Научная статья на тему 'РИВОЖЛАНГАН ВА РИВОЖЛАНАЁТГАН МАМЛАКАТЛАРДА ТУРИЗМНИНГ ЎЗИГА ХОСЛИКЛАРИ'

РИВОЖЛАНГАН ВА РИВОЖЛАНАЁТГАН МАМЛАКАТЛАРДА ТУРИЗМНИНГ ЎЗИГА ХОСЛИКЛАРИ Текст научной статьи по специальности «Прочие социальные науки»

CC BY
270
22
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Science and innovation
Ключевые слова
туризм / ривожланган ва ривожланаётган мамлакатлар / туризм шакллари / сайёҳ. / tourism / developed and developing countries / forms of tourism / tourist.

Аннотация научной статьи по прочим социальным наукам, автор научной работы — M. Uralova

Мақолада туризмни ривожланишининг ривожланган ва ривожланаётган мамлакатлардаги ўзига хос жиҳатлари тадқиқ этилган. Жумладан, ривожланган мамлакатларда кўрсатиладиган хизмат сифати ва туризм шакллари ривожланаётган мамлакатларда кўрсатиладиган туризм шаклларидан фарқ қилиши асосланган. Олиб борилган таҳлиллар натижасида, Ўзбекистонда туризмни ривожлантириш йўналишлари бўйича таклифлар берилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

CHARACTERISTICS OF TOURISM IN DEVELOPED AND DEVELOPING COUNTRIES

The article examines the specific aspects of tourism development in developed and developing countries. In particular, it is based on the fact that the quality of service and forms of tourism provided in developed countries differ from the forms of tourism provided in developing countries. As a result of the conducted analysis, proposals were made on the directions of tourism development in Uzbekistan.

Текст научной работы на тему «РИВОЖЛАНГАН ВА РИВОЖЛАНАЁТГАН МАМЛАКАТЛАРДА ТУРИЗМНИНГ ЎЗИГА ХОСЛИКЛАРИ»

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 8 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

РИВОЖЛАНГАН ВА РИВОЖЛАНАЁТГАН МАМЛАКАТЛАРДА ТУРИЗМНИНГ

УЗИГА ХОСЛИКЛАРИ Уралова Матлюба Ахроровна

ТДИУ Туризм ва сервис кафедраси ассистенти https://doi.org/10.5281/zenodo.7433509

Аннотация. Мацолада туризмни ривожланишининг ривожланган ва ривожланаётган мамлакатлардаги узига хос жщатлари тадциц этилган. Жумладан, ривожланган мамлакатларда курсатиладиган хизмат сифати ва туризм шакллари ривожланаётган мамлакатларда курсатиладиган туризм шаклларидан фарц цилиши асосланган. Олиб борилган та^лиллар натижасида, Узбекистонда туризмни ривожлантириш йуналишлари буйича таклифлар берилган.

Калит сузлар: туризм, ривожланган ва ривожланаётган мамлакатлар, туризм шакллари, сайёу.

ХАРАКТЕРИСТИКИ ТУРИЗМА В РАЗВИТЫХ И РАЗВИВАЮЩИХСЯ СТРАНАХ

Аннотация. В статье рассматриваются специфические аспекты развития туризма в развитых и развивающихся странах. В частности, он основан на том, что качество услуг и формы туризма, предоставляемые в развитых странах, отличаются от форм туризма, предоставляемых в развивающихся странах. В результате проведенного анализа были сделаны предложения по направлениям развития туризма в Узбекистане.

Ключевые слова: туризм, развитые и развивающиеся страны, виды туризма, турист.

CHARACTERISTICS OF TOURISM IN DEVELOPED AND DEVELOPING

COUNTRIES

Abstract. The article examines the specific aspects of tourism development in developed and developing countries. In particular, it is based on the fact that the quality of service and forms of tourism provided in developed countries differ from the forms of tourism provided in developing countries. As a result of the conducted analysis, proposals were made on the directions of tourism development in Uzbekistan.

Keywords: tourism, developed and developing countries, forms of tourism, tourist.

Кириш

Бугунги кунда дунёда туризмнинг х,ар хил турларини фаол ривожлантирмокда: таълим, экологик, романтик, саргузашт, бизнес ва корпоратив, гастрономик, аграр, спорт, космик, маънавий зиёрат, хдлол туризм, шунингдек, сайёх,лик билан шугулланадиган касб вакиллари х,ам ортиб бормокда.

Дунё ах,олисининг деярли ярми, ички туризмни х,исобга олган х,олда, х,ар йили сайёх,ларга айланади. Туризм халкаро муносабатларда мух,им уринни эгаллайди: сайёрамиздаги 8 миллиардга якин кишидан х,ар йили 1 миллиардга якин сайёх,лик максадида чет давлатларга ташриф буюради. Сунгги уч ун йилликда дунё буйлаб сайёх,лар сони карийб 4 баравар, туризмдан тушган даромад эса 25 баробардан купрок ошди [1]. 2021 йилда эса халкаро туризм сафарлари 415 миллионни ташкил этди[2]. Сайёх,ларни кабул килувчи мамлакатлар орасида Кариб хдвзази мамлакатлари, Урта Ер денгизи сох,илларида жойлашаган (Греция, Туркия, Италия) мамлакатлар ва Марказий Америка мамлакатлари 2021 йилда 2020 йилга нисбатан энг юкори курсаткичларни кайд этди.

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 8 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

2021 йил келувчи сайёхлар сони буйича рейтинг курсаткичларига назар ташлайдиган булсак, туризм ривожланган мамлакатлар орасида Франция, Испания, А^Ш, Хитой, Италия, Туркия, Мексика, Германия, Таиланд ва Буюк Британияларни [3] куриш мумкин. Эътибор берадиган булсак, ушбу рейтингда ривожланган ва ривожланаётган мамлакатлар урин олган. Улардаги сайёхлар сони фарк килиши билан бирга, ривожланган ва ривожланаётган мамлакатлар таклиф этадиган туристик махсулотлар, шарт-шароитлар ва нархлар хам бир-биридан фарк килади. Бундай фаркли жихатларни Саёхат ва туризм ривожланиш индекси натижалари асосида хам тахлил килиш мумкин. Ушбу фаркларни тадкик этиш эса илмий тахлилни амалга оширишни талаб этади.

Шундан келиб чиккан холда, ушбу тадкикотнинг максади хам ривожланган ва ривожланаётган мамлакатларда туризм индустриясини тараккий этишининг узига хос жихатларини тадкик ва тахлил килиш хисобланади.

Мавзунинг урганилганлик даражаси

Ривожланган ва ривожланаётган мамлакатларда туризмнинг тараккий этиши ва ривожланиш шарт-шароитлари жахоннинг куплаб олимлари томонидан тадкик этилган. Жумладан, И.Кабировнинг [4] келтиришича, ривожланган мамлакатларда туризм жозибадорлигининг асосий сабаби табиатнинг гузаллиги ва "яшил иктисодиёт"нинг кулланилиши, хизмат курсатиш инфратузилмасининг юкори даражада эканлигидадир.

М.М. Романова, И.П. Кульгачев, Е.А. Блинова [5] тадкикотларида ривожланган ва ривожланаётган мамлакатларда туризмнинг ривожаланиш ва усиш курсаткичлари уларнинг иктисодий-ижтимоий ривожланиш даражасига боглик эканлиги келтирилган. Аммо биз бу фикрни куллаб-кувватламаймиз. Сабаби Хитой ёки Туркиянинг туристик жозибадорлиги уларнинг иктисодий-ижтимоий курсаткичларига боглик булганида, ушбу мамлакатлар айрим ривожланган мамлакатлардан хам устунрок жозибадорликка эга булмаган булар эди.

Казыбайкызы А., Муханова А.Е., Смагулова Ж.Б. [6] нинг келтиришича, мамлакатларнинг ривожланиш даражасидан катъий назар, унинг туристик жозибадорлиги туристик имиджига богликдир. Масалан, Италия-спагетти ватани, Финляндия-^орбобонинг ватани, Париж-мухаббат шахри. Туристик имиджни яратиш узок тадкикотларни талаб этишини хам хисобга олиш кераклиги, маколада таъкидланган.

О. Кузнецова ва бошкаларнинг [7] келтиришича, туризм геосиёсий жараёнларга таъсирчан соха булиб, мамлакатларнинг ривожланиш даражасидан катъий назар геосиёсий ходисалар натижасида узгариб боради. Бунга мисол сифатида Мисрда туристик окимнинг узгариш динамикаси келтирилган.

В.В.Пахарь [8] ривожланган мамлакатлар юкори даражадаги хизматларни курсатиш билан бирга, гастрономик туризмнинг ривожланганлиги билан ракобатбардош эканлигини таъкидлайди. Х,акикатдан хам, Франция, Италия, Япония сингари мамлакатларда узига хос гастрономик таклиф борлигини куриш мумкин. Иккинчи томондан эса, Хитой, Х,индистон ва Туркия сингари ривожланаётган мамлакатларда хам сайёхлар учун кизик булган миллий ошхона ва таомлар борлигини унутмаслик керак.

Тадкикот методологияси

Тадкикот давомида анализ ва синтез, киёсий тахлил усулларидан кенг фойдаланилган.

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 8 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

Ушбу тахлилни амалга оширишда 10 дан ортик олимларнинг мавзу буйича илмий ишлари асосий манба булиб хисобланади.

Тахлил ва натижалар

Саёхат ва туризм ривожланиш индексини тахлил киладиган булсак, туризм учун кулай мухитнинг мавжудлиги, саёхат ва туризм сиёсати, инфратузилма, саёхат ва туризмнинг етакчи сохалари, саёхат ва туризмнинг баркарорлиги каби йуналишларда мамлакатларнинг туризм салохияти бахоланади.

1-жадвал

Саёхат ва туризм ривожланиш индекси-2021 [9]

Урни Мамлакат Рейтинг

1 Япония 5,2

2 А^Ш 5,2

3 Испания 5,2

4 Франция 5,1

5 Германия 5,1

6 Швейцария 5,0

7 Австралия 5,0

8 Буюк Британия 5,0

9 Хитой 4,9

10 Индонезия 4,4

11 Саудия Арабистони 4,3

12 Туркия 4,2

2021 йилда ушбу рейтингдан урин олган мамлакатларнинг илк унталиги ривожланган мамлакатлар, сайёхлар сони буйича етакчилардан хисобланган Хитой ва Туркия илк 10 талик мамлакатлар ретингидан жой олмаган. Бу ривожланаётган мамлакатлар эканлиги билан хам изохлаш мумкин. Аммо кенгрок киёсий тахлил киладиган булсак, куйидагиларни келтиришимиз мумкин:

1. Мамлакатда туризмни ривожлантиришнинг худудлараро баланси. Ривожланаётган мамлакатлар мухим худудий номутаносиблик ва туризм саноатининг нотекис ривожланиши билан сезиларли минтакавий номутаносиблик билан тавсифланади. Масалан, Туркияда шахардан четда жойлашган, кишлок хужалиги яхши ривожланган Анталя, Белек, Аланя, Кемер сингари худудларда туризм зоналари ташкил этилган.

Шунга ухшаш муаммо асосан ривожланган мамлакатларга хосдир, чунки туризм, таърифига кура, сайёхларнинг энг жозибали жойларга боришини таъминлайди, аммо ривожланаётган мамлакатлар кирувчи сайёхлар имтиёзларининг купрок марказлаштирилганлиги билан ажралиб туради, бу эса осонликча амалга оширилади.

Кириш туризми ривожланиши билан минтакавий иктисодий усишнинг номутаносиблиги пасайишни бошлайди ва туристларни жалб килишнинг иккиламчи марказлари пайдо булади. Бир катор тадкикотчиларнинг фикрича, хаддан ташкари номутаносибликларнинг олдини олиш, минтакавий туризмни ривожлантиришни мувофиклаштириш максадида сохани давлат томонидан тартибга солишни амалга ошириш зарур [10].

2. Туризм ва мехмондустлик саноатининг тармок ичидаги баланси. Ривожланаётган мамлакатлар учун туризм ва мехмондустлик саноати турли сегментларининг ривожланиш даражалари уртасидаги номутаносиблик купрок характерлидир. Туризм фаол

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 8 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

ривожланишининг бошлангич ва оралик боскичларида туризм ва мех,мондустлик саноатининг турли кичик тармокларида талабнинг нотекис усиши ва туйинганлиги кузатилмокда, ривожланган мамлакатлар учун эса туризмда каттарок мувозанатга эришиш одатий х,олдир. Купгина ривожланаётган мамлакатларнинг ракобатбардош камчиликлари шундаки, инфратузилма х,олатига боглик булган туризмнинг куплаб турларида хизмат курсатиш даражасидаги камчиликлар мавжуд булиб, бу туристик тажрибанинг пасайишига олиб келади [11].

3. Туризмнинг турли хиллиги. Ривожланган мамлакатларда сайёх,лик мах,сулотларини диверсификация килиш уз ичига тула-тукис ва оммавий туризм мах,сулотларини ишлаб чикишни уз ичига олади. Ривожланаётган мамлакатлар туризм турларининг камрок диверсификацияси ва кушма турларнинг намойиш этилиши билан ажралиб туради. Бунинг асосий сабаби сифатида мамлакат туристик имиджининг тулик шаклланмаганлигини келтириш мумкин.

4. Туристик мах,сулот истеъмолчиларининг тулов кобилияти. Бу масала жамиятда урнатилган ижтимоий-иктисодий табакаланиш билан боглик.

5. Туризм саноатининг ишлаб чикариш кобилияти ва инновациялари. Юкори технологиялар туфайли юкори кушимча кийматга эга туризмнинг янги турларини яратиш мумкин. Тиббиёт туризми мисолида маълумки, иктисодий усишнинг технологик компоненти х,исобига расмий ёки норасмий ривожланган макомга эришган давлатлар (Корея Республикаси, Исроил, Сингапур, Малайзия) жах,он хужалигида ривожланмокда [12].

6. Туризм индустриясига инвестицияларнинг мултипликатив эффекти. Туризм - бу сарф-харажатлар ва бандлик нуктаи назаридан энг аник мултипликатив таъсирлардан бири булган сохд. "Кириш - чикиш" эконометрик моделларининг микдорий бах,олари нафакат ишлаб чикариш хджми, минтакавий иктисодиётнинг урта ва узок муддатли динамикаси, бандлик каби бир катор марказий параметрларга индивидуал таъсир килади [13]. Ривожланаётган мамлакатларда бандлик мултипликатори жуда юкори булиб, бу нафакат мех,нат харажатларининг пастлиги, балки ишчиларнинг малакаси ва касбий даражасининг пастлиги, укитиш харажатларининг мавжудлиги билан х,ам изох,ланади.

7. Туризм индустриясидаги структуравий чекинишлар. Маълумки, таркибий чекиниш деганда даромаднинг бир кисми манзилга етиб бормайдиган йуколган даромад куринишидаги иктисодий йукотишлар тушунилади. Шубхдсиз, ишбилармонлик му^итининг умумий ривожланмаганлиги сабабли, тузилмавий окиш нуктаи назаридан ривожланаётган мамлакатлар, уларнинг мах,сулот кийматидаги улушлари ривожланган мамлакатларга караганда камрок булади.

8. Туризмда консалтингнинг ривожланиш даражаси. Бу мезонга кура, ривожланган давлатлар туризм кластерлари доирасида ракобатбардошликнинг мух,им омили була оладиган "супермутахассислар" ва стратегларнинг мавжудлиги буйича куплаб ривожланаётган мамлакатлардан анча олдинда. Агар консалтинг самарали булса, туризм ва мех,мондустлик со^асида консалтинг бизнеснинг рентабеллиги ошади ва бизнес консалтингдан ижобий даромад куради.

9. Сайёх,ларнинг саёхдтлардан асосий максади дам олиш билан бирга жах,он хужалигидаги янгиликлардан х,ам хабардор булиш булиб ^исобланади. Масалан, Корея Республикаси, Малайзия, Исроил, Сингапур сингари мамлакакатлар кулай ва жозибали

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 8 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

туризм хизматларини курсатиш билан бирга, сайёхларда узининг инновацион технологияларни ижтимоий-иктисодий хаётда куллаши билан хам катта таассурот колдиради.

10. Ривожланаётган мамлакатлар туризмни ривожлантириш оркали мамлакатнинг инвестицион жозибадорлигини оширишга ва ахолининг иш билан бандлигини таъминлашга харакат килишади. Туризм саноати ривожланган ривожланаётган мамлакатларда инвестициялар туризм билан бирга иктисодиётнинг бошка тармок ва сохаларига хам киритилади. Жумладан, транспорт сохасига, банк ва молия, ишлаб чикаришнинг айрим тармоклари.

11. Ривожланган мамлакатларда туризм маркетингига алохида этибор беришади. Жумладан, туризм маркетингининг узига хос жихатлари куйидагилардан иборат:

Туризмдаги маркетинг учун талабни рагбатлантириш вазифаси камрок ахамиятга эга. Туристик хизматларга талаб доимий равишда усиб бормокда ва туризм сохаси бошка сохаларга караганда камрок даражада иктисодий вазиятнинг узгаришига боглик булиб хисобланади. Туристик маркетинг учун "талабни тугри йуналтириш" вазифаси мухимрокдир.

Мижозга нисбатан ишончли ахборот сиёсати, айникса хизматларни сотиш боскичида, шунингдек сайёхлик махсулотларини ишлаб чикаришда синчковлик катта ахамиятга эга.

Сайёхлик хизматларини сотиб олиш жараёнида субектив омилнинг алохида ролини хисобга олган холда, сайёхлик агентликлари мижознинг - сайёхлик хизматларининг истеъмолчилар хукукларини химоя килишга катта эътибор беришлади.

Мавсумий омилнинг таъсири, туристик хизматларни диверсификациялашни ёки компанияни вакт омилига боглик булмаган холга келтириш учун офф-мавсумда маркетинг фаолиятига алохида эътибор беришади.

Маркетингни бошкариш жараёнида бошка сохаларга караганда нафакат моддий жихатларни, балки психологияни, маънавий ва хиссий холатни ва истеъмолчи хусусиятларини хам хисобга олишади.

Туристик махсулот одатда моддий ва идеал таркибий кисмларнинг мажмуи эканлиги сабабли, сайёхлик хизматлари ишлаб чикаришда иштирок этган барча компаниялар, туристик марказлар, туризмни тартибга солувчи давлат идоралари ва жамоат бирлашмалари маркетинг фаолиятининг макбул якуний натижасига эришишга катта эътибор бнришади [14].

12. Одатда, ривожланаётган мамлакатларда туризм экспортидан келган даромад умумий экспорт хажмининг асосий кисмини ташкил этади. Масалан, бу курсаткич 88,7; Ямайкада 53,4; Албанияда 48,2; Ливанда 45,4 фоизни ташкил этгани фикримизни яна бир бор исботлайди. Ривожланган мамлакатлар экспортида юкори технологияли махсулотлар экспортининг юкорилиги хисобидан туризм экспортнинг нисбатан камрок кисмини ташкил этади. Бу курсаткич 2018 йилда Исроилда 7,4; Италияда 7,9; Японияда 4,9 ни ташкил этган [15].

13.Туризм сохасида кадрлар тайёрлаш ривожланган мамлакатлар туризм саноати инфратузилмасининг мухим булаги хисобланади. Масалан, Франция, Германия сингари мамлакатларда ресторан официантлари хам 3 йиллик бакалавр даражасини олишлари керак булади. Ёки мехмонхоналарга ишга жойлашиш учун бакалавр даражасига эга

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 8 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

булган ёш кадрлар 1 йиллик стажировкадан хам утишлари лозим булади. Х,озирги кунда ривожланган мамлакатлар туризм сохасида туризм буйича оператор, турагент, М1СЕ-менежер, бариста, бармен, фумелье, хостес, сомелье, титестер каби касб эгалари мухим урин эгалллаб келмокда. Бу касблар оркали тулик ва сифатли асосий ва кушимча хизматларни етказиш имконияти ошади.

14. Ривожланган мамлакатларда туризм кластерларини ташкил этиш хам оммалашган. Бундай усул туризм сохасига ургатувчи муассасалар, туризм хизматлари курсатувчилар ва туризм учун товарлар ишлаб чикарувчиларнинг бир тизимда жойлашуви булиб хисобланади. Туризм кластерининг ривожланганлиги жихатидан Италия етакчи позицияга эга булса, Норвегия, Испания сингари мамлакатлар хам туризм кластерларининг ривожланиши буйича ижобий курсаткичларга эга [16].

Хулоса ва таклифлар

Юкорида олиб борилган тадкикотлар натижасида куйидаги хулосага келдик.

Туризм мамлакат иктисодиётининг мухим тармокдаридан бири булиб, нафакат, ахолининг, балки давлатнинг хам даромад манбаларидан бири хисобланади.

Мамлакатда туризмнинг ривожланиши у билан ёндош холда иктисодиётнинг бошка тармок ва сохаларининг ривожланишига имконият беради.

Ривожланаётган мамлакатларда туризмнинг анъанавий шакллари кенг таркалган булса, ривожланган мамлакатларда туризмнинг инновацион куринишларига купрок эътибор каратишади. Бу ерда инновациялар айни тежамкорлик ва экологияни асрашга йуналтирилганлигини таъкидлаб утишимиз жоиз.

Ривожланаётган мамлакатларнинг хизмат курсатиш сохасида туризм мухим йуналиш хисобланади, аммо ривожланган мамлакатларда инновацион хизмат турларининг куплиги, хизматлар сохасининг диверсификациланганлиги хисобига туризм юкори улушга эга булмаган, шу билан бирга мамлакат имиджини белгиловчи сохалардан бири хисобланади.

Хулосалардан келиб чиккан холда куйидагиларни таклиф этамиз:

- Узбекистонда хам мамлакатнинг нисбатан кам ривожланган ва ЯИМ ахоли жон бошига киймати пастрок булган ^ашкадарё, Сурхандарё, Жиззах, Навои худудларида туризмнинг анъанавий шаклларига эътибор каратиш, Самарканд, Бухоро, Хоразм вилоятларида эса туризмнинг инновацион куринишларини ривожлантиришга эътибор каратиш лозим;

- Узбекистонда туризм сохасидаги ихтисослаштирилган касб эгаларини профессионал тайёрлашга ахамият бериш керак;

- Мамлакатда туризм кластерини ривожлантириш ва ушбу йулда Франция, Испания, Туркия давлатларининг сохани ривожлантиришдаги тажрибасини кенг урганиш ва жорий килиш мухимдир.

REFERENCES

1. Tourism Statistics. --http://www.focus-asia.com/stpb/pages/tourinfo.html

2. https://www.tadviser.ru/index.php/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%8C%D1% 8F:%D0%A2%D1%83%D1%80%D0%B8%D0%B7%D0%BC_(%D0%BC%D0%B8%D1 %80%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D0%B9_%D 1%80%D 1%8B%D0%BD%D0%BE%D 0%BA)

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 8 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

3. https://miraxtravel.com/ru/blog/5-%D0%BF%D0%BE%D0%B4%D0%B 1 %D0%BE%D 1%80%D0%BA%D0%B8/155 -%D 1%81%D0%B0%D0%BC%D 1%8B%D0%B5-

%D0%BF%D0%BE%D 1%81%D0%B5%D 1%89%D0%B0%D0%B5%D0%BC%D 1%8B %D0%B5-%D 1%81%D 1%82%D 1%80%D0%B0%D0%BD%D 1%8B

4. Kabirov, Ildar. (2017). Рейтинг привлекательности стран в сфере туризма.

5. Романова Марианна Михайловна, Кульгачев Иван Петрович, Блинова Екатерина Артуровна ОСНОВНЫЕ ТЕНДЕНЦИИ И ЗАКОНОМЕРНОСТИ РАЗВИТИЯ МЕЖДУНАРОДНОГО ТУРИЗМА // Вестник евразийской науки. 2021. №1. URL: https://cyberleninka.ru/article/n/osnovnye-tendentsii-i-zakonomernosti-razvitiya-mezhdunarodnogo-turizma (дата обращения: 10.04.2022).

6. Казыбайкызы А., Муханова А.Е., Смагулова Ж.Б. ОСОБЕННОСТИ И ПЕРСПЕКТИВЫ РАЗВИТИЯ ТУРИЗМА В МИРЕ // Успехи современного естествознания. - 2015. - № 1-2. - С. 265-269; URL: https://natural-sciences.ru/ru/article/view?id=34827 (дата обращения: 04.10.2022).

7. Кузнецова, Ольга & Косьмин, Анатолий & Кузьменко, Арина & Кузнецов, Владимир & Кузнецова, Светлана & Самохвалова, Ольга. (2019). Туризм как драйвер социально-экономического и социокультурного развития страны. Journal of International Economic Affairs. 9. 2165. 10.18334/eo.9.3.40705.

8. Пахарь ВВ. СОСТОЯНИЕ И НАПРАВЛЕНИЯ РАЗВИТИЯ ГАСТРОНОМИЧЕСКОГО ТУРИЗМА В МИРЕ И В РОССИИ / В В. Пахарь // Международный научно-исследовательский журнал.- 2021. - №7 (109). - URL: https://research-j ournal.org/archive/7-109-2021 -july/sostoyanie-i-napravleniya-razvitiya-gastronomicheskogo-turizma-v-mire-i-v-rossii (дата обращения: 04.10.2022). - doi: 10.23670/IRJ.2021.109.7.095

9. https://www3.weforum.org/docs/WEF_Travel_Tourism_Development_2021.pdf

10. Wang K., Yi J., Wang Y. An Analysis of the Spatio-Temporal Disparities of Inbound Tourism Development in China, 1991-2010. Tourism Economics. Vol. 21. Issue 4. Pp. 889897.

11. Wang K., Yi J., Wang Y. An Analysis of the Spatio-Temporal Disparities of Inbound Tourism Development in China, 1991-2010. Tourism Economics. Vol. 21. Issue 4. Pp. 889897.

12. Vanhove N. Tourism as a strategic option for development of less developed regions//in Tourism and Leisure: Current Issues and Perspectives of Development (Ed. H. Pechlaner, E. Smeral), Springer, 389 p.

13. Zaman Gh., Vasile V., Surugiu M.-R., Surugiu C. Tourism and Economic Development in Romania: Input-Output Analysis Perspective//Romanian Journal of Economics. Vol. 31. Issue 2 (40). Pp. 5-37.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

14. Основы туристского маркетинга (для туристских предприятий, работающих в условиях полного хозяйственного расчета). Методические рекомендации. М.: ЦРИБ "Турист", 1990. - 80 с.

15. https://knoema.ru/atlas/topics/туризм/Ключевые-показатели-туризма/Международный-туризм

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 8 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

16. Намазбеков М. Кластерное развитие в условиях глобализации: опыт зарубежных стран // Analytic. - 2005. -№3. - С. 8-14.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.