328DOI: 10.24412/2181-1385-2023-2-327-334
СМАРТ-ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ПАЙДАЛАНУ Б1Л1М БЕРУ ЖУЙЕС1 УШ1Н ЖАЦА МУМК1НД1КТЕР ЖАСАЙДЫ
В данной статье рассматривается вопрос, что же такое Smart и Smart образование? Smart — это аббревиатура от слов Self-directed, Motivated, Adaptive, Resource free, Technology embedded (сокращенная форма инициалов), направляет человечеству инновационное образование, вызывает у него интерес, посредством которого человек имеет свободный доступ к электронным ресурсам с использованием технологий. Концепция Умного образования заключается в доставке слушателю большого количества разнообразных образовательных ресурсов (аудио, видео, графики) в простой, быстрой и удобной форме. Кроме того, Smart образование должно легко управляться и постоянно пополняться внешними образовательными ресурсами.
Умное образование - это обучение посредством доступного контента мирового уровня, удобно реализованного в интерактивной среде. В основе концепции умного образования лежит широкий спектр доступных образовательных ресурсов. Смарт-образование осуществляет полное обновление всех образовательных процессов и всех методов и технологий, используемых в этом процессе, и обусловливает появление новых технологий, таких как смарт-доска, смарт-экран, подключение к сети Интернет из любого места. Эти появляющиеся новые технологии создают, организуют и доставляют контент пользователю. Благодаря этому можно проводить обучение не только в классе, но и где угодно: дома или в общественных местах, таких как музеи и кафе.
Ключевые слова: Смарт, Смарт образование, траектория, Искусственный интеллект, планшеты AirLiner, Смарт ТВ
Жолбарыс ЕрFали Н^рлыбай^лы
магистр, ага окытушы, Шымкент университет ergali80@mail.ru
АННОТАЦИЯ
ABSTRACT
In this article, implementationSo what is Smart, Smart education? Smart is an acronym of the words Self-directed, Motivated, Adaptive, Resource free, Technology embedded
April, 20231 ©
(abbreviated form of the initials), means to direct education to an individual, to arouse his interest, to have free access to electronic resources using technologies. The concept of Smart education is the delivery of a large amount of various educational resources (audio, video, graphics) to the listener in an easy, fast and convenient way. In addition, Smart education should be easily managed and constantly replenished with external educational resources. Smart education is education through accessible world-class content, conveniently implemented in an interactive environment. The basis of the concept of smart education is a wide range of available educational resources. Smart education carries out a complete renewal of all educational processes and all methods and technologies used in this process, and causes the emergence of new technologies such as a smart board, a smart screen, and connecting to the Internet from anywhere. These emerging new technologies create, organize and deliver content to the user. Thanks to this, it is possible to carry out education not only in the classroom, but also anywhere: at home or in public places such as museums and cafes.
Keywords: Smart, Smart education, trajectory, Artificial intelligence, AirLiner tablets, Smart TV
Жана гасырдыц езеп болып табылатын акпараттык; технологиялар ез орнын дамудын жаца кезеш-Smart - экономика, Smart -ок;ыту, Smart - когам сияк;ты жацартылган педагогикалык; технологияны мецгеруге Yлкен бетбурыс жасайтын смарт-технологияларга босатты. Сонымен Smart, Smart бшм беру дегенiмiз не? Smart-Self-directed, Motivated, Adaptive, Resourcefree, Technology embedded сездершщ акронимi (бас эрштершщкыскарган тYрi), бшм берудi жеке тулгага багыттап, оныц кызыгушылыгын оятуга, технологияларды пайдалана отырып электронды ресурстарга еркiн колжепмдшкке ие болу дегендi бiлдiредi. Smart бшм беру тужырымдамасы - Yлкен келемдегi эр тYрлi бiлiм ресурстарынын (аудио, видео, графика) тыцдаушыга кажетшше оцай эрi жылдам, ынгайлы тYPде жеткiзiлуi. Сонымен катар Smart бшм беру оцай баскарылатын жэне эрдайым сырткы бiлiм ресурстарымен толыгып отыратын болуы тиiс. Smart education немесе акылды бiлiм беру - бул ынгайлы тYPде интерактивтi ортада жузеге асырылган элемдiк децгейдегi к;олжетiмдi контент аркылы бiлiм беру болып табылады. Smarteducation тYсiнiгiнiц негiзi ол кец аукымды кол жетiмдiбiлiм ресурстары. Smart education барлык; бiлiм беру YДерiстерiн жэне осы YДертсте колданылатын барльщэдстер мен технологияларды тугелдей
April, 2023
328
DOI: 10.24412/2181-1385-2023-2-327-334
жацартуды жYзеге асырады жэне акылды такта, акылды экран, кез келген жерден интернетке косылу сиякты жаца технологиялардыц туындауына себеп болады. Осы пайда болган жаца технологиялар контента жасактап, жYЙелеп, пайдаланушыга жеткiзедi. Соныц аркасында бiлiм берудi жYзеге асыру тек аудиторияда гана емес, кез-келген жерде: Yйде немесе м^ражай, кафе сиякты когамдык жерлерде де мYмкiн болады. Ягни бшм беру Yдертсiнiц кез келген катысушысы (бiлiм алушы пен окытушы) интернет желiсi аркылы ортак контенттi белсендi пайдалана алады. Соцгы жылдары Smart -технология ^гымы, ягни акылды окыту пайда болды жэне Smart кала, Smart фон, Smartк¥рылгы, SmartкондырFы, Smart орта деген тiркестердi жиi естш жYрмiз. Ягни, E-learning орнына Smart-learning келу^ акпараттыккогам орнына «SmartкоFам» калыптасуы бiздiц елiмiзге де келiп жетл. Smart-окыту дегенiмiз - ХХ1г. бшм берудщ ЮНЕСКО ^сынган: «барлыгы YMrn жэнеeмiрISSN1563-0323 Eurasian Journal of Philology: Science and Education. №2 (174). 2019 223 Иманк¥лова С.М., Абдрахманова Ж.Э. бойы бiлiм алу» ^станымын Life LongLearning (LLL) негiзге алатын, «кез келген жерде, кез келген уакытта» элемдiк бiлiм беру кещспгше колжетiмдi окыту тYрi. Smart -окытудын ец басты максаты - бэсекеге кабшетл жогары бiлiм беру есебшен бiлiм алушылардыц бiлiм децгейiн: эрштеслк, карым-катынастык, элеуметтiк жауапкершiлiк, сыни т^ргысынан ойлауга бейiмдiлiк жэне мэселелердi тез эрi сапалы шешуге дайындау, бшм беру YДерiсiн электрондык ортага кeшiру аркылы окытудыц тиiмдiлiгiн арттыру болып табылады. Бiлiм беру шекарасы кенешн бiлiм алушылар саны кебейiп кана коймай, уакыт жэне орынга байланысты шектеулер болмайды. Бiлiм берудi кез-келген жерде кез-келген уакытта ^йымдастыруга мYмкiндiк тугызады. ^азр^ тацда Smart технологияны eндрушiлер - Сингапур, А^Ш, Малайзия, Канада, Ощуслк Корея жэне т.б. елдер. Мысалы, ОцтYCтiк Кореяныц тэжiрибесi тiптi керемет, ол 1997 жылдан электронды окытуды енгiзген, бYгiнгiтацда 20 киберуниверситтеп кызметтер тек электронды режимде.
Казiр Оцтустiк Кореяныц 4,4 млн. студент электронды окыту жYЙесiне косылган, б^л елдiн теракты дамуы Yшiн таптырмайтын ресурс. М^ндай кадам когам дамуына оц нэтиже берiп, уакытты Yнемдеуге, тэулiк бойы бiлiм алуга мYмкiндiк бередiэрi тиiмдi. Корея университетшдеп бiлiм беру жeнiндегi бас хатшы профессор Де-Джун Хваннын пiкiрiнше, барлык елдегiYкiмет б^л eзгерiстердiц алдында болуы керек деп
санайды. Осыган байланысты Smart -бшм берудщ негзп кшт1
April, 2023
- тургындардыц тYсiнiгiн езгерту мен езгерюке деген уэждiлiктерi болып табылады. Кореядагы 16 бшм беру департаменлез бiлiм беру курстарын жасактап, еркiн тэжрибеалмасуга каржы унемдеуге мYмкiндiк бередi.Yкiмет ашык желiнiколдануFа мэн берш, баска елдермен байланыс орнатады. Жогары бiлiм туралы дипломныц танылуына кYш салады. Малайзияда 1999 жылдан 4 кезенге уЙFарылFан «Смарт-мектептер» (1999-2020 гг.) жобасын iске асыру басталды.
1 кезец-1999- 2005 жж. - А^Т-ды пайдаланып мектептiк баскару мен сабак берудiц озат практикасы бар модельдш мектеп ретнде «88 Smart -мектеп» пилоттык жобасы, бул мектептер электрондык окытудыц техникалык жэне баFдарламалыккуралдарымен жабдыкта^ан;
2 кезец- 2002-2005 жж. Smart -мектептер к^идаларын ныгайту (постпилот);
3 кезец- 2002-2010 жж. елдщ барлык 10000 мектебшщ базасында Smart -мектепт куру;
4 кезец- 2010-2020 жж. -Smart -мектептердщ технологияларын турактандыру:
Смарт - коFамда окытудыц дэстYрлiYлгiсiнен, яFни. е-learning-тен кешiп, одан кешн smart - бiлiм беру деп кезделед^ Бул бiлiм беру мекемелершш релi «Бшммен камтамассыз етумен» шектелмейдi, студенттердiцез тэжiрибесi мен даFдыларын камту Yшiн жаксы жаFдай жасау. Осыпан орай, окытушыныц негiзгi функциясы «Дайын материалды» беру емес, акпараттыкжэне компьютерлiк технологиялар мен элемдiк акпараттык ресурстардыц сапалык навигациясы болып табылады. Smart -бшм бшм алушыларFа жаца бiлiмдi дамытып, Smart -адам ту^асын калыптастыру, акпараттык-компьютерлiк технологиясымен акпараттарды iздеу,ецдеу, талдау жэне инновация калыптастырумен ерекшелшедг
Электрондык бiлiм беру технологиялар даму каркыны мен децгейi жаца элемдж феноменгежол ашты ол smart - education. Бул инновациялык технологиялык шешiмдердiц жYйесiFана емес,сондай-акбiлiм берудiц жаца философиясы.
Смарт-технологияларды пайдалану бiлiм беру жYЙесi Yшiн жаца мYмкiдiктер жасайды, оныц негiзiнде:
-Халыкаралык бiлiм беру кещсттнде бiлiм беру мекемелерiнiц интеграциясы;
- Жаца куралдар мен инновациялык бшм беру
April, 2023
330
технологияларын пайдалану:
-Окытушыларга, окыту жэне багалау y^h жаца н^скаулар к¥растыру;
- Гылыми-зерттеу ж^мыстарын ныгайту:
- Экiмшiлтiкжэне баскарудыц тимдi модельдерiн енгiзу.
Акпараттык технологиялар академиялык бiлiмдi баскаруга ез септiгiн типзедц жогарыоку орындарын баскаруын акпараттандыру; бшм беру сапасын кадагалап баскарудыц заманауи жуйесш куру: бiлiм беру кластерлерш к^ру аркылы бiлiм беру саласын, гылым мен инновацияны интеграциялау.Сонымен катар, технологиялар шагын кэсiпорындарыныц инновациялык келемш арттырады.
Smart технологиясы оку багдарламаларды жYзеге асыру y™h колданылады, ол тек кана окыту Yрдiсiн к^ралдьщ технология бойынша жYргiзу емес, сондай-ак инновациялык окубагдарламалар мен пэндердiкамтиды.Сонымен катар, Smart технологиялар оку-эдютемелж материалдарды жацаша к¥растырып эзiрлеуге, сондай-ак окушыларды белгш бiр багытта ок^1туга мYмкiндiк бередг
Smart education немесе акылды бшм беру - б^л ыцгайлы тYPде интерактивтi ортада жYзеге асырылган элемдш децгейдегiколжетiмдi контент аркылы бiлiм беру болып табылады. Smart education тYсiнiгiнiц негiзi ол кец аукымды кол жетiмдi бiлiм ресурстары.
Smart education барлык бiлiм беру YДерiстерiн жэне осы YДерiсте колданылатын барлыкэдiстер мен технологияларды тYгелдей жацаруын жYзеге асырады жэне акылды такта, акылды экран, кез-келген жерден интернетке косылу сиякты жаца технологиялардыц туындауына себеп болады. Осы пайда болган жаца технологиялар контент жасактап, жуйелеп, пайдаланушыга жетюзедг Соныц аркасында бiлiм берудi жузеге асыру тек сыныпта гана емес, кез-келген жерде: уйде немесе м^ражай, кафе сиякты когамдык жерлерде де мYмкiн болады. Ягни бшм беру YДерiсiнiц кез келген катысушысы (бшм алушы немесе м^аим) интернет желiсi аркылы ортак контенттi белсендi пайдалана алады.
Kазiргil тацда кептеген интерактивтш баFдарламалык белiмдер, KOЗFалмалы объектлер K¥PУFа мYмкiндiк беретiн векторлык жэне графикалык жабдыктар кептеп шыFып, колданыс табуда. Осындай к^ралдардыц бiрiсмарт технологияны бшм беруде кещнен пайдалану оку ю-эрекеттерiн жоFары дэрежеде жузеге асыруFа мYмкiндiк туFызары ацык.
April, 2023
331
Smart агылшын тшнен аударганда «акылды» деген магынаны бiлдiредi. Ал технологиялык сипаттама да осы магынада жумсалады. Ягни, акылды технология, акылды техника, пайдалануга ыцгайлы, мейлшше ыкшам, кеп функциялы курылгыларды атаймыз. Ал педагогикалыкYДерiс тургысынан карастыратын болсак, окытудыц бултYрi электронды окыту, мобильдi окыту, кез келгенжерде, кез келген ортада окыту деген магынада жумсалады.
Smart окыту - окытудыц жаца тYрi, каркындыдамып келе жаткан бiрегей Yдерiс. Отырып окыту деген тужырымдарды камтиды. Smart, технология ретiнде танылып дамыды. Бiз ец бiрiншi, мобильд^рылгы мен Smartтехнологиянын ара жiгiн ашып алайык. Mobile -агылшын сезi, козгалмалы, икемдi деген магынан бередi. Мэселен, бул сез автомобиль, аэромобиль, мобильдггелефон деген сездерде жиiкездеседi. Сонымен мобиль -адам эрекетш жеделдететiн, кандай да бiр затка шапшацкол жетюзуге мYмкiндiк беретiн курылгы. Казiр бiземiрiмiздiцосы мобильдiк курылгыларсыз мYлдем елестете алмаймыз.
Жасанды интеллект (artificial intellence) - ЖИ (AL) автоматты жYЙелердiц адам интеллектшен белек бiр функцияларын аткаруын айтады. Мысалы, ертерек алынган тэжiрибе жэне сырткы эсерлердi рационалды талдау негiзiнде шешiмдердi тандау жэнекабылдау.
Smart TV аркылы интернеттi эр колданушы ез максатына тиiмдi пайдалануга жэне Yлкен келемдi онлайн контенттi пайдалану мYмкiндiгiне ие бола алады.
Каз1рп кезде мектептерде, оку орындарында интерактив^МАКТ -такталар мен плазмалы панелдiарнайы курылгылар кептеп колданылуда.
Интерактивтi SMART - технологиялар актильдi баскару болып табылады, интерактивт тактамен жумысты жецiлдетедiжэне интуитивтi карапайым жэне тэжiрибесi жок адамга дейiн тYсiнiктi болатындай етедг ИнтерактивтiSMART -тактанын бетiне арнайы каламмен жазудыц кажетi жок, керiсiнше кез келген затты пайдалануга болады - мысалы, указка, маркер, тшт саусакпен де жазуга болады, бул эшресе мYмкiндiгi шектеулi балалардын тактада жумыс iстеуiнiц бiрден бiр жолы.
Интерактив^МАКТ технологияны колдану аркылы - (интерактивт такталар! SMART, интерактивтi дисплей Sumpodium, AirLiner планшеттерi) муFалiмде ез сабагын бiлiм алушымен бiрге мига шабуыл аркылы модельдеу, оку материалын керсету, керсетiлген бейнеден тыс жазбаша комментарийлер келтiру, жаца
April, 2023
332
DOI: 10.24412/2181-1385-2023-2-327-334
идеяларды хаттамалау мYмкiндiгiне ие болды, осылайша бiлiм алушымен бiрге бiлiм беру контентiн курады.
Интерактивтi технология казiрri заманFы окытудыц техникалык к¥ралдарынан ерекше айтуFа болатыны.
SMART -окыту парадигмасын жYзеге асыру езгерш жаткан элеуметтiк, экономикалык жэне технологиялык ортамен икемдi жэне бешмделген езара ю-кимыл жасау Yшiнкажеттi бiлiмдi даFдыларды, шеберлiктi жэне кузыреттшкл алу y^h окыту жэне тэрбиелеу процесш калыптастыруFа баFытталFан. SMART -окыту бшм беру кажеттiлiктерi мен мYДделерiн канагаттандыру y™h жаhандык акпараттыккоFамныцl артыкшылыктарын! пайдалану мYмкiндiгiн камтамасыз етуi тшс.
SMART -окытудыц негiзгi принциптерине:
1. Бшм беру баFдарламасында оку мшдеттершшешу Yшiн езектiмэлiметтердiпайдалану: Бiлiм берудегi жэне кез келген кэшби кызметтегi акпараттык аFынныц жылдамдыFы мен келемi тез есуде, колданыстаFы оку материалдарын накты уакыт режимiнде тYсетiн мэлiметтермен толыктыру кажет, бiлiм алушыларды практикалыкмiндеттердiшешуге дайындау Yшiн.
2.Бiлiм алушылардыцезiндiк танымдык, зерттеу, жобалыккызметiн ^йымдастыру.Б^л принцип бiлiм алушыларFа койылFан мiндеттердi шешуде шыFармашылык iзденiске, дербес акпараттык жэне зерттеу кызметше дайындау кезiнде басым болады.
3. Оку процесш белшген ортада жузеге асыру. Бiлiм беру ортасы оку орнынын аумаFымен немесе жYЙесiмен шектелмеуi тиiс. Окыту процесiYЗдiксiз болуы керек.
4.Икемдi бiлiм траекториялары, окытуды дараландыру. Бiлiм беру кызметшщ алуан тYрлiлiгi бiлiм беру баFдарламалары мен курстарын зерделеу, олардын денсаулык мYмкiндiктерiне, материалдыкжэнеэлеуметлк жаFдайларFа сэйкесоку процесiнде к^ралдарды пайдалану бойынша бiлiм алушылрFа кец мYмкiндiктер берудi талап етедi.
^орытындылау келе SMART бшм беру дегенiмiз ^лкен келемдегiэр тYрлi бiлiм ресурстарыныц (аудио, видео, графика) тындаушыFа кажетiнше онай эрi жылдам, ыцFайлы тYPде берiлуi болып табылады. Сонымен катар SMART бшм беру оцай баскарылатын жэне эрдайым сырткы бiлiм ресурстарымен толыньш отыратын болады.
April, 2023
DOI: 10.24412/2181-1385-2023-2-327-334
REFERENCES
1. Иманкулова С.М. , Абдрахманова Ж.Э. «СМАРТ бшм беру -технологиялары» Al-Farabi Kazakh National University 2019
2. «Цифрлык Казакстан» мемлекеттiк баFдарламасын беюту туралы. Казакстан Республикасы Yкiметiнiц 2017 жыь^ы 12 желтоксандаFы № 827 каулысы
3. Гузь Н.А. Тренды цифровизации высшего образования / Н.А. Гузь // Мир науки, культуры, образования. - 2020. - №2 (81). - С. 235 - 237.
4. Тихомиров В.П. Мир на пути Smart education. Новые возможности для развития // Открытое образование. 2021. № 3. С. 22-28
April, 2023
