CC BY
0Экономическая география
ЭОЖ 911.3:314.15(574.4)
Ш. К. Шынгысбаева1, А. А. Саипов2
:РШ докторант, Физикалык жэне экономикалык география кафедрасы (Л. Н. Гумилев атындагы Еуразия улттык университетi, Нур-Султан, Казакстан)
2П.г.д., профессор, Физикалык жэне экономикалык география кафедрасы (Л. Н. Гумилев атындагы Еуразия улттык университетi, Нур-Султан, Казакстан)
шыгыс казахстан облысыныц аймацтыщ кэшщон катынасыныц географиясы
Аннотация. Макалада Шыгыс Казакстаноблысынын квшi-кон ахуалынын казiргi тенденциясы талкы-ланады. Аймакаралык квшькон агынынын Yлесiнiн артуына байланысты бiз квшi-кон байланыстарынын каркындылыгын аймакаралык квшькон байланыстарынын (АКБИК) интенсивтiлiк коэффициентш есептеу эдiсiн колдана отырып багаладык. 2008-2010 жэне 2017-2019 жылдарында алынган есептеулердiн салыстырмалы сипаттамасы жасалды. Аймакаралык квшькон байланыстарынын географиясы талданып, Павлодар облысы мен Казакстаннын онтYCтiк аймагынан халыктын Шыгыс Казакстан облысына теракты квшi-кон агындары, тургындардын астаналык аймакка кетуi аныкталды.
ТYЙiн свздер: квшькон, аймакаралык квшi-кон байланыстарынын каркындылык коэффициент^ квшi-кон айналымы коэффициентi, квшi-кон всу коэффициент^ квшi-кон факторлары.
К1р1спе. 1991 жылдан 2019 жылга дешнп кезендеп Шыгыс Казакстан облысынын квшькон са-ласы айтарлыктай сапалы жэне сандык взгерютерге ушырады. 90-жылдардагы квш>кон процес-тершщ белсенд1 кезещ, эмигранттардын квп улес бар квшькон агындарынын айтарлыктай улес 2000-шы жылдардын ортасындагы салыстырмалы турде тыныш кезенге жол берд1.Мундай динамика сол кездеп елде болган саяси жэне экономикалык взгерютерден гана емес, сонымен б1рге Казакстан Республикасынын Мемлекетпк демографиялык саясатын сэтп жузеге асырудан, оралмандарды утымды территориялык коныс аударуга, енбек ресурстарын тартуга жэне т.б. багытталган мемлекетпк аймактык даму багдарламаларынын нэтижесшен туындады.
Макаланын максаты - Шыгыс Казакстан облысынын Казакстан Республикасынын аймакаралык квш>кон курылымындагы орнын аныктау, аймактын демографиялык жагдайын аныктау жэне бол-жау ушш аймакаралык квшьконнын себептер1 мен салдарын аныктау.
Зерттеу материалдары мен эдктерь Шыгыс Казакстан облысы мен Казакстан Республикасынын баска вн1рлер1 арасындагы квш>кон байланыстарынын каркындылыгын багалау ушш белгш демограф Л.Л.Рыбаковскийдщ гылымга енпзген аймакаралык квшькон байланыстарынын интен-сивтшк коэффициентш (АКБИК)колдандык. АКБИК мигранттардын б1р аумактан ек1нш1 аумакка агымынын каркындылыгын аныктау ушш, сондай-ак аумактар арасындагы квш>кон катынастарын салыстыру ушш колданылады
I аймацтан ] аймацца келген кездеп АКБИК келесiдей есептеледi:
Ки =
мунда Ку - 1-ш1 шыгу аймагынын j -ш1 келу аймагымен вщраралык байланысынын каркындылык коэффициент (келу кез1ндег1 ЭБКК); Si - мигранттардын шыгу аймагынын тургындарынын саны; Му - i-шi шыгу аймагынан j-шi келу аймагына келген мигранттардын саны; ^¿у - квш>кон бай-ланысы бар барлык аймактардан j аймакка келушiлердiн жалпы саны; -.¡-менквш^кон байла-
ныстары бар аудандардан шыккан тургындардын жалпы саны; т - шыккан барлык облыстардын саны.
Л. Л. Рыбаковский АКБИК мэншщ жштемесш беред^ ол 5 топкабеледк елеушз косылыстар (АКБИК <0,39), елеулi (0,40-0,79), орташа (0,80-1,24), жогары (1,24-2,50) жэне ете жогары косы-лыстар (> 2,5) [1].
Кеш>кон байланыстарыныц каркындылыгыныц коэффициентiн есептеу Yшiн халыктыц орташа жылдык есу керсеткiштерiн пайдаланады.
Кеш>кон байланыстарыныц каркындылык коэффициентiн есептеу Yшiн 6i3 он y™ облыс пен Н^р-С^лтан, Алматы жэне Шымкент калаларыныц халкыныц саны немесе баска т^ргындарыныц орташа жылдык есу керсеткiштерiн, сондай-ак 2008-2010 жэне 2017—2019 жылдардагы екi ке-зендегi барлык облыстар мен республикалык мацызы бар калалардан Шыгыс Казакстаноблысына жалпы кеш>кон агындарын алдык. Келу кезшдегшакты облыстыц Шыгыс Казакстан облысына кеш>кон агынындагы Yлесiн облыстыц Казахстан Республикасыныц жалпы санындагы Yлесiне белу аркылы есептелдь Сол сиякты Шыгыс Казахстан облысынаншыгу бойынша АКБИК есептеулер жYргiзiлдi. Зерттеудщ акпараттык базасына Казахстан Республикасы Статистика комитетшщ статистикалык мэлiметтерi жатады.
Нэтижелер. Шыгыс Казахстан облысындагы калыптаскан демографиялык ахуал аймактыц демографиялык дамуындагы кейбiр жагымсыз тенденцияларды керсететiн бiркатар ерекшелштерге ие, атап айтканда, халыктыц азаюы, туудыц темен децгейi, жалпы кеш>конныц темендеуi, халык-тыц кебеюi артып отырган аумактардыц басым болуы (1-сурет).
1-сурет - Шыгыс Казахстан облысыныц кешькон айналымы мен есу коэффициенттер1 (2009-2018 жж.) (дереккезге сэйкес авторлар есептеп, курастырган [2])
1-cypeттe гаш^кон aйнaлымы 20-76 % болaтын ayмaктapдьщ бacымдыFы, aл кeшiп кет-кeндepдiц Yлeci кeлгeндepдщ caнынaн eдэyip acaды. Мы^лы, Аягeз ayдaнындa кeлy коэффициeнтi 23,3 %о, aл кeтy коэффициeнтi 53,5 %о-ге тец. Кeшi-конньщ тeмeндeyi Шь^ью Kaзaкcтaн обльгсыньщ бapлык ayдaндapындa, acipece шeкapaлac ayдaндapдa бaйкaлды. Тек ayылды жepлepдeн Шeмонaйхa ayдaны гаш^кон шыFындapыньщ aздыFымeн cипaттaлaды.
Оcылaйшa, бiздiц зepттeyiмiздiц бYкiл кезещнде ayылдык жepлepдeн хaльщтьщ кeп кeшyi жэне индycтpиялык дaмыFaн облыc оpтaлыFы мен Семейге ^ш^кон aFындapыньщ т¥йыктaлyы бaйкaлaды.
2000 жылдapдьщ оpтacындa хaлыктьщ кетушщ тeмeндey децгей ^^^pFa^rne^ ол элi де жо-Fapы децгейде жэне нeгiзiнeн елдщ бacкa экономикaлык aймaктapынa бaFыттaлFaн, aлaйдa ТМД eлдepiнe бapaтын эмигpaнттapдыц Yлeci элi де 30-40 % дa ayыткыды , бул aймaктыц гап улттык K¥paмыньщ epeкшeлiктepiмeн бaйлaныcты (1-кесте).
1-кecтe -Шьнъгс ^jaKCTœ облыгсыт кету жэне келу aFЫидapыиьщ Yлeci, %
Жылдap Сьфткы мигpaциядaFЫ кету aFЫндapы ÖRipapamiK мигpaцияньщ кету aFЫидapы Сьфткы мигpaцичньщ келу aFЫндapы ÖRipapan^i; мигpaцияньщ келу aFЫндapы
ТМД eлдepi Элемнщ бacкa eлдepi ТМД eлдepi Элемнщ бacкa eлдepi
1999 53,1 26,8 20,1 42,4 1,5 56,1
2000 52,6 22,7 24,7 37,4 1,5 61,1
2003 41,7 29,9 28,4 43,0 4,3 52,7
2006 29,9 6,7 63,4 34,0 18,9 47,1
2009 35,0 2,7 62,3 19,4 9,8 70,8
2012 38,4 2,0 59,6 14,4 1,6 84,0
2015 36,4 4,9 58,7 6,4 1,3 92,3
2018 33,1 3,3 63,6 4,9 1,1 94,0
2019 33,6 3,0 63,4 2,5 0,8 96,7
Дepeккeзгe csfeec aвтоp eceптeп, K¥pacтыpFaи [2].
Кестеде ^ф^ы жэне eщpapaлык ^ш^кон aFындapыньщ бapлык кeтyлep мен кeлyлepдiц 19992019 жылдapдaFы Yлeciн ecerney нэтижeлepi кepceтiлгeн. Сьфткы ^шькон Yлeci aзaюдыц т¥paкты тeндeнцияcынa ие, acipece келу aFындapы Yшiн. Оcы кезец iшiндe кeлyшiлep aFынындaFы aймaкapaлык ^ш^кон бacым болды жэне то^ы бec жылдa 90 %-дaн acты. Kapaмa-кapcы aFымдa, 2000 жылдapдыц бacындa. aймaкapaлык ^ш^кон Yлeci 20 %-Fa жетш, нэтижeciндe оныц Yлeci шaмaмeн 3 ece ecтi [2].
Шь^ьгс Kaзaкcтaн облыгсыньщ aймaкapaлык ^шькон caльдоcы т¥paкты repic мэнмен cипaт-тaлaды. Сонымен, 2009-2019 жж. Он жылды; мepзiмгe бул кepceткiш 2013 жэне 2015 жылдapы тек eкi pe^ нeлдeн жоFapы болды (2-cypeт).
Аймак, аралык кеш^кон сальдосы
-4000
2-cypex - Шыгьгс ^a3aKcxan облы^тыи aËHa^apan^i^ тешь^ои caльдоcьшьщ динaмикacы
Аймакаралык кешькондагы ец кеп шыгын 2011-2012 жылдары кешькон сальдосы - 3 мыц адамга жеткен кезде байкалды. 2013-2015 жылдары жагдай едэуiр жаксарды, Шыгыс Казакстан облысына Казакстанныц баска аймактарынан келгендер саны айтарлыктай болмаса да, зерттелген аймактан кеткендер санынан асып тYCтi. 2016 жылдан бастап к^рп уакытка дейiн салодо терю мэндердi кабылдайды.
2-кесте - Шыгыс Казакстан облысыныц 9БКК есептеу нэтижелер! (2008-2010 жж.)
АКБИК мэш Келу бойынша АКБИК Кету бойынша АКБИК
Елеуиз (<0,39) Актебе (0,24), Атырау (0,15), Батыс-Казакстан (0,30), Костанай (0,38), Мацыстау (0,26) Актебе (0,15), Атырау (0,18), Батыс-Казакстан (0,19), Костанай (0,17), Кызылорда (0,24), Мацыстау (0,33), Солтуспк Казахстан (0,28)
Елеул1 (0,40-0,79) Солтустж Казахстан (0,44), Жамбыл (0,77), Кызылорда (0,74), ОнтYCтiк Казахстан (0,54) Ощустж Казахстан (0,61), Жамбыл (0,57)
Орташа (0,80-1,24) Акмола (1,24), Алматы (0,81) Караганды (0,82)
Жогары (1,24-2,50) Павлодар обл. (2,13), Караганды (1,43) Акмола (1,43), Алматы обл. (1,55), Павлодар (1,27), Алматы (1,47)
9те жогары (>2,5) Алматы (2,87), Астана (3,16) Астана (8,36)
2008-2010 жылдардагы Шыгыс Казакстан облысыныц кеш>кон байланысыныц коэффи-циенттерiн есептеу кезiндекелу жэне кетукезiнде де, батыс жэне оцтYCтiк аймактармен де «елеу-лiемес» катынастардыц басым болуымен сипатталады. Кершiлес аймактар Y™rn: Павлодар жэне Караганды облыстары Y™rn «жогары», Алматы облысы Yшш«орташа» байланыстармен сипатталды. Алматы мен Нур-Султан каласы (Астана) келу бойынша «жогары» байланыстармен ерекшелещщ. Нур-Султан каласынаншыгуга байланысты «ете жогары» байланыстар, жэне АКБИК мэш екiншi орынды иеленген Караганды облысыныцкоэффициенп бес немесе одан кеп есе жогары болды.
Тутастай алганда, Шыгыс Казакстан облысыныц есептелген Нур-Султан каласыменещраралык кешi-конныц айтарлыктай басымдыгын керсеттi, оныц Yлесiне мигранттардыц шамамен 50 % юредь Екiншi орында Алматы каласы (15-20%), одан кешн Алматы жэне Павлодароблыстары (10-15%).
2008-2010 жылдардагы Казакстан облыстарыныц саны жагынан аймакаралык байланыстардыц коэффициентi «елеуиз», «елеулЬ> жэне «орташа» он облыскурады. Тек терт облыс пен екi каламен байланыс «жогары» жэне «ете жогары» болды.
3-кесте - Шыгыс Казахстан облысыныц АКБИК есептеу нэтижелер1 (2018-2020)
АКБИК мэш Келу бойынша АКБИК Кету бойынша АКБИК
Елеуиз (<0,39) Актебе (0,18), Атырау (0,16), Батыс Казахстан (0,12), Костанай (0,38) Мацыстау (0,27) Актебе (0,17), Атырау (0,16), Батыс Казакстан (0,15), Костанай (0,21), СолтYCтiк Казахстан (0,1б), Мацыстау (0,18), Шымкент (0,25)
Елеулi (0,40-0,79) Кызылорда (0,52), Солтуспк Казахстан (0,53), ТYркiстан обл. (0,65), Алматы (0,45), Шымкент (0,50) Павлодар (0,41), Жамбыл (0,46), Кызылорда (0,63), ТYркiстан (0,44)
Орташа (0,80-1,24) Акмола (1,24), Жамбыл (0,95) Караганды (0,93), Алматы обл. (0,94)
Жогары (1,24-2,50) Павлодар (1,80), Караганды (1,26), Алматы (2,49) Акмола (1,61), Алматы (1,31)
9те жогары (>2,5) Нур-Султан (4,60) Нур-Султан (8,54)
2017-2019 жылдардагы келу жэне кету Y™rn АКБИК есептеу нэтижелер^ елдiц батыс аймак -тарымен «елеулi емес» байланыстардыц трендш растайды. 2008-2010 жылдардагы сэйкес есептеу-лермен салыстырганда. АКБИК мэлiметтерi бойынша, ощустш аймактыц жагдайы келу бойынша бiршама езгердi, АКБИК мэнi жогарылайды жэне Жамбыл облысы «орташа» косылыстары бар аймактар тобына ауысады, Алматы облысы «орташа» косылыстары бар аймактар тобынан «жогары»
АКБИК тобына ауысты. Сонымен катар, ощустш аймактармен шыгу бойынша АКБИК кврсеткiшi езгерген жок. АКБИК косылымдары «жогары» аймактар тобында келу бойынша айтарлыктай взге-рютер болган жок. Бурын «жогары» байланыстар тобында болган Павлодар облысы казiр «елеулЬ> тобына ауысып, Кызылорда жэне Жамбыл облыстарына жеттi. Алматы облысы шыгыс казакстан-дыктар Yшiн аймак ретвде тартымды бола бастады. Нур-Султан каласы жалпы казакстандык тен-денцияга сэйкес келетiн «ете жогары» АКБИК мэнше ие болды, ягни аймакаралык квшi-кон агын-дары ец каркынды дамып келе жаткан орталыктыц пайдасына бвлiндi.
Осылайша, елiмiздщ квптеген аймактарымен бiрге Шыгыс Казакстан облысы «елеуиз» жэне «елеулЬ> байланыстарды калыптастырды. «Жогары» жэне «вте жогары» байланысы бар аймактар тобына тек Yш облыс пен Нур-Султан мен Алматы калалары кiредi.
АКБИК есептеулершщ негiзiнде непзп корытынды жасалды, Шыгыс Казакстан облысына негiзгi агым квршi облыстардан келедк
Бул Э. Равенштейн сипаттаган кешьконныц негiзгi тYрлерiнiц бiрi: «Мигранттардыц квпшшп кыска кашыктыкка саяхаттайды» [3].
Елдщ ецбекке кабiлеттi тургындарыныц механикалык кулдырауы жагдайында Шыгыс Казак-стан облысында, карама-кайшылык туындады. Бiр жагынан, каркынды дамып жаткан аумактарда жэне iрi калаларда жумыс ^шшщ жетiспеушiлiгi артып келедi, оны жеке ецбек элеуетш пайдалану аркылы шешу мYмкiн емес. Мысалы, косымша ецбек ресурстарын тарту кажет, мысалы, жумыс кYшi артык ощустш вщрлерден. Бул iшкi квш>конныц мобилдiлiгiн ынталандыруды кажет етедi. Елдщ солтYCтiк аймагынан квш>конныц кетуi олардагы жумыс ^шшщ жетiспеушiлiгi проблемасын шейтедi, бул вз экономикасы мен ауылшаруашылыгыныц дамуын айтарлыктай шектейдi. Сонымен, 2019 жылга арналган. Шыгыс Казакстан облысында 25 мыц бос жумыс орны бар, оныц 10 мыцы -туракты жумыс орны.
Мемлекет iшкi квшi-кон агындарын реттеу бойынша шаралар кабылдады жэне жумыспен кам-тылган артык аймактардыц ецбек резервтерiн пайдалану максатында казакстандыктардыц квшi-кон уткырлыгын арттыру бойынша бiркатар багдарламаларды (Жол картасы 2020, Нурлы Квш, Ецбек, Серпiн жэне т.б.) жYзеге асыруда жэнекайта багдарланган квшькон агындары орталыктан баска аймактарга, ШыгысКазакстанга келедi [4-6].
Мемлекет бастамашы болган багдарламалардыц квпшiлiгi кYткен нэтижеге жеткiзе алмады, квшi-кон багдарламасына катысуга шакырылган казакстандыктар келiсуге асыгар емес. Сонымен, 2009-2011 жылдар аралыгында жумыс ютеген «Нурлы квш» багдарламасы. Ол сэтшз деп танылды жэне мерзiмiнен бурын токтады [7].
Халык тыгыз орналаскан оцтYCтiк облыстардыц тургындарын, эсiресе, жастарды солтYCтiк пен шыгыс вщрлерге тарту, оларга мемлекеттiк грант бойынша бшм берiп, жумыска орналастыру, элеу-меттiк-турмыстык мэселелерiн тYбегейлi шешу - «Сертн-2050» жобасыныц негiзгi максаттарыныц бiрi.СерпiнбаFдарламасын жасаушылардыц Yмiттерi оку бтргеннен кейiн оцтYCтiк вцiрлердiц жастары елдщ шы^ысында калады деген болжамFа непзделген. Алайда, шын мэнiнде, бiлiм алFан тYлектердiц квпшiлiгi солтYCтiк,шыFыс аймактарда калмайды. 2014 жылдан бастап Казакстанда «Сершн-2050» «Мэцгiлiк ел жастары - индустрияFа» мемлекеттiк баFдарлама жумыс iстейдi.
2015 жылдан бастап Д.Серiкбаев атындаFы Шыгеыс Казакстан мемлекеттiк техникалык университет аталмыш жобаны жYзеге асыруFа катысатын жоFары оку орныныц бiрi ретшде бекiтiлдi. Университетке 2015 жылы «Сертн-2050» баFдарламасы бойынша окытуFа 450 грант белiндi.
Аймактык билiк вцiраралык квш>кон адам ресурстарыныц бiр аймактан екшшюше ауысуы Fана емес, сонымен бiрге жоFалуы аймактык экономика Yшiн кымбат туратын арнайы интеллектуалды жэне акпараттык ресурс болып табылатын адами капиталдыц козFалысы екенiн тYсiнуi керек.
Эзшщ адами элеуетiн сактау, дамыту жэне тиiмдi пайдалану аймактыц iшкi квшькон саяса-тыныц мiндеттерiнiц бiрi болуы керек. БуFан жаца жаксы жумыс орындарын куру, жоFары бiлiм алу мYмкiндiктерiн кецейту, жалакыныц салыстырмалы тYрде жоFары децгейi жэне жас отбасыларFа квмек кврсету ыкпал етедi. Кершi аймактармен салыстырFанда жаксы жумыс жэне емiр CYPУ жаFдайлары жасалFан жаFдайда Fана вцiрлердiц квшi-кон саясатынан оц нэтиже ^туге болады. Ыктимал мигранттар Yшiн тартымды аймактыц имиджiн калыптастыру Yшiн белсендi жумыс кажет.
Цорытынды:
1. Казакстан халкыныц территориялык коныстануындагы ещраралык кеш^конга елдiц физи-калык-географиялык жэне экономикалык-географиялык ерекшелiктерi катты эсер етедi жэне кешь кон агындары аймактарга белiнедi - СолтYCтiк, ОцтYCтiк жэне Батыс. Климаттык жагдайлар, аумак-тардыц элеуметтiк-экономикалык дамуыныц келешегi, элеуметпк-мэдени жагдайлар халыктыц кешi-кон козгалысыныц непзп географиялык факторлары болып табылады.
2. Шыгыс Казахстан облысындагы ецiраралык кеш>кон кiретiн жэне шыгатын кешi-кон агын-дарыныц курылымында шешушi орын алады, карастырылып отырган кезецде оныц каркындылыгы артты, бiрак елден тыс жерлерге жбершген халыктыц кешi-коншыFыны туракты жогары (3 мыц -4 мыц адам).
3. Шыгыс Казакстан облысы халкыныц агынын курайтын аймактардыц географиясы Павлодар, Караганды облыстары жэне соцгы жылдары мемлекеттiк багдарламаныц жYзеге асырылуына бай-ланысты оцтYCтiк аймактардан: Алматы, ТYркiстан, Жамбыл, Кызылорда облыстарынан турады.
4. Шыгыс Казакстан облысынан халыктыц туракты агымын курайтын негiзгi кешi-конFа НурСултан мен Алматы калаларына кешу жатады. (2018 жылы терiс кешi-кон сальдосы 4,5 мыц адамды курады).
5. Эщраралык кешi-кон Шыгыс Казахстан облысыныц адами элеуетiнiц сапалык сипаттама-ларына терю эсер етедi: бул аймакта ецбекке кабшетп жастагы негурлым белсендi, бiлiмдi халык жогалуда.
ЭДЕБИЕТ
[1] Рыбаковский Л.Л. Миграция населения (теоретические проблемы). - М.: ИСПИ РАН, 2003. - 238 с.
[2] Казахстан Республикасы Статистика комитетшщ ресми интернет-ресурсы: URL: http: //stat.gov.kz (2019 жылгы 15 шiлдеде кол жетшзшген).
[3] Ravenstein E.G. Migration Laws // Journal of the Royal Statistical Society. - 1985. - N 46. - P. 167-235.
[4] Казахстан Республикасыныц норматив™ кукыктык актшершщ акпаратт^1к-к¥к^1кт^1к ЖYЙесi URL: http://adilet.zan.kz/ Казахстан Республикасынщ 2017-2021 жылдарга арналган кеш-кон саясатынщ тужырымдамасын бекiту туралы. Казахстан Республикасы Yкiметiнiн 2017 жылгы 29 к;ыркYЙектегi № 602 каулысы (етiнiш беру KYнi 01/30/2020).
[5] Стратегия 2050 ресми интернет-ресурсы. URL: https://strategy2050.kz (кол жетiмдi 30 ккацтар, 2020).
[6] Нэтижелi жумыспен ккамтуды жэне жаппай кэсiпкерлiктi дамытудыщ 2017-2021 жылдарга арналган мемлекеттiк багдарламасын бекпу туралы. // Казакстандык тындыщ. № 223 (28852).
[7] Ресми Интернет-ресурс Шыгыс Казахстан облысыныц Кэсшкерлж жэне сауда басккармасы URL мекен-жайы: http://upt.pavlodar.gov.kz (етiнiш беру KYнi 6 аккпан, 2020).
REFERENCES
[1] Rybakovsky LL Population migration (theoretical problems). M.: ISPI RAS, 2003. 238 p. (in Russ.).
[2] Official website of the Statistics Committee of the Republic of Kazakhstan: URL: http: //stat.gov.kz (application date July 15, 2019) (in Kaz.).
[3] Ravenstein E.G. Migration Laws // Journal of the Royal Statistical Society. 1885. N 46. P. 167-235.
[4] Information and legal system of regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan URL: http://adilet.zan.kz/ On approval of the Concept of migration policy of the Republic of Kazakhstan for 2017-2021. Resolution by Government of the Republic of Kazakhstan No. 602 of September 29, 2017 (application date 01/30/2020) (in Kaz.).
[5] Strategy 2050 is an official website. URL: https://strategy2050.kz (application date January 30, 2020) (in Kaz.).
[6] On approval of the State Program for Effective Employment and Mass Entrepreneurship Development for 2017-2021. Labor // Kazakhstanskaya Pravda. № 223 (28852) (in Kaz.).
[7] Official Internet resource of the Department of Entrepreneurship and Trade of the East Kazakhstan region URL: http://upt.pavlodar.gov.kz (signed, February 6, 2020) (in Kaz.).
Ш. К. Шынгысбаева1, А. А. Саипов2
1PhD докторант кафедры физической и экономической географии (Евразийский национальный университет им. Л. Н. Гумилева, Нур-Султан, Казахстан)
2Д.п.н., профессор кафедры физической и экономической географии) (Евразийский национальный университет им. Л. Н. Гумилева, Нур-Султан, Казахстан)
ГЕОГРАФИЯ МЕЖРЕГИОНАЛЬНЫХ МИГРАЦИОННЫХ СВЯЗЕЙ ВОСТОЧНО-КАЗАХСТАНСКОЙ ОБЛАСТИ
Аннотация. Рассматриваются современные тенденции миграционной ситуации в Восточно-Казахстанской области. В связи с увеличением доли межрегиональных миграционных потоков мы оценили интен -сивность миграционных связей с использованием метода расчета коэффициента интенсивности межрегиональных миграционных связей (АКБИК). Проведено сравнительное описание расчетов, выполненных в 20082010 и 2017-2019 годах. Проанализирована география межрегиональных миграционных отношений, выявлены постоянные миграционные потоки населения из Павлодарской области и Южного региона Казахстана в Восточно-Казахстанскую область, отток населения в столичный регион.
Ключевые слова: миграция, коэффициент интенсивности межрегиональных миграционных связей, коэффициент миграционного оборота, коэффициент миграционного прироста, факторы миграции.
S. K. Shyngysbaeva1, A. A. Saipov2
1PhD doctoral student at the Department of Physical and Economic Geography (Eurasian National University named after L. N. Gumilyov, Nur-Sultan, Kazakhstan)
2D.p.s., Professor of the Department of Physical and Economic Geography (Eurasian National University named after L. N. Gumilyov, Nur-Sultan, Kazakhstan)
GEOGRAPHY OF INTER-REGIONAL MIGRATION RELATIONS OF EASTERN KAZAKHSTAN REGION
Abstract. The article discusses the current trends in the migration situation in the East Kazakhstan region. Due to the increase in the share of interregional migration flows, we assessed the intensity of migration links using the method of calculating the intensity coefficient of interregional migration links (AKBIK). A comparative description of the calculations obtained in 2008-2010 and 2017-2019 was made. The geography of interregional migration relations was analyzed, the constant migration flows of the population from Pavlodar region and the southern region of Kazakhstan to the East Kazakhstan region, the outflow of the population to the capital region were identified.
Keywords: migration, the coefficient of intensity of interregional migration links, the coefficient of migration turnover, the coefficient of migration growth, migration factors.
