Научная статья на тему 'СТОЛ ТЕННИСИ СПОРТ ТУРИНИ МАКТАБ ЎҚУВЧИЛАРИ ЎРТАСИДА ЯНАДА ОММАЛАШТИРИШ'

СТОЛ ТЕННИСИ СПОРТ ТУРИНИ МАКТАБ ЎҚУВЧИЛАРИ ЎРТАСИДА ЯНАДА ОММАЛАШТИРИШ Текст научной статьи по специальности «СМИ (медиа) и массовые коммуникации»

CC BY
45
7
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
БОЛАЛАР СПОРТИ / СОғЛОМ ТУРМУШ ТАРЗИ / ТЕЗКОРЛИК / ФИКРЛАШ ВА ҲАРАКАТ ТЕЗЛИГИ / АНГЛАШ КЎРИШ қОБИЛИЯТИ / ЎЙИН ФАОЛИЯТИ

Аннотация научной статьи по СМИ (медиа) и массовым коммуникациям, автор научной работы — Атамухамедова Н.М.

Ушбу мақолада стол тенниси спорт турининг қисқача тарихи, мактабларда стол тенниси спорт турининг ўқувчиларнинг ўртасида оммалашиши ва уларнинг таҳлили, стол тенниси билан шуғулланувчиларнинг техник тактик тайёргарлиги имкониятларидан фойдаланиш, усуллар самарадорлик масалалари ёритилган.В данной статье освещены вопросы касающиеся краткой истории настольного тенниса, популяризации настольного тенниса среди учащихся школ, а также эффективность методов, используемых в технико тактической подготовке игроков в настольный теннис.In this article, a brief history of table tennis sport, popularization of table tennis sport among students in schools and their analysis, technical tactical training of table tennis players, use of questionnaire opportunities, methods and efficiency issues are covered.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «СТОЛ ТЕННИСИ СПОРТ ТУРИНИ МАКТАБ ЎҚУВЧИЛАРИ ЎРТАСИДА ЯНАДА ОММАЛАШТИРИШ»

Жисмоний тарбия ва спортнинг тиббий-биологик ва ижтимоий-психологик асослари

Медико-биологические и социально-психолгические основы физической культуры и спорта

Доцент

Н.М. АТАМУХАМЕДОВА1

Узбекистан давлат жисмоний тарбия ва спорт университети Чирчик шахри, Узбекистон

Муаллиф билан богланиш учун:

noilameliyevna@gmail.com

СТОЛ ТЕННИСИ СПОРТ ТУРИНИ МАКТАБ УЦУВЧИЛАРИ УРТАСИДА ЯНАДА ОММАЛАШТИРИШ

Аннотация

Annotation

В данной статье освещены вопросы касающиеся краткой истории настольного тенниса, популяризации настольного тенниса среди учащихся школ, а также эффективность методов, используемых в технико-тактической подготовке игроков в настольный теннис.

Ключевые слова: детский спорт, здоровый образ жизни, ловкость, развитие опорно-двигательного аппарата, «скорость мышления и движений», зрение, игровая деятельность.

Ушбу маколада стол тенниси спорт турининг кискача тарихи, мактабларда стол тенниси спорт турининг укувчиларнинг уртасида оммалашиши ва уларнинг та^лили, стол тенниси билан шугулланувчиларнинг техник-тактик тайёргарлиги имкониятларидан фойдаланиш, усуллар самарадорлик масалалари ёритилган.

Калит сузлар: болалар спорти, соглом турмуш тарзи, тезкорлик, фикрлаш вацаракат тезлиги, англаш куриш цобилияти, уйин фаолияти.

In this article, a brief history of table tennis sport, popularization of table tennis sport among students in schools and their analysis, technical-tactical training of table tennis players, use of questionnaire opportunities, methods and efficiency issues are covered.

Key words: Children's sports, healthy lifestyle, agility, development of the musculoskeletal system, "thinking and movement speed", vision, play activities.

Долзарблиги. Х,ар бир инсон бу дунёда эзгу мак-сад ва ният билан яшар экан албатта, унинг барча истаклари замирида фарзандини энг аввало соглом устириш, тугри тарбия бериш, сифатли таълим оли-шини таъминлаш хамда бахту камолини куриш тилаги мужассам булади. Юртимизда тугилиб вояга етаётган болаларнинг такдири, кандай шароитларда усаётгани, уларнинг келажаги - бевосита мамлакатимиз эртанги кунини, келажагини белгилаб берувчи мухим курсат-кичлардан биридир. Эрта ёшдан бошлаб, спорт билан мунтазам шугулланадиган болаларгина жисмонан соглом, бакувват булиб вояга етади. Шу асосда, юко-рида таъкидлаб утганимиздек хар бир ота-онанинг эзгу орзуси булмиш соглом фарзанд устириш, кола-верса ахоли уртасида соглом турмуш тарзини кенг карор топтириш учун катта имкониятлар беради. Ай-нан ёшлигидан спорт билан дуст булиш болаларнинг жисмоний машклар билан ишлаши, характерининг тобланиб бориши, турли мусобакаларда иштирок этиш оркали катъиятлик ва мардлик хусусиятларининг шаклланиши, галабага интилиши киска килиб, бир суз билан айтганда мустахкам иродага эга булиши учун пухта замин яратади. Спортда галабага эришиш бу нафакат ракибни енгиш балки уз-узини тарбиялаш, узини тартиб интизомга ургатиш, айрим салбий камчилик ва нуксонлардан халос булиш, синовларни енгиб утиш, керак булса кечаги кунидан яхширок булиш демакдир. Агарки, спорт тизимини катта бир бино ёки иншоотга киёслайдиган булсак унинг асоси-ни яъни пойдеворини албатта болалар спорти ташкил этади. Шу максадда биз узбек спортининг халкаро

майдонларда хар томонлама муносиб урин эгаллашга харакат килар эканмиз, болалар спортини, усмирлар спортини тизимли йулга куймасдан яъни ривожлан-тирмасдан куйилган максадга эришиб булмаслигини таъкидлаш лозим.

Тадкикот максади мактабда стол теннис билан шугулланувчи укувчиларнинг машгулотлар самара-дорлигини ошириш муаммолари урганиш ва уларнинг янгича йуналишлари ишлаб чикишдан иборат.

Тадкикот вазифалари:

1. Тадкикот мавзуси буйича илмий-услубий ада-биётларни тахлил килиш;

2. Стол тенниси дарсларида кичик мактаб укувчи-ларининг координацион кобилиятларини ривожлан-тиришга каратилган жисмоний машклар мажмуасини тузишдан иборат.

Мамлакатимизда хар бир спорт турининг ривож-ланиши учун барча шароитлар яратилиб, хаттоки чекка худудларда хам спорт иншоотлари фойдала-нишга топширилиб, моддий техник базаси, спорт жихозлари билан таъминланишига хам жиддий эътибор каратилмокда. Бу оркали ахолини шу жумладан болалар ва ёшларни жалб этишга, соглом турмуш тарзини таргиб килиш билан ахоли сало-матлигини мустахкамлашга эришилмокда. Хусусан, спортнинг стол тенниси тури ахолининг барча ёш катлами учун уйнашга кулайлиги, инвентарларнинг мураккаб эмаслиги яъни столни очик хавода хам унча катта булмаган хонада хам урнатиб ундан бемалол фойдаланиш мумкинлиги, енгил баъзида эса шиддаткор харакатлари билан кизикарлидир. Шунингдек, фаол хордик чикаришнинг ажойиб

№3-2023

www.fansports.uz

59

Жисмоний тарбия ва спортнинг тиббий-биологик ва ижтимоий-психологик асослари Медико-биологические и социально-психолгические основы физической культуры и спорта

воситаси хамдир. Мазкур спорт турининг оммабоп-лиги шундаки нафакат шугулланувчиларга балки то-мошабинга хам мослиги, спорт курашининг юкори эмоционал кескинлиги ва инсоннинг харакатланиш, рухиятига ва ички иродасига ижобий таъсири билан ифодаланади. Албатта бундан ташкари, уйин фаоли-яти, рухий-асабтизими, таянч харакат аппаратининг ривожланишини, юрак-кон томир тизимининг му-стахкамланишига, организмда моддалар алмашину-ви, куриш кобилиятининг ривожланишига ва барча тизимлар фаолиятини яхшилашга кумаклашади. Шугулланувчиларнинг нафакат жисмоний жихатдан балки маънавий ахлокий жихатдан хам тарбия-лашда, мухим ва мураккаб вазиятларда тугри карор кабул килиш куникмаларини шакллантиришда хам ижобий таъсир курсатади.

Тадкикотнинг натижалари ва унинг мухо-камаси. Республикамизда хам стол тенниси жуда кенг оммалашган ва ривожланиб бораётган спорт тури хисобланади. Даволаш сихатгохлари, дам олиш уйлари, болаларнинг ёзги согломлаштириш ва спорт оромгохларида, шунингдек йирик савдо марказларининг кунгилочар жойларида хам кенг таркалган. Мазкур спорт тури жисмоний тарбия воситаси сифатида жисмоний тарбия харакатининг деярли барча боскичларида кулланилади. Халк таълими тизимида мактаб жисмоний тарбия, профессионал таълим ва олий таълимда хам тугарак шаклида киритилган. Бугунги кунда хар бир умумий урта мактабларида энг камида 2 тадан, марказ жойларда эса 4 тадан теннис столлари мавжуд. Тугри мазкур спорт тури укув режада мавжуд эмас лекин бу укувчилар кизикишига хеч кандай таъсир килмайди. Мазкур спорт турини болалар уртасида янада оммалаштириш максадида Тошкент шахри, Шайхонтохур тумани 262-мактабнинг укувчилари уртасида тажриба утказилди.

Жадвал

Тадкикот ва назорат гурухларини тажриба бошида ва охирида синовдан утказиш натижалари (п±10)

Теннис тупини

ракетканинг унг

ва чап томонлари билан тулдириш, 26 **31 28 **36*

такрорлашлар

сони

со см о см

со

го га

0 ^

Ю

1

Тест Назорат гурухи Тадкикот гурух

октябрь март октябрь март

Мокисимон югуриш 3x10, s. 10,9±0,05 **10,6±0,05 10,6±0,04 **10,3±0,06**

Ён кадам илон , 10 метр, s. 8,7±0,04 *8,6±0,05 8,3±0,04 **8±0,05**

1 дакика давомида аркон билан сакраш, такрорлаш 23 * *27 29 **34**

Тупни ушлаш билан бурили-шлар, 5 та ури-ниш, ушланган туплар сони 2 3 **4

Теннис тупини нишонга уриш, 5 та уриниш, муваффакиятли зарбалар сони 2 *3 2 **4**

Чапдаги юлдузча * - октябрга нисбатан хар бир гурухдаги курсаткичларда

сезиларли фарклар белгиланган. Унгдаги юлдузча * тажриба охирида гурухлар уртасидаги натижалардаги сезиларли фаркларни курсатади;

4. "Теннис тупини нишонга сакраш" тестида:

- Назорат гурухининг тадкикот бошида (октябр) уртача натижаси 2 марта, тажриба охирида эса (март) кайта синовдан утказилгандан сунг, натижа 3 марта яхшиланди. Натижада назорат гурухидаги спортчи-ларнинг уртача натижаси 50 фоизга ошди. Олинган маълумотларни бахолашда ушбу тестда курсаткичлар-нинг сезиларли даражада усиши (р<0,05) мавжудлиги аникланди.

- Тадкикот гурухнинг тажриба бошида (октябрь) уртача натижаси 2 марта, тажриба охирида (мартда) кайта синовдан утказилгандан сунг натижа 4 марта яхшиланди. Натижада тадкикот гурух спортчила-рининг ушбу тестдаги уртача натижаси 100 фоизга ошди. Олинган маълумотларни бахолашда ушбу те-стда курсаткичларнинг сезиларли даражада (р<0,01) усиши аникланди.

- Назорат ва тадкикот гурухларнинг олинган маълумотларини солиштирсак, ушбу тестда нати-жаларнинг энг катта усиши тадкикот гурухда содир булганлигини курамиз. Тажриба охирида гурухлар уртасидаги курсаткичларда сезиларли (п <0,05) фарк тадкикот гурухда устунлик билан аникланди.

Хулосалар. Шунингдек стол тенниси уйинчила-рининг спорт махоратини такомиллаштиришнинг куп йиллик режалаштирилишини таъминлаб берувчи тизим йулга куйилган. Х,ар йили мунтазам равишда расмий Узбекистон чемпионати ва кубоги шунингдек очик ва халкаро мусобакалари утказилади. Албатта бу мусобакаларда пухтата тайёргарликка эга, техник ва тактик жихатдан юкори курсаткичга эга, хам жисмоний хам психологик жихатдан кучли булган спортчилар фахрли уринларни эгаллай оладилар.

Адабиётлар:

1. Узбекистон Республикаси Президентининг 2020-йил 30-окта-брдаги ПФ-6099-сонли "СоFлом турмуш тарзини кенг тарFиб этиш ва оммавий спортни янада ривожлантириш чора-тадбирлари туфисида"™ фармони

2. Узбекистон Республикаси Президентининг 2020-йил 24-январ-даги ПФ-5924-сонли "Узбекистон Республикасида жисмоний тарбия ва спортни янада такомиллаштириш ва оммалаштириш чора-тадбирлари т^рисида"ги Фармони.

3. Гуфранова Р, Салимов У.З "Стол тенниси" Тошкент-2017 150 с.

4. Р.С.Саломов "Жисмоний тарбия назарияси ва услубияти" Тошкент - 2015 270 с.

5. Атамухаммедова Н.М "Спорт педагогик махорати ошириш Стол тениси" укув кулланма Тошкент - 2020. 150 с.

60

www.fansports.uz

№3-2023

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.