CC BY
6INNOVATION: THE JOURNAL OF SOCIAL SCIENCES AND RESEARCHES
VOLUME 1, ISSUE 2, 2022
INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL
E/ £ RAVISHLARINING ISHLATILISHI
Isoqulova Gulxon
Samarqand davlat chet tillari instituti, Sharq tillari fakulteti 2-kurs talabasi
Anotatsiya: Maqolada hozirgi kunda xitoy tilini o'rganuvchilar soni ko'payib borayotganini ahamiyatga olgan holda og'zaki vayozma nutqda qo'llaniladigan "zai" "zheng" "zhengzai...ne" ravishlarining grammatik qoidasi hamda o'rtasidagi farq yoritilib berilgan bo'lib, maktab yoshidagi o'quvchilar hamda endigina xitoy tilini o'rganuvchilar uchun nisbatan murakkab hisoblangan ravishlar haqida qisqacha boshlang'ich darajadagi ma'lumotlar berib o'tilgan bo'lib, E- ish- harakatning hali sodir bo'lmaganligini ammo tez orada sodir bo'lishini, £ - ish- harakat yoki holatning davomiyligini ta'kidlash hamda gapdagi vazifalari va ular o'rtasidagi farq haqida qisqacha to'xtalib o'tilgan.
Kalit so'zlarE, Ej£0 0 0 HM, ravish, struktura, ijobiy progressivlik.
https://doi.ors/10.5281/zenodo.7221992
THE USAGE OF E, ADVERBS Isokulova Gulkhon
2nd year student of the Faculty of Oriental Languages in Samarkand State Institute of foreign languages.
Annotation: The article highlights the grammatical rule and difference between the adverbs "zai" "zheng" "zhengzai...ne" used in oral and written speech, taking into account the fact that the number of Chinese language learners is increasing. lib, a brief introduction to the behaviors considered relatively complex for school-age students and new Chinese learners, E - an action that has not yet occurred but will occur soon to be, to emphasize the duration of an action or situation, and the functions in the sentence and the difference between them were briefly discussed.
Keywords: E, Ej£....PM, adverb, structure,positiveprogressive.
ADABIYOTLAR TAHLILI VA METODOLOGIYA
Ishda Elementary Chinese Grammar qo'llanmasidan ko'pgina misollar va qoidalardan foydalanildi. Mazkur qo'llanma mustaqil ravishda xitoy tilini endi o'rganishni boshlaganlar va talabalar uchun oson grammatik qoidalar hamda mashqlar tizimiga asoslangan bo'lib, £ , E ravishlariga juda ko'p elementar misollar keltirilgan. ^inin^^íiiMfni/Rí'Jfb^ o'quv qo'llanmasida ravishlarlar haqida atroflicha ma'lumot berib o'tilgan
bo'lib asosiy grammatik qoidalar aynan shu kitobdan olinib, snoskalar keltirildi.
INNOVATION: THE JOURNAL OF SOCIAL SCIENCES AND RESEARCHES
VOLUME 1, ISSUE 2, 2022
INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL
Modern Mandarin Chinese grammar : a practical guide kitobi xitoy tilini mustaqil tarzda o'rganuvchilar uchun qulay bo'lib undagi misollar oson va tushunarli namoyon etilgan. Mustaqil o'rganuchilar eslab qolishlari oson.
MUHOKAMA VA NATIJALAR
va ^^ - davom etayotgan ish-haraktni anglatuvchi ravishlar hisoblanadi. Ularning ma'nosi deyarli bir xil, ammo ularning foydalanish qoidalarini bilish juda muhim.
IE - ish- harakatning hali sodir bo'lmaganligini ammo tez orada sodir bo'lishini ifodalashda ishlatiladi.
£ - ish- harakat yoki holatning davomiyligini ta'kidlash uchun ishlatiladi va ko'pincha yoki kabi so'zlar bilan birga qo'llaniladi.
Ba'zida biz S+I£+ V+ (Obj) strukturasi orqali davom etayotgan ish- harakatlarni ifodalashda ishlatamiz.[1:257] ï^^ïï^iÀfi.Hfo Doktor Vang bemorni davolayapti, bir oz kutib turing.
Idan foydalanib, biz "erta emas, kech emas, balki aynan o'sha vaqtda" ekanligini ta'kidlaymiz. Misollar:
Agar bir bo'g'inli fe'l gapda kesim sifatida ishlatilsa, unda "I" ishlatilmaydi.
(xato)
" Men kelgan vaqtimda, u ovqat yeyotgan edi" degan gapni I ishlatib grammatik jihatdan to'g'ri tuzish uchun qo'shma fe'l ishlatishimiz kerak:[1:258] ÄifäHifc, ftl^®. (to'g'ri)
I davom etayotgan ish-harakatlarning ijobiy progressivligini ifodalamaydi, agarda Syoki^ fe'llari bilan birga ishlatilsa unda ijobiy ma'noni bildiradi:
[1:258]
I£oo o m
S+I£+V+Obj gap qolipi o'tmishdagi, hozirgi yoki kelajakdagi harakatlarning progressivligini tasvirlash uchun ishlatiladi. Ushbu strukturada ishlatiladigan fe'llar o'timli fe'llardir. Masalan:
№ ^ Ä i m U ift Hifc £ fô % k
l.Ba'zi elementlar gap yasalishida tanlab ishlatilsa ularning urg'u berishdagi farqi har xil bo'ladi , masalan I £elementidan foydalanmasdan , gapning oxirida № bilan birgalikda kelsa , ta'kidlash kuchli bo'ladi. S+I+V+Obj+m
m I m ffe n m.
INNOVATION: THE JOURNAL OF SOCIAL SCIENCES AND RESEARCHES
VOLUME 1, ISSUE 2, 2022
INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL
S+^+V+Obj+Щ
[2:37]
2.Ш gap oxirida kelib hozirgi zamonda ish-harakati davom etayotganligini ifodalashda ishlatiladi. Ш tez-tez ^ va ZE^bilan birga keladi.
ШШШШо
gapirilayotgan vaqt davomida sodir bo'layotgan ish harakatni ifodalaydi.
[3:216]
XULOSA VA TAKLIFLAR
Xitoy tilini o'qitish metodikasida maktab o'quvchilariga payt ravishlarni o'qitish jarayonida yetarlicha muammolar paydo bo'ladi. Natijada esa ravishlarni qo'llash bilan xatoliklarga yo'l qo'yiladi, mashqlarni bajarish jarayonida ham, nutqda foydalanishda hamda turli xil matn yoki insho yozishlarda ham ularni qo'llashda nutqiy ga'lizliklarni keltirib chiqaradi. Shuning uchun ham Ш, ^payt ravishlarining har biriga to'xtab o'tish lozim. O'quv jarayonida mavzuga oid dialoglar o'qitish va ularda qo'llanilgan har bir struktura tahlilini olib borish va shunga o'xshatilgan holda o'quvchilarning har biriga og'zaki nutqda qo'llash uchun gaplar tuzdirilsa payt ravishlarning qo'llanilishini eslab qolish yuqoriroq bo'ladi. Xitoy tillarini o'qitishda ushbu usullardan foydalanish o'z samarasini beradi.
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO'YXATI (REFERENCE)
1. иШШ'ШШШ ^^Ш'ЛьД ГРАММАТИКА КИТАЙСКОГО ЯЗЫКА ДЛЯ НАЧИНАЮЩИХ,© Peking University Press 2017,ООО «Издательство АСТ», 2021, стр:262
2.Elementary Chinese Grammar 2011, CTCFL University of Oxford, p:125
3.Modern Mandarin Chinese grammar : a practical guide,First published 2006 by Routledge, p:395
4.https://resources.allsetlearning.com/chinese/grammar/Expressing_actions_in_progre ss_(full_form)
5.https://wikihsk.ru/publ/grammatika/hsk_2_ehlementarnaja_grammatika_kitajskogo_ jazyka/prodolzhajushheesj a_dejstvie_s_zai_i_zhengzai_kratkaj a_forma/3 -1 -0-50
