Научная статья на тему 'СУРУНКАЛИ ХОЛЕЦИСТИТНИ ДАВОЛАШДА ФИЗИК ОМИЛЛАР САМАРАДОРЛИГИ'

СУРУНКАЛИ ХОЛЕЦИСТИТНИ ДАВОЛАШДА ФИЗИК ОМИЛЛАР САМАРАДОРЛИГИ Текст научной статьи по специальности «Клиническая медицина»

CC BY
507
4
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ЎТ ПУФАГИ / САНО / МАГНИТТЕРАПИЯСИ / ИССИқ ТУПРОқ

Аннотация научной статьи по клинической медицине, автор научной работы — Утанов З.М., Косимов И., Исаков К.

Кузатувимизда 130 нафар бемор аёллар бўлиб, уларнинг ёши 20 дан 49 гача бўлган. Беморлар 5 гурухга бўлинган: I - гурухга анъанавий даволаш усуллари буюрилган; II - гурухга (30 та бемор) базис терапияси асосида сано доривор ўсимлиги дамламаси берилди; III - гурухга (30 та бемор) базис терапияси асосида магниттерапияси ўтказилди; IV- гурухга (20 та бемор) базис терапияси асосида иссиқ тупроқ билан даволаш ўтказилди. Даволаш натижасида бизни тавсия қилган усулимизни анъанавий усулдан устунлиги ўрганилди.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по клинической медицине , автор научной работы — Утанов З.М., Косимов И., Исаков К.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

EFFICIENCY OF PHYSICAL FACTORS AT A CHRONIC CHOLECYSTITIS

Under our supervision there were 130 sick women. Their age makes from 20 to 49. Patients are subdivided into 5 groups: to the first group the traditional method of treatment is appointed; to the second group - on the basis of basic therapy - herb tincture kassiy; to the third group - on the basis of basic therapy - a magnetotherapy on area a bilious bubble; to the fourth group - on the basis of basic therapy - groundtherapy; to the fifth group - on the basis of basic therapy - complex therapy. Advantages of our program in comparison with the traditional are studied.

Текст научной работы на тему «СУРУНКАЛИ ХОЛЕЦИСТИТНИ ДАВОЛАШДА ФИЗИК ОМИЛЛАР САМАРАДОРЛИГИ»

Утанов З.М.

Косимов И.

Исаков К.

Андижанский государственный медицинский институт

СУРУНКАЛИ ХОЛЕЦИСТИТНИ ДАВОЛАШДА ФИЗИК ОМИЛЛАР

САМАРАДОРЛИГИ

Кузатувимизда 130 нафар бемор аёллар булиб, уларнинг ёши 20 дан 49 гача булган.

Беморлар 5 гурухга булинган:

I - гурухга анъанавий даволаш усуллари буюрилган;

II - гурухга (30 та бемор) базис терапияси асосида сано доривор усимлиги дамламаси берилди;

III - гурухга (30 та бемор) базис терапияси асосида магниттерапияси утказилди;

IV- гурухга (20 та бемор) базис терапияси асосида иссиц тупроц билан даволаш утказилди. Даволаш натижасида бизни тавсия цилган усулимизни анъанавий усулдан устунлиги урганилди.

Калит сузлар: ут пуфаги, сано, магниттерапияси, иссиц тупроц.

Utanov Z.M.

Kosimov I.

Isakov Q.

Andijan State Medical Institute

EFFICIENCY OF PHYSICAL FACTORS AT A CHRONIC

CHOLECYSTITIS

Resume: Under our supervision there were 130 sick women. Their age makes from 20 to 49. Patients are subdivided into 5 groups: to the first group the traditional method of treatment is appointed; to the second group - on the basis of basic therapy - herb tincture kassiy; to the third group - on the basis of basic therapy - a magnetotherapy on area a bilious bubble; to the fourth group -on the basis of basic therapy - groundtherapy; to the fifth group - on the basis of basic therapy - complex therapy. Advantages of our program in comparison with the traditional are studied.

Keywords: a bilious bubble, kassiy, a magnetotherapy, groundtherapy.

Кириш. Беморларни киска муддатларда асоратсиз клиник даволаш амалий тиббиётнинг асосий вазифаларидан бири хдсобланади. Бу иш комплекс давони патогенетик воситалар билан бирга олиб борилганда

амалга ошади (1,2,4). Сунгги йилларда сурункали холецистит касаллигининг тобора купайиб бораётганлиги, куп сонли дори -дармонларнинг хамма вакт хам таъсири етарли самара бермаётганлиги ёки жигарга зарарли таъсири туфайли асоратларнинг купайиши (ут-тош касаллиги, реактив гепатит, гастродуоденит, энтероколит ва б.к.) патогенетик таъсир утказадиган даволашнинг янги услубларини, хусусан физиотерапияни куллаш максадга мувофикдир (3,4,5).

Ишнинг ма^сади - Сурункали холецистит касаллигига чалинган беморларда касалликнинг клиник кечишига хамда ут суюклигининг биохимик курсаткичларига магниттерапияси, иссик тупрок ва фитотерапиянинг соф ва уЙFунлашган таъсирини урганиш.

Тад^и^от материали ва усуллари. Кузатувимизда сурункали холецистит касаллигига чалинган 130 нафар аёллар булиб, уларнинг ёши 20-49 ни ташкил килади.

Сурункали холецистит билан касалланган бемор аёлларнинг ёши буйича

ажратилиши

Ёши (йилларда) 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 Жами

Беморлар сони 8 12 21 27 30 32 130

Умумий сонига % хисобида 6,2 9,2 16,1 20,8 23,1 24,6 100

Беморларда касалликнинг клиник кечишига хамда ут суюклигининг биохимик курсаткичларига магниттерапияси, иссик тупрок ва фитотерапиянинг соф ва уЙFунлашган таъсири урганилди.

Сурункали холецистит ташхисини куйишда ва кулланилган даво услублари таъсирини аниклашда беморларни мукаммал клиник, инструментал (УТТ) ва лаборатор текширишлардан утказилди. Ультратовуш текшируви Тошиба (Япония) фирмасининг " SAL - 32" ультратовуш аппарати оркали ут пуфаги деворининг калинлиги, ут пуфагининг шакли ва яллигланиш жараёнлари аникланди. Дуоденал зондлаш оркали эса ут суюклигининг «В» порцияси олинди ва биокимёвий тахлил оркали ут суюклигининг таркиби текширилди.

Беморларнинг асосий шикоятлари: унг ковурFа остида ёки ошкозон остида OFрик булиши, OFрикнинг унг курак, унг елка, буйиннинг унг ярмига таркалиши, кунггил айниши, кайд килиш, OFизда тахирлик, Корин дам булиши, ич котиши, тез - тез бош OFриши ва асабийлашиш.

Ут суюклигининг микроскопик текширувида (В) порциясида лейкоцитлар ва эпителиал хужайралар тупланганлиги аникланди. Бу ерда шунингдек, ут суюклигининг биокимёвий таркибига хам ахамият берилди: холестерин микдорининг ортганлиги - 317,2 ± 12,1 мг% ва билирубин микдорининг хам ортганлиги - 34,6 ± 2,3 мг %; ут кислотаси - 3686 ± 193,8 мг % ва холат - холестирин коэффициентининг - 11,6, эса камайганлиги кузатилди.

Ультратовуш текширувида ут пуфак деворининг калинлашгани, яьни уртача 4,1 ± 0,5 мм булганлиги аникланди.

Олиб борилган тадкикотлар натижасида сурункали холецистит билан OFриган беморларда клиник симптомлар ва биокимёвий курсаткичларнинг касаллик шаклига ва фаоллик даражасига боFликлиги аникланди, бу эса умуман адабиёт маълумотларига туFри келади.

Кулланилган даволаш усулларига караб барча беморлар 5 гурухга таксимланди.

Иссик тупрок билан даволаш учун 2 гектар куёш киздирадиган, сугорилмайдиган майдон ажратилган булиб, тупрок кукун холатига келгунича майдаланган. Тупрок харорати 3-4 см чукурликда +41+60 С0; 5 см. чукурликда эса +60+62 С0 ни ташкил килади. Беморлар 10 кун давомида хар куни 25-40 минут иссик тупрокда юрадилар.

Тадцицот натижаси ва унинг мухокамаси. Даволаш жараёнларида аксарият беморларда сурункали холециститнинг клиник кечишида ижобий узгаришлар кузатилди. Лекин кулланилган омиллар турига караб даволаш самарадорлиги хар хил булган 1-гурухда даволаш тасирчанлиги ахволи яхшиланиши куринишида 27,5 фоиз беморларда ва бироз яхшиланганлиги 32 фоиз, 2 - гурухда 38 фоиз беморда ва бироз яхшилангани 40 фоиз, 3 -гурухда 24 ва 58 фоиз, 4 - гурухда 32 ва 38 фоиз, 5 - гурухда 78 фоиз беморлар ахволи яхшиланган, факат 17 фоиз беморлар узини бироз дуруст хис этган шундай килиб, устивор даво билан биргаликда физик омилларнинг уЙFунлашган усуллари кулланилганда 95 фоиз бемор ахволининг анча дуруст булиши кузатилган.

1-У гурух беморларда ультратовуш текшируви натижасига кура ут пуфак девори калинлигининг камайиши тегишлича 1-гурухда -23.2%; 2-гурухда -52%; 3-гурухда -34%; 4 -гурухда -43% ва 5-гурухда -64 % холларда аникланган.

Ультратовуш текширувида асосий гурухдаги беморларда ут пуфак деворининг 2,4 ± 0,3 мм га, назорат гурухида эса 3,4 ± 0,2 мм га кискарганлиги аникланди.

Хулоса. 1.Сурункали холециститда доривор усимлик - санонинг кулланилиши ижобий самара бериб, у спазмолитик, яллигланишга карши, ут хайдовчи, ут пуфагининг каскариш фаолиятини нормаллаштирувчи таъсир курсатади.

2. Иссик тупрок ут пуфагининг гиперкинетик холатида купрок самаралилиги аникланди. Нохуш таъсирлари аникланмади, тоза хавода утказилиб, анъанавий усулга нисбатан самаралирокдир.

3. Магнитотерапия яллигланишга карши, утнинг биокимёвий таркибини иссик тупрок билан даволаш ва анъанавий усулга нисбатан купрок яхшилайди, ут пуфагининг нормокинетик холатида яхши самара беради.

4. Сурункали холецистит касаллигида комплекс реабилитацион терапия - даволаш гимнастикаси, физио ва фитотерапия, иссик тупрок билан даволашда юкори самарага эришилди. Бу усулда касалликнинг клиник кечиши, ут пуфагининг мотор-эвакуатор фаолияти яхшиланади, ут суюклиги таркибига литоген таъсир килиш хусусиятига эга, касалликнинг кайталанишини камайтиради, ремиссия даврини узайтиради.

Адабиётлар:

1.Гарбарець М.О., Западнюк В.Г. Довидник в фитотерапии. - Киев: Вища школа, 1982.

2. Подымова С.Д. Болезни печени. - М. 1984, с. 24-27.

3.Выгоднер Е.П. «Физические факторы в гастроэнтерологии» М. - 1991. -96 с.

4.Разумов А.Н., Романин О.В. «Оздоровителъная физкулътура в восстановителъной медицине».М. 2007

5.«Физиотерапия» В.С.Улащик Минск 2008 г.

6.«Практическая физиотерапия» А.А.Ушаков Москва 2009 г.

7.«Основы медицинской реабилитологии» А.С.Медведев, Минск. 2010.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.