Научная статья на тему 'ГЕНДЕРЛІК САЯСАТ ҚОҒАМДЫҚ САНАНЫ ҚАЛАЙ ӨЗГЕРТЕДІ?'

ГЕНДЕРЛІК САЯСАТ ҚОҒАМДЫҚ САНАНЫ ҚАЛАЙ ӨЗГЕРТЕДІ? Текст научной статьи по специальности «СМИ (медиа) и массовые коммуникации»

52
18
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
gender policy / Kazakhstan / development / women / gender / globalization / society / government / individuals / gender roles

Аннотация научной статьи по СМИ (медиа) и массовым коммуникациям, автор научной работы — Begalina Dilbar Bostandykovna, Kospanova Anel Erjanovna

It is vitally important to establish the gender policy and use the knowledge and strength of women in solving economic questions of Kazakhstan for avoiding the danger of globalization, demographic imbalance, social unsteadiness, crisis of values of the civilization and so on. The project aims to show that introduction of gender policy on the proper level changes the consciousness of society and brings the profit to the development of Kazakhstan. In order to achieve this goal the meaning of the ‘gender policy’ and ‘gender’ was uncovered; the questionnaire and interview with an expert were held. You can find clear definition of the role of women in the modern life and the comparison of statistical index of gender policy in Kazakhstan with 30 developed countries of the world. All materials were systematized and the ways of solving these problems were suggested. The main features of gender policy in Kazakhstan and efficient ways of development of the equality of both genders are covered throughout the work.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «ГЕНДЕРЛІК САЯСАТ ҚОҒАМДЫҚ САНАНЫ ҚАЛАЙ ӨЗГЕРТЕДІ?»

PEDAGOGY

rEH^EPttlR CAHCAT KOFAM^MK CAHAHbl KAttAH

03rEPTEAI?

Begalina Dilbar Bostandykovna, Nazarbayev Intellectual School of Chemistry and Biology, teacher Kospanova Anel Erjanovna, Nazarbayev Intellectual School of Chemistry and Biology, student

Petropavlovsk, Kazakhstan

DOI: https://doi.org/10.31435/rsglobal_ijitss/28022019/6369

ARTICLE INFO

ABSTRACT

Received 22 December 2018 Accepted 17 February 2019 Published 28 February 2019

KEYWORDS

gender policy,

Kazakhstan,

development,

women,

gender,

globalization,

society,

government,

individuals,

gender roles.

It is vitally important to establish the gender policy and use the knowledge and strength of women in solving economic questions of Kazakhstan for avoiding the danger of globalization, demographic imbalance, social unsteadiness, crisis of values of the civilization and so on. The project aims to show that introduction of gender policy on the proper level changes the consciousness of society and brings the profit to the development of Kazakhstan. In order to achieve this goal the meaning of the 'gender policy' and 'gender' was uncovered; the questionnaire and interview with an expert were held. You can find clear definition of the role of women in the modern life and the comparison of statistical index of gender policy in Kazakhstan with 30 developed countries of the world. All materials were systematized and the ways of solving these problems were suggested. The main features of gender policy in Kazakhstan and efficient ways of development of the equality of both genders are covered throughout the work.

Citation: Begalina Dilbar Bostandykovna, Kospanova Anel Erjanovna. (2019) Genderlik Saiasat Qogamdyq Sanany Qalai Ozgertedi? International Journal of Innovative Technologies in Social Science. 2(14). doi: 10.31435/rsglobal_ijitss/28022019/6369

Copyright: © 2019 Begalina Dilbar Bostandykovna, Kospanova Anel Erjanovna. This is an open-access article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution License (CC BY). The use, distribution or reproduction in other forums is permitted, provided the original author(s) or licensor are credited and that the original publication in this journal is cited, in accordance with accepted academic practice. No use, distribution or reproduction is permitted which does not comply with these terms.

3epireyiMi3girç 03eKminui ^ahaHgaHy 3aMaHbiHbirç rçayin-rçaTepnepimrç angbiH any y™h eniMi3ge reHgepniK TerçgiKTi rça^eiri gerçreMge opHaTbm, aöen agaMgapgbirç 6iniMi MeH KYffliH Ka3a^CTaHHbirç caacn ^9He экономнкanн^ MacenenepiH memyge TonbirçrçaHgbi rçongaHybm aHbi^Tay 6onbm Ta6binagbi. ^a3ipri ^ahaHgaHy MeH ^arça цн$pniк TexHonoraanap Ke3erçiHge agaM gaMybiHbirç 6acTbi enmeMi OHbirç ^biHbicTbirç, HacingiK HeMece этностн^ 6enrinepi eMec, K9ci6n K¥3ipeTi, ^ayanKepminiri MeH mbiFapMambinbirç aneyeTi.

3epTeyiMi3girç Ma^camu — reHgepniK caacanbirç «amerri gerçreMge ^YPri3inyi ^OFaMgbirç caHaHH e3repTin, Ka3arçcTaHHbirç epKeHgen gaMybma naMga 9KeneTimH KepceTy.

TeHgep MaceneciH 3epTTereH FanbiMgapgbirç erç6eKTepme CYÖeHe arapbm 3epireygirç TeopnanH^ Heri3gepiH rçapacrbipgbirç. Ka3a^CTaH Pecny6nHKacbiHbirç MeMneKeiriK 6argapnaManapw MeH e3re ge 3arçHaManbirç aKTinepiHe capamaMa ^acanbm, eniMi3ge reHgepniK caacairbirç rç^bi^Tbi^ Heri3i ^acanraHHH aHbirçTagbirç. EA^ K¥PangapbrnaH anwHraH a^naparra erçgey 6apbicbmga aHbi^ianraH npo6neManap - aMengepgirç Kenminirimrç e3 rç^biKrapbm Tonbirç 6inMeyi, onapgbirç reHgepniK ^9He rç^bi^Tbirç cayaTCbi3gbiFbi. E^n Macene cayanHaMa ^9He K^PbinbiMganMaFaH c^x6aT ^YPri3y 6apbicbmga ga ganengeHgi.

Казахстан уммет1 эйел адамдардьщ ем1рд1ц барлык салаларына белсенд катысуына жагдайлар жасауда. Казакстанда жург1з1л1п жаткан гендерлк саясат нэзк жандарга ерлермен катар ел ем1р1не тшелей катысуга кеп мумюншшктер жасайды. Елбасыныц айтуынша: <^здщ гендерлш тецщк, экономикалык жэне саяси ем1рге эйелдердщ катысуын кецейту. Бул мэселе бойынша 6i3 Еуроодактыц 14 мемлекетш басып озып, элемнщ ец дамыган 50 елшщ катарына юрдт>[1].

Дегенмен, гендерлш саясат туралы терiс тусшктердщ де калыптасуы да куннен кунге улгаюда. Бул зерттеу жумысы осы когамдык мэселенi негiзге алып, когамдык сананы жаксы жакка езгертуге багытталады.

Гендер - негiзi анатомиялык жыныста курылган, уакыт ете келе когам талабына сай езгерiп отыратын элеуметпк жыныс. "Gender" сезi агылшын тiлiнен аударганда жыныс (еркек, эйел) дегендi бiлдiредi. Ол ерлер мен эйелдердщ мшез-кулкын, олардыц арасындагы элеуметтiк карым-катынасты, олардыц элеуметпк жэне мэдени нормалары мен релдершщ айкындайтын угым. Оныц непзп тужырымдамасы гендер мен жыныс угымдары арасындагы айырмашылыкта болып табылады. Бул айырмашылыкты алгаш рет 1968 жылы американдык психоаналитик Роберт Столлер езшщ «Жыныс жэне гендер» деген ецбепнде керсеткен [2].

Гендерлiк мэселелердi зерттеуде Д. Уильям, Р. Столлер, Дж. Скотт, Т. Л. Лабутина, И. А. Школьников, Л. П. Репина сынды шетелдш галымдардыц ецбеп зор. Казакстанда да гендерлiк саясат мэселесш зерттеп, езшщ гылыми ецбектерш арнаган галымдар кеп. Соныц iшiнде Б. Х. Хасанов, Г. Г. Соловьева, С. Шакирова, М. А. бскембаева, Н. Шеденова, К.А.Тохтыбаева, Б. Кылышбаева сынды галымдар елiмiздегi гендерлiк шмнщ дамуына улкен улес косты.

Гендерлш саясат - когамдык емiрдiц барлык салаларында ерлер мен эйелдердщ тецдшне кол жеткiзуге багытталган мемлекеттiк жэне когамдык кызмет [3].

Казакстанда гендерлш саясатпен КР Президенннщ жанындагы Эйелдер iстерi жэне отбасылык-демографиялык саясат женшдеп улттык комиссия белсендi айналысады. Казахстан катысатын гендерлiк тецщк мэселелерi женшдеп келюм-шарттар тiзiмi: Эйелдердщ жагдайын жаксарту женiндегi Пекин тугырнамасы (1995 ж.); Б¥¥ Эйелдерге катысты кемспудщ барлык нысандарын жою туралы конвенциясы (1998 ж.); Эйелдердщ саяси кукыктары туралы конвенция (2000 ж.); Турмыс курган эйелдердщ азаматтыгы туралы конвенциия (2000 ж.); ДЕ¥-ныц 1951 жылгы № 100 ерлер мен эйелдердщ тец кундылыкты ецбекке тец сыйакы алуы туралы конвенциясы (2000 ж.); Эйелдерге катысты кемспудщ барлык нысандарын жою туралы конвенциясыныц Факультативтiк хаттамасы (2001 ж.).

2003 жылдыц 27 карашасында КР-ныц гендерлiк саясатыныц Тужырымдамасы бектлд^ Бул кужатта саяси емiрге эйел мен ердщ тецкукылы катысуы; эйелдер дискриминациясына карсы курес; тец дэрежеде кэсшкерлшт дамыту; эйелдердiц экономикалык тэуелшздтн камтамасыз ету; кызметтеп тецдiк; отбасыда тец жэне екi жак ушш колайлы жагдай жасау мэселелерi карастырылады [3].

Осы Тужырымдамага сай КР-ныц 2006-2016 жылдарга арналган гендерлiк тецщк Стратегиясы кабылданды. Стратегияда мемлекеттiц гендерлш саясатын iске асыруга багытталган мiндеттердi отбасылык кундылыктармен байланыста карастырган [4].

Кептеген зацнамалык кужаттардыц кабылданганына карамастан элi кунге дейiн жыныстар арасындагы тецгерiмсiздiктiц бар екенiн статистикалык мэлiметтер дэлелдейдi. КР статистика женшдеп Агентппнщ мэлiметтерi бойынша, елiмiздегi эйелдердщ айлык жалакысы ерлердiц жалакысымен салыстырганда орта есеппен 1,6 есе аз екен. Оныц шшде каржы саласында - 1,8 есе, конак уй-мейрамхана бизнесiнде жэне енеркэсiпте - 1,5 есе аз болып келед1 Мундай тецгерiмсiз катынастыц бiр себебi белгш бiр дэрежеде эйелдердiц жалакысы темен салаларда жумыс iстеуi болып табылады. Мысалы, бiлiм беру саласында 75,3%, денсаулык сактау мен элеуметтiк кызмет керсету саласында 79,2%, конак уйлер мен мейрамхана бизнесiнде 68,8% республикамыздыц нэзiк жандары кебiрек жумыс ютейпцщи дэлелденген. Ер адамдар болса, керюшше негiзiнен жалакысы жогары - мемлекетпк баскару салаларында 77,4%, курылыс саласында 82,7%, ецщрюте 69,1%, куат, газ жэне суды ецщру мен тарату саласында 60,8% кебiрек кызмет етед1 Жогарыда аталып еткен салалар жаhандану заманыныц негiзгi талаптарына жауап бере алатын салалар болып табылады. Дегенмен бiз елiмiзде эйелдердiц белсендiлiгi мулде нашар куйде деп айта алмаймыз. Казахстан Президентi жанындагы Отбасы i^^i жэне гендерлiк саясат женiндегi улттык комиссияныц мэлiметтерiне караганда, бYгiнде елiмiзде 3,5 миллионнан астам эйелдер кэсшкерлш салада кызмет етiп

^YP[5]. EniMi3ge aßen KacinKepnep caHWHWH Keöerom ^P IcKep ößengep Ассоцнацннснннц npe3Hgemi P.E. CapceM6aeBa 6onamaKrarbi gaMygwH Kenini gen 6enrinereH. Ohhh 2004 xhjh ^apw^ KepreH «Ka3a^cTaH ^oFaMbiHbiH HapbiKib тpaнc^оpмaцнacн: reHgepniK aHanu3giH TaMpu6eci» eqöermge aßen agaM icKepniri MeH ^oraMgarw 6enceHginirimH Keneci apTH^mwnw^Tapw KepceTinreH: onap e3 aм6нцнanapнн ^acwpwH ^CTaögw, cTpareruanap oßnacTwpyga ^ayanKepminiKTepi Ke6ipeK, ^apa^aT ^argaMnapwHga ^wnTbi, agaMgapMeH Te3 Tin Ta6wcagw, e3 ннтyнцнanapннa ^ui ^yriHegi, epnepre ^aparaHga aneyMeniK ^ayanKepminiKTepi ^orapw [6]. EYriHri KYHi eniMi3ge PaymaH CapceM6aeBaHWH 6acmHnHFHMeH «IcKep aßengep Аccoцнaцнacн», Po3naHa TayKHHa MeH TaMapa KaneeBaHbiH ^eTeKminiriMeH K¥^bi^opFaymw ^ypHanncTiK ^öwMgap, rYncapa TineHmueBa K¥pFaH aßengepgiH a^napairbi^ anMaTbinw^ opTanwFH, «ApyaHa» anw aßengep Kny6w, M^cwnMaH aßengepimH Hnracw, «AHanap KeHeci» eq6eK eTyge.

^a3a^CTaH kofjimwhwh K&№mTacK;aH reHgepniK TYCiHiri

3epTTey ^^mhchhhr 6acTH c^paFbrna ^ayan Ta6y Ma^caTbrnga eH angwMeH aneyMeniK cayanHaMa ^ypri3ingi. CayanHaMa ^OFaMHwq reHgepniK 6iniMiH TeKcepy YmiH ^a^eiri 7 c^pa^TaH ^¥pangw. CayanHaMaFa ^aTwcymwnap ^hhhc 6oßbmma ep MeH aßen, ^ac 6oßwHma 1430 ^ac, 31-49 ^ac, 50- geH ^OFapw, ^nrw 6oßbmma ^a3a^, opwc, e3re TonTapFa MKTenin, ap6ip Ton ^eKe 3epTTenegi. EapnbiFbi- 158 ^aTwcymw.

3epmmey ^opbimbwdbicbi: cayanHaMa c^pa^TapwHHR imiHge «Yß eH6eriMeH - yß mapyamwnwFHH ^cTan-KyTy ^emHgeri a^wcw TeneH6eßTiH ^bi3MeT (yß ^HHay, Kip ^yy, TaMa^ gaßwHgay ^aHe T.6.) Heri3iHeH KiM aßHanwcy KepeK?» gereH c^pa^a pecnoHgeirepgiH Kenminiri -«aßen agaMgap» gen ^ayan 6epgi (1-2 cypeTTep). E^n yß eH6eriMeH Heri3iHeH aßen agaMgapgwH aßHanwcyw 6i3giH ^OFaMga ^anbimac^aH yßpeHmiKTi ^aßT ^aHe yß iminiK MmgeirepgiH TeH 6eniH6eyi aßengepgi KeMciTy HbicaHgapbiHbiH 6ipi 6onwn Ta6wnaTHHWH eKiHiH 6ipi 6ine 6epMeßTiHgiriH KepceTegi.

Yü e^öesiMeH - yü mapyamunusun ycman-Kymy ^0нiндeгi a^bicbi menenöeumin %bi3Mem нeгiзiнeн KiM aünanbicy KepeK?

XbiHHOH 6oßwHma.

■ ößen agaM

Ep agaM

3ßen MeH ep TeH, geqreßge

■ ApHaßw KM3MeTKepnep

cypem.1. Epnep cypem.2. düendep

CayanHaMaMHHH Heri3ri c^pa^TapwHHH 6ipi - «reHgepniK caacaT 6oßbmma aßen agaMgap 6apnw^ cananapga epnepMeH 6ipgeß KymKe He 6ona ana Ma? - gereH c^pa^a ^ayan 6epy Ke3iHge ge ^aTbicymbinapgbiH reHgepniK cayaTCbi3gbiFbi 6aß^angw. KenminiK ^aywM reHgep MeH ^hhhc ^FHMgapwH aßwpa anMaßgw. reHgepniK TeqgiKTi opHaTygw aßen MeH ep agaMgapgwH MyMKiHgiKTepi MeH K¥^w^TapwHHH Teqgiri peTiHge eMec, onapgwH Ta6uFH ^apaTbinwcTbi^ KymTepiHiH TeH 6onyw peTiHge TyciHegi, 6ipa^ onap aßen MeH ep em^amaH Teqece anMaßTHH MyMKiHgiKTepgiH 6onaTHHHH ^MHTHn KeTegi. Mwcanw, ep agaM Ta6uFaTHHaH 3op $H3HKanw^ KymKe ue, coHgw^TaH on aywp geHe KymiH ^a^eT eTeTiH ^MbicTapgw ^a^cw aT^apagw, an aßen agaMFa Ta6uFaTWHaH Ha3iKTiK neH aHa Maxa66aTbi 6epinegi. Con ce6enTi reHgepniK TeqgiK KymTep TeHgiri eMec, ^oFaMgw^ caHa ocw aßwpMamwnw^TH Tonw^ ^FHHyw ^a^eT.

1%n

1%

ößen agaM

Ep agaM

Oßen MeH ep TeH geHreßge ApHaßw KH3MeTKepnep

Мэселеш толыкканды дэлелдеу Yшiн БА^-ка контент-анализ жасалды. БА^ куралдарынан алынган акпаратты вцдеу барысында аныкталган проблемалар - эйелдердщ квпшшпнщ ез кукыктарын толык бiлмеуi, олардыц гендерлiк жэне кукыктык сауатсыздыгы.

Бул мэселе сауалнама жэне курылымдалмаган сухбат жYргiзу барысында да дэлелдецщ. Сауалнамадан алынган деректердщ дэлдтн жетiлдiру Yшiн экспертпен курылымданбаган сухбат жYргiзiлдi. Сухбат С^О-ныц «Аналар кецесЬ> уйымыныц басшысы, "ТОМИРИС" гендерлiк бшм орталыгыныц тврагасы, Петропавл каласыныц «^алалык гендерлiк клубы» элеуметтiк жобасыныц жетекшю Смаилова КYлiмквз Кайырбайкызымен жYргiзiлдi. Сухбаттыц шынайылыгын дэлелдеу максатында сухбат берушшщ руксаты аркылы сухбат аудио жазбага жазылып, суретке тYсiрiлдi.

ЖYргiзiлген зерттеулерден келесi корытындыга келдiк, гендерлiк саясатты нэтижелi жYргiзу Yшiн когамныц гендерлш тецщк туралы сауаттылыгын арттыру кажет.

Элемдiк гендерлiк индекс кестесiндегi ^азакстан. Каирп тацда элемдегi гендерлiк саясатка бага беру Yшiн элемдiк гендерлш индекс колданылады. Эр елдегi гендерлш тецщкп негiзгi 4 критикалык салалардагы жетiстiктер бойынша багалайды[7]. Олар:

- Экономикалык саладагы катысу мен мYмкiндiктер (ер мен эйелдщ жалакысыныц катынасы, шешiм кабылдауга катысуы, жогары дэрежедеп жумыспен камтамасыз етiлуi);

- Бшм беру саласы (барлык бiлiм беру тYрлершщ екi жыныс Yшiн де колжепмдшп);

- Денсаулык сактау саласы мен емiр CYPУ узактыгы (туылу кврсеткiштерi, вмiр CYPУ децгешнщ кврсетюштер^;

- Саяси YPдiстерге катысу (билш басындагы гендерлiк вкiлеттiлiк) [8].

Бул тiзiмде Исландия, Швейцария, Финляндия сынды Скандинавия тYбеriшц елдерi квш бастап тур. Казакстан болса эзiрге жалпы 47 орынды иеленген. Елiмiз экономикалык катысу жэне мYмкiндiк бойынша 36 , бшм беру саласында 28, денсаулык сактау саласында 1, саяси вмiрдегi белсендiлiк бойынша 78 орында тур.

Сурет. 3. Казащстандыщ гендерл1к индекс матрицасы

0-ге жакындаган сайын- толык тецшздш

100- ге жакындаган сайын толык тецщк (3- сурет) [9].

Бул сызбадан 6i3 бiлiм беру жэне денсаулык сактау салаларында толык тецщктщ орнауы жакындап калса, саяси салада бул кунннщ туар уакыты элi алыс екецщпн кере аламыз. Бул- саясатка эйелдердщ белсендi катыспайтыныныц айкын дэлелi. Tirni, езiмiздiц облысты алатын болсак, С^О- ныц барлык 39 экiм орынбасарыньщ тек 7-еуi (18%), 14 эюмдш жYЙенiц баскарушыларыныц iшiнен 3 эйел (20%), аудандык маслихаттыц 182 мYшесiнiц 40-ы (21%), ауылды мекендердщ 203 эюмшщ 27- сi (13%), баскарма басшыларыныц 3- еуi (15%), баскарма басшыларыныц орынбасарларыныц 10-ы (37%) эйелдер болып табылады [10].

БYкiлэлемдiк экономикалык форумныц негiзiн калаушы жэне президент Клаус Шваб: «Эйелдер элемдегi адами капиталдыц жартысын курайды. Сол себепт кыздар мен эйелдердщ кукыктары мен бшмдерш кецейтш, олардыц кешбасшылыгы мен таланттарын элемдiк

geRreöge KongaHy - 6aceKeneciiKKe Ka6ineiri aneMHiR Heri3ri ^eTicriri neH gaMy эneмeнтi»-, gereH eKeH. Eyn ce3gep mwHHMeH ge 6yKin aneMge en gaMywHa KenreHge Macene aöengepgiR Ke3 KenreH canaga 6enceHginiriH apTTwpyra Kenin TipeneTrnrn KepceTegi. CoHHMeH Koca, reHgepniK caacaTra Ka^erii geRreöge ^ypri3eTm - A^ffl, fflвeцнa, OHHnaHgna, KaHaga, Eenbraa, flaHHa ^aHe t.6. aneMHiR ^orapw ^aHe TypaKTw gaMwraH engepi 6onwn Ta6wnagw. Con ce6enTi Ka3aKciaHga ga reHgepniK caacarraR Kadern geRreöge opHayw eniMi3giR gaMHFaH 30 engiR KaTapwHa KipyiH ^wngaMgaTaTHHHHa ceHiMgi 6ona anaMH3.

Ka3a^CTaH icKep aöengep KaywMgacTHFHHHR TepaÖHMH PaymaH CapceM6aeBaHwR niKipiHme, 6i3giR engeri aöengepgi ym Ton^a 6enin KapacTwpyFa 6onagw eKeH. EipiHmi TonTa ynTTHK gaciypgi 6epiK ycTaÖTHH aHanap Typagw. Onap ymiH OT6acwnw^ ^aFgaögaFw canT-caHa, gaciypgi 6epiK ycTan, e3gepiH «omaKTw caKTaymw» peTiHge KepceTy 6acTH opwHga Typagw. Onap ymiH Kyöey - OT6acwHHR acwpaymwcw. Eyn Ton eKingepimR Ke6icirnR ^OFapw 6iniMi ^ok. Onap Ken ^aFgaöga aywngw^ ^epnepge Typagw. EKiHmi TonTH opTa ^aHe erge ^acTaFH aHanap KypaMgw. Onap ^aRa KoFaMgwK $opмaцнaFa eKneni, eÖTKern Hapw^TH^ KaTHHacTapgwq Kenyi 6yn TonTaFwnapgw ^yMwccw3 KangwpFaH. EKiHmi TonTaFwnap TeMeH ^ana^w anwn ^yMwc icTereHHeH repi, MeMneKeTTiK ^apgeMa^i anFaHgw Tayip Kepegi. Eyn Ton^a ^aTaTwHgap ^ocwMma 6iniM anwn, KaÖTa gaapnw^TaH eTygiR 6onamaFw ^ok gen oMnaMgbi. YmiHmi Ton^a ^aTaTwHgap ^oFapw ^ana^w 6epeTiH ^epnepge ^angaHwn ^yMwc icTeÖTiHgep. Eyn TonTaFwnap - ^ac ^aHe opTa ^acTaFw aöengep. Onap - нapнктнц ^wp-cwpwH 6ineTiH, coFaH opaö apHaöw 6iniM anFaHgap. Eyn KaTeropnaFa ^aTa^m aHanap MeH apynap KoFaMgaFw oT6acwnwK эneyмeттiк-экoнoмнкanнк ^aFgaögwR e3iHe Karac™ 6onwn TypFaHwH aM^rn aRFapFaH ^aHgap. OnapgwR imiHge caacn KapbepacwH 6nniKTeH i3geÖTiH ^aciap Ken. YmiHmi Torn^iR ^ocwMma 6eniriH KypaÖTwHgap -KacinKep aöengep. OnapgwR 6acTw Mascara - HapwK зaцgнnнктapннaн KanMay ^aHe onap ocw Kaci6i ymiH FaHa eMip cypegi. Onap ymiH oT6acw eKiHmi peTKe Kanagw. MiHe, 6i3 ocw 3 Ton eKingepiH 6ip apHaFa ToFwcTwpFaHga FaHa reHgepniK caacaria 6ip Hara^ere ^eTeMi3.

^opuTMHgu. TeR KyKwKTap MeH MyMKiHgiKTep Heri3iHge aöen agaMgapgwR aneyeTiH KeqiHeH naöganaHy 6yn TypaKTw gaMygwR Kenini. Ka3ipri 3aMaHHwR eKi Heri3ri cTpaTernacw -Typa^Tw gaMy MeH reHgepniK caacaT.

• KoFaMHwR reHgepniK caacaT ^aönw Tycimri ^eTKiniKii geRreöge ^anwrnacnaFaH. KenminiK reHgepniK caacaTra TeK aöengepre ^Twcra Macene gen TyciHegi, 6ipaK ohwr ay^iMw angeKaöga KeR 6yn - gaMy Maceneci. Eyn - agaM3aT epKeHHeTimR 6onamaFw.

• Ka3ipri 3aMaHFw ^oFaMHwR Heri3ri Ma^caTw aöen 3aTwHa gereH gacTypni Ke3^apacTw e3repTy. Eyn Ke3^apacTw e3repTygi ^aHya Tap6neci MeH 6iniM 6epy ^yöenepiHeH 6acTay KepeK gen oMnaHMwH. Ei3 MaRriniK En кyнgнnнктapннa Heri3genreH reHgepniK TeRgiKii кanнптacтнpyнмнз ^a^eT. Eyn eR angwMeH, a3aMaTTwK ^oFaM ^aHe MeMneKeniK Heri3iHge ap agaM ymiH TynFanw^ ^eTinyre ^aFgaM ^acay, aöen agaMgap MeH ep agaMgapgwR e3 MyggenepiH epKiH 6ingipyi, экoнoмнкanнк, caacn, 6iniM 6epy pecypcTapwHa 6ipgeM ^on^eTiMginiri ap^wnw eMipniK Ma^canapwHa ^eTyre ^aFgaMnapgwR ^acanyw.

• Ka3ipri ^ahaHgaHy MeH ^aRa цн^pniк TexHonrnanap Ke3eRiHge agaM gaMywHwR 6acTw enmeMi ohwr ^нннcтнк, HacingiK HeMece этнocтнк 6enrinepi eMec, Kaci6n ^y3ipeTi, ^ayanKepminiri MeH mнFapмamнnн^ aneyeTi. Ka3a^cTaHHwR gaMwFaH otw3 engiR ^aTapwHa eHy Ma^caTwHa caÖKec ynTTw^ gaMygwR Heri3ri 6acнмgнnнFн - 3HaTKepniK, FwnwM MeH 6iniM, agaMHwR KanHTanwHwR gaMyw 6ony KepeK. Ka3a^cTaH ymiH gaMwFaH otw3 engiR ^aTapwHa eHy ocw agaM KanHTanwH gaMwTy ap^wnw MyMKiH. Eyn MaRw3gw cтpaтeгнanннк MiHgeni ^y3re acwpy aöengepgiR engiR экoнoмнкanнк ^aHe caacn eMipiHe ^aH-^a^Tw ^aHe 6enceHgi кaтнcyннcнз MyMKiH eMec. Ka3a^cTaHga aöengep xanw^TwR eR6eKKe ^apaMgw ^aHe ^oFapw 6iniMgi 6eniriHiR KenminiriH ^ypaFaHgw^TaH, ^oFaM gaMywHwR HHgycTpHangw eHgipicTiK gayipiHge Heri3ri eHgiprim Kym ep agaMgap 6onca, цн^pni TexHonornanap 3aMaHwHga aöengepgiR peni 6acwM 6onyw Fa^an eMec. CoHgw^TaH, ^a3a^cTaH ^oFaMwHwR epKeHgeyiHe aöen agaMgapgwR 3HaTKepniK MyMKiHgiKTepi MeH ^a6ineTiH тonнккaнgн naMganaHygwR мaRнзgнnнFнн TyciHy Ka3a^cTaHHwR epKeHgeyiHe ynKeH w^nanwH THri3eTiHi ce3ci3. reHgepniK caacanwR Kadern geRreöge ^ypri3inyi ^oFaMgw^ caHaHw e3repTin, Ka3a^cTaHHwR gaMywHa naöga aKenegi gereH кopнтннgнFa KengiK.

ПАЙДАЛАНЫЛГАН ЭДЕБИЕТТЕР Т1З1М1

1. Казакстан гендерлж тендiк бойынша элемнiн ец дамыган 50 елiнiн катарына кiрдi. http: //m. inform. kz/ru/ article/2358060

2. Ржаница Л.С. Интеграция женщин в процессе общественного развития. М. ,1994, 324 б.

3. Казахстан Республикасында 2006-2016 жылдарга арналган гендерлiк тецщк стратегиясы, 2006 жыл http://adilet.zan.kz/

4. КР-ныц гендерлiк саясатыныц Т^жырымдамасы, http://adilet.zan.kz/

5. Жещсова Е.Ж., Каржаубекова А.К. «К&нрп Казакстандагы гендерлiк саясат» дипломдьщ ж^мыс.

6. Сарсембаева Р.Б. Рыночная трансформация Казахстанского общества: Опыт тендерного анализа. 2004. 235-237 б.

7. Global Launch of 2015 Human Development Report. Электрондык ресурс: http://hdr.undp.org/en/2014-report

8. Сакевия В. И. Индекс гендерного неравенства 2013.Электрондык ресурс: http://demoscope.ru/weekly/2014/0607/reprod03.php

9. Gender Gap Index. Электрондык ресурс: http://reports.weforum.org/global-gender-gap-report-2015/economies/#economy=KAZ

10. «Женщины Северо-Казахстанской области в политике» Смаилова К.К., 2016 жыл

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.