Научная статья на тему 'СЕМАНТИЧЕСКИЙ - СТРУКТУРНЫЙ АНАЛИЗ ТЕРМИНОВ ТУРИСТИЧЕСКОЙ ОТРАСЛИ В АНГЛИЙСКОМ И ТАДЖИКСКОМ ЯЗЫКАХ'

СЕМАНТИЧЕСКИЙ - СТРУКТУРНЫЙ АНАЛИЗ ТЕРМИНОВ ТУРИСТИЧЕСКОЙ ОТРАСЛИ В АНГЛИЙСКОМ И ТАДЖИКСКОМ ЯЗЫКАХ Текст научной статьи по специальности «Языкознание и литературоведение»

CC BY
63
14
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
СЕМАНТИКО◆СТРУКТУРНЫЙ / АНАЛИЗ / СОПОСТАВЛЕНИЕ / ТУРИСТИЧЕСКАЯ ТЕРМИНОЛОГИЯ / ФУНКЦИОНИРОВАНИЕ И ОТРАСЛЬ

Аннотация научной статьи по языкознанию и литературоведению, автор научной работы — Сафаров Аскарджон Шарифович

В статье рассматривается семантико-структурный анализ терминов туризма в таджикском и английском языках. Одновременно в рамках материала в статье указывается способы образования слов, словосочетания, фраз и предложения в английском языке и пути их выражение и перевода на таджикском языке. В обоих языках на материале статьи представлены семантические и структурные особенности терминов туристической отрасли.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

SEMANTIC AND STRUCTURAL ANALYSIS OF TERMINAL TOURISM INDUSTRY IN ENGLISH AND TAJIK LANGUAGES

This article explores semantic and structural analysis of tourism terms in Tajik and English languages. At the same time, the article deals with ways of formation of words, phrases, and sentences in English language and their translation into Tajik language. The semantic and structural peculiarities of tourism terms are presented in both languages based on the materials of the article.

Текст научной работы на тему «СЕМАНТИЧЕСКИЙ - СТРУКТУРНЫЙ АНАЛИЗ ТЕРМИНОВ ТУРИСТИЧЕСКОЙ ОТРАСЛИ В АНГЛИЙСКОМ И ТАДЖИКСКОМ ЯЗЫКАХ»

WORDS AND TERMS THAT ARE RELATED TO HOUS CONSTUKTION, YARD AND HOUSEHOLD

The article discusses the lexis of roshorv language which is related to residential house construction and its interior and also the article includes semantic historical ethimologicalfield vocabularies of one of the pamirian languages.

In connection with development of a society the design Pamir houses changes and the reason is that some words and terms which have different concepts of constructional sphere, lost their meaning. The author has tried to collect all words and lexicon of constructions, the interior and exterior of pamiri houses which have their explanation and must be to analyse.

The author in article marks those words and terms which are used in people living language. Thus, some words and terms which have lost the position in roshorv language are found out.

In some places the author has tried to compare roshorv language with rushan and shugnan languages, and then to translate on the Tadjik literary language.

Key words: accommodation, lexis, pamirian languages, premise, roshorvian language, shugnanian rushanian language groups.

Сведения об авторе:

Ошурмахмади Саркори - 1975 г.р., ассистент кафедры обществоведения Хатлонский государственный медицинский университет. Адрес: 735140, Дангаринский район, ул. Исмат Шарипов-3. Телефон: (+992) 934-61-93-66.

About the author:

Oshurmahmadi Sarkori, 1975, research assistant at the department of Social Studies Khatlon State Medical University. Address: 735140, Dangara district, Ismat Sharif -3 street. Tel: (+992) 93 461 93 66. Адрес: 735140, Дангаринский район, ул. Исмат Шарипов-3.

ТАХДИЛИ СОХТОрЙ-МАЪНОИИ ИСТИЛОХОТИ МАРБУТИ ТУРИЗМ (САЙЁХЙ) ДАР ЗАБОНХОИ АНГЛИСЙ ВА ТО^ИКЙ

Сафаров А.Ш.

Донишгоуи давлатии омузгории Тоцикистон ба номи С. Айни

Тахдили шакли истилохоти навъхои гуногуни тахкикоти истилохотшиносй, ки самти он ба дарки типхо ва сохторхои морфема, моделхои сохтори истилохот ва конуниятхои ташаккули он мебошад. Маълум намудани дарачаи махсулнокии колабхо, ки дар сохтани вохидхои махсуси ифодакунандаи сохаи муайяни илм имкон медихад, ки тарзхое, ки бо кумаки он истилохот ташкил ёфтааст муайян мекунад, хамчунин роххои минбаъдаи инкишофи онро пешгуй мекунад.

Максади тахлил аз муайян намудани типхои иштироккунанда дар ташкили калима ва колабхои калимасоз иборат аст. Дар раванди тахлили муносибати типхои сохтори вохидхои номии истилохот (калимахои содда, калимахои вандафзой, калимахои мураккаб, ибора), функсияхои расмии элементхои истилохотй, ки хусусияти лексикию грамматикй (пешванд, пасванд, морфемахои решагй) доранд, ки дар баъзе холат инкишоф ва амал намудани ин ё он истилохро дар забон муайян менамояд.

Мухим он аст, ки тахлили морфологй ва калимасозии маводи лексикй махдуд намоем. Дар раванди тахлили калимасозй роххо ва колабхои ташкили истилох аз нуктаи назари махсулнокии он мукаррар карда мешавад. Дар раванди тахлили морфологй объекти таваччух сохтори грамматикии вохиди сохаи тахкикот ва элементхо, ки сохтори истилохотро ташкил медихад, мебошад.

Истилохоти сайёхии муосир ифодакунандаи сохаи илмест, ки бо суръати зиёд пешрафт дорад ва хануз пурра тахкик нашудааст, аз ин ру гузаронидани тахлил дар ин соха актуалй мебошад. Мафхуми сохае, ки ифодакунандаи истилохи сайёхй аст, бештар ба инсон марбут аст. Дар айни хол таваччухи бештар ба инсон ва хамаи падидахо, ки ба инсон вобаста аст, аз чумла ба истилохоти сайёхй ба назар мерасад. Бинобар ин зохир шудани роххо ва колабхои калимасозй, иштироки он дар ташкили истилохоти сайёхй, пешгуии инкишофи минбаъдаи ин сохаи илмро медихад.

Истилохоти сайёхй дар истилохоти забонхои точикй ва англисй аз руи сохтори морфемагии калима гуногун аст. Аз руи анъана дар истилохотшиносии сохавй тахлил аз нуктаи назари сохтори морфемагии истилох (маком ва натичаи морфема), муайян намудани типи колабхои сохторй, максаднок ба танзимдаровардашудаи номгу ва микдори таксимоти сохтории типхо ба назар мерасад.

Тахкики сохтории шакли лексикй дар тамоми сохаи истилохотшиносй аз муайян намудани ду навъи базавии вохидхои махсус огоз меёбад. Тамоми мачмуи калимахо ба истилох- калима (

aKKanHMa, HcraroxpTH neKceMaxou KaMMatHo) Ba Hcrunox - u6opa (atHe, HcrunoxH 6HcepK&tfHMa,Hcrarox,OTH cepMatHo) TaKcuM MemaBaHg. HyHHH HaBtu Ta^CHMOT gap acocu 6eKo6unHSTHH Ta6uH 3a6oH, xap aK Ma^txyMH KOHKpeTpo gap maKnu KanuMau MycraKun HHmoH MegHxag.flap hh 6opa B. B. BHHorpagoB 3HKp MeKyHag, kh xapnaHg «Ta^pu6aH Mymaxxac 6eMaxgyg acT, 3axupaxou 6oHTapuH 3a6oH KaTtuaH Maxgyg acT» [BuHorpagoB B. B. 1947, c. 15].

flap HcrunoxoTH TaxKHKH gaBpau aBBanu TamaKKynu HcrunoxoT xoc acT: MaB^yguaTH nemucrHnoxxo. Ba nemHcrunoxxo neKceMaxou Maxcyce goxun MemaBaHg, kh 6a cu^ara Hcrunox gap HoM6ap KapgaHH Ma^txyMxou HaB Hcm^toga MemaBaHg, aMMo 6a Tana6oTH acocH ^aBo6ry HecraHg (6emTap Tana6oTH MyxTacap) [TpuHeB C. B. 1993, c. 49]. Ba nemHcrunoxxo nyHHH neKceMaxo goxun MemaBaHg: wholefood or organic food restaurant (Tapa6xoHae, kh gap oh xypoK a3 Maconexu Ta6uH nyxTa MemaBag); bed and breakfast (coxTopu xu3MaTpacoHHH MexMoHxoHa, kh 6a Hapxu oh nemHuxogu yToK Ba oBapgaHH cy6x,orn goxun MemaBag); health and fitness tour (Mapxanau 6exgomTH)nemHciHnoxxo gap acocu Kona6xou u6opaxou naHBacr coxTa MemaBag.

MaB^yguaTH hh rypyxu hcthhoxot gap TaxKHKoT ganenu oh acT, kh neKcuKau Ma3Kyp ^aBoH 6yga, gap xonu pymg acT. flap TaxKHKoTH 3epuH 6a HcrunoxoTH pemarH MHKgopu KaMH neKceMaxo goxun MemaBaHg. flap 3epu Ma^xyMH KanuMaxou pemarH KanHMaxoe, ^axMuga MemaBaHg, kh 6e a^^HKcxo xTa mygaaHg,atHe MyBo^HKaTH acocuu neKceMa 6a pemau oHguga MemaBag. Ba hh rypyx 91 neKceMa goxun MemaBag, kh 18 ^oropo TamKHn Meguxag. (flight — xaTcaHp; journey — caexaT; steward — nemxH3MaT).

MatnyM acT, kh pemau KanHMaxo a3 aK acocu ^oHgu nyraBHH 3a6oH naHgo MemaBag. Ohxo xycycuaTH 3Hegu 3axupaxou homh gopaHg, kh6o poxxou ryHoryHH KanHMaco3H aManH MemaBag. Bapou KanuMaxou pemarH 6emTap poxxou KanHMaco3HH MatHoH xoc acT. Bo mapo^aTH MexaHH3MH KanuMaco3HH ceMaHTHKH KanuMaxou pemarH coxTopu MatHouu xygpo HHKumo^ goga, Bapuarnxou neKcuKuro ceMaHTHKupo 6a By^yg Meopag.

X,aM3aMoH KanuMaxou pemarH MeTaBoHaHg gap coxTopu u6opa xaM^yH Boxugu acocH xu3MaT KyHaHg. Xygygu KanuMaco3H aManaH 3axupaxou ceMaHTHKH KanuMaxou pemarupo gap Huxoaru Kop gap coxau HcrHnoxoTco3H Maxgyg MeKyHag.

HyHoH, kh MatnyM acT, gap Tatcucu a^HKcuanH Boxugxou neKcuKH goxun MemaBag, kh acocu oHpo Mop^eMaxou pemarH Ba a^^HKcxo TamKHn Meguxag. flap Kopxou TaxKHKoTH 67 Boxugu neKcuKH, kh 13 $oropo TamKHn Meguxag, 6a Ha3ap Mepacag. MaBogu Taxnunmyga HumoH Meguxag, kh ucTHnoxoTHcoxau caHexH 6o a^^HKcxou 3epuH: — ation, — er, — ing, — ess, — or, — ion, — ist, -ism, — ness,-al, non- (accommodation — ^oftiupKyHH; bearer — 6op6apgop; boarding — caBop KapgaH).

flap MaBogu TaxKHKH HcrunoxoTH MypaKKa6 12 ^oropo TamKHn Meguxag (61 neKceMa). Ba ucTHnoxu MypaKKa6 call-bell (3aHryna 6apou gatBaT 6a poxpaB); doorman (xaMon); airline (xaTcaHpu xaBon).

Rang KapgaH ^ou3 acT, kh maKnu rpa^HKH HcrunoxoTH MypaKKa6 MyKappap Hamygaacr: MeTaBoH 6o ge^uc, aK^oa, ^ygo HaBHmT, kh 6a 3ueg mygaHH MHKgopu Boxugxou neKcuKH Ba ^oh gomTaHH MymKHnoT xaHroMH TaxKHK ca6a6 Merapgag. doorkeeper; door-keeper. Ba raftp a3 hh maKnxou gurapu HaBHmTH ucTHnoxoTH MypaKKa6 hh3 6a Ha3ap Mepacag: air hostess; air- hostess (nemxroMar); guide book; guidebook (pox6anag). KanuMau ryMpyK 6omag gap 3a6oHH aHrnucn gy Tap3H HaBHmTa gopag: customhouse; custom-house;(ryMpyK). MaB^yguaTH hh Bapuarnxo ganenu oh acT, kh gap 3a6oHH aHrnucH MaB^yguaTH ^apaeHH ry3amTaHH u6opa 6a KanuMau MypaKKa6 6a Ha3ap Mepacag.

flap puconau Ma3Kyp ucTHnoxxo - KanuMaxou MypaKKa6u HXTucopmyga (uxTHcopaxo) xaMarH 7 neKceMa, kh 1 ^oropo TamKHn Meguxag, all-in (HHKnro3HB-Typ); canx (aHHynauua); fam trip ( muHocoH Ba caexaTH TapFH6oT0); pax (Myco^up).

HaTH^au Taxnunu HciunoxoTH caHexH HumoH gog, kh HHmoHau Maxcycu HcTHnoxoTmHHocHH aBpynoH a^3anuaTH HciunoxoTH u6opaBH 6a ucTHnoxoTH cogga acT. flap HcranoxoTH cogga Boxugu Maxcyc 6a KucMaTH 3Hegu Boxugxou ^ygomyga. flap aHHH 3aMoH xuccau u6opa gap goupau neKcuKH Kapu6 5 $oH3po TamKHn Meguxag.

^aHroMH Taxnun naHg Tunuu acocuu Kona6xo, kh gap acocu ohxo u6opaxou ucTHnoxH coxTa MemaBaHg, 6a Ha3ap pacug. Ba raHp a3 hh HcranoxoTH coxTa a3 эneмeнrxoe u6opaTaHg, kh gap 3a6oHH pycH a3 hcm gap nage^u HMeHHTenHHH coxTa MemaBag.

B. n. ConoBteB KaHg MeKyHag, kh HciunoxoTH H6oparH gap coxTopu ucTHnoxoT ^oh HaMoeHpo MerupaHg,«MHKgopH a^3anuaTHoKH ucTHnoxoTpo gap coxau unMxou TexHHKupo TamKHn Meguxag [ConoBteB B. n. 1973, c.167]. naHgoum Ba aManu ^atonu ucrunox- u6opa gap coxaxou ryHoryHH HcrunoxoTpo MeTaBoH xaM^yH Boxugu 3a6oHH gap TapKH6u coxTopu ucTHnoxoTmuHocH goHHcT.fflaKnu ucTHnox 6apou HHtHKocu anoKau acnH Ba gurapu ucTHnox BocuTau 3apypucT. ^aMHH TaBp u6opaxou Maxcyc, a3 aK Tapa^, gap TapKu6u hh e oh coxTopu anoKau ucTHnoxoTe Me6omag, kh at3ou MaHgoHH ucTHnoxoT acr, a3 ^ohh6h gurap u6opaxou ucTHnoxH 6a coxTopu u6opau hh e oh 3a6oH goxun MemaBaHg Ba axupaH 6o HHmoHaxou nHHrBucTH Ba экcтpanннвнcтн ^apK MeKyHaHg.

Дар байни истилох,оти иборагй колаби субстантивии ибора баргарй дорад, ки ба сифати муайянкунандагй гирифтани исм аст. Чунин типии иборахо 156 ба назар расид, ки 31% -ро аз шумораи умумй ташкил дод. (air travel -сайёхат дар хаво; baggage car - вагони богоч; baggage room - хонаи богочнигохдорй).

Бояд кайд кард, ки чунин сохтори иборахои муайянкунанда дар забони точикй нисбат ба забони англисй камтар ба назар мерасад. Мувофикати ду исм, ки калимаи аввал муайянкунандаи калимаи дуюм бошад: (adventure tour - саёхати пур аз саргузашт; budget tourism - сайёхати ичтимой; business tourism - сайёхати корй).Дар забони точикй чунин алокаи муайянкунандагй метавонад бо сифати дорои нишондихандахои аффиксалй (приключенческий; социальный; деловой)бошад. Дар забони англисй бошад дар холати набудани калимаи аввад дар истилохи бисёртаркиба муайян намудани он ки ба кадом аъзои забон дахл доштани калимаи муайянкунандаи истилох мушкиласт.Мисоли чунин истилохот. Ки таркиби он аз се зиёдтар калимахо доранд ин аст: around-the-world journey (сайёхати олам); coast-to-coast flight (сафари болои атлантика); round- the-world trip (сайёхати руи олам). Х,ангоми муайян намудани истилох, ки он ба кадом чузъи забон дохил мешавад. Муаллифон бештар ба калимаи базавии (world олам) такя карда,(компонентхои (coast / coast) хамчун василаи пайвасти истилох медонанд.

Дар ин холат забони англисй бо забонхои дигар наздик мешавад. ки дар онхо решахои «урён»-и калима бе танзими грамматикй дида мешавад. Аз ин хотир ин истилохот дар се шакл навишта мешавад, якчоя, бо воситаи дефис, чудо.

Аз руиистилохоти муайянкунандагй бо сифат дар холати муайянкундагй маъмул аст: advance timetable (чадвали бамавриди сафар); American Plan (накшаи амрикой); common room(толори умумй). Чунин истилохот хамагй 70 то мебошад, ки онхо 14% -ро аз 25%-и иборахои истилохотии сайёхй ташкил медихад.

Иборахое, кибо сифати феълй сохта шудаанд камтар истифода мешавад. bathing place (курорти бахрй); crossing tour (сайёхат ба тамоми кишвар); dining car (вагон-тарабхона).Онхо хамагй 18 - то буда, аз шумораи умумии истилохоти тахкикшаванда 4% -ро ташкил медихад. Дар ин иборахои истилохй сифати феълй асос буда, хусусиятхои сифатро нишон медихад.

Дакикатан хам сифати феълии замони хозира дар холати муайян намудани исм, то дарачахои маъмули сифат шабохат пайдо мекунад, аммо расман он сифати феълй ном мегирад «terminative» (ё «conclu — sive») феъл дар забони англисй нигох дошта мешавад, ифодакунандаи замон, навъхои аломат (ср. camping trip - сафари сайёхй) дар мукоиса бо сифати феълии замони хозираи «non-terminative» (ё «inconclusive») феъл, ки камтар нишонахои махсус дорад, ифодакунандаи чараён ва ифодакунандаи нишонахои доимй мебошад. (ср. boarding house- пансион). Аммо дар хар ду холат бешубха факт он аст, ки сифати феълй доимй набуда, баръакс нишонаи муайяни исм мешавад. Х,амин тавр мо бо сифати феълие ру ба ру мешавем, ки ифодакунандаи замон набуда, нишонахои сифатй дорад. Аз ин ру метавон гуфт, ки нишонаи аввалини чунин иборахо сифатхои гуногун мебошад, ки бо воситаи онхо таркиби сифати феълиро муайян намудан мумкин аст. Натичаи тахлили шаклдигаркунанда исбот кард, ки дар холатхои алохида имконияти сохтани ибораи «замони хозираи сифати феълй+ исм дар мувофикати «исм + герундий»,мисол : sleeping car ( вагони хоб) - car for sleeping) (вагон барои хоб).

Герунд, чуноне, ки маълум аст, нишонахои муваккатии гузарандагиро нишон надода, балки барои ифодаи нишонахои доимии ашё хизмат мекунад.Дар айни хол ташкили герундий дар забони точикий бо кумаки пасванди сифатсози и сохта мешавад, ки махаки асосии исм аст ва ифодаи он ба воситаи пешоянди «барои»мебошад.

Камтар истилохоти иборагй бо воситаи типи es — corted tour (сайёхат бо рахнамо ё турлидер); chartered flight (сафари бечадвали парвоз); conducted tour (сайёхат бо рахнамо), ки элементи аввали он сифати феълии замони гузашта буда, ифодакунанда ходисаи пешина, дорои хусусияти сифатй мегардад. Аз ин ру элементи аввали ин гунна иборахо ба сифат табдил меёбад.

Истилохоти иборавй, ки дорои чунин колаб аст, кариб 0,8% -ро аз шумораи умумии истилохоти сайёхй 1,4%-ро ташкил медихад. Чунин истилохот 4 - то аст.

Дар байни истилохоти таркибй колаби бо шумора низ ба назар мерасад, ки элементи муайянкунандаи он шумора аст. Чунин истилохот first class - дарачаи аввал; second class - дарачаи дуюм; third class - дарачаи сеюм. Истилохоти сермаъно, ки дорои чунин колабанд, дар кори мо хамагй 3 то пайдо шуд, ки 0,6% -ро аз 1,1%-и умумии истилоххои иборавй ташкил медихад.

Шумораи зиёди истилохот, яъне дар забони точикйба воситаи бандаки изофии и сохта мешавад. Чунин навъи истилох: traveller's check (чиптаи рох); traveller's cheque (чеки рох), ки элементи аввали он хамчун исм мебошад. Чунин иборахо 0,4%-и хамаи истилохотисохаи сайёхй, ки 0,7%-ро ташкил медихад.

Як намуна пайдо шудааст (Island hopping - экспресс-саёхат дар чазирахои наздик бо воситаи катери ичоравй), ки сифати феълии замони хозира вазифаи муайнкунандагй мегирад. Фоизи

мавчудияти чунин истилохот хамагй 0,2%-ро аз шумораи умумии 0,4% -и истилохоти таркибй ташкил медихад.

Дар байни истилохоти тахлилшаванда 90%-и онро истилохрти дутаркиба ташкил медихад.

Дар байни истилохоти сохаи сайёхии забони англисй аз хисоби умумй хамагй 6%-и онро истилохоти сетаркиба ташкил медихад, ки бештари онхо бо колаби зерин сохта шудаанд: калима -ибора, ки таркиби он асосан аз ду исм иборат аст. Дар маводи тахлилии мо 7-то чунин истилох мавчуд аст, ки аз хисоби умумй 2, 5 он 1,4%-ро ташкил медихад: charter class fare - тарофаи мусофирбарии чартерй; city packages tour - сайёхат бо тамошои якчанд шахр; nature study tour -сайёхат бо барномаи омузиши захиракунии табиат, тамошои объектхои дилрабои табиат.

Асоси истилохоти таркибй исм буда, бо пешоянд ифода мешаванд.(administrator on duty -мудири навбатдор; bill of entry - баённомаи гумрукй; travel by land- сайёхат дар хушкй),пешояндхои on; of; by истифода шудааст. Чунин истилохоти сермаъно дар тахкикоти мо 5 то ба назар расид, ки он 1% -ро аз шумораи умумии 1,8%ташкил медихад. Гарчанде чунин шакли ибора хоси чумлаи забони англисй мебошад, фоизи истилохоти тахлили хеле кам ба назар мерасад.

3 истилохоти сифатй ба назар расид, (foreign independent tour - сайёхати фардии хоричй; Full American Plan - накшахои амрикой; maritime magic tour-сайёхат дар кулхо) ва бо сифату исм (majestic mountains tour- сайёхат дар нохияхои зебои кухй; round trip ticket - чипта барои рафту баргашт; round way ticket- чипта барои рафту баргашт), ки аз хисоби умумии 1%-и истилохоти иборавй 0,6% -ро ташкил медихад.

Хулоса, хаминро бояд ироа намуд, ки мавзуи мавриди тахкик карор дода шуда, тахдили мукоисавии истилоххои сайёхй дар забонхои англисй ва точикй мебошад, чунки то хол ин мавзуи мубрам дар Точикистон мавриди тахкикй касе карор нагирифта аст ва ин нахустин пажухишест дар чодаи забоншиносии мукоисавй. Илова бар ин, ин мавзуъ яке аз мавзуъхои доманадор ва фаррох буда, дар шакли як маколаи кучак то андозае тахкик гардидааст, ки холо хам ба омузиши амик ниёз дорад.

ЛЕТЕРАТУРА

1. Арнольд И.В. Семантическая структура слова в современном английском языке и методика ее исследования (на материале имени существительного). - Л., 1966. -286с.

2. Арутюнова Н.Д. О понятии системы словообразования. //Науч. докл. Выкшейшк.Филол. науки.-1960. -№№ 2. -C. 24-31

3. Байзоев А.М. Язык «Донишнома» Абуали ибн Сино (терминология и словообразование): Автореф.кандфилол. наук.-Душанбе, 1992. -24 с.

4. Бархударов Л.С. О значении и задачах исследований в области терминологии // Лингвистические проблемы научно- технической терминологии. - М.:Наука., 1970. -С. 7-10.

5. Бархударов Л.С. Штелинг Д. А. Грамматика английского языжа.- М:Высш. шк., 1973. - 423 с.

6. Бекмуродов М. М. Лексико-семантический и структурный анализ строительной терминологии (на материале таджикского и английского языков): Автореф. дис. канд. филол. наук. -Душанбе, 2002. - 23 с.

7. Бердиева Т. Назарияи иктибос (Калимоти араб! дар забони толии). - Душанбе, 1991.-128 с.

8. Бондарко А. В. Функциональная грамматика. - Л., 1984. - 136с.

СЕМАНТИЧЕСКИЙ - СТРУКТУРНЫЙ АНАЛИЗ ТЕРМИНОВ ТУРИСТИЧЕСКОЙ ОТРАСЛИ В АНГЛИЙСКОМ И ТАДЖИКСКОМ ЯЗЫКАХ

В статье рассматривается семантико-структурный анализ терминов туризма в таджикском и английском языках. Одновременно в рамках материала в статье указывается способы образования слов, словосочетания, фраз и предложения в английском языке и пути их выражение и перевода на таджикском языке. В обоих языках на материале статьи представлены семантические и структурные особенности терминов туристической отрасли.

Ключевые слова: семантико-структурный, анализ, сопоставление, туристическая терминология, функционирование и отрасль.

SEMANTIC AND STRUCTURAL ANALYSIS OF TERMINAL TOURISM INDUSTRY IN ENGLISH AND TAJIK LANGUAGES

This article explores semantic and structural analysis of tourism terms in Tajik and English languages. At the same time, the article deals with ways of formation of words, phrases, and sentences in English language and their translation into Tajik language.

The semantic and structural peculiarities of tourism terms are presented in both languages based on the materials of the article.

Keywords: semantic, role, structural, education, phrases, semantic, peculiarities.

Сведения об авторе:

Сафаров Аскарджон Шарифович- старший преподаватель общеуниверситетской кафедры иностранных языков, Таджикского государственного педагогического университета имени С. Айни; Тел: (+992) 985792227; E-mail:.safarov 88 mail.ru About the author:

Safarov Askarjon Sharifovich- senior lecturer in the University-wide Foreign Languages Department of Tajik State Pedagogical University named after S. Ainy Phone: (+992) 985792227; E-mail:.safarov 88 mail.ru

УДК: 491.550-54:42(575.3) УПОТРЕБЛЕНИЕ ПАРНЫХ СИНОНИМОВ В РЕЧИ

Имомова М.Н.

Таджикский национальный университет

В таджикском, русском, английском языках мы можем встречат одинаковые слова понятия парные синонимы. Английский лингвист Маер Е.М. в 2006 году отметил, что с древних времен существовало парные синонимы. С древнего периода в английском языке можно было встретить очень много парных синонимов.Как мы знаем парные синонимы развывают язык.Мы смотря на ситуации можем менять слова другими словами естественно при помощи парных синонимов и выражаем конкретно свои мысли. . .Иногда чтобы усилить значение слова мы повторяем етого слово. Например: ин одам судхур аст, - гуфт бойбача, - фоидаи пул-profit of money (рибо)ро "бачаи пул-money's child" меномад, фойдаи фойдаи пулро "наберааш"ва фойдаи фойдаи фойдаи пулро "аберааш" мегуяд.(Садриддин Айний "Марги Судхур. стр.37)

Такое употребление двух синонимов образовывают устойчивых синонимических сочетаний -парных синонимов. Можно заметит некоторые черты в употребление парных синонимов. В английском языке широко проникло скандинавский и французский заимствование слов (парные синонимы). В XII веке складываются парные синонимы. Распространяется в XIV-XV веке. В некоторых из них одна из составных частей парного синонима, французского происхождения другая составная часть английского происхождения. Иногда обе части парного синонима французского происхождения.Существует много парных синонимов в фразеологии на иностранном языке.Например: safe and sound- безопасный-бехатар и звук-садо, with might and main возможный-имконпазир и основной-асосй, really and truly-на самом деле-дар хакикат и действительно- воцеият. В английском языке парные синонимы не только по фразеологии образуется ,но и слова из других стилей тоже образуется. В основном эти слова употребляется в юридических документов и текстов, в публицистических материалах.Мы не можем сказать парных синонимов,что они являются всегда стилистическим.

Муродифхо як кисми мухимми таркиби лугавии забон вожах,о мебошад, ки ин гурухи вожахо хамчун воситаи каломи бадеъ бо баъзе чих,атхои худ аз як дигар фарк мекунанд. Нависанда ва мунаккиди рус Белинский В. Г., дар мавриди вожагих,ои муродифот навиштааст: «чунонки дар табиат барги як дарахт ва барги дарахти дигар шабохат надорад».

Сарвари давлат батозагии забон низ диккати чиддй дода, дар яке аз баромадхояшон дар рузи забон (22-юми июни соли 2007) оид ба покизагии забон чунин фармудаанд: дар овони истиклолият милли пуштибони ва густариши забони давлати тахкими макому мартабаи он аз хисоби захираи забони классикую халки, ганитару суфтатар намудани забони абади ва покизаи беолоиш нигой доштани забони матботи даври вазифаи чонии зиёиёну ахли фарханг ва хар фарди ватан парвару миллат дуст мебошанд.

Сухан уамчу куфл асту посух калид, Ба посух бад аз нек ояд падид. Чу гуфтои беууда бисёр гашт, Сухангуй дар анцуман хор гашт. (Фирдавси са% 23)

Рох-рах, чох-чах, мох-мах, руи-ри, пой-по, сарои-саро, муй-му,шуй-шу, чуй-чу, шох-шах

Дар кууу дардашт

Лола расида

Дар богу дар кишт

Сабза дамида. Расида дамида как мы видим парные синонимы (С.Айни «дохунда»)

Чурачони аз камоли мондагй базур-базур нафас мегирад (С.Улугзода) «Абу али ибни Сино»

Дам ба дам-часто- often

Руз то руз-день за днем-day by day

Хона ба хона-по дамам-home

Даст ба даст- рука на руку-hand on hand

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.