Научная статья на тему 'СПОРТ ТАЪЛИМ МУАССАСАЛАРИДАГИ МУРАББИЙЛАРНИ АХБОРОТ- КОММУНИКАЦИОН ТЕХНОЛОГИЯЛАРИДАН ФОЙДАЛАНИШИНИНГ ИЛМИЙ-ПЕДАГОГИК МАСАЛАЛАРИ'

СПОРТ ТАЪЛИМ МУАССАСАЛАРИДАГИ МУРАББИЙЛАРНИ АХБОРОТ- КОММУНИКАЦИОН ТЕХНОЛОГИЯЛАРИДАН ФОЙДАЛАНИШИНИНГ ИЛМИЙ-ПЕДАГОГИК МАСАЛАЛАРИ Текст научной статьи по специальности «СМИ (медиа) и массовые коммуникации»

CC BY
23
3
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
АХБОРОТ / АХБОРОТ ТЕХНОЛОГИЯЛАР / АХБОРОТ КОММУНИКАЦИОН ТЕХНОЛОГИЯЛАР / КОМПЬЮТЕР ДАСТУРЛАР / ЭЛЕКТРОН ДАРСЛИК

Аннотация научной статьи по СМИ (медиа) и массовым коммуникациям, автор научной работы — Толаметов А.А.

Спорт таълим муассасаларида фаолият юритаётган мураббийларни ўқув машғулот жараёнида ахборот коммуникация технологияларидан фойдаланишини илмий педагогик масалаларининг муаммолари ёритилган.Освещены проблемы научно педагогических вопросов использования в учебно тренировочном процессе информационно коммуникационных технологий тренерами, ведущими трудовую деятельность в спортивных учебных заведениях.The problems of scientific and pedagogical issues of using information and communication technologies in the educational and training process by trainers who work in sports educational institutions are highlighted.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «СПОРТ ТАЪЛИМ МУАССАСАЛАРИДАГИ МУРАББИЙЛАРНИ АХБОРОТ- КОММУНИКАЦИОН ТЕХНОЛОГИЯЛАРИДАН ФОЙДАЛАНИШИНИНГ ИЛМИЙ-ПЕДАГОГИК МАСАЛАЛАРИ»

Тадкикот гурухидаги барча шугулланувчилар тегишли булимлардаги дастурни узлаштириб, махсус харакат ва жисмоний тайёргарлик даражасини оширдилар. Кулларда тик туриш машкларини ургатишда машгулотларнинг но-анънавий воситаларини куллаш буйича бир катор илмий ишланмалар мавжудлигига карамасданн, бу масала спорт тури ва ихтисослик, тайёргарлик боскичини хисобга олган холда шурулланувчиларнинг аник контингенти билан ишнинг хусу-сиятларини тубдан аниклашни караб чикишни талаб килади.

Кулларда тик туришни укитиш методикасининг мураббийлар ва спортчилар бошкка турдаги тайёргар-ликлар ичида етакчи урин берган холда, тик туриш тайёргарлигининг алохида ахамият касб этишини ва мухимлигини тан олдилар. Улардан купчилиги (сурок килинганларнинг 80%) турли хилдаги ёрдам-чи мосламалар ва назорат воситаларини кенг жалб

Подготовка педагогических кадров

к;илган хрлда кулларда тик туриш машкларини урга-тиш методикасини такомиллаштириш зарурлигини таъкидладилар.

Адабиётлар:

1. Аркаев Л.Я., Сучилин Н.Г. Как готовит чемпионов. /Теория и технология подготовки гимнастов высшей квалификации. М.: ФИС 2004. - 326 с.

2. Гавердовский Ю. К. в соавт. Спортивная гимнастика (мужчины и женщины). Примерные программы спортивной подготовки для ДЮСШ, СДЮШОР и ШВСМ. Москва 2005. - 511 с.

3. Эштаев А.К., Умаров М.Н. ва бошка. «Гимнастика назарияси ва услубиёти» Дарслик., Т.: 2017. - 500 б

4. Керимов Ф.А. Спорт сохасидаги илмий тадкикотлар. «Zar qalam» нашриёти, 2004. - 334 б

5. Умаров М.Н, Эштаев А.К. Разработка моделных характеристик гимнастов высокой квалификатсии. // «Фан спортга». 2004. №1. - с.35-38.

6. Умаров М.Н., Эштаев А.К. Интегралный подход в подготовке вы-сококвалифитсированных гимнастов. // «Фан спортга». 2009. №3. - с. 45.

Муаллиф билан боFланиш учун: abdujalil70@mail.ru

Аннотация

Доцент

А.А. ТОЛАМЕТОВ1

1Жисмоний тарбия ва спорт буйича мутахассисларни кайта тайёрлаш ва малакасини ошириш институти Тошкент шахри, Узбекистон

СПОРТ ТАЪЛИМ МУАССАСАЛАРИДАГИ МУРАББИЙААРНИ АХБОРОТ- КОММУНИКАЦИОН ТЕХНОЛОГИЯЛАРИДАН ФОЙДАЛАНИШИНИНГ ИЛМИЙПЕДАГОГИК МАСАЛАЛАРИ

Annotation

Освещены проблемы научно-педагогических вопросов использования в учебно-тренировочном процессе информационно-коммуникационных технологий тренерами, ведущими трудовую деятельность в спортивных учебных заведениях.

Ключевые слова: информация, информационные технологии, информационно-коммуникационные технологии, компьютерные программы, электронный учебник.

Спорт таълим муассасаларида фаолият юритаётган мураббийларни yкув-машFулот жараёнида ахборот-коммуникация технологияларидан фойдаланишини илмий-педагогик масалаларининг муаммолари ёритилган.

Калит сузлар: ахборот, ахборот технологиялар, ахборот- коммуникацион технологиялар, компьютер дастурлар, электрон дарслик.

The problems of scientific and pedagogical issues of using information and communication technologies in the educational and training process by trainers who work in sports educational institutions are highlighted.

Key words: information, information technologies, information and communication technologies, computer programs, electronic textbook.

Мавзунинг долзарблиги ва зарурати. Дастурий махсулотлар ва ахборот коммуникация технология-ларининг махаллий бозорини янада ривожлантириш, спорт таълим муассасларидаги шарт-шароитларни, юкори малакали мутахассисларга булган эхтиёжни усиб бориши, ушбу тизимда касбий фаолият юрита-диган мураббийларнинг ишини ахборот коммуникация технологиялари буйича самарадорлигига таъсир этувчи омилларни аниклаш, уларни инновацион фаолиятини ташкил этиш шакллари ва усулларини ишлаб чикиш хамда татбик этиш масалалари долзарб булиб колмокда.

Тадкикотнинг максади - спорт таълим муасса-саларидаги мураббийларни ахборот-коммуникацион технологияларидан касбий фаолиятида фойдаланиш буйича муаммоларни хамда мазкур масаланинг ама-лий ахамиятини аниклаш.

Тадкикотнинг вазифалари: - ахборот-коммуникация технологиялари буйича

спорт сохасида илмий-услубий ишланмаларни бугун-ги холатини тахлил килиш;

- спорт таълим муассасларида фаолият олиб бора-ётган мураббийларни касбий фаолият жараёнларида ахборот-коммуникация технологияларидан фойдаланиш даражасини аниклаш;

- мураббийларни ахборот-коммуникация технологиялари буйича малака даражасини аниклашдан иборат.

Тадкикотнинг объекти сифатида спорт таълим муассасаларидаги фаолият олиб бораётган мураббийлар ва спорт таълим муассасалари педагог кадр-ларини малакасини ошириш курси тингловчилари жалб килинди.

Тадкикот усуллари. Тадкикот мавзуси буйича мавжуд илмий-услубий адабиётлар ва меъёрий хуж-жатларни тахлил килиш ва умумлаштириш, долзарб муаммоларни аниклаш буйича анкета-суровнома, сухбат утказиш оркали олинган маълумотлар асосида

Подготовка педагогических кадров

масалани тахлил килиш.

Тадкикот натижалари ва уларнинг мухокамаси.

Х,озирги замон спорт мутахассислари, касбий фаолия-ти йуналишидан катъий назар, купчилик вазифаларни бажариши пайтида ахборот-коммуникация техноло-гиялари буйича кенг куламдаги билимларга эга були-шлари, замонавий коммуникация технологиялари ва тизимларидан фойдаланиш борасида етарли билим, малака ва куникмаларни узларида мужассамлашти-риши мухим ахамият касб этмокда.

Тадкикотимизнинг максадидан келиб чиккан холда, биз, республикамиздаги спорт таълим му-ассасаларда фаолият олиб бораётган мураббийлар уртасида касбий фаолиятида ахборот коммуникация технологияларини сохадаги ахамияти ва кулланишига оид муаммоларни урганиш юзасидан анкета-суров ва сухбат утказдик. Унга, Республика олий спорт махо-рати мактаблари, Республика усмирлар олий спорт махорати мактаби, Олимпия захиралари коллежлари, ИБУСМлар ва БУСМларда фаолият юритаётган 1207 нафар мураббийлар жалб килинди. Респондентлар-нинг 86,6% эркаклардан ва 13,4% аёллардан иборат булди, уларнинг 6,8% - олий маълумотли, 1,5% - ма-гистрлар, 32,2% - бакалаврлар, 2,1% - тугалланмаган олий маълумотли (талабалар), 50,2% - урта махсус маълумотли (Олимпия захиралари мактаб-интернат-лари, Олимпия захиралари коллежлари, педагогика коллежини битирганлар), 7,2% - урта маълумотли. Ёши таркибига кура 18 дан 20 ёшгача булганлар 3,4%ни, 21 дан 25 ёшгача - 18,8% ни, 26 дан 35 ёшгача - 44,8% ни, 36 дан 45 ёшгача - 23,4% ни, 46 ёшдан юкориси - 9,5%ни ташкил килди.

Анкета-суровда иштирок этган респондентлардан касбий фаолиятида хужжатлар тайёрлашда - 90,2%, укув-машк жараёнидаги улчаш натижаларини тахлил килишда - 12%, интернетда сохага оид ахборотларни кидиришда - 74,2%, ижтимоий тармоклардан фойда-ланишда - 81,5%, электрон почтадан фойдаланишда - 15,5%, мультимедия имкониятларидан (видео, аудио) фойдаланишда - 46,6% замонавий ахборот коммуникация технологиялари имкониятларидан фойдаланишларини, 0.7% эса - фойдаланмаслигини билдирган. Натижаларнинг бундай фарк килиши, мутахассисларнинг маълумоти, малакаси, иш таж-рибасини хилма-хиллиги хамда касбий фаолиятига турлича услублар ёрдамида ёндошишлари, фаолият олиб бораётган таълим муассасаларида ахборот-ком-муникация технологиялари буйича яратилган имко-ниятлар билан боглик.

Ахборот асри ва утган пандемия даври таълим муассасаларида масофавий таълим тизими мухим ахамиятга эга эканлигини тасдиклади. Бу, спорт таълим сохасида хам жиддий узгаришларга сабаб булди, яъни замонавий ахборот-коммуникация технология-ларига асосланган масофавий таълим шакли спортда шугулланувчиларга масофадан туриб назорат килиш, кушимча тавсиялар ва курсатмалар беришда куллаш-нинг янги имкониятларидан фойдаланиш мумкинли-гини курсатди. Х,озирги кунда республиканинг спорт таълим муассасаларида фаолият юритаётган купчилик

мураббийлар бу имкониятлардан кенг фойдаланмокда. Буни, анкета-суров ва сухбатда иштирок этган мура-ббийларни "Спорт таълим муассасасидан ташкари вактларда шугулланувчиларга кушимча тавсиялар ва курсатмалар беришда кандай ахборт-коммуникация технологиялари имкониятларидан фойдаланасиз" де-ган саволга жавоблари хам тасдиклайди, яъни: Zoom дастуридан - 23,5%, Telegram дастуридан - 67,5%, Телефон оркали - 12,0%, Электрон почта оркали -2,0%, булутли технологиялар имкониятларидан - 1,2% фойдаланаётганлигини, 4,7% эса фойдаланмаслигини билдирганлар.

Спортда укув-машгулот машгулотларини сифати ва самардорлигини оширишда замонавий техник та-раккиёт технологиялари имкониятларидан, замон та-лабларига жавоб берадиган курилмалардаги дастурий махсулотлардан фойдаланиш талаб этмокда. Сунгги йилларда, спорт сохасига мулжалланган ресурслардан фойдаланишда мобил телефонлар, компьютерлар, планшет воситаларини куллаш бугунги куннинг талабига айланган. Бу, спорт сохасида янги шакл ва усуллардан фойдаланиш ва анъанавий усулларга кушимча равишда янги шаклни яратиш учун омил булиб хизмат килмокда.

Анкета-суровда иштирок этган мураббийларнинг 72,8% замонавий мобил телефондан, 39,6% компью-тердан ва 4,6% планшет воситаларидан уз касбий фаолиятида фойдаланаётганлигини таъкидлашган булса, 0.4% иштирокчилар замонавий технологиялар имкониятларидан фойдаланмаслигини билдирганлар.

Дунё тараккиётининг тез суръатларда усиши натижасида мамлакатлар ва инсонлар уртасида хар томонлама узаро алокаларда энг арзон ва самарали усул булган ижтимоий тармоклар хам фаол мулокот воситасига айланиб бормокда. Ижтимоий тармоклар оркали спорт сохасига оид мулокот ва ахборот ал-машинувчи соха тараккиётга хизмат килади. Бунда, ижтимоий тармокларни таргиботчи сифатида эъти-роф этиш мумкин. Уни эътиборли жихати шундаки, миллионлаб инсонларни жипслаштираётган тармок спортга оид оммабоп гурухлар хамда спортга доир янги инновацион такдимотлар ёки ургатувчи видеолар оркали республикамизда спортни янада ривожланти-риш учун бевосита хизмат килмокда. Буни, респон-дентларни "Асосан кайси ижтимоий тармоклардан фойдаланасиз?" деган саволга берган жавоблари хам тасдкилайди. Уларнинг 89,1% - Telegram, 7,6% -WhatsApp, 7,0% - Instagram, 10,3% - Facebook, 33,7% - YouTube, 3.5% - бошка ижтимоий тармоклардан фойдаланишларини, 1,2% эса - ижтимоий тармоклардан фойдаланмаслигини билдирган (1-расмга каранг). Расмда келтирилган маълумотларга кура, спорт мутахассислари укув-машгулот машгулотларига доир маълумотларни YouTebe, Telegram мессержири ва ин-тернетнинг турли сахифаларидан олиши маълум бул-ди. Энг мухими, бугунги даврда ижтимоий тармоклар анъанавий оммавий ахборот воситалари билан чам-барчас боглик холда, биргаликда ривожланиб борар экан, спорт сохасида улардан кенгрок ва самаралирок фойдаланиш мумкин. Ана шу тармоклардаги ахборот

см см о см

ю

го та t

0

W

1

С ГО

окимларини тугри йулга солиш, жахон тажрибаси асосида хабарлар ва янгиликларни кузатиб бориш хамда уларни тартибга келтириш, зарур холатларда бошкариб боришни йулга куйиш, юзага келаётган янги имкониятларни тадки; этиш ва мустахкамлаш оркали самарадорликни ошириш зарур. Шу туфай-ли, номлари кайд килинган ижтимоий тармокларни урнини республикамизда эгаллай оладиган миллий ижтимоий тармо; ёки сайтларни купайтириш замон талабига айланган.

CN CN

о ю

со та t

0 а w

1

с

со

1-расм. Спорт мутахассисларини ижтимоий тармоцлардан фойдаланишини циёсий тах,лили

Респондентларнинг 76,0% "Сиз фаолият юрита-ётган спорт таълим муассасида замонавий ахборот коммуникация технологияларидан фойдаланиш учун шароитлар яратилганми?" деган саволга - етарли деб, 8,1% - етарли эмас, 10,3% - талаб даражасида эмас ва 5,6 - шароит мавжуд эмас деб жавоб беришган.

Купчилик мураббийлар уз касбий фаолиятларида матнлар тайёрлашда, укув-тренеровка машгулотла-рида спортчиларнинг маш; ;урсатгичлари юзасидан жадвали хисоб-китобларни, клиплар, анимациялар, презентациялар оркали тахлилларни ва бошка ишлар-ни амалга оширишда Microsoft фирмасининг Office дастурлар пакетидан кенг фойдаланмокда.

"Касбий фаолиятингиз мобайнида кайси Microsoft Office дастурларидан фойдаланасиз?" деган саволга респондентларнинг 89,8% - Microsoft Word матн, 62,9% - Microsoft Excel электрон жадвал, 23,5% - Microsoft PowerPoint, 1,1% - Microsoft OneNote дастурларидан фойдаланишини, 0,1% эса - Office дастурлар пакетининг бошка дастурларидан фойда-ламаслигини билдирган (2-расмга каранг). Расмда келтирилган маълумотларга кура,

Microsoft Outlook; .

Microsoft Access;

. Microsoft Word ;

2-расм. Спорт таълимда фаолият олиб бораёиган мураббийларни Microsoft Office дастурлардан фойдаланишини циёсий тах,лили

Подготовка педагогических кадров

Анкета-суров ва сухбат натижаларига кура, спорт таълим муассасаларидаги мураббийлар касбий фаолиятида асосан Office дастурлар пакетининг матн просесори, электрон жадвал ва такдимот дастурларидан кенг фойдаланишади.

Компьютернинг амалий дастурлари маълум бир спорт йуналиши буйича спортчини укув-машгулот ва мусобака жараёнидаги холатини назорат ва тахлил килишга мулжалланган. Бундай амалий дастурлар ёр-дамида спортчилар учун энг макбул дастурни танлаш ва амалда куллаш, спорт режасини тузиш имконияти-ни беради. Буни, анкета-суровдаги "Укув-машгулот жараёнидаги улчаш натижаларини компьютер дас-турлари ёрдамида тахлил киласизми?" деган саволга 33,6% - ижобий жавоб бергани, 3% - буни кераксиз деб хисоблаши ва 65,9% -фойдаланмаслигини таъ-кидлаганлиги тасдиклайди.

Компьютер дастурларидан фойдаланган спорт му-тахассислари жараённинг вакт ва фазовий харакатини хисобга олган холда объектни батафсил урганиш им-кониятига эга булади. Ушбу технологиялар туфайли, киска вакт ичида укув-машгулот ва мусобака фаолия-ти самарадорлигини оширишга эришиш мумкин.

Спорт буйича укув-машгулот жараёнида замона-вий ахборот технологияларидан фойдаланиш асосида таълимда юкори самарали касбий йуналтирилган тай-ёргарлик имконини берадиган компьютер дастурлари ёрдамида тахлил килиш тизимларидан фойдаланиш замон талаби хисобланади. Бу, "Укув-машгулот жараё-нини мултимедиали дастурий воситалардан фойда-ланиб тахлил киласизми?" деган саволга респондет-ларнинг 48,4% - фойдаланаман, 0,3% - кераксиз деб хисоблайман ва 51,3% - фойдаланмайман деб жавоб берганлиги билан тасдикланади.

Укув-машгулот машгулотлари ва мусобакаларни мониторинг килиш учун компьютер дастурлари ишлаб чикиш ва куллаш заруратини келтириб чикаради хамда спортчи уз фаолияти устидан назоратни амалга оширишига имкон беради. Буни, "Спортда мулти-медиа воситалардан фойдаланиш оркали шахсий кизикишни мустахкамлаш имконияти мавжудми?" деган саволга респондетларнинг 69,2% - мумкин, 1,2% - буни кераги йук ва 29,7% - фойдали эмас деган жавоблари тасдиклайди.

Спортда укув-машгулот машгулотларини сифати ва самардорлигини оширишда замонавий ахборот коммуникация технологияларидан фойдаланиш замон талабларига жавоб берадиган янги электрон укув кулланмалардан фойдаланишни талаб этмокда. Сунгги йилларда компьютерлар учун мулжалланган укув дастурларидан фойдаланишга нисбатан катта кизикиш мавжудлигига карамасдан, уларни яратиш ва амалга ошириш масалалари тулик ечилмаган.

Бу, бир томондан, ахборот-коммуникация техноло-гияларининг ривожланиши холати билан ва иккинчи

Подготовка педагогических кадров

томондан, таълим тизимини, жумладан спорт таълим сохасини хам замон талабларига ва илмий-техникавий тараккиётга мослаштириши билан богликдир. Анкета-суров ва сухбатда иштирок этган респондентлар "Спортда ахборот коммуникация технологияларини куллаш буйича дарслик, укув кулланма ва укув-ус-лубий кулланмалар етарли деб хисоблайсизми?" деган саволга 37,9% - етарли, 56,7% - етарли эмас деб жавоб берганлар.

Бугунги кунда спортда ахборот коммуникация технологиялари модули буйича электрон дарсли-кларни яратиш малака ошириш таълимининг долзарб масаласи эканлигини "Спортда ахборот коммуникация технологияларини куллашни ургатувчи мультиме-диали электрон дарслик мавжудми?" деган саволга респондентларнинг 3,5% - мавжуд, 75,5% - мавжуд эмас ва 21,0% - жавоб бера олмаслиги тасдиклайди такидлашган.

Бизнинг фикримизча, укитувчи укитиш усуллари ва технологияларини шундай танлаши керакки, тинглов-чилар нафакат тайёр билимларни узлаштиришларига, балки билимларни турли манбалардан излаш, мустакил эгаллаш, узларида шахсий нуктаи назарни шаклланиши, уни асослаши мумкин булсин, балки янги билимларни эгаллашда аввалги узлаштирилган билимлардан фойда-ланиш имконияти яратилиши керак.

Электрон дарсликларда укув жараёнидаги мавзу маълумотларини овозли, харакатли, видеоли, тасвир-ли, графикли ва хоказо куринишларда баён килиниши янги мавзуни урганиш учун кетадиган вактни тежаш билан бирга, янги ахборотларни кабул килиш эхти-ёжини кондиради, уларни урганаётган модулларга булган кизикишини оширади.

Шу боис, хозирги вактда электрон дарсликлар яратиш спорт таълим муассасларидаги мураббийлар-ни малакасини ошириш тизимини ислох килиш ва такомиллаштириш, янги сифат боскичига кутариш, унга илгор педагогик ва замонавий ахборот-ком-муникация технологияларини жорий килиш хамда малака ошириш самарадорлигини юкори даражага кутариш ва такомиллаштиришга самарали таъсир этади. "Спортда ахборот коммуникация технология-лари модули" буйича маълумотларни кандай шаклда олишни хохлайсиз? деган саволга респондентларнинг 68,3% - дарслик, укув кулланма, услубий ишланмалар шаклида, 74,2% - мультимедия шаклида (видео дарсликлар) ва 51,2,0% - Интернет имкониятлари шаклида олишни исташларини билдиришган.

Респондентлар спорт сохасига тегишли электрон манбаларни асосан Узбекистан давлат доменларидан (54,0%), Россия давлат доменларидан (29,7%), Европа давлатлари доменларидан (12,3%), Осиё давлатлар доменларидан (34,87%) ва бошка давлатлар доменларидан (33,3%) олишларини билдиришган (3-расмга каранг).

3-расм. Спорт мутахассисларини спортга тегишли электрон манбаларни давлат доменларидан фойдаланишини циёсий тах.ш.ш

Спорт сохасига ва спорт турларига тегишли дарсликлар, укув кулланмалар, укув услубий тав-сияларнинг ва курсатмаларни электрон шакллари Узбекистон сайтларида етарли эканлигини 33,3%, етарли эмаслигини - 29,6%, бундай сайтлар хакида маълумотга эга булмаганлигини - 23,9% ва жавоб беришга кийналишларини - 13,3% респондентлар таъкидлашган.

Х,озирги кунда, спорт таълими муассасаларида фаолият олиб бораётган мураббийларни замонавий ахборот-коммуникация технологияларини янги дастурларини билиши, улар буйича билим ва ку-никмаларга эга булиши хамда касбий фаолиятида тугри ва окилона фойдалана олиши талаб килин-мокда. Шу сабабли, соха мутахасислари касбий фаолияти ва фаолиятидан ташкари вактда улардан фойдаланиш ва куллаш усулларини билиши лозим.

Хулоса килиб айтганда, утказилган анкета-суров, сухбат ва педагогик кузатув тахлилларида олинган натижалар асосида спорт таълим муасса-салари мураббийларининг касбий фаолиятида за-монавий ахборот коммуникация технологияларидан кенг фойдаланиш тренеровка ва мусобака жараё-нини самарали бошкариш, шугулланувчиларнинг курсаткичларини тизимли объектив бахолаш учун илмий ахборотни такдим этиш, тахлил килиш, кай-та ишлаш, саклаш хамда амалиётда куллашнинг энг макбул йулларини амалга ошириш алохида ахамият касб этишини таъкидлаш мумкин. Шунинг учун, спорт таълим жараёнида ахборот-коммуникация технологияларидан фойдаланиш усуллари кандай булишидан катъий назар самарали фойдаланиш ва куллаш зарурати мухим ахамиятга эга.

Мураббийлар ахборот-коммуникация техноло-гиялари буйича билим, малака ва куникмаларини оширишда методик жихатдан педагогик дастурий воситалар сифатида укув кулланма, мултимеди-али электрон дарслик, услубий кулланма, видео дарслар, назорат килувчи дастурлар, веб сайт ва электрон кутубхоналардан фойдаланиши самарали хисобланади. Шу билан бирга, малака ошириш тизимида кушимча ва аралаш таълим компоненти сифатида мобил курилмалардан восита ва усуллар сифатида фойдаланиш таълимни кизикарли усуллар билан кенгайтиради.

см см о см

ю

го га

0 ^

ю

1

с го

Спорт таълими муассасаларида фаолият юрата-ётган мураббийлар касбий фаолиятида сохага доир ахборотлардан хабардорлиги ва улардан самарали фойдаланиш кобилияти куп жихатларга боглик. Демак, замонавий спорт мутахассиси ахборот оким-ларида эркин йуналиш олиши учун компьютерлар, телекоммуникация ва ахборотнинг бошка восита-лари ёрдамида ахборотларни олиш, кайта ишлаш ва улардан фойдаланиш буйича билим, малака ва куникмага эга булиши зарур.

Адабиётлар:

1. Узбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 28 апрел-даги "Ракдмли иктисодиёт ва электрон хукуматни кенг жорий этиш

Подготовка педагогических кадров

чора-тадбирлари ту^рисида"ги ПК-4699-сонли Карори. https://lex.uz/ docs/4800657.

2. Узбекистон Республикаси Президентининг "Ахборот техно-логиялари ва коммуникациялари сохасини янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тут=рисида"ги ПФ-5349-сонли Фармони. https://www. lex.uz/docs/3564970.

3. Гурьев С.В. "Современные информационные технологии в физической культуре и спорте" /Монография, Российский государственный профессионально-педагогический университет, Екатеринбург, 2014. 96 с.

4. Tolametov A.A., Yusupkhanova F.A. . (2021). The difficult problem of growing athletes among women living in rural areas and border territories of the republic of Uzbekistan. current research journal of pedagogics (2767-3278), 2(09), 136-141. https://doi.org/10.37547/pedagogics-crjp-02-09-30.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

Мустакил изланувчи Х.О. ТУРСУНОВ1

Узбекистон давлат жисмоний тарбия ва спорт университети, Чирчик шахри, Узбекистон

ТАЛАБАЛАР СПОРТИНИ РИВОЖЛАНТИРИШНИ

Муаллиф билан богланиш учун: _ ______ „ _____________. _ ________

Mj и БОШЦАРИШ: МУАММО ВА ЕЧИМ

Аннотяция

Annotation

В данной статье отражены результаты исследования по теоретико-методологическому анализу проблем управления развитием студенческого спорта в современных социально-экономических условиях.

Ключевые слова: спорт, студент, студенческий спорт, менеджмент, управление студенческим спортом, развитие студенческого спорта, теория, методологический анализ.

Мазкур маколада замонавий ижтимоий-иктисодий шароитларда талабалар спортини риво-жлантиришни бошкариш муаммоларини назарий ва услубий та^лил килиш юзасидан утказилган тадкикот натижалари хусусида фикр юритилган.

Калит сузлар: спорт, талаба, талабалар спорти, бошцариш, талабалар спортни бошцариш, талабалар спортини ривожлантириш, назария, услубий та^лил.

This article reflects the results of a study on the theoretical and methodological analysis of the problems of managing the development of student sports in modern socio-economic conditions.

Key words: sport, student, student sports, management, student sports management, student sports development, theory, methodological analysis.

CM CM О CM Ю

CO ra t

0

ΠW

1

С СО

Кирши. Узбекистонда талабалар спортини ривож-лантиришни бошкариш жараёнини такомиллашти-ришнинг мухим йуналишларидан бири булиб "Олий таълим муассасаларининг жисмоний тарбия, спорт ва согломлаштириш ишларини, шунингдек, умуман Узбекистонда талабалар спортини ривожлантиришни таъминлайдиган устувор йуналишлар тизими" нинг илмий-назарий асосланиши хисобланади. Талабалар спортини ривожлантиришнинг меъёрий-хукукий асосини кискача тахлил килиш шуни курсатадики, хозирги боскичда давлат бошкаруви тизимида талабалар спорти харакатини янада ривожлантириш учун зарурий шарт-шароитлар яратилган.

Тадкикот максади. Замонавий ижтимоий-иктисо-дий шароитда талабалар спортини ривожлантиришни бошкариш муаммоларини назарий-услубий тахлили.

Тадкикотнинг вазифаси:

1. талабалар спортини ривожлантиришни ижти-моий-шахсий бошкаришнинг педагогик тамойиллари, функциялари ва усуллари белгилаш;

2. педагогик бошкариш механизми мазмуни ва ташкилий-дидактик тузилиши асослаш;

Узбекистон ахолиси хаёт сифатининг яхшила-ниши жисмоний тарбия ва спорт сохасини риво-жлантириш курсаткичларида хам уз аксини топди.

Хусусан, жисмоний тарбия ва спорт сохасини тав-сифловчи асосий курсаткичлар яхшиланди. Узбеки-стоннинг турли худудий бирликларида жисмоний маданият ва спортни ривожлантиришга каратилган муайян максадли режалар ва дастурлар республика, Коракалпогистон Республикаси, вилоятлар ва Тош-кент шахри даражасида мунтазам равишда амалга оширилмокда.

Бу Олимпия уйинлари, талабалар олимпиадалари ва спорт турлари буйича жахон биринчиликлари натижаларига ижобий таъсир курсатмокда, бунда етакчи давлатлар спортчиларни юкори натижаларга тайёрлаш учун барча имкониятларини фаол сафар-бар килмокдалар, бу билан уз ижтимоий-иктисодий тизимлари, жумладан, инсон ва салохият курсат-кичларининг устунлигини курсатмокдалар. Кулга киритилган олтин медаллар хар кандай давлат учун халкаро майдонда ижобий обру-эътибор келтиради.

Спорт мутахассислари таъкидлашларича, умум-миллий ва халкаро даражадаги расмий спорт мусо-бакалари, жумладан, талабалар спортида хам рако-батли кураш янада кучаяди. Шу муносабат билан машгулот жараёнида турли инновацион ютуклардан фойдаланишга каратилган замонавий воситалар, ма-салан, ракамли технологиялар ва бошкаларни ишлаб

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.