Научная статья на тему 'СОҒЛОМ ТУРМУШ ТАРЗИНИ ШАКЛЛАНТИРИШ ДАВР ТАЛАБИ'

СОҒЛОМ ТУРМУШ ТАРЗИНИ ШАКЛЛАНТИРИШ ДАВР ТАЛАБИ Текст научной статьи по специальности «Искусствоведение»

CC BY
0
0
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Science and innovation
Область наук
Ключевые слова
Соғлом турмуш тарзи / давр / жисмоний машқлар.

Аннотация научной статьи по искусствоведению, автор научной работы — Азаматова Нигора Исаходжаевна, Ахмедова Нафиса Исаходжаевна, Лутфуллина Румия Анваровна

Ижтимоий тадбирларни шаклан ва мазмунан тўғри ташкил этиш, уларни шуғулланувчиларнинг ёши, жинси ва қизиқишларини инобатга олган ҳолда спорт иншоатлари ва анжомларини тўғри танлаб ўқитилса кутилган натижаларга эришилади

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по искусствоведению , автор научной работы — Азаматова Нигора Исаходжаевна, Ахмедова Нафиса Исаходжаевна, Лутфуллина Румия Анваровна

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «СОҒЛОМ ТУРМУШ ТАРЗИНИ ШАКЛЛАНТИРИШ ДАВР ТАЛАБИ»

"MA'NAVГY BARKAMOL YOSHLAR YANGI O'ZBEKISTON BUNYODKORI" ХАЬОАвО 1ЬМУ-АМАЫУ ANJUMAN 2024-У1Ь 16-МАУ

СОГЛОМ ТУРМУШ ТАРЗИНИ ШАКЛЛАНТИРИШ - ДАВР

ТАЛАБИ

1Азаматова Нигора Исаходжаевна, 2Ахмедова Нафиса Исаходжаевна, 3Лутфуллина

Румия Анваровна

1Тошкент шахар спорт бошкармаси, Спорт таълим муассасалари билан ишлаш шубаси

бош мутахассиси 2Доцент, УзДЖТСУ 3УзДЖТСУ магистири https://doi.org/10.5281/zenodo.11221935

Аннотация. Ижтимоий тадбирларни шаклан ва мазмунан тугри ташкил этиш, уларни шугулланувчиларнинг ёши, жинси ва цизицишларини инобатга олган уолда спорт иншоатлари ва анжомларини тугри танлаб уцитилса кутилган натижаларга эришилади

Калит сузлар: Соглом турмуш тарзи, давр, жисмоний машцлар.

Жамиятда соглом турмуш шакллантириш ахоли саломатлигини мустахкамлаш, жисмоний соглом хар тамонлама ёш авлодни тарбиялаш.

Фукороларни жисмоний тарбия ва спорт билан фаол шугулланишга кенг жалб этишни таъминлашга йуналтирилган ишлар куламининг нуфузи кун сари ортиб бормокда.

Соглом турмуш тарзи куникмаларини шакллантириш - саломатликни мустахкамлаш, самарали мехнат фаолияти ва харбий хизмат бурчни бажаришга тайёрлаш, жисмоний тарбия воситалари ёрдамида турли касалликлар профилактикаси хакидаги билимларни эгаллашдир.

Согломлаштириш борасидаги амалга оширишга йуналтирилган тадбирлар жараёнида амалий машгулотларнинг самарали шакллари (согломлаштириш, назорат, умумий жисмоний тайёргарлик, соглом турмуш тарзи куникмаларини шакллантириш), усуллари (мусобака, уйинлари, регламентлаштирилган машклар) ва воситалари (югуриш, атлетик гимнастика, спорт ва миллий уйинлар, хаво-куёш ванналарида, сув муолажалари ёрдамида чиникиш, шейпинг, шарк якка курашлари ва х,з.) ёрдамида бажарилади.

Жисмоний машкларни бажариш шакллари, усуллари, давомийлиги, кетма-кетлиги валеологиянинг асосий вазифаларига бевосита боглик. Шунинг учун машгулотнинг мазмунини белгилаб берувчи педагогик вазифалар бошлангич омил хисобланади. Яна шуни таъкидлаш жоизки фаолияти жараёнида иш кобилятининг муайян узгариши жисмоний машгулотларнинг яна бир асосий омиларидан биридир. У бу фаолиятга функционал холат динамикасини, тана тизимлари (харакат аппарати, ички органлар ва хз.) имкониятларини акс эттиради.

Яна бир мухим омил-жисмоний машкларнинг шугулланувчиларга табиий таъсиридан иборатдир. Бу, биринчи навбатда, алохида машклар ёки машклар брикмасининг самарасида яккол намоён булади. Жисмоний машклар инсон танаси ва рухиятида маълум узгаришларига сабаб булади. Бу узгаришлар машклар тухташи билан йуколмайди, балки маълум муддат орасида сакланиб туради. Узгаришларнинг сакланиб туриши навбатдаги машкларни бажаришга ёрдам бериши ёки аксинча, халал бериши мумкин. Масалан, огир жисмоний машклардан сунг кийин координацияли, янги харакатларини урганиш яхши самара бермайди. Чидамлиликни мустахкамлашда машклардан сунг тезликни оширувчи машклар хам кутилган натижани бермайди.

"MANAVIY BARKAMOL YOSHLAR YANGI OZBEKISTON BUNYODKORI" XALQAROILMIY-AMALIY ANJUMAN 2024-YIL 16-MAY

Машгулотнинг кириш (тайёрлов) кисми асосий укув-согломлаштириш ишига замин тайёрлайди. Кириш кисмининг умумий вазифаси шугулланувчилар эътиборини фаоллаштирш, уларни машгулотлар максади ва мазмуни билан таништириш, шунга мос рухий шароитни яратишдан иборатдир.

Тайёрлов кисмида согломлаштириш гимнастикасини 25-30 марта такрорлашдан иборат 25-30 машкларидан фойдаланилади. Асосий кисмида респиратор касалликлар профилактикаси учун согломлаштирувчи югуриш 2-5 км, спорт ва харакатли уйинлар куч-кувватини оширувчи машклар билан уйгунлашиб кетади. Якунловчи кисмида хаво - куёш ванналарида чиникиш, сув муолажалари утказилади. Талабаларга тугри овкатланиш тавсия этилади.

Х,аракат фаолиятини харакатли, миллий уйинлар шаклида ташкил этиш усули жисмоний тарбия жараёнида кенг кулланилган булиб, бошка усуллар олдида катор афзалликларга эгадир. Бу усулнинг мохияти шундаки, харакат фаолияти уйининг мазмунини, шартлари ва коидалари асосида ташкил этилади. Уйин усулининг характерлиги хусусиятлари:

а) шугулланувчиларнинг харакат фаолияти юкори рухий кутаринкиликда олиб борилади;

б) уйин жараёнида шугулланувчилар уртасида мураккаб муносабатлар вужудга келади.

Бу хусусиятлар талабаларнинг хдракат фаолиятига кизикишини орттиради ва улар бир хил характердаги машкларни бажариш вужудга келадиган рухий толикишдан халос этади хамда узлаштилган харакатларни такомиллаштиришга ва улардан фойдаланиш махоратини эгаллашга ёрдам беради.

Хуллас, ижтимоий тадбирларни шаклан ва мазмунан тугри ташкил этиш, уларни шугулланувчиларнинг ёши, жинси ва кизикишларини инобатга олган холда спорт иншоатлари ва анжомларини тугри танлаб укитилса кутилган натижаларга эришилади.

REFERENCES

1. Брехман И.И. Валеология-наука о здоровье. М. 1990.

2. Тохтаходжаева М. Педагогика назарияси. Т. 2000.

3. Дубровский В.И. Спортивная медицина. М. Влад. 2002.

4. Axmedova N.I. "Sport pedagogik mahoratini oshirish (tennis)". O'quv qo'llanma. Ch.: 2023y. 257 b.

5. Abdalimov O.X., Azamatova N.I. "Yosh tennischilarni tayyorlash texnologiyasi" O'quv qo'llanma. T.: 2014y. 115 b.

6. Pulatov SH.A., Axmedova N.I. "Sport o'yinlari elementlariga o'rgatish (tennis)" Ch.: 2022y. 215 b.

7. Axmedova N.I., Azamatov A.I. "Tennis boyicha sport ta'lim-muasssalarida mashg'ulot o'tkazish uslubiyati". O'quv-uslubiy qo'llanma. Ch.: 2023y. 140 b.

8. Azamatov A.I. "Stol tennisi nazariyasi va uslubiyati" O'quv qo'llanma. Ch.: 2023y. 200 b.

9. Axmedova N.I. "Tennischi qizlarning jismoniy va maxsus tayyorgaligini takomillashtirish yo'llari". Monografiya. Ch.: 2023y. 72 b.

10. Axmedova N.I. Tennis-Sport pedagogik mahoratini oshirish. O'quv-uslubiy qo'llanma. T: 2014, 200 b.

"MANAVIY BARKAMOL YOSHLAR YANGI OZBEKISTON BUNYODKORI" XALQARO ILMIY-AMALIY ANJUMAN 2024-YIL 16-MAY

11. Нафиса Ахмедова, Шерзод Пулатов, Абдулло Азаматов. Ёш теннисчиларда тана мувозанати тургунлигининг хдракатланаётган объектга реакция аниклигининг намоён этишдаги роли. Academic research in educational sciences 2020 y. ООО «Academic Research». 334-340.

12. Н.И. Ахмедова, А.И. Азаматов, НИ. Азаматова. УЗБЕКИСТОН ВА ЖА^ОН РАКЕТКА УСТАЛАРИНИНГ ТОКИО-2020 XXXII ЁЗГИ ОЛИМПИЯ УЙИНЛАРИДА ИШТИРОКИ НАТИЖАЛАРИ ВА ПЕДАГОГИК ТА^ЛИЛИ. Fan-Sportga. 2021. 27-30

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.