Научная статья на тему 'Различные психологические факторы, вызывающие религиозный фанатизм у женщин'

Различные психологические факторы, вызывающие религиозный фанатизм у женщин Текст научной статьи по специальности «СМИ (медиа) и массовые коммуникации»

CC BY
95
23
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
Религиозный фанатизм / Показатель религиозности / Деструктивные культы / Религиозные группы / Экстремистские объединения и террористические организации / Склонность к фанатизму / Анимус и анима / Мученичество. / Religious fanaticism / An indicator of religiosity / Destructive cults / Religious groups / Extremist associations and terrorist organizations / A tendency to fanaticism / Animus and аnima / Martyrdom.

Аннотация научной статьи по СМИ (медиа) и массовым коммуникациям, автор научной работы — Дилбар Абдуллаева

В статье освещается феномен фанатизма и предоставляются выводи методом сопоставления теории между классическими представителями школ, высказывающие мнения о различных социально психологических факторах являющиеся причиной его возникновения и гендерных различиях сформирования фанатизма в личности и теориями современных представителей исследующие этот феномен. Основное внимание удалено на влияния, которые являются причиной возникновения религиозного фанатизма у женщин и на негативнее последствия возникающих из-за них. Также в целях более широкого освещения феномена религиозного фанатизма приводятся результаты исследования западных ученых о понятии религиозности у человека и ее определяющих индикаторах.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Various psychological factors causing religious fanaticism in women

The article summarizes the phenomenon of fanaticism, the various socio-psychological factors that cause it, as well as the classical manifestations of various schools of psychology, which expressed their views on gender differences in the occurrence of fanaticism in a person, and the theories of various modern researchers who conducted research on this phenomenon. The main emphasis is on the effects that cause the emergence of religious fanaticism in women and the various negative consequences that arise as a result of this. Also, the results of research conducted by both Western scientists on the concept of religiosity in a person and its defining indices in order to more broadly cover the phenomenon of religious fanaticism are mentioned.

Текст научной работы на тему «Различные психологические факторы, вызывающие религиозный фанатизм у женщин»

Жамият ва инновациялар -Общество и инновации -Society and innovations

Journal home page: https://inscience.uz/index.php/socinov/index

Various psychological factors causing religious fanaticism in women

Dilbar ABDULLAEVA 1

International Islamic Academy

article info

abstract

Article history:

Received January 2021 Received in revised form 15 January 2021 Accepted 20 February 2021 Available online 7 March 2021

Keywords:

Religious fanaticism An indicator of religiosity Destructive cults Religious groups Extremist associations and terrorist organizations A tendency to fanaticism Animus and anima Martyrdom

The article summarizes the phenomenon of fanaticism, the various socio-psychological factors that cause it, as well as the classical manifestations of various schools of psychology, which expressed their views on gender differences in the occurrence of fanaticism in a person, and the theories of various modern researchers who conducted research on this phenomenon. The main emphasis is on the effects that cause the emergence of religious fanaticism in women and the various negative consequences that arise as a result of this. Also, the results of research conducted by both Western scientists on the concept of religiosity in a person and its defining indices in order to more broadly cover the phenomenon of religious fanaticism are mentioned.

2181-1415/© 2021 in Science LLC.

This is an open access article under the Attribution 4.0 International (CC BY 4.0) license (https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/deed.ru)

Аёлларда диний фанатизмни юзага келтирувчи турли психологик омиллар

_ аннотация_

Калит сузлар:

Диний фанатизм Диндорлик курсаткичи Деструктив култлар Диний гурудлар Экстремистик бирлашмалар ва террористик ташкилотлар Фанатизмга мойиллик

Анимус ва анима Шадидлик

Мацолада фанатизм феномени, уни келтириб чицарувчи турли ижтимоий-психологик омиллар ва шунингдек шахсда фанатизмни юзага келишининг гендер фарцлари юзасидан фикр билдирган турли психология мактабларининг классик намоёндалари ва шунингдек ушбу феномен устида тадцицотлар олиб борган турли замонавий тадцицотчиларнинг назариялари узаро такдосланланган долда хулосалар келтирилган. Асосий эътибор аёлларда диний фанатизмни келиб чицишига сабаб булувчи таъсирлар ва булар натижасида юзага келувчи турли

1 PhD student of International Islamic Academy of Uzbekistan Tashkent, Uzbekistan E-mail: Moonlight0904@mail.ru

Жамият ва инновациялар - Общество и инновации - Society and innovations Special Issue - 2 (2021) / ISSN 2181-1415

салбий оцибатларга царатилган. Шунингдек диний фанатизм феноменини кенгроц ёритиш мацсадида шахсда диндорлик тушунчаси ва уни белгиловчи индекаторлар тугрисида хам гарб олимларининг олиб борган тадцицот натижалари келтириб утилган.

Различные психологические факторы, вызывающие религиозный фанатизм у женщин

_ аннотация_

Маълумки, дин жамият маънавий хаётининг мухим бир элементи булиб цолмай, шахснинг жамиятда ривожланиши ва хаттоки, ижтимоий хаётдаги сиёсий жараёнларнинг кечишига хам уз таъсирини утказмай цолмайди. Инсониятнинг ривожланиш тарихи шуни курсатадики, диннинг жамият хаётига таъсири турли диний ходисалар орцалий намоён булади, диний фанатизм эса улар орасида алохида урин тутади. Диний фанатизм тушунчаси диний онгнинг тубдан узгариши хусусияти билан белгиланганлиги сабабли, бу ходиса радикал диний ходисалардан бири сифатида таснифланади.

Диний фанатизм тушунчасини радикал диний ходисалардан бири дея таснифланишининг асосий мохияти шундаки, бу каби ёндошув эътицод цилувчи шахсдан борлиц кечинмаларини инсон имкониятлари чегарасида кечишига олиб келади шунингдек, шахсдаги цадриятлар тизимига жиддий салбий таъсир курсатади.

Диний фанатизм феномени хацида суз юритишдан аввал диндорлик терминига ва уни таснифловчи индекаторлар тугрисида цисцача фикр юритамиз.

Шуниси ахамиятлики, диндорлик даражасини улчаш имконияти чегараланган булиб, бунинг сабаби ходисанинг ута индивидуаллига яъни тугридан тугри улчамларга эга эмаслиги хусусиятидадир. Шу сабабли хам феноменни тахлил этишда адекват индекаторларни танлаш зарурияти тугилади. Шахсдаги диндорликни тахлил этиш юзасидан пайдо булган замонавий назариялар диннинг ижтимоийлаштирувчи функциялари гояларини ривожлантиради ва асосан уз

Ключевые слова:

Религиозный фанатизм Показатель религиозности Деструктивные культы Религиозные группы Экстремистские объединения и террористические организации Склонность к фанатизму Анимус и анима Мученичество.

В статье освещается феномен фанатизма и предоставляются выводи методом сопоставления теории между классическими представителями школ, высказывающие мнения о различных социально психологических факторах являющиеся причиной его возникновения и гендерных различиях сформирования фанатизма в личности и теориями современных представителей исследующие этот феномен. Основное внимание удалено на влияния, которые являются причиной возникновения религиозного фанатизма у женщин и на негативнее последствия возникающих из-за них. Также в целях более широкого освещения феномена религиозного фанатизма приводятся результаты исследования западных ученых о понятии религиозности у человека и ее определяющих индикаторах.

назарияларида дин ва диндорликни урганишда куп улчамли асосчиси, социологик фанлар ривожига катта х,исса ;ушган назариясига асосланадилар. Чарльз Глок Р. Старк билан диндорликнинг 5 та "курсаткичи"ни батафси баён ;илди[1]: имон (таълимотларни ;абул ;илиш); амалиёт (маросимлар ва ибодатларни амалга ошириш); тажриба (масалан, ибодат жараёнида Худо билан муло;от); билим (биринчи навбатда диний маданият ха;ида); натижа (турмуш тарзи) Шахсдаги диндорлик мезонларини ани;лаш учун бир ;анча концепциялар мавжуд. Шахсда диндорликни шаклланиши хар ;андай ижтимоий -психологик ходиса каби куплаб омиллар таъсирида юзага келиши мумкин. Буларга ;уйидаги омилларни мисол ;илиб келтириш мумкин: тарихий, ижтимоий, сиёсий, психологик, шунингдек узига хос хусусиятли таъсирлар ор;али. Диндорлик феноменининг мохиятини акс эттирувчи куплаб мезонлар мавжуд: диндорлик курсаткичи, диндорлик даражаси ёки унинг интенсивлиги ва диндорлик турлари. Диндорлик ёки диндор шахснинг диний идентификациясияси даражасига ;араб унда дини фанатизмнинг уч;унлари юзага келиши мумкин.

Фанатизм юзасидан олиб борилган тад;и;отларнинг асосий ;исмида асосан эркак кишининг хул;-атворида намоён булувчи холатлар кузатилади. Бунинг сабаби бу феноменни турли жабхалардан тахлил этиш мумкинлиги ва шунингдек аёллардаги фанатизмнинг во;еликда мужассамланиши фожиали ва халокатли о;ибатларни келтириб чи;ариши ва фанатизм таъсирида содир этилган турли жиноятлар натижаси сабабли, аёлларнинг хул; атворида намоён булувчи фанатизм феномени алохида эътиборга лойи;дир. Турли психологик контекстларда фанатизм тушунчасига нисбатан турли хил тавсифлар келтириб утилган. Цуйида аёл жинсига мансуб кишиларда мавжуд булган бу феноменга нисбатан ани;ро; таъриф беришга уриниб курамиз. Маълумки аёлларнинг хул;идаги эмоционал фон ёр;ин ифодаланган булиб бундан келиб чи;;ан холда аёллардаги фанатизм маълум бир объектга нисбатан муккасидан кетган холда интилиш ва берилувчанлик сифатида намоён булиши мумкин. Бундай холатда индивид узининг эмоционал холатини назоратдан чи;ариши кузатилади .

Шанин А.А узининг Тендерные стереотипы религиозного фанатизма: особенности проявления" номли ма;оласида фанатизм феноменининг аёлларда намоён булиш холатини ;уйидагича изохлаган:

"Диний фанатизм йули аёлни уз шахсиятини йу; ;илишга, оила ;уриш имкониятини чекланишига, анъанавий ;адриятларнинг йу;олишига, ;ариндош-уругчилик муносабатларига путур етишига ва шунингдек шахсий камолот ва таълимни эгаллашда тус;инлик ;илади. Шу билан бирга оиланинг бузилишига олиб келади, бу ходиса аёлнинг идроки, эрки ва келажагидан махрум ;илади. Шу йуналишда давом этар экан, аёл деструктив култлар, диний гурухлар, экстремистик бирлашмалар ва террористик ташкилотлар тармогида тушиб ;олади. Бундай харакатлар натижасида аёллар нафа;ат узларига, балки ушбу ташкилотлар рахбарларининг курсатмаларига биноан атрофдагиларга хам зарар етказадилар, купинча нафа;ат зарар, балки уларнинг эркинликларидан, келажаги ва хатто хаётидан махрум ;иладилар. "

ёндашувнинг Чарльз Глок хамкорликда

Аёлларда фанатизмга мойилликни келиб чицишида шахс хусусиятларини урни дацида суз юритар эканмиз шуни хам алодида эътироф этиб утиш зарурки, аёллардаги уз-узини идентификация цилишнинг сустлиги ва шунингдек шахсий хаётининг бузилиши аёллар иллюзиялар, хаёллар, диний мифология дунёсига чумишига сабаб булиши мумкин. Бу фикрнинг исботи сифатида Россия Федерацияси Адлия вазирлиги Свердловск вилояти бош бошцармаси дузуридаги диний экспертизаларни утказиш буйича эксперт кенгаши аъзоси Иванова Е. В узининг "Она в присутствии любви и смерти" "У севги ва улим дузурида" номли асарида аёлларда юзага келувчи бундай фанатик холатларниг келтириб чицарувчи баъзи омиллар дацида суз юритиб, унга цуйидагича таъриф берган:

"Бизнинг цивилизациямиз маскулин характерга эга. Ва бу маскулин характерли социал таъсир натижасида турли хил фаолият содаларидаги дар цандай адамиятсиз, кичик ютуцлар аёлларга хос дея таъкидланса, аёлларнинг катта ва ажойиб ютуцлари дурмат билан "эркакона" ютуц дея эътироф этилади[2]. Шу сабабли, аёлларда фанатизмнинг юзага келишининг сабабларидан бири сифатида -"эркаклардан яхшироц булиш ", "эркаклар каби цадрамонона даракатлар цилиш " истаги деб тахмин цилиш мумкин.

"Нигилизм ахлоци" асарида С.Л.Франк фанатизмни мудокама цилар экан, унинг жамият даётида намоён буладиган баъзи жидатларига тухталиб, ушбу додисага узига хос таъриф беради. Унинг фикрига кура, фанатизмни "севимли фикрга булган эдтиросли садоцат"[3] деб тушуниш керак, бу эса бир томондан, одамни уз даётини цурбон цилиши ва бу орцали улкан ютуцларга эришиши, бошца томондан эса бутун даёти модиятини нотугри, бузиб тадлил этишига олиб келади. Шунингдек, у уз фикрига дамродлик цилмаганларга нисбатан кескин муносабатда булиш каби хусусиятларга эга деган таърифни беради.

С.Л.Франк томонидан фанатизм тушунчасига берилган таъриф бирмунча кенг цамровли дисобланади, сабаби унда нафацат фанатизм тушунчасининг эмоционал, мафкуравий ва салбий жидатларига, балки ижобий цирраларига дам кичик ургу бериб утилган. Яъни, маълум турдаги гоя ёки фаолиятга нисбатан муккасидан кетиш шахсда мана шу фаолиятга нисбатан амалий куникмаларнинг юксак ривожланишига туртки булади. Айнан "севимли фикрга булган эдтиросли садоцат" цуйилган мацсадга эришиш учун кафолат булиб хизмат цилади. Шу уринда психологик нуцтаи назардан баъзи турдаги кучли эмоционал эдтирос шахсда "тургун" сифат касб эта бошласа, шахсда бошцаларга нисбатан номувофиц хулц -атвор куриниши намоён була бошлайди ва шунингдек, узгаларнинг гояларини бузиб идрок этиш жараёни юз бериши мумкин.

Аёллардаги фанатизмга мойиллик долатини тадлил этар эканмиз шуни дисобга олишимиз зарурки дар бир аёл узида маълум мицдорда эркаклик ва аёллик дусусиятларига эга. К.Юнг узининг "Человек и его символы" асарида айнан манашу муаммо дацда юзасидан фикр юритган. "Х,ар бир инсонда анимус ва анима узаро алоцада ёки курашда булиб, улар орасида мувозанатни урнатиш бир мунча мураккаб вазифадир. Бу каби кураш ёки царама-царшиликни дар бир аёл хам бошдан кечиради. Агар унда анимус дукмронлик цилса аёлларда хам эркаклик хусусиятлари ёрцин намоён булишини кузатиш мумкин, бунга мисол сифатида бундай аёллар уз табиатларига кура аёллик нафосатларидан кура эркакларга хос жасурлик ва жасоратлилик хусусиятлари устунлик цилади. Бу эса улардаги

[Science Жамият ва инновациялар - Общество и инновации - Society and innovations

Special Issue - 2 (2021) / ISSN 2181-1415

жанговор рухни, янада аницроц айтганда жанговар аёл рухиятини шаклланишига замин булиб хизмат цилади"[4]. Бир царашда, ушбу факт аёлларнинг диний фанатизм ёки унга эргашган холда юзага келувчи экстремизм ва терроризм жараёнларида иштирок этишга мойиллигини изохлашга ёрдам бериши мумкин. Аммо шуни унутмаслик зарурки, аёлларда уз табиатига кура ута эмоцион мавжудотдир, фанатизм эса шахсдан хис-туйгуларини намоён этишни ва уларга берилишни талаб этади. Айнан шу сабабли хам фанатизмга берилиш аёлларда ёрцин ифодаланган булиши мумкин.

Аёлларнинг хулц атворида диний фанатизмнинг шаклланишига сабаб булувчи яна бир омил эркаклардан фарцли улароц- бу бузгунчи ташкилотлар томонидан диний мифологияларни шакллантириш жараёнида пайдо булувчи лидерга нисбатан эмоционал садоцат хиссидир.[5] , бундай холатда аёлларга нисбатан цулланилувчи турли психологик инонтириш усуллари катта ахамиятга эга булиб, унинг таъсир даражаси аёлнинг у ёки бу турдаги деструктив ташкилотларга аъзо булишларига ундаши мумкин. Лекин шу уринда аёлларга таъсир этувчи баъзи ижтимоий-психологик омилларни хам назардан цочирмаслик зарур. Нима сабабдан барча аёллар хам бу каби таъсирларга берилувчан ёки мойил эмас? Балки аксинча айнан турли психологик огиш холатлари ёки турли депрессив холатларни бошдан кечираётган аёллар айнан шундай таъсирларга мойилдирлар. Бу каби таъсирларга куп холларда ёлгиз аёллар, ёки бецарор психика , ёки оилавий можаролар ва хаттоки ажралиш босцичида булган оилавий муносабатларда булган аёллар айнан мана шу каби таъсирларга берилувчан буладилар. Юцорида келтирилган холатлар узгарган онг холати сифатида тавсифланиши мумкин. Онгнинг узгариши холати юзасидан турли хил талцинлар мавжуд, булар цаторига цуйидаги сабабларни келтириш мумкин: депрессия, медитация, алкоголизм, уйцу, гипноз, гиёхвандлик билан захарланиш.

Юцорида санаб утилган барча холатлар аёлларда фанатизм мойилликни келтириб чицарувчи онгнинг бузилганлик холатини акс эттириш учун мос аспект сифатида куриб чициш мумкин эмас, балки фацатгина ажрашиш арафасида турган ёки жиддий конфликт холатидаги оилавий муносабатлар ва шунингдек кучли депрессия холатинигина бунга мисол цилиб келтириш мумкин.

Аёлларда фанатизмга мойилликни келиб чицишидаги турли омиллар хацида суз юритар эканмиз тарих фанлари доктори, профессор Гарунова Н.Н томонидан ёзилган "Ёшлар орасидаги диний фанатизм ва Шимолий Кавказдаги худкуш террорчи аёлларнинг ижтимоий-психологик портрети" (Религиозный фанатизм в молодежной среде и соципсихологический портрет террористки-смертницц на Северном Кавказе) номли мацоласида келтирилган баъзи фикрлар юзасидан тухталиб утишни жойиз деб билдик. Бу мацолада Гарунова Н.Н "Россияда ва Шимолий Кавказда худкуш террорчилар иштирокидаги террористик хужумлар жамиятни эътиборини узини "цора бева аёллар" деб атаган гурух, вакилларининг олиб бораётган деструктив фаолиятларига цайта-цайта мурожаат цилишларига мажбур цилмоцда. Булар XXI асрнинг бошларида Россияда террористик харакатларни уюштирган уз жонига цасд цилган аёллардир. Шу уринда савол пайдо булади. Одамларни радикал гурухга аъзо булишга ундовчи ва уларни "шахидлар камарини" тацишга мажбур цилувчи омил нима ва шунингдек уз ихтиёрлари билан

Жaмият ba инновaциялap - Oбщecтво и инновaции - Society and innovations Special Issue - 2 (2021) / ISSN 2181-1415

xaëт билaн xaйpлaшaдигaн aëллap кимлap?" дея долзapб мacaлaни ëpитиб бepишкa xapaкaт килган.

Teppоpиcтик xapaкaтлapни peжaлaштиpишдa тeppоpчилap биpинчи нaвбaтдa УНИНГ пcиxологик тaъcиpгa тaянaдилap, 6У xолaтдa aгap xyдкyш шaxc aëл жинcигa мaнcyб бул^, тaъcиp aнчa ю;оpи бyлaди. Бу э^ cyнги пaйтлapдa aëллapнинг xyдкyш тeppоpчи pолидa тобоpa куп нaмоëн бyлaëтгaнлapининг acоcий caбaблapидaн биpидиp. Бyндaн тaш;apи, дyнëнинг кyплaб мaмлaкaтлapидa xaвфcизлик чоpaлapи кyчaйтиpилгaн шapоитдa тepaкт yюштиpиш учун одaм куп бултн жойлapгa киpиб боpиш aëллap учун ниcбaтaн оcонpо;. Уз жонигa килувчи aëллapдaн

фойдaлaниш бутун axолидa ;yp;yв, CTpecc вa caлбий тaъcиpлapни кeлтиpиб чи;apaди вa одaтдa aëл тeppоpчи шaxидлик ни;обидa бул^ жyдa кенг эътиpофгa caбaб бyлaди. Уз жонигa к^од килувчи шaxcлapдaн фойдaлaнyвчи тaшкилотлap yзлapини шaxидлик киëфacидa нaмоëн килaдилap вa уз-узини бaxшидa этишни янaдa кучли дyшмaнгa кapши cyнги чоpa cифaтидa дaъво ;илиб кypcaтaдилap. Бaъзи тaдкикотчилap бyндaй aëллapнинг шaxc xycycиятлapидaги бaъзи биp умумий тeндeнциялapни aниклaш мумкин деб xиcоблaйдилap, бошкaлapи бyндaй умумий пpофил мaвжyд эмac деб тaъкидлaйдилap.

Уз жонигa кacд килувчи aëл тeppоpчилapнинг cоциaл поpтpeтини тузиш жyдa мypaккaб. У кyплaб cиëcий вa ижтимоий, мaдaний вa диний омиллap тaъcиpи оcтидa шaкллaнaди вa шунинг учун ду^нинг тypли минтaкaлapидa тypличa тaфовyтлaнaди. Бизнингчa, умумий поpтpeт мaвжyд эмac, чунки бyндaй поpтpeтни яpaтиш тypличa зиддиятли фикpлapни юзaгa кeлтиpиб чикapaди. Уз нaвбaтидa фaкaтгинa биpгинa ypиндa умумий келишув мaвжyд, бу э^, уз жонигa кacд килувчи aëл тeppоpчилapни acоcaн ëшлap тaшкил килaди. Бyндaй тeppоpиcтлapнинг ypтaчa ëши 18-40 ëшлap aтpофини тaшкил этaди. Myтaxaccиcлap уз жонигa кacд килyвчилapнинг ëшлapидaги бу кypcaткични тypли ëш тоифaлapидa хукм cypaëтгaн кaйфият билaн изоxлaшaди. Шyниcи axaмиятлики, cиëcий зypaвонликкa ниcбaтaн ижобий мyноcaбaт 17 ëшгaчa булган 14,5% ëшлap оpacидa устунлик килap экaн. Бу фaкт э^ фикpимизнинг я;;ол дaлили cифaтидa кyллaнилиши мумкин. Кейинги гypyxлapдa ушбу фоиз- 24 ëшгaчa 14,9 % ни тaшкил килaди, кейин эca пacaйишни бошлaйди вa 64 ëшдaги одaмлapдa 6 % ни тaшкил этaди. Янa шyниcи aжaблaнapлики, бу тypдaги aëллapнинг келиб чикувчи ижтимоий мyxитлapи xaм тypличaдиp. Улap оpacидa ишотз вa мyвaффaкиятли мyтaxaccиcлap, кaмбaFaл ë^ бойлap, тaлaбa кизлap вa aкcинчa caводcиз aëллap xaм боp. Лекин yлapни боFлaб тypyвчи acоcий биp меъзон кyпинчa бу кaби aëллap тypмyш кypмaгaн ëки кyпчиликлapининг оилa aъзолapи вa якинлapи вaфот этган ëки бeдapaк йуколган шу caбaбли тaкдиpнинг 0Fиp кyнлapини бошдaн кeчиpгaн aëллapдиp. Бyндaй aëллap учун уз жонигa кacд ;илиш йулини тaнлaш шaxcий xaëтлapидaги тypли фожиaли xодиcaлap тaъcиpи оcтидa ëки онгли paвишдa мaфкypaвий эъти;од тyфaйли aмaлгa ошиpилaди. Teppоpиcт-xyдкyшлapни ëллaш учун кyпгинa ycyллap мaвжyд. Улap оpacидa-жaнгapилapгa кизлapни '^отеш", yлapни гиëxвaнд моддaлap билaн "тyйинтиpиш" , зypлaш, шaнтaж вa "тозaлaш" топшиpиFини бaжapишгa pози булиш габи ycyллap мaвжyд.

Xyлоca ;илиб aйтиш мумкинки шaxcдa фaнaтизм, Э. Фpомм aйтгaнидeк, "биологик Faйpитaбий вa филогенетик жиxaтдaн дacтypлaнмaгaн зapapли "тaжовyз" cифaтидa пaйдо бyлaди ". Э. Фpомм узининг "инcон дecтpyктивлиги

Жамият ва инновациялар - Общество и инновации - Society and innovations Special Issue - 2 (2021) / ISSN 2181-1415

анатомияси" номли асарида шундай деб ёзади: "Бу китобда уз узини химоя цилиш борасидаги хулцца, тахдидларга нисбатан инсоннинг реакциясини ифодалашда "тажовуз" сузини цуллайман ва бундай турдаги тажовузни ижобий дея сифатлайман. Аммо, инсоннинг бошца тирик жонзот устидан мутлац хукмронликка булган иштиёци ва йуц цилиш истагини (зарарли тажовуз) мен алохида гурухга ажратиб "деструктивлик" ва "шавцатсизлик" сузлари билан атайман" дея таъкидлай.

Фойдаланилган адабиётлар руйхати

1. Glock C. On the Study of Religious Commitment//Religious Education, Research Supplement, 1962, № 42

2. Иванова Е. В. Она в присутствии любви и смерти. Екатеринбург, 2007. 168 с

3. Вехи: Сборник: статей о русской интеллигенции. 4-е изд. Москва, 1909. - С. 170.

4. Юнг К. Человек и его символы. [Электронный ресурс] URL: http://www.psyoffice.ru/2116-8-psichology-book_o072_2.html (дата обращения 29.01.16.).

5. Иванова Е. В. Религиозная мифология. Учебное пособие. Екатеринбург, 2011. 187 с.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.