Научная статья на тему 'РОЛЬ НАЛОГОВ В СИСТЕМЕ ОБЕСПЕЧЕНИЯ ЭКОНОМИЧЕСКОЙ БЕЗОПАСНОСТИ ГОСУДАРСТВА'

РОЛЬ НАЛОГОВ В СИСТЕМЕ ОБЕСПЕЧЕНИЯ ЭКОНОМИЧЕСКОЙ БЕЗОПАСНОСТИ ГОСУДАРСТВА Текст научной статьи по специальности «Экономика и бизнес»

CC BY
49
5
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ЭКОНОМИЧЕСКАЯ БЕЗОПАСНОСТЬ / НАЛОГИ / НАЛОГООБЛОЖЕНИЕ / НАЛОГОВАЯ ПОЛИТИКА / НАЛОГОВЫЙ РЕЖИМ / НАЛОГОВОЕ БРЕМЯ / НАЛОГОВАЯ БЕЗОПАСНОСТЬ

Аннотация научной статьи по экономике и бизнесу, автор научной работы — Шамсуллозода Шукрулло, Махмадмуродова Махина Абдусалимовна, Махамадиева Гулнора Абдужалиловна

Обеспечение экономической безопасности страны - одно из приоритетных направлений политики государства. Налоговая политика активно влияет на экономические и социальные процессы, происходящие в государстве, а сами налоги служат одним из основных источников финансовых ресурсов государства. При этом налоги из простого инструмента мобилизации доходов бюджетов государства превращаются в основной регулятор воспроизводственного процесса, оказывая прямое воздействие на пропорции, темпы и условия функционирования экономики. Налоги являются необходимым звеном экономических отношений обществе с момента возникновение государства. Посредством именно налогов перераспределяется значительная часть национального дохода страны, с помощью налогов государство перераспределяет часть прибыли предприятий и предпринимателей, доходов граждан, направляя её на развитие производственной и социальной инфраструктуры страны в целом.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

THE ROLE OF TAXES IN THE SYSTEM OF ENSURING OF ECONOMIC SECURITY OF THE STATE

Maintenance of economic safety of the country - one of priority directions of a policy. Taxes are a necessary link of economic relations in a society. Also is one of components of system of economic safety. Taxes provide all levels of economic safety with necessary financial resources. Taxes are one of components of multilevel system of economic safety. Imperfection of tax system is capable to complicate essentially the decision of many social and economic problems as interests are connected with tax system and a tax policy not only societies and the states as a whole, but also all citizens, the enterprises and the organizations’. Blanks in tax laws generate various conflicts in the field of taxes that can badly effect on a condition of economic safety. Thus, taxes represent itself as a basis of the state financial economy. Taxes are the major tool of state regulation of economic system in whole and its separate elements, and also economy development.

Текст научной работы на тему «РОЛЬ НАЛОГОВ В СИСТЕМЕ ОБЕСПЕЧЕНИЯ ЭКОНОМИЧЕСКОЙ БЕЗОПАСНОСТИ ГОСУДАРСТВА»

давлати шарти мух,им арзёби мегардад. Дар хдкикат, истифодаи ин воситах,о дар барномах,ои бухронии них,одх,ои бахши иктисодии мамлакат баръало мушох,ида мегарданд.

АДАБИЁТ

1. Бицоева Д.А. Управление государственным долгом: теория и практика / Д.А. Бицоева // Экономика и предпринимательство. - 2018, №8(97),-С.203-207.

2. Горошко М.Ю. Долговые взаимоотношения между странами в условиях глобализации / М.Ю. Горошко // Современные тенденции в экономике и управлении: новый взгляд.-2012, № 16,-С. 186-189.

3. Сомона^ои расмии Бонки Х,исоббаробаркуни^ои Байналмилали ва Хазинаи Байналмилалии Асъор [Манбаи электрони]. https://www.bis.org; https://www.imf.org

4. Стратегияи идоракунии молияи давлатии Ч,умхурии Точикистон барои давраи то соли 2030 (Фармони Президента Ч,умхурии Точикистон, ш. Душанбе, 31 январи соли 2020,-№1446.) [Манбаи электрони]. http ://www.moliva.ti/ti/

5. Стратегияи идоракунии карзи давлатии Ч,умхурии Точикистон барои сол^ои 2021-2023. (Бо карори Дукумати Ч,умхурии Точикистон аз 11 ноябри соли 2020, №587 тасдик шудааст.) [Манбаи электрони]. http://www.moliva.ti/ti/

6. "Тавозуни пардохт, мавкеи сармоягузори^ои байналмилали ва карзи мачмуии берунаи Ч,умхурии Точикистон барои соли 2021" // ш.Душанбе, - 2022, Бонки миллии Точикистон. [Манбаи электрони]. http://www.nbt.ti

7. Хмельницкий М.М. Опыт Турции и Португалии в управлении государственным долгом: оценка качества и потенциал внедрения // Российское предпринимательство. - 2016, Том 17, №18,-С.2433-2438.

8. Хулосаи Палатаи ^исоби Ч,умхурии Точикистон оид ба натичаи аудити молиявии маблаг^ои чалбшудаи карзию гранти аз созмон^ои байналмилалии молияви барои пешгирии пахдшавии бемории сироятии коронавирус ва кам намудани таъсири он ба со^а^ои иктисоди милли;

9. Чувахина Л.Г. Цели и методы управления государственным долгом в условиях финансовой нестабильности // Вопросы современной науки и практики. Университет им. В.И. Вернадского. - 2012, №3(41),-С.245-249.

10. Klein, T. External Debt Management. An Introduction / Tomas M. Klein. Washington D.C., The World Bank, -1994.-234 p.

11. Managing Sovereign Debt and Debt Markets through a Crisis-Practical Insights and Policy Lessons / Monetary and Capital Markets Department, IMF, - 2021.-72 p.

12. World Economic Outlook Database [Electronic resource] / The International Monetary Fund. Access mode: https: //www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2020

УДК 338.22

НА^ШИ АНДОЗ ДАР ТАЪМИНИ НИЗОМИ БЕХАТАРИИ ЩТИСОДИИ КИШВАР

ШАМСУЛЛОЗОДА ШУКРУЛЛО, н.и.и. мудири кафедраи идоракунии молияи давлатии Академияи идоракунии давлатии назди Президенти Цум^урии Тоцикистон, кучаи С. Носиров, 33 тел.: (+992) 934526666

МАХМАДМУРОДОВА махина,

муаллими калони кафедраи идоракунии молияи давлатии Академияи идоракунии давлатии назди Президенти Цум^урии Тоцикистон, кучаи С. Носиров 33, тел.: (+992) 988772710

МАХАМАДИЕВА гулнора абдуцалиловна,

ассистенти кафедраи идоракунии молияи давлатии Академияи идоракунии давлатии назди Президенти Цум^урии Тоцикистон, кучаи С. Носиров, 33 тел.: (+992) 883334452;

Таъмини бехатарии ицтисодиёти мамлакат яке аз самт%ои афзалиятноки сиёсати давлат мебошад. Сиёсати андози ба раванд%ои иётисоди ва ицтимоии дар давлат руйдщанда фаъолона таъсир расонида, андоз%о %амчун яке сарчашма%ои захираи молиявии давлат хизмат менамоянд. Дар айни %ол андоз%о аз воситаи сафарбаркунии даромад%ои буцаи давлат ба танзимкунандаи асосии раванди тацдид мубаддал шуда, ба таносуб, суръат ва шароити амалкунии ицтисодиёт бевосита таъсир мерасонанд.

Аз ла%заи пайдоиши давлат андоз%о цузъи зарурии муносибат%ои ицтисодии цомеа мебошанд. Ма%з тавассути андоз%о цисмати бештари Даромади Миллии мамлакат азнавтацсим мешаванд, бо ёрии андоз%о давлат як цисми даромади корхона%о ва со%ибкорон, даромади ша%рвандонро ба рушди инфрасохтори истщсолот ва ицтисоиёти мамлакат равона менамояд.

Калидвожах^о: бехатарии щтисоди, андоз, андозбанди, сиёсати андоз, нацши андоз, щтисоди бозори, пардохт^ои андози

РОЛЬ НАЛОГОВ В СИСТЕМЕ ОБЕСПЕЧЕНИЯ ЭКОНОМИЧЕСКОЙ БЕЗОПАСНОСТИ ГОСУДАРСТВА

ШАМСУЛЛОЗОДА ШУКРУЛЛО, к.э.н. заведующий кафедры управления государственными финансами Академии государственного управления при Президенте Республики Таджикистан, ул.С. Носиров 33,

тел.: (+992) 934526666 МАХМАДМУРОДОВА МАХИНА АБДУСАЛИМОВНА, преподователь кафедры управления государственными финансами Академии государственного управления при Президенте Республики Таджикистан, ул.С. Носиров 33, тел.: (+992) 988772710 МАХАМАДИЕВА ГУЛНОРА АБДУЖАЛИЛОВНА, ассистент кафедры управления государственными финансами Академии государственного управления при Президенте Республики Таджикистан. ул.С. Носиров 33, тел.: (+992) 883334452

Обеспечение экономической безопасности страны - одно из приоритетных направлений политики государства. Налоговая политика активно влияет на экономические и социальные процессы, происходящие в государстве, а сами налоги служат одним из основных источников финансовых ресурсов государства. При этом налоги из простого инструмента мобилизации доходов бюджетов государства превращаются в основной регулятор воспроизводственного процесса, оказывая прямое воздействие на пропорции, темпы и условия функционирования экономики.

Налоги являются необходимым звеном экономических отношений обществе с момента возникновение государства. Посредством именно налогов перераспределяется значительная часть национального дохода страны, с помощью налогов государство перераспределяет часть прибыли предприятий и предпринимателей, доходов граждан, направляя её на развитие производственной и социальной инфраструктуры страны в целом.

Ключевые слова: экономическая безопасность, налоги, налогообложение, налоговая политика, налоговый режим, налоговое бремя, налоговая безопасность.

THE ROLE OF TAXES IN THE SYSTEM OF ENSURING OF ECONOMIC SECURITY OF THE STATE

SHAMSULLOZODA SHUKRULLO,

c.e.s., manager of the Department of Finance Institute of public administration under the President of the Republic of Tajikistan.str. - S.Nosirov, 33, ph.: (+992) 934526666

MAHMADMURODOVA MAHINA, assistant of the Department of Economics of Finance Institute of public administration under the President of the Republic of Tajikistan. .str. - S.Nosirov, 33, ph..: (+992) 988772710 MAHMADIEVA GULNORA ABDUJALILOVNA, assistant of the Department of Economics of Finance Institute of public administration under the President of the Republic of Tajikistan. .str. - S.Nosirov, 33, ph..: (+992) 883334452

Maintenance of economic safety of the country - one of priority directions of a policy. Taxes are a necessary link of economic relations in a society.

Also is one of components of system of economic safety. Taxes provide all levels of economic safety with necessary financial resources. Taxes are one of components of multilevel system of economic safety. Imperfection of tax system is capable to complicate essentially the decision of

many social and economic problems as interests are connected with tax system and a tax policy not only societies and the states as a whole, but also all citizens, the enterprises and the organizations'. Blanks in tax laws generate various conflicts in the field of taxes that can badly effect on a condition of economic safety. Thus, taxes represent itself as a basis of the state financial economy. Taxes are the major tool of state regulation of economic system in whole and its separate elements, and also economy development.

Keywords: economic security, tax and taxation, tax burden, tax regime, tax police, tax security.

Мукаддима. Андоз чун мафхуми иктисодй ва ичтимой мачмуи муносибатхои таксим ва азнавтаксимкунии Даромади Миллии ба вучуд овардашударо инъикос мекунад. Аз ин бар меояд, ки он хамчун мухимтарин олоти идоракунии низоми ичтимоию иктисодй мебошад.

Х,алли масъалаи устуворшавии бехатарии иктисодй, гуншавии захирахои молиявй ва моддиро пешбинй менамояд, ки бобати рушди самтхои афзалиятноки хочагии хал; равона мегарданд. Ин низоми андози рушдкарда ва равшан амалкунандаро талаб менамояд, ки таъмини воридшавии воситахои пулиро ба бучет кобилият дошта, чузъи мухими асоси моддии бехатарии иктисодй шуморида мешавад.

Самти мухимтарин ва афзалиятноки бехатарии иктисодй хам аз чихати фаъолияти иктисодии давлатй ва хам муайян намудани мавкеи дохили фирмавй устуворй ва инкишофи иктисодиёт мебошад. Максади бехатарии иктисодй таъмини кафолатнокии сохибихтиёрй ва мустакилии хар кадом субъект мебошад, ки ба фаъолияти иктисодй чалб шуда, дар кори умумй сахм мегузоранд.

Дар хаёти давлат бехатарии иктисодй то як андозае ба тамоми сохахои ичтимой-иктисодй дахл мекунад. Азбаски сухан оид ба бехатарии иктисодй меравад, муносибатхои андозиро хдмчун кисмати таркибии мухимтарини хамкории иктисодии сектори хусусй ва давлат, сарфи назар намудан лозим нест. Дар хамин алокамандй вазифаи мухими давлат таъмини бехатарии иктисодии чомеа, аз он чумла тавассути мукаммалкунии низоми андоз мебошад[1, с.271].

Дар ислохоти низоми андоз давлат ва кормандони кумитаи андоз на танхо принсипхои умумиктисодй ва хукукй, инчунин масъалхои муосир ва тамоюлхои умумичахониро ба рохбарй низ бояд гиранд. Аз он чумла, масъалахои бехатарии иктисодиро, ки дар шароити якчояшавии иктисодиёти кишвархои гунонун рузмарра мебошад, ба инобат гирифтан зарур аст. Дар таърихи давлатдорй ягон кишвар бе низоми андоз арзи вучуд карда наметавонад, он яке аз фишангхои асосии идораи давлат мебошад, ки тавассусти пардохти хатмй - андоз, амалй карда мешавад. Намояндаи мактаби иктисодии классикй А.Смит хеле хуб кайд намудааст: "барои он ки рушди давлатро аз сатхи кашшокй то дарачаи баланд таъмин намоем, пеш аз хама, сулх, низоми хуби андоз ва идоракунии самараноки иктисодиёт лозим аст."

^исми асосй: Ташкил намудан ва ташаккул ёфтани бехатарии иктисодй аз лахзаи устуворшавии моликияти хусусй дар кишвар тезтар инкишоф ёфт. Бехатарии иктисодй бобати аз амалхои манфии беруна ва дохила, ки кобилият доранд мавкеи устувори ширкатро дар бозор паст кунанд, онро аз дороихояш махрум намоянд, ташкил карда мешавад [2, с.138].

Дар алокамандй бо тагйир ёфтани сиёсати давлат бобати нигохдории истиклолияти мамлакат аз хатархои беруна зарурияти хифзи манфиатихои миллй ба вучуд омад. ^исмати андоз сохаи нозуки бехатарии молиявй буда, аз чониба давлат ба назорати махсус ниёз дорад.

Махз тавассути андозхо кисмати асосии Даромади Миллй азнавтаксим мегардад. Бо ёрии андозхо давлат як кисми фоидаи корхонахо, сохибкорон ва даромади шахрвандонро азнавтаксим намуда, онро ба рушди инфрасохтори истехсолй ва ичтимоии мамлакат равона менамояд. Х,амчунин сохахои афзалиятноки мамлакатро, ки бехатарии иктисодии кишварро таъмин менамоянд, маблаггузорй карда мешавад[3,335].

Х,алли масъалаи мустахкамкунии бехатарии иктисодй сермахсул гардонии захирахои молиявй ва моддиро дар самтхои афзалиятнокй илм ва техника пешбинй менамояд. Ин низоми рушдкардаи андозбандиро талаб менамояд, ки воридшавии маблагхои заруриро ба бучаи давлат таъмин намуда, хамчун яке аз чузъхои мухиму асосии бехатарии иктисодии мамлакат хизмат менамояд.

Тартиботи умумии андоз ва гаронии андозх,о ба омилх,ои макроиктисодии мух,ими рушд шомиланд. А.А. Соколов, кайд намуд: "агар андоз хдтто дар асосй мулох,изах,ои хазинавй (фискалй) чорй карда шавад х,ам, вай омили сунъие аст, ки ба муносибатх,ои хочагидорй дахл намуда, ба нарх ва фоида, ба истех,сол ва истеъмоли молх,ои андозбандишаванда ва молх,ои андозбандинашаванда, таъсир расонида тагирот ворид мекунад".[4, с.228]

Андозхо кисмати зарурии муносибатх,ои иктисодии чомеа мебошанд, чунки сарчашмаи асосии ташаккулёбии пардохтх,ои андозй мебошанд, ки дар асоси он барномах,ои давлатй ва ичтимой тах,ия мегарданд.

Манфиатх,ои миллии давлат ва чомеа доир ба иктисодиёт дар сатх,и макро ва бо некуах,волии иктисодии х,ар кадом субъекти фаъолияти иктисодй дар сатх,и микро мувофикат менамояд. Тах,лили сарчашмах,о доир ба тартиби ташкили бехатарии иктисодй ба хулосае оварданд, ки вакти эчоди бехатарии иктисодии ширкат, тамоми шахсони ба сохтори мазкур манфиатдор консепсияро бунёд мекунанд [5,63-67].

Консепсияи бехатарии иктисодй ин низоми муайяни акидах,ое мебошад, ки дарки чамъбастии масоили бехатарии корхона, хдмчунин рохдои хдлли онх,оро, бо усулх,ои конунии дастрас дар бар мегирад. Консепсия накшаи муайян ё барномаи муфассал набуда, гояест, ки тибки он максадх,о, талабот ва шароитх,ое ташаккул меёбанд, ки дар асоси онх,о бехатарии иктисодй бунёд мегардад.

Консепсияи бехатарии иктисодии корхона метавонад бахшх,ои зеринро дар бар гирад:

■ Ошкор намудани вазъиятх,ои дар сохди бехатарии иктисодй ахдмиятнок.

■ Муайян намудани дастурх,ое, ки бехатариро таъмин менамоянд.

■ Бунёди тартиби бехатарии иктисодии корхона

■ Бах,о додани х,олати бехатарии иктисодии корхона.

■ Х,исобкунии кувва ва воситах,ое, ки барои таъмини бехатарии иктисодй заруранд.

■ Коркарди чорабиних,о оид ба амалигардонии мазмуни асосии консепсияи бехатарии корхона.

■ Хулосах,о доир ба асоснок намудани бунёди тах,ия ва амалй намудани консепсияи бехатарии иктисодии корхона ва самаранокии истифодаи он.

Андозх,ое, ки субъектх,ои иктисодй дар Чумхурии Точикистон пардохт менамоянд, ба коидах,ои муайяне итоат менамоянд, ки Кодекси андоз танзим менамояд. Дар вакти муоинаи меъёрх,ои ихтилофнок дар конунгузории андозбандй сарманбаъ Кодекси андоз ва Конститутсияи Чумхурии Точикистон кабул шудаанд

Сиёсати андозбандй на камтар аз се вазифаи асосиро ичро менамояд: хазинавй, таксимотй ва танзимкунй.

Вазифаи фискалй(хазинавй) ба бучет воридшавии маблагх,ои пулиро таъмин менамояд, ки минбаъд ба эх,тиёчоти давлатй азнавтаксим ва сарф мешаванд. Андоз ин шарти зарурии мавчудияти давлат мебошад, бинобар ин ухдадории пардохт намудани андоз, ки дар Конститутсия сабт шудааст, ба тамоми андозсупорандагон, хдмчун талаботи хдтмии давлат мебошад. Лекин вазифаи мазкур дар имкониятх,ояш бех,удуд нест. Масалан, мувофики назарияи Артур Лаффер, аз х,ад зиёд намудани меъёри андоз ягон вакт андозсупорандаро водор менамояд, ки маблаги барои пардохти андоз пешбинишударо кам намояд. Маблаги зиёдтар аз 35-40% нашондихдндаро андозсупоранда ба пардохт намудан омода нест.

Мох,ияти назария аз он иборат аст, ки андозсупоранда кушиш менамояд даромади молиявиашро, бо максади дар оянда гирифтани фоидаи иктисодй ва зиёд намудани х,иссаи маблаги андоз маблаггузорй накунад ва онх,оро пинх,он намояд.

100 0

Даромадкои андозии б\"Ч!ет

Ам*

Ам

—->

Д макс Д

Аз расм дида мешавад, ки даромади бучет (Д) хамон вакт меафзояд, агар меъёри андоз барои андозсупоранда аз таносуби мувофики байни даромад ва гаронии андоз зиёд набошад. Пас аз ин, бо афзоиши гаронии андоз, хиссаи маблаг барои андоз то 0 кам мешавад. Чунки андози 100% мусодира намудани манфиати андозсупоранда мебошад.

Расми 1. Вобастагии воридшавии андозхо ба бучет аз бузургии меъёри андозбандй.

Д- даромади бучет;

Дмакс- бузургии имконпазири зиёдтарини даромади бучет;

Ам- меъёри андозбандй;

Ам*- меъёри нихой, ки ба бучет даромади зиёдтарин медихад.

Ягон субъекти андозсупоранда дар чунин вазъият даромадхояшро ошкор намекунад. Аз ин чо чунин хулоса намудан мумкин аст, ки меъёри пасти андоз омили фаъолнокии субъектхои хочагидорй ва чамъкунии пасандозхо мегардад, ки минбаъд сармоягузорй мегарданд.

Вазифаи таксимотии андоз инчунин дар таксимоти маблагхои андоз байни бучетхои сатххои гуногун низ амалй мегардад. Вазифаи таксимотии андозхо хамчун ифодакунандаи олоти махсуси муносибатхои таксимотй аст ва бо ёрии он таксим ва аз навтаксимкунии ММД ва ДМ сурат мегирад.

Вазифаи танзимкунй ба воситаи механизми андоз амалй гашта, танзими рушди шаклхои гуногуни хочагихоро, махсусан рушди тичорати хурд ва миёнаро дар чумхурй фаро мегирад. Барои ин андозхои нав чори карда ва ё меъёрхои андоз тагир дода мешаванд.

Бехатарии иктисодй танхо яке аз пахлухои низоми бехатарии давлат мебошад, лекин сахми онро дар шароити вокеии муосир, ки "сармоя" дар сахнаи рушди тамаддуни чахонй накши асосй дорад, кам ахамият додан лозим нест. Эчоди низоми андози хушсифат, мавзун ва шаффоф, ки амалкунии пайвастаи иктисодиёт ва якчоякунии бо низоми чахонии муносибатхои иктисод, вазифаи мухими дилхох давлат, аз он чумла Чумхурии Точикистон мебошад.

Дар амалия мебинем, ки дар танзими давлатии иктисодиёт ва татбики сиёсати ичтимоию иктисодии давлат, системаи андоз ва заминаи конунгузорй дар ин самт, макоми мухимро ишгол мекунанд. Ин он маъноро дорад, ки сиёсати андоз чузъи мухими сиёсати ичтимоию иктисодй буда, хамчун сарчашмаи (ташаккули бучаи давлатй) татбики сиёсати ичтимоию иктисодии давлат баромад мекунад. Мушкилоти таъмини бехатарии иктисодй диккати харчй бештар шахсиятхои сиёсй, олимон ва табакахои васеи чомеаро чалб менамояд.

Тачрибаи чахонй нишон медихад, ки таъмини бехатарии иктисодй кафолати истиклолияти кишвар мебошад, бинобар ин таъмини бехатарии иктисодй яке аз мухимтарин масъалахои миллй ба хисоб меравад.

Андозбандй хамчун раванди мукарраркунй ва гундоштани андозхо ба устуворшавии бехатарии иктисодии давлат мусоидат менамоянд.

АДАБИЁТ

1. Суглобов, А.Е. Экономическая безопасность предприятия: Учебное пособие для студентов вузов, обучающихся по специальности «Экономическая безопасность» / А.Е. Суглобов, С.А. Хмелев, Е.А. Орлова. — М.: ЮНИТИ-ДАНА, 2017. — 271 с.

2. Основы экономической безопастностьи/ под.ред. Е.Л. Олейникова, М.,1997. С.138

3. Кодекси Андози Чумхурии Точикистон Душанбе, 2017,335с.

4. Соколов А.А. Теория налогов. / А.А.Соколов-М., 2003.-С.228.

5. Сейдаметова Л.Д. Разработки концепции экономической безопастностьи как факторы стабильного развития бизнеса/Л. Д. Сайдаметова, Э. И. Мустафаева, Экономические науки. Ученые записки Крымского инженерно-педагогического университета №47, 2014 - С.63-67.

6. Лавренчук Е.Н. Содержание и форма налогов/ Е.Н.Лавренчук Вопросы экономики и право. №12, 2010. -125с.

АСОС^ОИ ИЛМЙ-НАЗАРИЯВИИ МУ^ИТИ МОЛИЯВИИ СО^ИБКОРЙ

БАХРДУРОВА ЦУМРИНИССО ^АЮМОВНА,

унвонцуи Институти щтисодиёт ва та%цици системавии рушди кишоварзии Академияи илм%ои кишоварзии Тоцикистон Тел: (+992) 918350530, E-mail: hakhodurova74@mail.ru.

Дар мацола масъала%ои рушди со%ибкории хурду миёна дар Цум^урии Тоцикистон, дастгирии давлатии соуибкори дар цум%ури, маълумот оиди шакл%ои соуибкори, асос%ои илми-методии назарияи му%ити рушд, ро%%ои бартараф намудани монеа%о оварда шудааст.

Мацсади мацола: Давлат ва %укумати цум%ури таъмини пешрафти со%аи со%ибкориро яке аз самт%ои му%ими фаъолияти худ царор дода, барои дастгирии со%ибкорон, таъмини шароити мусоиди ташаккули со%а тавассути муцаррар намудани имтиёз%ои мухталиф дар со%аи андозбандй, пардохти боци гумруки, цори намудани мороторий барои санциши фаъолияти субъект%ои соуибкори тамоми чора%ои заруриро амали месозад.

Натицаи татцицот нишон дод, ки му%ити молиявии соуибкори мацмуи субъект%ои омил%ои со%ибкории берун аз корхона буда, ба цобилияти идоракунии молияви дар цудо кардани маблаг ва гирифтани даромад таъсир мерасонад. Му%ити молиявии со%ибкори аз микро ва макрому%ит иборат аст. Микрому%ит гуфта субъект%оеро тавсиф мекунанд, ки бевосита бо ин корхона ва цобилияти ро%барияти он барои ба даст овардани даромад иртибот доранд. Ба он таъминкунандагон, миёнаравон, харидорон (муштариён), рацибон дохил мешаванд. Макрому%ит му%ити нисбатан васеътарро дар бар мегирад, ки дар мацмуъ ба му%ити бозор таъсир мерасонад ва омил%ои табии, техники, сиёси, ицтисоди, демографи ва фар%ангиро дар бар мегирад.

Калидвожахр: со%ибкори, му%ити молияви, сохтор%ои хоцагидори, бозор, корхона%о, исте%соли маъсулот, тицорат, савдо, воридот, содирот, тац%изот, техника, технология, андозбандй, субъещои со%ибкори, объект%ои со%ибкори, фоида, пардохти боци гумруки, таъминкунандагон, миёнаравон, харидорон, рацобат.

НАУЧНО-ТЕОРЕТИЧЕСКИЕ ОСНОВЫ ФИНАНСОВОЙ СРЕДЫ

ПРЕДПРИНИМАТЕЛЯ

БАХОДУРОВА КУМРИНСО КАЮМОВНА,

соискатель

Институт экономики и системного исследования развития сельского хозяйства Академии сельскохозяйственных наук Таджикистана, Тел: (+992) 918350530, E-mail: hakhodurova74@mail.ru.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

В статье рассматриваются вопросы развития малого и среднего предпринимательства в Республике Таджикистан, государственной поддержки предпринимательства в Республике, информация о формах предпринимательства, научно-методические основы теории среды развития, пути преодоления препятствий.

Цель статья принято решение поддержать предпринимателей, обеспечить благоприятные условия для развития отрасли путем установления различных льгот в сфере налогообложения, уплаты таможенных платежей, введения моратория на проверку деятельности субъектов предпринимательства, реализует все необходимые меры. Финансовая среда предприятия представляет собой совокупность факторов хозяйственной деятельности субъектов вне предприятия, влияющих на способность финансового менеджмента распределять средства и получать доход.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.