Научная статья на тему 'ШЕШЕН ШЫҒАРМАШЫЛЫҒЫНЫҢ КӨРКЕМДІК БЕЙНЕЛЕУ ҚҰРАЛДАРЫ'

ШЕШЕН ШЫҒАРМАШЫЛЫҒЫНЫҢ КӨРКЕМДІК БЕЙНЕЛЕУ ҚҰРАЛДАРЫ Текст научной статьи по специальности «Искусствоведение»

42
11
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
шешен / теңеу / эпитет / метафора / троп / говорящий / уравнение / эпитет / метафора / троп.

Аннотация научной статьи по искусствоведению, автор научной работы — Н. А. Жарасбаев

Қазақ шешендік ӛнерінде стиль түзуші кӛркемдік тәсілдің бірі екі нәрсенің ұқсастығын баса кӛрсетіп, бір құбылысты екінші бір құбылысқа теңеп айту екені белгілі

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Известно, что одним из стилевых приемов в казахском ораторском искусстве является подчеркивание сходства двух вещей и отождествление одного явления с другим

Текст научной работы на тему «ШЕШЕН ШЫҒАРМАШЫЛЫҒЫНЫҢ КӨРКЕМДІК БЕЙНЕЛЕУ ҚҰРАЛДАРЫ»

ШЕШЕН ШЫГАРМАШЫЛЫГЫНЫЦ КЭРКЕМД1К БЕЙНЕЛЕУ

К¥РАЛДАРЫ

Н. А. Жарасбаев

Ташкент облысы Шыршык мемлекеттiк педагогика институты окытушысы.

АННОТАЦИЯ

Казак шешендiк енершде стиль тYзушi кeркемдiк тэсшдщ бiрi екi нэрсенщ ^ксастыгын баса керсетш, бiр к^былысты екiншi бiр к^былыска тецеп айту екенi белгiлi.

Кштт сездер: шешен, тецеу, эпитет,метафора, троп

АННОТАЦИЯ

Известно, что одним из стилевых приемов в казахском ораторском искусстве является подчеркивание сходства двух вещей и отождествление одного явления с другим.

Ключевые слова: говорящий, уравнение, эпитет, метафора, троп.

It is known that one of the stylistic devices in Kazakh oratory is emphasizing the similarity of two things and identifying one phenomenon with another.

Keywords: speaker, equation, epithet, metaphor, trope.

Казак шешендш енершде стиль тYзушi керкемдж тэсшдщ 6ipi ею нэрсенщ ^ксастыгын баса керсетш, 6ip к^былысты екiншi 6ip к^былыска тецеп айту екеш белгш Салыстыру, тецеу, эпитет к^былыстардыц белгш 6ip сипаттарын барынша айкындап, даралап керсетуге мYмкiншiлiк бередi. Сондыктан тецеу, эпитет тэсшн пайдаланбай сейлейтш шешен жок Шешендердiц езара ыргаскан, арбаскан айтыстарында сез аркылы белгш заттар, накты к^былыстар гана емес, абстрактылы ойлар, кYPделi ^гымдар жэне олардыц тууына негiз болган окигалар сарыны тецеудiц тууына себепшi болды. Эмiрде болган, мысалга айналып кеткен окигалар даудыц басы болган жаймен салыстырылып, нэтижесшде тыцдаушы ж^ртты белгш бiр пiкiрге ^йыту тэсш казак шешендершщ шыгармашылык тэжiрибесшде кец колданылады. Оныц жаркын бiр Yлгiсiн «Торайгырдыц к^н

ABSTRACT

берушен» керуге болады. Торайгыр тYн жамылып келген

May, 2022

SapmMTammnapgaH ^minKm aHmpmn KanraHga, HaH3acm Ysnu xaHHmR 6ipeyiHe Karrm THce KepeK. BapmMTamm cogaH ^aH Tancmpagm. GnreH agaM Ysnu xaHHmR 6ip Kagipni TeneRriTi eKeH. Ysnu xaH KaHTmc Sonmn, ac SepreHge, acKa enMeH 6ipre Topaftrmp ga Sapagm. Ysnu xaHHmR opHmHga oTmpraH ASaHginga xaH Topaftrmpra TycnanMeH eTKeH oKuraHm ecKe canagm. CoHga Topanrmp ASaHginga xaHFa naftraMSapnap TapuxmHaH Myca naftraMSapgmR SacmHaH eTKeH ^aftgm Mmcangaftgm. KygaftMeH eKi apaga SonraH Tingecyge Myca e3iHiR ^epgiR KeRiHge TypraHmH, ^epgiR TapmHga ^ygaftgmR TypraHmH aHTagm. ^ygaft MyHmR Msmcm cyparaHga, Myca: «Pac, oh ceri3 mhr ranaMgm ^apaTmn, MeHi ^OKTaH 6ap KmnraH KygaftmM ceH SoncaR, ceHgefi KygafimM 6ap eKeH. OnaH Sonca MeH ^epgiR KeRiHge TypMaH, KiM Typagm? MeHiR ceHgefi KygaHmM 6ap SonraHm ymiH, ^epgi« KeRiHge TypaMmH. CeHiR ap ^armRga cyfteHeTyrmH KygaHmR ®ok, ^epgiR TapmHga TypraHmR con eMec ne?» CoHga Kygaft afiTKaH eKeH: «Pac aHTacmR KynmM. Ce3iR -xaK ce3!» Con afiTKaHgafi, ceHgefi TepeM 6ap, He KaMmM 6ap, TaKcmp?!» - gereHge, ASaHginga xaH: «Pac aHTacmR, TopaHrmpmM, ®:eTi SacTaTKaH «Torm3mR» 6i3geH SoncmH!» - gemi [1,1636.]. Ocmnaftma, epgiR KyHm eKi aym3 ce36eH SiTegi. Byn ceKingi cTuntgiK Tscin epTe gsyip merneHgepimH, TS^ipuSecmge ge SonraH. ApucTOTenb e3iHiR «PuTopHKacmHga» MyHmR SipHeme MmcangapmH KenTipreH [2,1956.]. fflemeH Syn Tscingi gay Sacm Sonmn oTmpraH oKura SoHmHma Senrini Sip Ty^mipmc ^acayra Ka^eni anrmmapT, gsfieKTeMe peTiHge naHganaHagm. Ka3aK memeHgepiHiR mmrapMammnmrmHga ^ui Ke3geceTiH Tscin - memeHgepre sp Typni MaKcaTneH cypaK Sepy. MmHa Sip memeHgiK ce3ge ^acm ceKceHre KenreH ^eTec Sure, spSip oh ^mngm Sip SenecKe KoHraHga, He Hspcere TeRep egiRi3? - gereH cypaK KoHmnTm. CoHgarm ^eTec SugiR TeReynepi:

MeH oh ^acmMga acmK oHHagmM, Km3mrmHa ToHMagmM, KaTap SananapgmR acmrmH yrmn KoHMagmM;

^umpMara KengiM, SoHra ®£Tin SoHnagmM, oHga ga SananmKTm KoHMagmM; ^umpMa SecKe ^eiriM, ®&Kcm icKe cyftrngiM, ®;aMaH icKe KyftrngiM, SapmMgm SoHra KHiHgiM. Cyny Km3 KeniHmeK Sonca, coraH myHingiM;

OTm3ra KengiM, Km3mn anTafim TynKi SongmM, KmpaH SypKiTKe angmpMagmM, KyMafi Ta3mra mangmpMagmM, KaTap-KypSmMHmR KeRiniH KangmpMagmM;

KmpmKKa ^eniM, aprmMaKTaH aRKmngagmM, Tay KmpaHgaH maRKmngagmM, aK anMacTaH ^apK^mgagmM, gapuagaH capKmngagmM;

Enyre KengiM, SuiK Sip Kapa TeSeHiR SacmHa mmKTmM, angm-apTmMgm Teric KepgiM, SipaK KaH ^arm anmc, KaH ^arm

^aK^iH eKeHiH Sine anMagmM;

May, 2022

Алпыска жеттiм, алты тарау жолга кездестiм, кайсысына тYсудi бiлмей дагдарыска ушырадым;

Жетпiске келдiм, жецiлгенiмдi б!вдм, билiктi бала-шагага бердiм, айтканына кeндiм, жетегiне ердiм; Тап осы куш сексендемш алдым терец куз, артым биiк жар, сол жагым - су, оц жагым - от. Крапай карай козгалсам да маган тiршiлiк емес - ау.

Шешен eмiрден кeрген-бiлгенiн, тYЙгенiн адамныц эр он жас есейгенше балама ретшде алып тецейдi. Бул шешендерге гана тэн тецеулж тэсiл. Ал сез децгешндеп тецеу, эпитет - аса утымды, жецiл тэсiл. Троптыц курдел^ тосын тYрлерi секiлдi ойга, кабылдауга салмак тудырмайды, тыцдаушыга бiрден жетед^ ойга оцай конады. Бул тэсшдщ жш кездесетiнi соншалык, оны шешендж енер жYЙесiнде шешеннiц жеке стилш тYзушi фактор кызметiн аткарады деп айтуымызга болады. Сондыктан да бiз тецеудiц шешеннiц жеке стилiн тYзушi кызметiн троп-кубылту тYрлерiнiц кызметшен белек карастырамыз. Екiншi жагынан, булар, Аристотель айткандай, тектес, бiрiнен-бiрi туындап жатканмен [2, 236б.], тецеудiц элi де метафора еместiгiн эдебиеттанушылар айтып та жYр. Тецеу мен эпитетте сез магынасы ауысып, eзгермейдi, ею кубылыс бiр-бiрiне толык баланбайды, белгш бiр касиеттерi, белгiлерi гана салыстырылады, айкындалады. Эр шешеннiц eзiндiк шыгармашыльщ машыгынан, дагдысынан туындайтын туракты шешендж тецеулер мен эпитеттер болады.

Ал тецеудщ eзiнiц табигаты мен ерекшелтне жалпы шолу жасар болсак, казак эдебиеттануыныц кешбасшысы А.Байтурсынов тецеу хакында «Керштеу нэрсенi айыра кeрсетiп, айкын шыгаруга жараганмен, нэрсенiц бiрнесiн CYгiреттеп керсетуге кYшi жетпейдi. Ондай орында белгiсiздеу сипатты белгiлi сипатка, белгшздеу нэрсенi белгiлi нэрсеге тецеп, кернектеп, ашыгырак кeрсетемiз» [3, 186б]. Галым тецеудiц екi тYрiн бeлiп керсетедг эншейiн тецеу, эдейi тецеу. Шешендш сездерде булардыц екеуi де кездеседг Жалпы, тецеуде екi кубылыстыц жеке бiр касиеттерi салыстырылады. Салыстырмалы мэнде бершген магыналардыц колданыла келе турактылык сипат алуы фразеологизмдерде сакталган: тонныц iшкi бауындай, тайга тацба баскандай, тышкан алган мысыктай, кыл Yстiнде тургандай. Булар галымныц айтуынша, «тшд1 кернектеу Yшiн жумсалатын - эдей тецеулер».

Элец сeздiц теориясы ецбегшде З.Ахметов «Тецеу - екi нэрсеш, кубылысты салыстырудыц ец кеп тараган тэсiлi. Жасалу калпына карай тецеулердщ сан тYрлi болып келетiнi

Мау, 2022'

1293

SaHKanagm. Bipge TeRey eKi HspceHi TyTac anmn canmcTmpy apKmnm ^acanca, eHgi Sipge aHTmnmn oTmpraH HspceHiR Sip cunaT-SenriciH, TyciH, gmSmc-yHiH, Tarm SacKagaH ®£Ke epeKmeniriH e3re HspceMeH canmcTmpmn SeHHeney Heri3iHge Tyagm. CoHmMeH KaTap Sip HspceHi SacKa HspceMeH KHMmn-Ko3ranmcmHgarm yKcacTmKTm TipeK eTin canmcTmpy ^onmMeH ^acanraH TeReynep ge ^ui Ke3gecegi.

Bip-SipiHe Mynge ®;aHacmMm ®;ok cuaKTm KepiHeTiH eKi HspceHiR KaHgaH ga Sip KacueT SenrinepiHeH, He KuMmn e3reminiriHeH yKcacTmK, ^aKtrngmK Taymn, TeRecTipyre SonaTmHmH aTan aHTa KeTy Ka^eT. ByraH TeReygi sgeSueire, noэзнaga SeHHeney Kypanm eTin naHganaHygmR meKci3 SaH MyMKiHgiri Sap eKeHi aHKmHganagm» [4, 17S]. FanmMHmR ocm ce3iH Ha3apra ana oTmpmn, KepKeM Tinge TeRey -gaH, -ma ^ypHaKTapmMeH, cuaKTm, Tspi3gi, SeHHe, TeR ce3gepiHiR TipKeciMeH ®;acanaTmHmH ecKepceK, memeHgiK ce3gepge MyHgaH TeReynep KenTen Ke3gecegi.

An «TypaKTm TeReynep ce3giriHge»: «TeRey gereHiMi3 - yKcac, opTaK SenrinepgiR Heri3iHge Sip 3arrm eKiHmi 3aTKa canmcTmpy apKmnm cunaTTanymm HspceHiR SeHHeniniK, KepKeMgiK, эмoцнoнangm-экcnpeccнвтiк canacmH KymeHTeTiH, con HspceHi ®&Ra KmpmHaH, noэтнкanmк KmpmHaH TaHmTaTmH spi cranbgiK Tscin, spi TaHmM Kypanm» [5, 387S], - gereH aHmKTaMa SepinreH. ^eMeK, TeReH aHTy sgiciH spi cTuntgiK Tscin, spi TaHmM Kypanm peTiHge TaHuTmH SoncaK, memeHgep ymiH Syn aca eHiMgi ge yTmMgm Tscin SonraHm aHmK.

Mmcangap apKmnm e3 oHmMm3gm gsHeKTep SoncaK, memeHgiK ce3gep sneMiHge MyHgaH KepKeMgiK TeReynepgiR TyTac Sip Ka3mHacmH TaSyra Sonagm.

BeKeH SugiR CmpmMra SepreH SaTacm: ApKaR Kapa HapgaH ^aymp SoncmH, MiHe3iR Kapa ^epgeH aymp SoncmH, - geHgi [6, 50 S.]

BaTa TypiHge KenreH Syn acTapnm ga MsHgi memeHgiK ce3ge -gaH, -geH apKmnm agaM SoHmHgarm MiHe3 SeH KacueTTi HapgmR Te3iMginiriHe ^sHe Kapa ^epgiR aympnmrmHa TeRen, KeRneHinginiKKe yHgeHgi. AnramKm ^onga, HapgmR Te3iMginiKneH xanKmRa Km3MeT eT gece, Keneci ^onga, canMaKTm Son, ^epgiR SspiH KeTepeTiH cuaKTm, ceHge Te3iMgi Son gen acTapnan TeReHgi. ByHgarm TeReygiR acTapm KanmR.

-^aH, -geH ^ypHarm apKmnm ^acanaTmH Tarm Sip TypiHe Ha3ap aygapaHmK: ^aKcm Kici aKmnmMeH Tsyip Sonagm, MiHe3i KopracmHgaH aymp Sonagm, ^ynarm eceKTi ecTiMeHTiH caymp Sonagm,

May, 2022

Кедейдiц жалгыз керiндей Куйрыгы шолак, аркасы жауыр болады. «MiHe3i коргасындай», «кедейдщ жалгыз кершдей» деп алсак та, эдeмi тецеу жасалып тур. Бул юмге айтылган тецеу, неге айтылган тецеу?... Бул жаксы адамга бeрiлгeн мiнeздeу. Сондыктан да тек -дай, -дей-мен жасалган тeцeудi тeрiп алсак, тeцeудiц мэш элшрейдг Жаксы кiсi кандай тецеуге лайык. Шешен тiлiмeн айтканда - акылды, сабырлы, салмакты, есекке eрмeйтiн салихалы, кeлбeттi, халыкты соцынан ерте алатын азамат болуга тиiс. Шeшeндiк сездердеп тецеулер тек салыстырумен гана шектелмейдг Оныц шешен сезiнiц мазмуны мен шшшшщ тутастыгына да катысы бар. Сонда гана шешендж стильдeгi тецеу бола алады. Мына бiр шешендж сезге назар аударайык:

Бак-дэулет келер болса, Отыцныц басы уйым болар, Yйiц кYндe мейман - жиыр болар. Кeдeйлiк келер болса, Бута тYбi Yйiц болар, Кeдeйлiккe карсы тур, Келетугын керiнбeй. Бiр мшсе иыгыцнан тYCпeйдi, Кайнаткан кара жeлiмдeй.

Шешен сезiнiц басында бак-дэулет туралы сез козгайды да, оны кедейлшпен салыстыра баяндайды. Екeуiн салыстыра отырып, кeдeйлiктiц жолынан сактандырады. Оган кез жетюзу Yшiн тыцдарманына кeдeйлiкпeн жeлiмдi катар тецеп сурeттeйдi. Бул шешендш сездeгi тeцeудi сездiц корытпасы ретшде кабылдауымызга болады. Шешен шынайы емiрдeн жиган тэжiрибeсiн бак-дэулетпен кeдeйлiктiц образы ретшде алып тeцeйдi. Мына бiр шeшeндiк сезден де мазмун мен шшш бiрлiгiн керeмiз: Жаксы туган жiгiттi, Жаным десе жарасар. Жаксы ул туган катынды, Ханым десе жарасар. Жаксы туган жттке БYкiл eлi таласар Жаман туган жтттер Кара жолда адасар. Шешен алгашкы терт жолда «жаным» мен «ханымга» тецесер жiгiт пен катынды айтады. Акикат, шындык. Тецеуге турар жагдай. Ал кeлeсi терт жолда соны дэлeлдeйдi. Шешен езi таныган акикат емiрдeн жинаган шынайы дYниeлeрiн осылай тeцeйдi.

Жогарыдагы мысалдардагы -дай, -дей аркылы тецеу жасаудыц релi мен мазмуны тYрлiшe сипат алады. Бiрiндe

May, 2022

acTapnaH ®£TKi3y ymiH KongaHmnca, eHgi Sipge cypeTTey ymiH, Tarm Sipge scepgi KymeHTy ymiH KongaHmnagm.

Tarm Sip memeHgiK ce3gepgeri TeReyre Ha3ap aygapcaK, MyHga ce3 KongaHmcmHgarm gsngiKKe Ke3 ®:eTKi3eMi3:

0Keci enreH - acKap Taym KynaraHMeH TeR, fflemeci enreH - arap Synarm cyanraHMeH TeR,

Aracm enreH - KaHaTm KaftmpmnraHMeH TeR, Baympm enreH - eT Saympm e3inreHMeH TeR.

KongaHy gsngiri TyprmcmHaH TeRgeci ^ok TaMama TeReynep, sKe acKap Tayra, meme arap SynaKKa, ara KaHaTKa, Saymp Ka^erriniKKe TeRenreH. BygaH apTmK gsngiK, TanKmpnmK SonMac. OcmHmR SacmH SipiKTipin, opTaK MarmHa Sepin TypraH «TeR» ce3i. Ocm ce3SeH sKe, meme, ara, SaympgaH aHmpmnygmR KaHgaH SonaTmHm oSpa3gm Typge oHra Ko3ray canmn, ocm yrmMgapgmR acKaK, SuiK Tynra eKeHgiriH gsnengen TypraHgaH.

Ka3aK memeHgepiHiR mmrapMammnmrmHga ce3giR эмoцнanmк scepiH KymeHTy ymiH - ma, - me ^ypHarm apKmnm ga TeRey ^acay gscTypre aHHanraH crank Typi.

ToraHra SyKKaH TaHagaH, ^aH-^armHa KapaMaH, ^ananaKma ^annuMaH, KapaKycma KanKuMaH, ^oncm3 ®:epre ®;aHacnaH,

Typ, opHmMgm Sep, TanTaHMaH, - genTi [7, 54 S.] AcaySaH memeH e3 ^onmH SinMereH TineHmi Sure. TeRey Ka3aK yrmMmHa eTeHe ^aKtiH KyHgeniKTi Kepin ^ypreH TaHara canmcTmpmnmn, apTmHma Ka3aK yrmMmHga Hamap ^armMeH TaHmnraH KycTapra MeR3ey apKmnm ^acanagm. fflemeHgiK eHepge Ke3geceTiH TeReygiR Keneci Typi - ^oSaMeH TeRey. TaMama anramKm my cuaKTm, KyaHmmKa KeTepreH cy cuaKTm. ffly Kmnmn aaK ^armH mepMeHge rmn, Bonagm Tinen imKeH y cuaKTm [7, 127 S.]

KeSeH SugiR TeReynepi ^oSaMeH aHTmnmn, «cuaKTm» ce3i apKmnm cypeTTenreH. Keneci Sip memeHgiK ce3ge, ^uKaHSaH geHTiH gynaTTmR Sengi Kicici:

- Hs, BenTipiK, ceHi ocm ^ypT «cmHmm, cmHmm» genMaKTaHgm. CoHga He aHTacmRe3iR, Teri? CmHarmm SoncaR,

MmHaMeHicmHamm, KaHe! - genTi.

May, 2022

- Сенщ колыцдагы байлыгыца, койныцдагы кутыца, бакытыца таласым жок, бай-еке, - депт Белтiрiк, - кояр кiнэм да жок. Сол бакыт, байлык кут бiткeндeй сикыц бар ма? Басыц бакырдай, бeтiц такырдай, кэрi бураныц бутындай бултиып турган уртыц мынау. Аузыц болса олак кiсi шапкан итаяктай. Мурныцныц сарт аягында CYЙрeтiлiп жYрiп тозган жаман кебютен айырмасы бар ма? Кшнщ сенен аскан шартыгы бар ма? Осы айткандарымныц артыгы бар ма? - депт [8,27б]. Шешен утымды да уткыр сездeрiмeн образдап, керкем шешендш тeцeулeрiн -да, -де журнагымен нактылап отырады да осы тецеулердщ шын мэнiсiндe дэл солай екендтн «айырмасы бар ма», - деп езше макулдатады. Бул да тек шешенге тэн тецеу жасаудагы стильдш eрeкшeлiк. Шешен алдымен тыцдаушысына Диканбайдыц шындыгында бай болуымен катар кут, бак конган адам eкeнiн, оны дэл казiргi жагдайы дэлeлдeйтiндiгiн сез ете отырып, дегенмен соган лайык сикыныц жоктыгын езiнe сурак етш койып, тыцдаушысын елец eткiзiп, назарын езiнe аударады. Содан барып, «осы айтканымныц артыгы бар ма?» деп макулдатады. Оны тыцдаушыларга уйып тыцдап, шындыгында солай eкeнiнe сeнiп отырады. Ал карсы жактан жакын арада жауап болмагандыктан, шeшeннiц сезбен салган сурeтi Диканбай тэн рeтiндe калыптасып, уакыт еткен соц ел сол тeцeулeрдi жатка айтатын болады. Шешен сезшщ стилi айкын. Бул жерде бiз мынаны eскeруiмiз керек: стильдщ айк^1ндыгы карабайырлыкка урындырмауы шарт. Шешеннщ стилi айкын бола тура, тыцдаушыларын езiнiц ерекше болмысымен CYЙсiндiруi, тацдандыруы кажет. Журт езiн CYЙсiндiргeн, тацдандырган сезге илануга, соган кенуге бешм болып турады.

Екi тYрлi кубылысты немесе олардыц бeлгiлi бiр ерекше сипаттарын бiрбiрiнe тeцeстiрe отырып, белгш бiр сипаттыц эрiн ерекше ашып айтуды эрi стильдiк тэсiл, эрi таным куралы рeтiндe таныган дурыс. Шешендер Yшiн бул ойды айкындап, терецдете тYсудiц, кубылыстыц мэнiнe мэн косып, керкiнe керiк косудыц, сейтш сездiц мазмунын нэрлeндiрiп, пiшiнiн эрлeндiрудiц аса енiмдi де утымды тэсш болганы анык.

Казак шeшeндeрiнiц шыгармашыльщ даралыгын айк^1ндайтын керкeмдiк бейнелеу куралдарыныц катарында тiлдiк куралдар дeцгeйiндeгi жэне окигалар децгешндеп астары калыц тецеулер тобын кeздeстiругe болады. ¥лгайган, тутаскан тецеулер тYрiн кeздeстiругe болады. Шешендш сездeрдiц бiрiндe тецеу бeлгiлi бiр ойды астарлы калыпта жeткiзу Yшiн, eндi бiрдe кубылыстыц бeйнeлiлiгiн, кернекшгш арттыру

максатында пайдаланылады, тагы бiрдe сездiц эмоциялык

May, 2022

scepiH KymeHTy ymiH KongaHmnaTmHgmrmH ^orapmgarm MmcangapgaH Ke3 ®;eTKi3giK.

fflemeHgiK ce3 sneMiHge aca ^ui Ke3geceTiH KepKeMgiK TscingiR Sipi - eKi HspceHiR yKcacTmrmH Saca KepceTin, canmcTmpmn TeRen aHTy eKeHgiriHe Ke3 ®;eTKi3giK. TeReH ceHneMeHTiH memeH ®;ok eKeH. Ka3aK memeHgepiHiR mmrapMammnmrmHga TeRey aca yTmMgm KongaHmnagm. Byn TscingiR ^m Ke3geceTiHi coHmanmK, memeHgiK ce3gep crammR aHKmH Senrici peTiHge Senin, sp memeHHiR e3iHgiK TeRey gargmcmHaH TymHgaHTmH memeHgiK TeReynepi SonaTmHmH ^sHe con Sip memeHHiR cTungiK TsciniHe aHHanaTmHmHa Ke3 ®;eTKi3giK.

REFERENCES

1 Ka3aK sgeSueTiHiR Tapuxm. Oh ToMgmK. - Ill tom. AnTmH Opga gsyipi MeH Ka3aK xaHgmrm TycmHgarm sgeSueT. - AnMaTm: Ka3aKpapaT, 2008. - 462- 475 SS.

2 ApucTOTent. Пoэтнкa. PmopuKa. O gyme. - M.: Mup KHuru, 2009. - 400 c.

3 BaHTypcmHynm A. fflmrapManapm. - AnMaTm: ^a3ymm, 1989. - 320 S.

4 AxMeToB 3. OneR ce3giR Teopuacm. - AnMaTm, MeKTen, 1973.- 26 S.

5 KpRmpoB t. TypaKTm TeReynep ce3giri. - AnMaTm, Apmc, 2007.- 96 S.

6 En ay3mHaH. fflemeHgiK ce3gep, aKmHgmK TonraMgap, aRm3 sRriMenep. //KypacTmpraHgap: AgaMSaeB B., ^apKtfflSeKoBa T. - AnMaTm, 1998.- 100S

7 Bunep ce3i. - AnMaTm: ^anmH, 1992.- 78 S.

8 OnMeHynm B. fflemeHgiK ce3gep / KypacTmpraH, TycirnKTeMecm ^a3raH ^.^sgeSaeB. - AnMaTm, 1991.- 100 S.

May, 2022

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.