Научная статья на тему 'САНЪАТ МУТАХАССИСЛАРИНИ ТАЙЁРЛАШДА ДИРИЖЁРЛИК'

САНЪАТ МУТАХАССИСЛАРИНИ ТАЙЁРЛАШДА ДИРИЖЁРЛИК Текст научной статьи по специальности «Искусствоведение»

CC BY
181
47
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Oriental Art and Culture
Область наук
Ключевые слова
санъат / дирижёрлик / қадрият / маънавий дунё

Аннотация научной статьи по искусствоведению, автор научной работы — Жалолхон Маматов

Бугун бутун дунёда ёшлар онги ва қалбини эгаллаш учун кураш кетмоқда. Комил инсон тарбияси, ҳалоллик ва адолат билан ҳаёт кечириш каби олижаноб фазилатларнинг маъно-мазмунини нафақат чуқур англаш, балки ана шундай хусусиятларга эга бўлиш, уларга амал қилиб яшаш одамзотнинг маънавий бойлигини белгилаб берадиган асосий мезондир. Бундай улуғ қадриятларга кундалик ҳаётимизда, ўқув масканларида, ўзаро муомалада, оддий инсоний муносабатларда доимо дуч келамиз. Инсоннинг жамиятда, маҳаллада, оилада ўзини қандай тутиши, туриш-турмуши, сўз ва амаллари кўп нарсадан хабар беради. Шунинг учун ёшлар тарбиясига таъсир этувчи, уни ижобий томонга етакловчи барча воситалардан унумли фойдаланиш ўқитувчиустозларнинг бирламчи вазифаларидан ҳисобланади. Бу борада классик композиторлар ижоди, асарларидан намуналар тинглаш, ўзлаштириш катта аҳамият касб этади. Бугунги кунда ёш авлодни миллий мафкурамиз руҳида тарбиялаш ҳамда санъат ва бадиий ижод орқали ёшларнинг манъавий дунёсини шакллантириш муҳим вазифалардан бири ҳисобланади.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «САНЪАТ МУТАХАССИСЛАРИНИ ТАЙЁРЛАШДА ДИРИЖЁРЛИК»

"Oriental Art and Culture" Scientific-Methodical Journal - Volume 2 Issue 4 / December 2021 ISSN 2181-063X

САНЪАТ МУТАХАССИСЛАРИНИ ТАЙЁРЛАШДА ДИРИЖЁРЛИК

Жалолхон Маматов

Узбекистан давлат санъат ва маданият институтининг Фаргона минтакавий

филиали

Аннотация: Бугун бутун дунёда ёшлар онги ва калбини эгаллаш учун кураш кетмокда. Комил инсон тарбияси, халоллик ва адолат билан хаёт кечириш каби олижаноб фазилатларнинг маъно-мазмунини нафакат чукур англаш, балки ана шундай хусусиятларга эга булиш, уларга амал килиб яшаш - одамзотнинг маънавий бойлигини белгилаб берадиган асосий мезондир. Бундай улуг кадриятларга кундалик хаётимизда, укув масканларида, узаро муомалада, оддий инсоний муносабатларда доимо дуч келамиз. Инсоннинг жамиятда, махаллада, оилада узини кандай тутиши, туриш-турмуши, суз ва амаллари куп нарсадан хабар беради. Шунинг учун ёшлар тарбиясига таъсир этувчи, уни ижобий томонга етакловчи барча воситалардан унумли фойдаланиш укитувчи-устозларнинг бирламчи вазифаларидан хисобланади. Бу борада классик композиторлар ижоди, асарларидан намуналар тинглаш, узлаштириш катта ахамият касб этади. Бугунги кунда ёш авлодни миллий мафкурамиз рухида тарбиялаш хамда санъат ва бадиий ижод оркали ёшларнинг манъавий дунёсини шакллантириш мухим вазифалардан бири хисобланади.

Калит сузлар: санъат, дирижёрлик, кадрият, маънавий дунё

CONDUCTING IN THE TRAINING OF ARTISTS

Jalolxon Mamatov

Fergana regional branch of Uzbekistan State Institute of Arts and Culture

Abstract: Today, all over the world, young people are struggling to win their minds and hearts. Not only a deep understanding of the meaning of such noble qualities as perfect human upbringing, honesty and justice, but also the possession of such qualities, living by them - the main criterion that determines the spiritual wealth of mankind. We always encounter such great values in our daily lives, in our educational institutions, in our interactions, in our ordinary human relationships. How a person behaves in society, in the neighborhood, in the family, his behavior, words and deeds tell a lot. Therefore, the effective use of all means that affect the education of young people and lead them in a positive direction is one of the primary tasks of teachers. In this regard, it is important to listen to and master the works of classical composers. Today, one of the important tasks is to educate the younger generation in the spirit of

our national ideology and to form the spiritual world of young people through art and creativity.

Keywords: art, conducting, value, spiritual world

Мусикий таълим ва тарбия назарияси хамда амалиёти бутун маданиятимиз билан чамбарчас боглик. Инсоният маданиятининг бошка сохаларида булганидек, мусикада хам унинг тараккиёт боскичларини урганиш жараёнида мухим хусусиятлар ва конуниятлар ёркин намоён булади. Узбекистоннинг буюк давлатга айланишида таълим-тарбия ишларини окилона йулга куйиш, ёшларни замонавий илм-фан, маданият, техника ютуклари билан мунтазам таништириб бориш катта ахамият касб этади. Чунки келажак такдирини маънавий жихатдан етук, иродаси бакувват, замонавий фикрлайдиган юксак салохиятга эга кадрлар хал этади. Илм-фан, маданият, маърифат хар кандай мамлакатни юксакликка кутаради, унинг тараккиётини таъминлайди, энг мухими илм-маърифат инсонни комиллик сари етаклайди. Таълим-тарбияга ахамият бериш - бу келажак хакида кайгуриш, юрт ва халк истикболини уйлаш демакдир. Шунинг учун хам мамлакатимиз хукумати мустакилликнинг илк йиллариданок таълим-тарбияга алохида ахамият бериб, миллий кадрлар тайёрлашни замон талаблари даражасига кутариш масаласига жиддий эътибор билан караб, "Таълим тугрисида" ва "Кадрлар тайёрлаш миллий дастури" Конунларини (1997 йил, 29 август) кабул килди.

Сунгги йилларда Республикамизда маънавият, маданият ва санъатга каратилаётган алохида диккат - эътибор самараси уларок, бугун Узбекистон мусика санъатини бутун дунёга танитиш, колаверса жахоннинг машхур композиторлари ижодини, хусусан, Европа мумтоз мусикаси асосчилари И.С.Бах, Л.В.Бетховен, В.А.Моцарт, Ф.Шуберт, Ф.Шопен, П.И.Чайковский, М.И.Глинка каби жахон мумтоз мусика санъатида бекиёс урин тутган композиторлар асарларини урганиш, умумий урта таълим мактабларидан бошлаб олий таълим укув машгулотларида намунали даражада келажак эгалари булмиш ёш авлодга етказиб бериш замонавий мусика укитувчиси олдидаги долзарб вазифалардан биридир. Шунингдек, юкорида курсатилган композиторларнинг бадиий кийматга эга булган асарларидан фойдаланган холда машгулотларнинг энг мухим фаолиятларида - мусика тинглаш, узлаштириш, ижро килиш фаолияти оркали укувчи-ёшларнинг мусикий дидини, маданиятини, инсоннинг ички мураккаб дунёси булмиш ватанпарварлик, мехр-мухаббат, орзу-умид, согинч каби туйгуларни тугри тарбиялаш алохида ахамият касб этади.

Ёшларнинг санъатга булган кизикиши, санъатнинг бирор турини (хонанда, созанда, ракс) эгаллаш учун харакат килиши сунгги йилларда авж олди, ривожланди. Чунки хакикий кушик, куй, ракс - кунгил мулки, ички туйгу, дил

изхори сифатида яратилишидир. Мазмунли кушик, куй, ракс ёшларни ватанпарвар, элпарвар килиб тарбиялашда таъсир кучи катталиги эътиборга моликдир. Шунинг учун ушбу воситалардан самарали фойдаланиш, уни ривожлантириш, ёш истеъдодларни тарбиялаб вояга етказиш, тупланган тажрибаларни танкидий урганиб, таргибот килиш асосий максад ва вазифаларимизни ташкил этади.

Чолгуларда ижро, дирижёрлик фаолияти ва мусикка санъати оркали таълим-тарбия масаласи кам урганилган долзарб сохалардан хисобланади. Дирижёрлик француз тилидан олинган булиб, йуналтириш, бошккариш, рахбарлик килиш, мусика асарини ижрога тайёрлаш жараёнида хамда бевосита тингловчи -томошабинлар олдида ижрочилар (оркестр, хор, ансамбль, опера, балет жамоалари ва бошкалар)га рахбарлик килишни англатади . Одатда бир (баъзан, икки) дирижёр томонидан амалга оширилади. Дирижёрлик жамоавий мусика ижросининг уйгунлиги, бадиий ва техник му-каммаллигини таъминлайди.

Дирижёрлик санъати ижодий фаолиятнинг энг ноёб тури, у бевосита дирижернинг ижрочи-созандалар жамоаси билан уйгун муносабатларда вужудга келади. Дирижер чолгучи-созандалар, хонандалар, режиссерлар каби асарнинг гоявий мазмунини очиб беришда фаол иштирок этувчи санъаткорлар билан хамкорликда фаолият юритади.

Дирижёрлик санъати бенихоя мураккаб ва куп киррали булиб, хар томонлама мукаммал билимлар эгаси булишни, бир олам вазифаларни тахлил этиб, уни бир максад йулида тенг таксимлай олишни, бутун ижрочилар жамоасининг талкинини бирлаштиришдек маъсулиятни камраб олади. Дирижёрлик санъати узининг бадиий мукаммаллиги билан ажралиб туради. У хозирги кунда ижрочилик санъатининг энг долзарб сохаларидан бири, миллий мафкуранинг ривож топишида маънавиятимизнинг мухим жабхаларидан бирига айланган.

Дирижёрлик - мусика санъатининг энг машаккатли турларидан бири булиб, мусика назарияси ва тарихи, гармония, полифония ва бошка санъатлар, шунингдек, психология сохаларида кенг билимларга эга булишни талаб килади. Уккиш жараёнида мунтазам уз устида кунт билан ишлаш бошловчи, ёш дирижёрга бу билимларни эгаллашга имкон яратади. Оркестр жамоалари ишларини ташкил этишда дирижёрликнинг бошлангич билим, малакалари, мануал техника (дастлабки ифода харакатларини) эгаллаш мухим урин тутади.

Дирижёрлик схемалари, мусикий асар темпи, ритм, ньюанси, мазмунини талкин этишнинг дастлабки ва мухим коидаларини ифодалашни узлаштиришда "Дирижёрлик" фанинг алохида урни ва ахамияти бор. Сунгги йиларда мусикий ижрочилик, репертуар, ижро махорати усди, ривожланди, мураккаблашди. Шунинг учун ушбу фанда эгалланган билим, малака ва куникмалар

талабаларнинг келгуси фаолиятларида мухим урин тутади. Дастлабки эгалланган билим оркестр жамоалари ишини бошкариш, ижро махоратини ошириш, асарни талкин этишда мухим боскич хисобланади. Дирижёрликни эгаллашга киришган талабаларнинг кенг куламда мусикий таълим, тарбия, ифода этиш каби мазмундаги маъруза ва амалий машгулотларни узлаштиришда асосий эътибор дирижёрликнинг дастлабки холатидан бошланиб (постановка, ауфтакт, турли улчовдаги асарлар, метроритмик тузилма, товуш кучи, ижро суръати, штрихлар, акцент, синкопа, фермата, паузалар, партитура билан ишлаш) мураккаб асарларни тахлил килиш, ёд олиш кабиларни уз ичига олади. Ушбу мураккаб фаолиятга киришишда мусикий назарий фанлар мажмуини эгаллаш (асар жанри, лад, аккорд, учтовушликлар, партитура ёзувини укий олиш, идрок килиш) хам мухим вазифалардан хисобланади. Бунинг учун талаба-ёшлар ушбу фанни эгаллашларида дастлабки билим, малакаларни мустахкамлаш, ижодий фаолиятга тайёргарлик куриш, дирижёрлик тарихи, дирижёр харакатининг мохияти, дастлабки холати, ауфтакт, турли хиссали улчовларга дирижёрлик килиш махорати, асарнинг метр-ритмик тузилмаси, товуш кучи, ижро суръати, штрихларни ифодалаш, акцент, синкопа, фермата, паузаларга риоя килиш, партитура билан дирижёрлик килиш, асосий ифода воситаларини мукаммал узлаштириш талаб этилади. Бу борада Узбекистонда фаолият олиб борган ва бораётган таникли дирижёрлар ижодидан урнак олиш, тахлил килиш, ижодий ёндошиш мухим омил булиб хизмат килади. Республикамизда ёш санъат тури хисобланмиш ижрочилик кирраларидан бири булган - «Дирижёрлик санъати» бугунги кунда ривожланиш йулидан дадил бормокда. Узбекистонда дирижёрлик санъатини йулга куйиш, миллий кадрлар тайёрлаш вазифасини бажаришда жонбозлик курсатган санъаткорларнинг айримларини тилга оламиз. Узбекистон дирижёрлик санъати ХХ асрнинг 30-йилларидан бошлаб ривожланиш даврига кирган булса, узбек мусика санъатининг ривожига катта хисса кушган композитор, дирижёр, устоз, жамоат арбоби Мухтор Ашрафий, Узбекистон халк артисти Бахром Олимович Иноятов, Узбекистонда ва Коракалпогистонда хизмат курсатган артист Мардон Насимов хамда Узбекистон халк артисти Фазлиддин Шамсутдинов номлари биринчилар каторида тилга олинади. Бу инсонлар мусика ва дирижёрлик сохасида камолот чуккисига чиккан, табиий истеъдод ва улкан иктидор сохиблари, тугма дирижёрлардан эдилар. Бундай тугма истеъдодларнинг канчалик эмоционал таъсир кучига эга булишлари, дирижёрнинг нечоглик талант сохиби эканини, махорат даражасининг олий даражадалигини билдирувчи бир канча бетакрор фазилат эгалари эдилар.

Халкимиз хаётида мусика санъати азалдан мухим урин тутиб келади. Ёшларни юксак маънавият рухида камол топтиришда бу санъат тури бошка

санъатга Караганда кучлирок таъсир этади. Шу сабабдан сунгги йилларда мусика санъати тарихи, аждодлар ижоди ва фаолиятига катта ахамият берилмокда, ёшларга намуна сифатида ургатилмокда. Бу борада Узбекистан мусика маданияти тарихида чукур из колдирган, кишиларнинг онги ва калбига жуда катта таъсир курсатган санъаткорларнинг ижодий фаолияти ёшлар учун намуна вазифасини утайди.

Азалдан мусикани маънавий маданиятимизнинг мухим таркибий кисми, жамият кишиларига маънавий гузаллик, эстетик завк багишловчи омил сифатида кадрлаймиз. Мусика санъати инсонда табиат гузаллиги, ижтимоий турмуш гузаллиги кабиларга булган хавасни устириб, уларда калб, суз, харакат, гузал ахлокан пок кишиларни тарбиялаш ва шу оркали халкнинг маданий савиясини устиришни максад килиб куяди. Мусика санъати узининг маънавий куч-кудрати билан машхур шахсларнинг хам купчилигига болалигидан хамрох булиб келган. Улар мусикий-маънавий бой туйгуси оркали гузал гоявий, фалсафий тафаккурга эришиб, ажойиб кашфиётлар яратганликларига оид тарихий мисоллар куп учрайди. Демак, мусикий-эстетик тарбия бутун инсоният, жамият тараккиётининг мухим шартларидан бири, деб айтишга барча асослар бор.

Узбекистан диёри умуминсоният цивилизациясининг мухдм маънавий учокларидан бири булган. Археологик топилмаларнинг гувохлик беришича, Узбекистон худудида энг кадимий даврлардан бошлаб кушикчилик, ракс, мусикачиллик санъати билан шугулланиб келинган. Айникса, Бактрия, Кадимги Хоразм, Кадимги Фаргона, Кднг, Кушон каби дастлабки кулдорлик давлатлар узининг юксак маданиятига эга булганлиги, шу билан бирга, кушикчилик санъати яхши ривожланганлиги шундан далолат беради. Кадимги давлатларда кушикчилик санъати халк санъати шаклида пайдо булиб, кейинчалик синфий жамиятга утиш ва ижтимоий табакаланиш натижасида унинг касбий (профессионал) шакли ажралиб чика бошлаган. Урта Осиёда эрамиздан аввалги дастлабки минг йилликнинг биринчи ярмида, яъни илк темир даврида ибтидоий жамоа тузими узининг сунгги боскичини утаб, унинг урнига синфий жамият юзага келганлиги назарда тутилса, унда профессионал кушикчилик санъатининг илк асослари бундан икки ярим минг йил аввал шакллана бошлаган дейиш мумкин. Узбекистон тарихидаги барча даврларда кушикчилик санъати оркали Ватанга садокат, комил инсон тарбияси масалаларига катта эътибор берилган. Кадимги Урта Осиё халклари кушикчилик санъатининг фаркланувчи жихати, асосан миллий кушикчиликнинг шеърият ва ракс билан чамбарчас богликлиги билан тавсифланади. Шунинг учун хам мусика кушикчилик санъати мустакил равишда ва бошка санъат турларидан алохида тарзда пайдо булмасдан, маданият ва санъатнинг бошка турлари билан узвий богликликда кадр топган. Кадимги кушикчилик санъати жанрлари ва шакллари ранг-баранг булиб, улар ижтимой

турмуш, халк анъаналари хамда маросимлари билан бевосита боглик булган. Урта Осиё халкларининг кушикчилик санъати асосан мадхиялар, аллалар, йиги, харбий чакириклар, ибодат кушиклари, тантана байрамлардаги кушиклар тарзида намоён булган. Узбек кушикчилигининг тарихи жуда кухна булиб, у инсониятнинг шаклланиш жараёни билан чамбарчас богликдир. Кушикчилик санъати жамиятнинг узок тарихий даврлар давомида шаклланган ижтимоий фикри, гоялари, дунёкараши махсулидир. Ёзма манбаалар нота ёзуви кашф этилишидан аввалги даврлардаги кушикчилик тарихи, асосан археологик топилмалар, манбаалар асосида урганилиши, тулдирилиши мумкин. Кушикчилик санъати усиб-улгайиб келаётган ёш авлоднинг мусикий-эстетик тарбиясидаги энг кучли воситалардан биридир. Куй, мусика, ашула матни, ракс ижрочилик махорати уйгунликда инсонга хар томонлама таъсир килишни таъминлайди. Куй ва унинг мусикий ифодаси инсоният хиссиётига, матн эса унинг сезгилари ва онгига таъсир этади. Кушикчилик санъатининг мазкур таъсири кушик журлигисиз ижро этиладиган мусиканинг таъсиридан кучлирок булади, чунки у турмушдаги энг якин хамрохи ва рухий озука булиб келган. Кушикчилик санъати узбек халкининг барча катламларига сингиб, халкимизнинг кайгу-хасратларига, хурсандчилигига, келажакка булган гузал интилишлари каби хиссиётларга хамрох булиб келган. Кушикчилик санъати куй, усул, зарб каби катор мусикий воситалар оркали мазмунни ифодалаб, давлат, миллат, ирк ажратмай инсониятга якиндан хизмат килиб, тарихда халкнинг эстетик хисси, кайгу-шодлиги, пок мухаббати ва орзу-армонларини ифодалаган. Уларни маънавий-эстетик бахолаш ва эстетик онгни ривожлантиришда катта ахамият касб этган ва бугунги кунда хам уз ахамиятини йукотмай, ижрочилик махоратлари оркали намоён этиб келмокда. Мусика санъатининг эстетик тарбиявий вазифаси - укувчи-ёшлар маънавиятига каратилган булиб, улар дунёкарашини шакллантириш, рухий холати, ахлокий киёфаси, эстетик кизикиши ва тафакурини кенгайтиришда чукур таъсир курсатишдан иборат. Мусика санъати ижтимоий маънавиятни юксалтириш, кишиларни якинлаштириш ва сафарбар килишда мухим урин тутади. Дунёни англаш, халкни тарбиялаш - санъатнинг реалистик характери халкпарварлик, яратувчанлик каби муносабатларни яхшилаш билан белгиланади. Мусика санъати хамда уни бошкариш санъати сифатида эътироф этилган дирижёрлик сохаси нозик ва серкирра булиб, хаётимизнинг мазмунли булишида, кайфиятимизни кутаришда, эзгулик томон етаклашда катта урин тутади.

Фойдаланилган адабиётлар

1. Talaboev, A., Akbarov, T., & Haydarov, A. The European Journal of Arts, Issue 1/2020.

2. Yunusov, G., Juraev, I., & Ahmedov, R. (2020). A LOOK AT THE REGIONAL SEASONAL FOLKLORE AND THEIR ORIGIN. THE ROLE AND IMPORTANCE OF FOLKLORE IN THE DEVELOPMENT OF DANCE ART. European Journal of Arts, (1), 121-124.

3. Yunusov, G. Y., Parpiev, A., & Ernazarov, Z. (2021). A look at samples of uzbek folklore. ACADEMICIA: An International Multidisciplinary Research Journal, 11(5), 9-14.

4. Yunusov, G., Ahmedov, R., Jurayev, I., & Yuldasheva, S. (2021). A Look At The Folklore of Fergana Valley or History of A Song in The Series of Tanovar. Annals of the Romanian Society for Cell Biology, 25(6), 2225-2232.

5. Talaboyev, A., Yunusov, G., & Ahmedov, R. (2020). Local methods of traditional singing. Journal of Advanced Research in Dynamical and Control Systems, 12(2), 2916-2920.

6. Yunusov, G., Ahmedov, R., Jurayev, I., & Yuldasheva, S. (2021). A Look At The Folklore of Fergana Valley or History of A Song in The Series of Tanovar. Annals of the Romanian Society for Cell Biology, 25(6), 2225-2232.

7. Talaboyev, A. (2021). Skill Improving Ways in Traditional Song Performing. European Journal of Life Safety and Stability (2660-9630), 11, 12-17.

8. Талабоев, А. Н. (2019). Узбек миллий анъанавий ижрочилик санъатида махаллий услублар. Перекрёсток культуры, 1(4).

9. Talaboyev, A., Yunusov, G., & Ahmedov, R. (2020). Local methods of traditional singing. Journal of Advanced Research in Dynamical and Control Systems, 12(2), 2916-2920.

10. Талабоев, А. (2019). Маком санъатида сузнинг урни. Oriental Art and Culture, (IV (1)), 25-28.

11. Talaboev, A., Akbarov, T., & Haydarov, A. (2020). SONG PERFORMING IN TRADITIONAL PERFORMING ARTS: PAST AND PRESENT TIM. European Journal of Arts, (1), 85-88.

12. Talaboyev, A., Yunusov, G., & Ahmedov, R. (2020). Local methods of traditional singing. Journal of Advanced Research in Dynamical and Control Systems, 12(2), 2916-2920.

13. Ахмедов, Р. (2020). Миллий мусикий ижрочилик санъатига бир назар. Oriental Art and Culture, (I (2)), 5-9.

14. Shermatova, X. (2021). A LOOK AT THE MUSIC EDUCATION IN SCHOOLS: FORMS AND METHODS OF MUSIC EDUCATION. CURRENT RESEARCH JOURNAL OF PEDAGOGICS, 2(10), 253-258.

15. Shermatova, X. (2020). MUSIQA NAZARIYASINING O'ZIGA XOS XUSUSIYATLARI. Oriental Art and Culture, (V).

16. Шерматова, Х. К. (2020). ФОРМИРОВАНИЕ МУЗЫКАЛЬНОЙ КУЛЬТУРЫ МОЛОДЁЖИ. Проблемы современной науки и образования, (12-1 (157)), 117-119.

17. ШЕРМАТОВА, Х. К. (2015). Народная музыка как средство музыкально-эстетического воспитания школьников. In Юность и Знания-Гарантия Успеха-2015 (pp. 318-316).

18. Мад, Д. (2021). УЗБЕКИСТОН ХАЛК АРТИСТИ ТАМАРА ХОНИМНИНГ СОБИК ИТТИФОК ДАВРИДА САНЪАТДАГИ ИЖОДИЙ ФАОЛИЯТИ. Oriental Art and Culture, (7), 160-170.

19. Мадолимов, Д. (2021). УЗБЕКИСТОН САНЪАТКОРЛАРИНИНГ УЛУЕ ВАТАН УРУШИДА ФРОНТ ВА ФРОНТ ОРТИДА ЕАЛАБАГА КУШГАН ХИССАСИ (19411945 ЙИЛЛАР). Oriental Art and Culture, (7), 144-151.

20. Kurbonova, M. (2021). The importance of folklore in the upbringing of a harmoniously developed generation. ACADEMICIA: AN INTERNATIONAL MULTIDISCIPLINARY RESEARCH JOURNAL, 11(1), 1750-1758.

21. Курбонова, М. (2021). Аёллар санъати: кеча ва бугун. Oriental art and culture, 2(3), 62-75.

22. Qurbonova, M. (2020). СНЕТ EL MUSIQASI TARIXIGA BIR NAZAR. Oriental Art and Culture, (V).

23. Tursunov, B. (2021). Doira as a National Musical Instrument. European Journal of Life Safety and Stability (2660-9630), 11, 50-54.

24. Турсунов, Б. (2020). ЧОЛЕУ ИЖРОЧИЛИГИ ТАРИХИГА БИР НАЗАР. Oriental Art and Culture, (V).

25. Исмаилова, М. М. (2020). ОДИН ИЗ ВАЖНЫХ ИНСТРУМЕНТОВ В УЗБЕКСКОМ МУЗЫКЕ: ДУТОР. Проблемы современной науки и образования, (12-1 (157)), 113-115.

26. Ismoilova, M. (2020). CHOLG'U IJROCHILIGIDA NOTAGA QARAB IJRO QILISH. Oriental Art and Culture, (V).

27. Mamatov, J. (2020). BARKAMOL AVLODNI TARBIYALASHDA ERTAKLARNING AHAMIVATI. Oriental Art and Culture, (V).

28. Mamatov, J. (2021). Directing in the Training of Art Professionals. International Journal of Culture and Modernity, 11, 90-96.

29. Madaminov, S., Mamatov, J., & Siddikov, S. (2020). A look at the history of uzbek maqom art. ACADEMICIA: AN INTERNATIONAL MULTIDISCIPLINARY RESEARCH JOURNAL, 10(12), 1144-1151.

30. Jurayev, I. (2021). A LOOK AT THE LIFE PATH OF FATTOKHON MAMADALIEV. CURRENT RESEARCH JOURNAL OF PEDAGOGICS, 2(11), 54-59.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.