Научная статья на тему 'МАКТАБДА ЖИСМОНИЙ ТАРБИЯ-СОҒЛОМЛАШТИРИШ ВА ОММАВИЙ-СПОРТ ТАДБИРЛАРИНИ ТАШКИЛ ЭТИШ МАСАЛАЛАРИ'

МАКТАБДА ЖИСМОНИЙ ТАРБИЯ-СОҒЛОМЛАШТИРИШ ВА ОММАВИЙ-СПОРТ ТАДБИРЛАРИНИ ТАШКИЛ ЭТИШ МАСАЛАЛАРИ Текст научной статьи по специальности «СМИ (медиа) и массовые коммуникации»

CC BY
440
38
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ЖИСМОНИЙ ТАРБИЯ / ҲАРАКАТ қОБИЛИЯТЛАРИ / ЖИСМОНИЙ ТАРБИЯ-СОғЛОМЛАШТИРИШ ИШЛАРИ / ТАРғИБОТ-ТАШВИқОТ ТАДБИРЛАРИ / ОММАВИЙ-СПОРТ ТАДБИРЛАРИ / СОғЛОМ ТУРМУШ ТАРЗИ

Аннотация научной статьи по СМИ (медиа) и массовым коммуникациям, автор научной работы — Алламуратов Ш.И., Бўриев А.Х., Мухиддинова Ф.А.

Мақолада мактабда жисмоний тарбия-соғломлаштириш, оммавий-спорт тадбирларини ташкил қилишнинг хусусиятлари таҳлил қилинган.В данной статье проанализированы особенности организации физкультурно-оздоровительных, агитационных и спортивно-массовых мероприятий в школе, изложены вопросы организации физкультурно-оздоровительной работы со школьниками.In this state the analysis of the peculiarities of the organization of physical culture and health, agitation and sports and mass events in the school, the questions of the organization of physical culture and health work with schoolchildren.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «МАКТАБДА ЖИСМОНИЙ ТАРБИЯ-СОҒЛОМЛАШТИРИШ ВА ОММАВИЙ-СПОРТ ТАДБИРЛАРИНИ ТАШКИЛ ЭТИШ МАСАЛАЛАРИ»

Спорт машFулотлари: техника, тактика, усулият

Техника, тактика и методика спортивной тренировки

аиланалардан сунг килинади, аилана шаклидаги тегирмонсимон харакатлар урганилади.

Юмалаб харакат килиш - тепадан пастга килина-ди, чукмор танаси орка томонидан тутиб олинади.

"Улита"лар - навбатма навбат, бошлангич хо-латдан, "куллар ёнга" холда, олдинга ва оркага бошлангич холатга, кеИин бир вактнинг узида ва изчил равишда каИтарилади. КеИинчалик шу "улита"лар кичик аиланаларда урганилади.

Гимнастикада техник куникма, маълум бир мураккаб элементлар захирасини яратишдан, бажа-риладиган мураккаб элементларнинг муваффакияти ва стабиллиги, умуман олганда богланишлар ва комбинацияларга боглик. ЖисмониИ-техник куникма спортчининг техник, жисмоний ва психологик тайёр-гарлигининг гармоник уйгунлиги билан таъминлана-ди ва уларнинг хаммаси албатта машгулот жараёнида инобатга олиниши шарт. Аммо, мусобакадаги ютук, аввалом бор, спортчи томонидан амалга оширилади-ган харакатларга боглик. Шу сабаб, спортчи канчалик жисмонан ва психологик томонлама тайёр булмасин, техника норационал ва етарлича узлаштирилмаган булса, ютукка эришиб булмайди.

Хулоса. Урганилаётган муаммога багишланган ил-мий-услубий адабиётларнинг тахлили, манипуляцион (кул ишида мураккаб ва нозик харакатлар) куникмалар-га ургатиш жараёни самаралилигини таъминловчи усту-вор педагогик шартларни аниклашга имкон яратади:

Буюмли тайёргарлик - ёш гимнастикачиларга бошлангич тайёргарликда урганиш учун кулай ша-роит хисобланади. Бу эса 8 - 10 ёшга тугри келади. Аммо бу жараённинг самарадорлиги тугридан тугри 5 - 8 ёш давридаги эгаллаган бошлангич тайёрлов-нинг асосий-базавий куникмалар сифатига боглик;

Гимнастикачиларнинг жисмоний ривожланиш

жараёни техникани эгаллашдан илгарилаши лозим;

Буюмли куникмаларнинг муваффакиятли уз-лаштирилиши факатгина координацион кобилият-нинг етарлича ривожланганлигига, буюмни хис эта олишига, харакатланаётган буюмга нисбатан реакци-яга, диккатнинг хусусиятларига боглик;

Барча машкларни бир хил хажмда хам чап, хам унг кулда бажара олиш;

Буюм билан базавий харакатларни доимий та-крорлаш - куникмаларни мукаммаллаштиришнинг асосий шарти;

Даставвал кул харакати буюмсиз урганилиши, кейинчалик буюм иштирокида;

Мусика остида машклар, куникмани янада "ифо-дали" булишини таъминлайди;

Укув жараёнида турли буюмлардан фойдаланиш, албатта куникмалар яхши узлаштирилганидан сунг бошланиши керак.

Буюм билан манипуляцияларни урганишдан ав-вал, манипуляция вактида керак буладиган буюмни ушлаш ва тутиб олишнинг тугри усулларини урганиб чикиш зарур. Бу жараёнда, кул холатининг тугрили-гига ва буюмда бармоклар холатининг тугрилигига катта ахамият бериш керак, бунда ёш гимнастика-чиларда кул панжасининг керакли мушак гурухлари ривожланади.

Адабиётлар:

1. Архипова, Ю.А. Базовая подготовка юных гимнасток в упражнениях с предметами: автореф. дис. ... канд. пед. наук: 13.00.04 / Архипова Юлия Александровна; С. - Петерб. гос. акад. физ. культуры им. П.Ф. Лесгафта. -СПб., 1998.-24 с: ил.

2. Архипова, Ю.А. О проявлении специализированных восприятий "чувства предмета" в художественной гимнастике / Ю.А. Архипова // Гимнастика: сб. науч. тр. Вып. VI / С. - Петерб. гос. ун-т физ. культуры им. П.Ф. Лесгафта. - СПб., 2008. - С. 70.

3. Винер, И.А. Подготовка высококвалифицированных спортсменок в художественной гимнастике : дис. ...канд. пед. наук: 13.00.04 : защищена 27.02.03 / Винер Ирина Александровна ; С. - Петерб. гос. акад. физ. культуры им. П.Ф. Лесгафта. - СПб., 2003. - 111 с.: ил.

УУД (УДК, UDC): 796.062.4(083.97)

Биология фанлари доктори, профессор

Ш.И. АЛЛАМУРАТОВ1,

Талаба

А.Х. БУРИЕВ1,

Талаба

Ф.А. МУХИДДИНОВА1

Узбекистон давлат жисмоний тарбия ва спорт университети, Чирчик шахри, Узбекистон

Муаллиф билан богланиш учун:

sh.allamuratov@list.ru

МАКТАБДА ЖИСМОНИИ ТАРБИЯ-СОГАОМААШТИРИШ ВА ОММАВИЙ-СПОРТ ТАДБИРААРИНИ ТАШКИА ЭТИШ МАСАААААРИ

Аннотация

Annotation

CN

о

со

ей та п о d со

с СО

В данной статье проанализированы особенности организации физкультурно-оздоровительных, агитационных и спортивно-массовых мероприятий в школе, изложены вопросы организации физкультурно-оздоровительной работы со школьниками.

Ключевые слова: физическое воспитание, спорт, двигательные способности, физкультурно-оздоровительная работа, агитационно-пропагандистские мероприятии, спортивно-массовые мероприятия, здоровый образ жизни.

Маколада мактабда жисмоний тарбия-согломлаштириш, оммавий-спорт тадбирларини ташкил килишнинг хусусиятлари тахлил килинган.

Калит сузлар: жисмоний тарбия, спорт, царакат цобилиятлари, жисмоний тарбия-согломлаштириш ишлари, таргибот-ташвицот тадбирлари, оммавий-спорт тадбирлари, соглом турмуш тарзи.

In this state the analysis of the peculiarities of the organization of physical culture and health, agitation and sports and mass events in the school, the questions of the organization of physical culture and health work with schoolchildren.

Key words: physical education, sports, motor abilities, physical culture and health work, propaganda and propaganda events, sports and mass events, healthy lifestyle.

Узбекистон Республикаси Вазирлар Махкама-сининг 2019 йил 13 февралдаги "2019-2023 йиллар

даврида Узбекистон Республикасида жисмоний тарбия ва оммавий спортни ривожлантириш концеп-

e-mail: fan_sportga@uzdjtsu.uz №3-2021

Болалар - усмирлар спорти

Детско-юношеский спорт

циясини тасдиклаш тугрисида"ги 118-сон карорида "адолининг барча катламларини, айникса ёшларни жисмоний тарбия ва оммавий спорт билан кенг камраб олишни таъминлайдиган инновацион шакл-лар ва механизмларни ишлаб чикиш ва жорий этишни ташкил етиш" вазифаси куйилган [1].

Ушбу вазифани бажариш учун таълим муасса-саларида укувчиларнинг саломатлигини, уларнинг ёшини, психофизик хусусиятларини дисобга олган долда физиолого-гигиеник меъёрларга мос келадиган махсус таълим дастурларини ишлаб чикиш зарур.

Мазкур мавзунинг долзарблиги шундан иборатки, 1-синф укувчиларининг уртасида жисмоний риво-жланишида огишлари, функционал камчиликлари ёки сурункали касалликлари булган болалар сони ортган. Мактабдаги тизимли таълим олишни бошла-ган болаларнинг бундай жисмоний тайёргарлигини етарли булмаслиги муваффакиятли таълим олиш имкониятларини сезиларли даражада пасайтиради.

Саломатлик - инсоннинг бутун даёти ва фаолияти таркибий кисмининг асоси дисобланади. Организми мустадкам, юкори иммунитетга эга булган одам, узини спортда, ижодда ва даётнинг бошка содаларида такомиллаштириш билан катта муваффакиятларга эришиши мумкин. Х,озирги вактда, инсон жисмоний тарбия тугрисидаги билимга эга булмасдан туриб маданиятли була олмайди, чунки у, умумий мадани-ятнинг ажралмас кисми дисобланади. Мактабдаги жисмоний тарбиянинг энг мудим таркибий кисм-ларидан бири - жисмоний тарбия-согломлаштириш ишлари дисобланади ва унинг доирасида муассасада дар хил спорт тугараклари, уйинлар, мусобакалар ва байрамлар ташкил килинади. Дарсдан ташкари жисмоний тарбия болаларни дар томонлама ривожла-нишига кумаклашади, интизомга, коидаларга, инсон этикаси меъёрларига катъий риоя килишга ургатади.

Саломат булиш биологик нуктаи назардан дам ва иктисодий нуктаи назардан дам фойдалидир, чунки соглом организм узининг табиатини анча самара-ли ва узок муддат саклай олади, шу билан бирга, соглом одамлар ишчанлик кобилиятини купрок вакт саклайди ва бу долат, мамлакатнинг иктисодий риво-жланишини ва умуман миллатнинг саломатлигини белгилайди. Саломат булиш эстетик нуктаи назар-дан дам фойдалидир, чунки соглом бола узининг хушфеъллиги, жозибалилиги билан ажралиб туради ва атрофдагиларга ижобий кувват таркатади. Юко-рида айтилганларни ишончлилигига талабаларни мактабда амалиёт утишини ташкил килиш пайтида икрор булдим. Укувчиларнинг купчилиги куйилган вазифаларни тулаконли бажариш имкониятига эга емас, бу, куйидаги бир катор омиллар билан боглик, яъни: саломатлиги даражаси паст, жисмоний тарбия билан шугулланишга нисбатан кизикишларини етарли эмаслиги ва жисмоний тайёргарликларини пастлиги билан изохданади.

Ишнинг максади - мактабда жисмоний тарбия-

согломлаштириш, агитация ва оммавий-спорт тадбирларини ташкил килишнинг хусусиятларини тадлил килишдан иборат.

Ишнинг максадидан келиб чиккан долда, куйи-даги вазифалар белгиланди: илмий-услубий ада-биётлар асосида муаммони урганиш; жисмоний тарбия-согломлаштириш, агитация ва оммавий-спорт ишлари тушунчаси ва турларини аниклаш; мактаб укувчилари билан жисмоний тарбия-согломлашти-риш ишларини ташкил килишни такомиллаштириш йуллари.

Жисмоний тарбия-согломлаштириш иши деган-да шахс ресурсларини ривожлантиришга, позитив, стрессга чидамли хулк-атвор шаклларини, укув-чиларда соглом турмуш тарзини шакллантиришга йуналтирилган даракатлар тизими назарда тутилади. Оммавий-спорт ишлари деганда укувчиларни таш-киллаштирилган долдаги спортда бандликка ва дар хил даражадаги оммавий-спорт тадбирларида ишти-рок этишга жалб килиш назарда тутилади. Жисмоний тарбия-согломлаштириш ва оммавий-спорт тадбирла-рини узига хос хусусияти - ушбу тадбирларга барча укувчилар жалб килиниши кераклигидан иборат. В.И.Лях ва А.А.Зданевичнинг фикрларига кура, "Ушбу тадбирларнинг максади - жисмоний тарбия ва спортни таргибот килиш, укувчиларни жисмоний машклар ва спорт билан тизимли шугулланишга ур-гатиш, жисмоний тарбия-спорт ишларига якун ясаш, фаол дам олиш дисобланади" [2].

Йуналганлигига боглик долда жисмоний тарбия-согломлаштириш ва оммавий-спорт тадбирлари таргибот-ташвикот, укув-машгулот ва спорт мусо-бакаларига булинади.

Таргибот-ташвикот тадбирларининг максади -укувчиларни, укитувчиларни ва мактабнинг бошка ходимларини спорт билан мунтазам шугулланишга жалб килиш, уларни жисмоний тарбия ва спорт тугри-сидаги билимлари даражасини ошириш дисоблана-ди. Мазкур тадбирлар кургазмали мусобакалар ва курик-танловлар шаклида утказилади, уларда барча ходловчилар иштирок этишлари мумкин.

Укув-машгулот тадбирлари жисмоний тарбия-согломлаштириш гурудларида шугулланувчи болалар учун жисмоний тайёргарлик даражасини оширишни рагбатлантира оладиган, анча самарали машгулотларни тайёрлаш максадида утказилади. Укув- машгулот тадбирлари таркибига "Алпомиш" ва "Барчиной" согломлаштирувчи тестлар дастури буйича мусобакалар, соддалаштирилган коидалар буйича мусобакалар, даракатли уйинлар, туристик эстафеталар ва доказолар киради.

Спорт мусобакалари умумий кабул килинган коидалар асосида спортнинг дар хил турлари буйи-ча юкори спорт натижаларига эришиш максадида утказилади. Ушбу тадбирлар спорт секцияларида дамда бошка гурудларда шугулланадиган, спорт техникасини узлаштирган ва жисмоний тайёргарлик

e-mail: fan_sportga@uzdjtsu.uz

33

Болалар - усмирлар спорти

Г3 Fan - sportga • №3/2021 4 Детско-юношеский спорт даражаси етарли булган укувчилар иштирок этади. бажаришга, долатларда ориентирланишга ва колган Мактабнинг ички мусобакалари (спартакиадалар) укувчилар билан биргаликдаги даракатларни бажа-об-даво шароитларига ва жисмоний тарбия буйича ришга урганади. укув дастурини бажаришга боглик равишда укув Юриш, боланинг асосий даракатларини, юриш йили давомида спортнинг дар хил турлари буйича ритмига риоя килишни шакллантиришга, куллар ва утказилади. Спартакиадалар синфдан ташкари омма- оёкларнинг уйгун даракатланишини такомиллашти-вий-спорт ишларининг таркибий кисми дисобланади ришга, эшитиш-даракатланиш ва куриш-даракатла-дамда укувчиларни дарсдан ташкари вактда жисмо- ниш координациясини шакллантиришга ориентир-ний тарбия ва спорт билан тизимли шугулланиш ланган. Мазкур машкни бажариш вактида боланинг зарурати ва кизикишига ёрдам беради. Мактабнинг фаолиятида максадга йуналганлик ривожланади. ички мусобакаларини ташкил килувчилар шуни ёдда Югуриш, боланинг асосий даркатларини ривож-тутишлари лозимки, спорт мусобакаларида иштирок лантиришга кумаклашади, унга танасининг барча этишга махсус спорт тайёргарлигидан утган укув- даракатларини уйгун бошкариш куникмасини эгал-чиларни жалб килиш максадга мувофик саналади. лаш имконини беради, болани тезкор даракатланиши Факат шундагина, мусобакалар укувчилар учун пайтида енгиллик ва нафисликни шакллантиради. самарали булади. Болалар гурудида биргаликда югуриш жамоавий Жисмоний ривожланишида огишлари булган даракатлар куникмасини мустадкамлайди, уларга болаларни жисмоний ривожлантириш ва жисмоний нисбатан эмоционал жавобни ва коммуникатив тарбиялашнинг вазифалари - болаларда жисмоний фаолиятнинг шарт-шароитларини пайдо булишига тарбияга ва тенгдошлари билан биргаликдаги жисмо- кумаклашади. Н.А.Попованова ва В.И.Усаковнинг ний машгулотларга кизикишини шакллантириш, таъкидлашича, "Югуриш - даракатланишнинг энг болалар даётини саклаш ва саломатлигини мус- демократик туридир". Шугулланувчиларнинг куп-тадкамлаш, тугри кадди-коматни шакллантириш ва чилиги согломлаштириш учун айнан югуришни кул-ясситовонликни олдини олиш, шароитлар яратиш ва лашади. Барча ёш гурудлари учун купчилик соглом-болаларда даракат фаолиятининг дар хил турларига лаштириш дастурлари югуриш асосида тузилган [3]. булган эдтиёжни шакллантириш, болаларда ёшга оид Сакрашлар боланинг асосий даракатларини ва индивидуал хусусиятларни дисобга олган долда ривожлантиришга, организмнинг ички аъзоларини даракатларни, даракат сифатларини, жисмоний ва ва тизимларини машк килишга йуналтирилган. аклий меднат кобилиятини шакллантириш, болаларда Сакрашларни, энг яхшиси секин-аста ва жуда эдти-юрак-томир ва нафас тизимларини машк килдириш, ёткорлик билан киритган маъкул, чунки улар дали организмини чиниктириш, шамоллаш ва юкумли котмаган организмга катта юкламаларни юзага кел-касалликларни самарали профилактика килиш учун тиради. Дастлаб, болаларни катта одамлар ёрдамида шароитлар яратиш, тарбияланувчиларда психик жа- сакраб тушишга ургатиш зарур. Сакрашлар, танани раёнларни ва шахс сифатларини ривожлантиришга мувозанатга йуналтирилган вазифаларни бажаришга йуналтирилган коррекцион-тикловчи тадбирларни тайёрлайди, бу эса, аклий ривожланишида оркада амалга ошириш, иккиламчи огишларни пайдо були- колган укувчи учун жуда мураккабдир. Бола, са-шини олдини олиш, боланинг психофизик ривожла- крашларда куникмаларни такомиллаштириши учун нишида иштирок этиш, болаларни даракатларга ва иродавий сифатларни намоён килиши, диккатини ва катталарнинг даракатларига таклид килиш буйича кучини мужассамлаштириши керак. Ундан ташкари, даракат амалларига ургатиш, болаларни даракатлар- сакрашларни бажариш жараёнида болаларда узини ни намуна ва нутк йурикномаси буйича бажаришга узи бошкариш ва уз фаолиятини узи ташкиллашти-ургатиш, болаларда уйин даракат амалларини шакл- риши асосларига пойдевор куйилади. лантириш дисобланади. Умумий ривожлантирувчи машклар даракатларга Жисмоний тарбия буйича машгулотларда умумий булган кизикишни ривожланишига, жисмоний си-дамда коррекцион вазифалар дал килинади. фатларни ва даракат кобилиятларини такомиллашти-Машгулотлар таркибига юриш, югуриш, чир- ришга кумаклашади, бугимларда эгилувчанликни машиб чикишлар, эмаклашлар, сакрашлар дамда ва даракатчанликни ривожлантиради, вестибуляр мушакларни мустадкамлашга, координацияга, тугри аппаратни функция килишини мустадкамлайди. кадди-коматни шакллантиришга, мувозанатни ри- Жисмоний машклар организмнинг ички аъзоларини вожлантиришга йуналтирилган умумий ривожлан- ва тизимларини фаол ишлашини таъминлайди, уму-тирувчи машклар киритилади. Сафланиш болалар ман мушаклар тизимини мустадкамлайди. Умумий фаолиятини жисмоний тарбия жараёнида ташкил ривожлантирувчи машклар предметларсиз ва пред-килишга ориентирланган булиб, ушбу машкни ба- метлар билан бажариладиган, тугри кадди-коматни жариш вактида, болалар укитувчини эшитишга ва шакллантиришга ва мувозанатни ривожлантиришга унинг барча талабларини бажаришга урганишади. йуналтирилган машклар булиши мумкин. Шу билан бирга, аклий ривожланишда ортда колган Х,аракатли уйинлар шаклланган малака ва куник-бола тенгдошлари билан бир каторда даракатларни маларни мустадкамлайди, даракатчанликни, болалар-

е-шаИ: fan_sportga@uzdjtsu.uz №3-2021

Болалар - усмирлар спорти

Детско-юношеский спорт нинг фаоллигини рагбатлантиради, катта одамлар олдиндан содир булиши ва унинг хар битта кисми ва болалар билан хамкорлик килишга кобилиятни хисобга олиниши зарур. Тадбирнинг якуний кисмида ривожлантиради. Даракатли уйинлар болаларни фа- голибларни фахрий ёрликлар, медаллар ва кубоклар зода ориентирланишини, уз харакатларини уйинда билан такдирлаш утказилади. Такдирлаш тантанаси иштирок этаётган бошка болаларнинг харакатлари мусика ёки иштирокчиларнинг карсаклари остида билан уйгунлаштиришни шакллантириш учун ша- амалга оширилади. роит яратади. Болалар саф ва доирада уз урнини Спорт тадбирларининг самарадорлиги куйидаги топишга, зал буйлаб ёки уйин майдонида тезкор тамойилларни, яъни: тадбирни ташкил килинишини харакатланишга урганишади. Болаларнинг бирга- унинг вазифаларига мослиги; укувчиларнинг укув ликда харакатланишлари умумий кувнок хиссиётлар, режими ва дарсдан ташкари фаолиятини хисобга биргаликдаги фаол фаолият учун шароит яратади. олган холда, уларни утказилиши вакти ва жойи буйи-Даракатли уйинлар жараёнида психик жараёнларни ча тадбирда иштирок этиш имконияти; мусобака ва тарбияланувчиларнинг шахсий сифатларини ри- машкларини укувчиларнинг тайёргарликлари дара-вожлантириш учун шароитлар яратилади, болаларда жаларига, жинси ва ёшига мослиги; иштирокчилар, тенгдошлари жамоасида адекват харакатлар бажариш хакамлар ва томошабинларнинг хавфсизлиги; тад-кобилияти шаклланади. Х,аракатли уйинларни очик бирни, очилиш ва ёпилиш тантаналарини утказишни хавода ташкил килиш энг самаралидир (болаларни ёркинлиги ва ранг-баранглиги, иштирокчиларнинг очик хаводаги фаол харакат фаолияти пайтида юрак натижаларини аниклашни объективлиги, уз вактида ва упканинг ишлаши кучаяди, демак, конни кисло- якун ясаш ва голибларни такдирлашни бажарилиши род билан туйиниши ортади ва бу, саломатликнинг билан белгиланади. умумий холатига кулай таъсир курсатади). Хулоса килиб шуни айтиш мумкинки, олдимиз-Мазкур тадбирларни пухта тайёрлаш ва ташкил га куйилган максадга эришилди, яъни мактабда килиш - жуда мухим, чунки тайёргарликни тадбир- жисмоний тарбия-согломлаштириш, агитация ва ни утказишдан анча олдин бошлаш керак. Тадбир- оммавий-спорт тадбирларини ташкил килишнинг ларни укув йилига режани тайёрлашдан бошлаш хусусиятлари тахлил килинди, тушунча ва турла-керак. Мактаб маъмурияти режани тасдиклайди, ри куриб чикилди. Х,озирги вактда, энг мухим ва у, укувчиларнинг ёшини ва мактаб анъаналарини, долзарб муаммолардан бири - болаларнинг сало-спорт базасини мавжудлиги ва холатини, спорт матлиги холати хисобланади ва мамлакатимизнинг жихозларини ва худуднинг об-хаво хусусиятларини тиббий-ижтимоий фанлари олдига стратегик мухим хисобга олган холда тузилади. Хужжат, шахар ва муаммо - болалар таълимини сифат жихатдан туман тадбирлари буйича иш режасига мос були- усишига ва уларнинг саломатлигини саклашга, ши керак. Режа тасдикланганидан кейин, у билан мустахкамлашга ва яхшилашга кумаклашадиган укувчилар танишиши ва синфда амалга ошири- асосий йуналишларни аниклаш масаласи куйил-ши буйича мухокама килишлари учун эълонлар мокда. Замонавий таълим тизимининг энг мухим тахтасига осиб куйилади. Спорт байрамини ёки вазифаларидан бири - соглом турмуш тарзини ша-мусобакасини режалаштириш катта микдордаги кллантириш ва укувчиларда саломатликни саклаш-ташкилотчиларни талаб килмайди, улар жисмоний га ва мустахкамлашга онгли ва масъулиятли муно-тарбия укитувчиси, синф рахбари ёки ота-оналар сабатни шакллантириш хисобланади. Укувчиларни булиши мумкин. Сценарий киска ва тулаконли соглом турмуш тарзига ургатиш, уз саломатлигига равишда икки нусхада тайёрланиши керак. масъулиятли муносабатни тарбиялаш нафакат пе-Спорт тадбирлари - спорт билан тизимли дагогларни, балки ота-оналарни хам мажбурияти шугулланишни бошлаш учун рагбат хисобланади ва хисобланади. Ушбу согломлаштириш вазифалари-мунтазам утказилганида иштирокчиларни жисмо- ни хал килишда ота-оналарни, укитувчиларни ва ний кобилиятларини усишига кумаклашади. Спорт тиббиёт ходимларини фаол иштироки билан амалга тадбирларида маълум микдорда иштирок этишнинг ошириладиган максадга йуналтирилган маърифий максадга мувофиклиги укувчиларнинг спорт тайёр- ва жисмоний тарбия-согломлаштириш ишлари гарлигига боглик. Шундай килиб, спорт тадбирлари алохида ахамият касб этади. таквимини шундай тузиш керакки, режалаштирилган Адабиётлар: тадбирлар хажми, утказилиши шартлари, иштирок- * * ' J * * ' * 1. Узбекистан Республикаси Вазирлар Ма^камасини 2019 иил 13 фев-чилари таркиби буйИЧа ва муддатлари, утказилиши ралдаги "2019-2023 Ииллар даврида Узбекистон Республикасида жисмоний жойлари, таркиби буйича анъанавий булиши лозим. тарбия ва оммавиИ спортни ривожлантириш концепциясини тасди^лаш Тадбирларни утказиш пайтида харакат фаоллиги- туфисида"ги 118-сон ^арори. нинг меъёрлаштирилишига ва тадбирлар боскичла- 2. Лях аи.> Зданевич а.а. Комплексная программа ^m^mra вос-рида синовларни бажариш пайтида техника хавфсиз- питания. 1-11 классь|. Изд. "Просвещение", 2011. - с368. 3. Попованова Н.А., Усаков В.И. Модуль "Элективные дисциплины по лигига риоя килиш зарур. А ^ физической культуре и спорту. Рабочая программа дисциплины. Электив-Натижаларни эълон килиш ва такдирлаш асосий ная дисциплина по физической культуре для обучающихся с ограниченными кисм хисобланади. Такдирлашга тайёргарлик куриш возможностями здоровья и инвалидов. Красноярск, 2017. - с.1514. J Fan - sportga • №3/2021

№3-2021 e-mail: fan_sportga@uzdjtsu.uz

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.