дедук-тивликка олиб чикишга асос булади.

«Табиатшунослик ва уни укитиш мето-дикаси» укув фани иккита асосий кисмда укитилади. Куйидаги жадвалда акс этган амалдаги укув дастурларида биринчи фан-нинг умумдидактик тушунчалари берилган ва кейин хусусий тушунча мазмуни кисман ёри-тиб берилган. Янги укув дастурида биринчи хусусий тушунчалар мазмуни батафсил ёритиб берилган ва кейин умумдидактик тушунчалар мазмуни яъни укитиш методикаси берилган. Куйидаги жадвалда укув фанинг дастуридаги мавзулараро боFланишнинг мазмуни киёсий тахлилини келтириб утамиз1 (1-жадвал).

Юкорида келтириб утилган таълим мазму-нининг киёсий тахлилидан келиб чикиб, таклиф этилган укув дастурдаги хусусий тушунчалар биринчи тушунтирилса ва кейин умумдидактик тушунчалар бериб борилади. «Табиатшунослик» укув фанни укитиш узвийлиги, узлуксиз-лигни таъминлашга хизмат килади. Шу уринда мавзуларнинг мазмунини бугуни кун талаби даражасида такомиллаштир, талабаларга ола-ётган билим, куникмалар, малака ошириш укув дастурлари билан узвйилиги ва узлуксизлиги таъминланса бошланFич синф укитувчиларида «Табиатшунослик» укув предметини укишга доир касбий компитетлиги ривожланиб, бу эса бошланFич таълимда бошка укув фанларни укитиш интеграциялашувига доир укитиш ком-пентенциялари ривожланишига хам ижобий таъсир этади.

1 Ширинов М., Абдуазимова Д. «Табиатшунослик укитиш методикаси» ишчи укув дастури. - Низомий номидаги ТДПУнинг 2016.

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2018, 3

V_/

1-жадвал. «Табиатшунослик ва уни укитиш методикаси» ук,ув фаннинг дастури к,иёсий тахлили.

«Табиатшунослик ва уни укитиш методикаси» укув фаннинг дастуридаги мавзулараро боFланишнинг мазмуни

Амалдаги укув дастурдаги мавжуд мавзулар мазмуни куйидагича 96 соат хажмда1 Янги укув дастурига таклиф киритилган мавзулар мазмуни куйдагича 152 соатлик хажмда2

Табиатшуносликни ва уни укитишметодикасининг умумдидактик мазмуни Табиатшунослик асослари фанинг хусусий тушунчалар мазмуни

Табиатшуносликни укитиш методикаси -педагогик фан. Табиатшуносликни укитиш методикаси таълимотининг шаклланиши ва ривожланиши БошланFич мактаб табиатшунослик фанининг таълимий ва тарбиявий вазифалари Табиатшуносликни укитиш метод, шакл ва воситалари Табиатшунослик фани буйича укувчилар билимларини назорат килиш ва бахолаш Табиат билан таништиришда моддий техника базаси. БошланFич мактабларда табиатшунослик фанининг мазмуни, укув дастурини режалаштириш тамойиллари Куёш системаси. Коинот. Галактика, унинг турлари ва тузилиши. Юлдузлар тизими. Куёш системаси ва сайёралар. Меркурий. Венера. Марс. Юпитер. Нептун. Сатурн. Уран. Куёш системасидаги сайёраларнинг урганилганлик даражаси. Сайёраларнинг кобиклари. Сайёралар ва Куёш орасидаги масофа. Юлдуз, астероид ва метеоритлар. Ер, унинг шакли ва харакати Ер. Ернинг шакли. Ернинг уз уки атрофида ва Куёш атрофида айланиши. Кун ва тун алмашиши. Йил фаслларининг алмашиши. Экватор. Меридиан ва параллел чизиклари. Глобус. Харита. Ой. Унинг фазалари. Литосфера. Ер ёши ва геологик саналар ер юзасининг рельефи. Рельеф хосил килувчи асосий жараёнлар, ер юзасини узгартирувчи ички ва ташки кучлар, текисликлар, тоFлар ва фойдали казилмалар. Гидросфера. Дунё Океани, Ерда сувнинг айланиши, денгизлар, дарёлар, куллар, ер ости сувлари, музликлар, Узбекистан ички сувлари. Сувни мухофаза килиш. Атмосфера. Атмосфера хакида умумий тушунча, куёш радиацияси,температура, об-хаво, Иклим минтакалари, Узбекистан иклми. Атмосферани мухофаз акилиш. Биосфера.Тириклик белгилари, хужайранинг озикланиши, ривожланиши вак упайиши. Усимликлар физиологияси. Флоранинг инсон хаётидаги ахамияти. Усимликларнинг органлари. Генератив ва вегетатив аъзолар. Гулли усимликларнинг купайиши. Уларининг турлари, оилалари, хусусиятлари. Усимликлар хаётий шакллари. Тубан усимликлар. Юксак усимликлар. Хайвонот оламининг хилма-хиллиги. Хайвонот оламининг хилма-хиллиги, тузилиши, хайвонларнинг хулк-атвори, купайиши, ривожланиши, географик таркалиши ва келиб чикишини, шунингдек, уларнинг табиатдаги ва одам хаётидаги ахамиятини урганади. Хайвонот олами. Бир хужайрали организмлар. Хайвонот оламида синф, тур ва авлод. Баликлар. Судралиб юрувчилар. Кушлар. Сут эмизувчилар. Узбекистан хайвонот олами.

Табиатшунослик асослари фанинг хусусий тушунчалар мазмуни Табиатшуносликни ва уни укитиш методикасининг умумдидактик мазмуни

Коинот. Асосий кимёвий моддалар. Галактика, унинг турлари ва тузилиши. Юлдузлар тизими. Куёш системаси ва сайёралар. Ер, унинг шакли ва харакати. Усимлик ва хайвонот олами. Табиатшуносликни ва укитиш методикаси - педагогик фан сифатида Табиатшуносликни укитиш методикаси сохасидаги замонавий муаммолар. Табиатшунослик ва уни укитиш методикаси таълимотининг шаклланиши ва ривожланиши БошланFич мактаб табиатшунослик фанининг таълимий ва тарбиявий вазифалари. Табиатшуносликни укитиш тамойиллари ва конунияти. БошланFич синф укувчиларида табиатшунослик тасаввур ва тушунчаларни шакллантиришнинг методик асослари. Табиатшуносликни укитиш методлари Табиатшуносликдан укув ишларини ташкил этиш шакллари. Табиатшунослик фани буйича укувчилар билимларини назорат килиш ва бахолаш. Табиатшуносликни укитиш воситалари Табиат билан таништиришда моддий-техника базаси БошланFич мактабларда табиатшунослик фанининг мазмуни, укув дастурини режалаштириш тамойиллари

1 Абдуазимова Д. «Табиатшунослик укитиш методикаси» фан дастури. - Низомий номидаги ТДПУ. 2010.

2 Ширинов М., Абдуазимова Д. «Табиатшунослик ва уни укитиш методикаси» фан дастури. - Низомий номидаги ТДПУ. 2015.

Адабиётлар руйхати:

1. Узбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 7 февралдаги «Узбекистан Республикасини янада ривожлантириш буйича Харакатлар стратегияси туFрисида»ги Фармони // Узбекистон Республикаси Конун хужжатлари туплами. - Т.: , 2017. -37 б.

2. Узбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 26 сентябрдаги «Педагог кад-рларни тайёрлаш, халк таълими ходимларини кайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини ошириш тизимини янада такомиллаштириш чора-тадбирлари туFрисида» ПК-3289-сон карори // Узбекистон Республикаси Конун хужжатлари туплами. -Т.: , 2017.

3. Узбекистон Республикаси Олий ва урта махсус таълим вазирлигининг 2014 йил 10 мартдаги 84-сонли буйруFи асосида, 5111700-бошланFич таълим ва спорт тарбиявий иш таълим йуналишининг давлат таълим стандарти.

4. Абдуазимова Д. «Табиатшунослик укитиш методикаси» фан дастури.- Низомий номидаги ТДПУ. 2010.

5. Ширинов М., Абдуазимова Д. «Табиатшунослик ва уни укитиш методикаси» фан дастури. - Низомий номидаги ТДПУ. 2015.

6. Хасанбоев Ж., Туракулов Х. ва бошкалар. Педагогика фанидан изохли луFат. - Т.: «Фан ва технология», 2009.

7. Ширинов М. Табиий фанларни укитишда интегратив ёндошув асосида узвийликни таъминлаш стратегияси. / «Замонавий таълим» журнали. 2016 йил, 7 сон 55 бет.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.