Научная статья на тему 'Scheme for measuring linear values using laser sensors'

Scheme for measuring linear values using laser sensors Текст научной статьи по специальности «Медицинские технологии»

CC BY
34
15
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Аннотация научной статьи по медицинским технологиям, автор научной работы — Iskakova D.A., Yxan Zh. M., Raiymzhanova A.N.

The offered schemes o f measurement o f linear values by means o f laser sensors can be used at control in laboratories o f higher education institutions and in the industrial enterprises. The recommendations give the chance to increase accuracy o f details control.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «Scheme for measuring linear values using laser sensors»

Павлодарский государственный университет имени С. Торайгырова, г. Павлодар.

Материал поступил в редакцию 20.09.12.

С. К. Елмуратов, А. Ф. Елмуратова, Т. Н. Ерманов, А. Е. Джахаев

Ортотропты пластиналардын кернеульдеформацияльщ kym

С. ТораЙFыров атындаFы Павлодар мемлекетлк университетi, Павлодар к.

Материал 20.09.12 баспаFа тYстi.

S. K. Elmuratov, A. F. Elmuratova, T. N. Yermanov, A. E. Jahaev

Stress-strain state of orthotropic plates

Pavlodar State University after S. Toraigyrov, Pavlodar.

Material received on 20.09.12.

Жумыста эр mypni шектi жагдайдагы жергiлiктi жэне таралган массаларды есепке алу арцылы квлденец шогырланган динамикалъщ жуктемелерге тжбурышты ортотропты пластиналардыц эсеpi есепmелiнедi.

The paper presents a calculation of a rectangular orthotropic plate on the action of the transverse concentrated dynamic loads taking into account the local and distributed masses under various boundary conditions.

ЭОЖ 681.586.04

Д. А. ИСКАКОВА, Ж. М ЬЩСАН, А. Н. РАЙЫМЖАНОВА

ЛАЗЕРЛ1БЕРГ1Ш КеМЕПМЕН СЫЗЬЩТЫ ШАМАЛАРДЫ еЛШЕУ СУЛБАСЫ

Лазер берештер квмегiмен сызыцтыц шамаларды влшеудщ усынылган сулбалары ЖОО жэне внеркэсттж кэсторындардыц зертханаларында бацылау кезтде пайдаланыла алады.

Осы усыныстар mеmiкmеpдi бацылаудыц дэлдшн жогарылатуга мумтндж беpедi.

Энеркэсштеп каз1рп заман технологиялары елшеу техникасньщ метрологияльщ сипаттамаларын жоFаралатуды жэне сэйкесшше тYЙiспесiз эдктерге етудi талап етед^ бул эсiресе калындыщты, бурыштарды,

26

жылдaмдьщты, узындьщты eлшey cmk™ ^зыкты eлшeyлep caлacындa Ken кeздeceдi. сонды^эн eлшey мeн бaкылayдын ^н кoлдaнылaтын эдicтeрi: опт^^ик (аэнын iшiндe лaзeрлi) жэнe yльтpaдыбыcтык, бYлaр бYЙымдaрдын; ^зыкты шaмaлaрын тYЙicпeciз жэш такты eлшeyлeрдiц тaлaптaрынa жayaп бeрeдi. [1, 4, 5, 6]. Бaкылay мeн eлшeyдiн тYЙicпeciз эдicтeрiн кeлeci жaFдaйлaрдa: eлшey oбъeктiciнe жaкындayFa киын бoлFaн кeзiндe жэнe eндeлгeн тeтiктiн бeтi eтe a3 кeдip-бYДыpлыккa да бoлып, кэндэй дa 6ip тYЙicпeлi acпaпты пaйдaлaнy кeзiндe бeттiн кeдiр-будырль^ыта зиян кeлтiрy мYмкiндiгi бoлFaн жaFдaйдa кoлдaнFaн жeн. [2].

Cepracbi M5/LAZER Yш дтатазонды oрын ayыcтырyдын опт^^ик бepгiштepi oбъeктiлepдiн бap-жoFын aHbi^ayFa apнaлFaн. Олap oбъeктiнiн 0,5 тш 400 мм ayкымындa тртангуляциондьщ принцит бoйыншa opын ayыcтыpyын eлшeйдi [3].

Диaмeтpлepдi eлшey Yшiн шeнбepлiктeн жэж тYзycызыктыктaн ayыткyды aHbi^ay кeзiндe кocapлaнFaн бepгiштepi кoлдaнылaды. Алдын aлa YЙлecтipiлгeн бepгiштep бipдeй кaшыктыктa тaлдaнaтын тeтiккe пepпeндикyляp opнaлacтыpылaды. Бipдeй мэндep amHFaH кeздe бaкылaнaтын буйымньщ кэлынди^ы тypaлы корытынды жacaлaды (кaжeттi к&лындьщ тур^ы мэлiмeт глдын aлa ЭЕМ жaдынa eнгiзiлгeн).

Бiлiк caтылapынын шeнбepлiктeн эуыткуын жэнe экcцeнтpиcитeтiн s eлшey Yшiн (1 cypeт) oнын aйнaлyы кeзiндe: aлдымeн T caтыcынын бeтiнe дeйiнгi кaшыктыктapдын эйырымы KT=AmaxT-Am.nT, годэн гейш TT caтыcынын бeтiнe дeйiнгi кaшыктыктapдын эйырымы Ктт= AmaxTT-Am.nTT aныктaлaды. Кт жэнe Ктт мэндepi 6ойыншэ шeнбepлiктeн эуыткуын жэнe экcцeнтpиcитeтiн s эныктэймыз.

а,

Б

â.

у._/

а

1 Cypeт - Бiлiк caтылapынын шeнбepлiктeн эуыткуын жэш экcцeнтpиcитeтiн s eлшey

а

e

I

Бшктщ жacayшыcынын тYзycызыктыFынaн aybn^ybiH arni^ray Yшiн 6aKbmayabi кeлeci жолмш eткiзeдi: кoзFaлыccыз ортатылгш бepгiшкe ^тысты бшкп боил^ тузу^гызыкт^! орын aybiCTbipy apKbMbi жYpгiзiлleдi. (2 cypeт).

27

^ = Дшах Дшт , (1)

мYндаFы 5 - бтктщ жасаушысынын тYзусызыктыFынан ауыткуы.

ЯFни, Ар А2,..., Ап кашыктыктарын елшеген кезде компьютер мониторында бiлiк жасаушысынын шын беи пайда болады, ол аркылы тYзусызьщтыFынан ауыткуын табуFа болады.

4-

г ~^

2 Сурет - ТYзусызьщтыFынан ауыткуды аныктау

А

п

М5/LAZER тYЙiспесiз оптикалык бергiштердiн мYмкiндiктерiн пайдалана отырып бiлiктi Yздiксiз айналдыру жолымен шенберлiктен ауыткуды аныктау Yшiн кашыктыкты елшеу эдiсiн пайдалану сулбасы бершод ш=const (3 сурет). Элшем А. берпштен зерттелетiн объектiге дейiнгi кашыктык ретiнде аныкталады, зерттелетiн объектi туракты бурыштык жылдамдыкпен ш айналып турады. Бакыланатын беттiн талдауын аяктаFан кезде шенберл^ен ауытку колданылатын кондырFыдан объекпге дейiнгi ен Yлкен жэне ен к™ кашыктыктардын арасындаFы айырымымен аныкталады.

1

&

3 Сурет - Шенберлжтен ауыткуды аныктау

А

Келесi сулба (4 сурет) тYзусызыктыFынан ауыткуды аныктауFа мYмкiндiк бередi. Бершген сулбанын жумысы Yшiн эртYрлi кималарда жасаушынын тYзусызыктыFынан ауытку мен шенберлжтен ауыткудын Yйлесiмдiлiгi пайдаланылады. Бакыланатын беттщ талдауын аяктаFан кезде жоFарыда керсетшген сулбаFа сэйкес болады.

28

[

-а-

]

4 сурет - ТYзусызьщтыFынан ауыткуды аныктау

Сызыкты ауыткуларды аныктау Yшiн келесi сулба келтiрiледi (5 сурет): осьтердщ накты ыFысуын ескере отырып бшжтщ эрбiр бершген кимасында цилиндрлжтен ауыткуы аныкталады.

1 2 6*;

3 4 5 6 7

£1, е2, е3, е4 - сэйкес кималарда бiлiк центрiнiн ы^ысуы; I - II - аспа центрлершщ осi 5 Сурет - Бтктщ берiлген кималарынын осьтерiнiн накты ыFысуын ескере отырып цилиндрлiктен ауыткуын аныктау

А

А

а

ЭДЕБИЕТТЕР Т1З1М1

1 Гусев, Е. А., Королев, М. В., Карпельсон, А. Е. и др. Приборы неразрушающего контроля толщины в машиностроении. - М. : Машиностроение, 1993. - 144 с.

2 Макаренко, В. В. Бесконтактные оптико-электронные приборы для контроля линейных размеров. Учебное пособие. Омск, Омпи, 1981. - 60 с.

3 Е-таИ:таИ@текешог. www.MELsensor.com.

4 Рабинович, А. Н. Приборы и системы автоматического контроля размеров деталей машин. - Киев : Техшка, 1970. -396 с.

5 Клаассен, К. Б. Основы измерений. Электронные методы и приборы в измерительной технике. - М. : Постмаркет, 2002. - 352 с.

6 Промышленное применение лазеров/ Под ред. Г. Кебнера; перевод с англ. - М. : Машиностроение, 1988. - 280 с.

29

7 ^удайбергенов, Р. Техникальщ кептщдж сeздiк: казакша-орысша-немюше^ылшынша. - Астана, 2008. - 795 б.

С. ТораЙFыров атындаFы Павлодар мемлекеттiк университетi, Павлодар к.

Материал 20.09.12 баспаFа тYстi.

Д. А. Искаков., Ж. М. Ыксан, А. Н. Райымжанова

Схема измерения линейных величин при помощи лазерных датчиков

Павлодарский государственный университет имени С. Торайгырова, г. Павлодар.

Материал поступил в редакцию 20.09.2012.

D. A. Iskakova, Zh. M. Yxan, A. N. Raiymzhanova Scheme for measuring linear values using laser sensors

Pavlodar State University after S. Toraigyrov, Pavlodar.

Material receivedon 20.09.12.

Предложенные схемы измерения линейных величин при помощи лазерных датчиков могут быть использованы при контроле в лабораториях ВУЗов и промышленных предприятий.

Данные рекомендации дают возможность повысить точность контроля деталей.

The offered schemes of measurement of linear values by means of laser sensors can be used at control in laboratories of higher education institutions and in the industrial enterprises.

The recommendations give the chance to increase accuracy of details control.

УДК 624.2 О. К. КАИРОВ

АНАЛИЗ И РАЗРАБОТКА АВТОМАТИЗИРОВАННОЙ СИСТЕМЫ УПРАВЛЕНИЯ ДУГОВОЙ СТАЛЕПЛАВИЛЬНОЙ ПЕЧИ

В данной статье приведён краткий анализ принципа работ автоматизированной системы управления дугоплавильной печи и его электрических режимов. Рассмотрен современный этап развития

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.