Научная статья на тему 'РАҚАМЛИ ИҚТИСОДИЁТНИ РИВОЖЛАНТИРИШ ШАРОИТИДА КИЧИК БИЗНЕС БОШҚАРУВИНИ ТАКОМИЛЛАШТИШДА КАДРЛАР МАСАЛАСИ'

РАҚАМЛИ ИҚТИСОДИЁТНИ РИВОЖЛАНТИРИШ ШАРОИТИДА КИЧИК БИЗНЕС БОШҚАРУВИНИ ТАКОМИЛЛАШТИШДА КАДРЛАР МАСАЛАСИ Текст научной статьи по специальности «Экономика и бизнес»

CC BY
41
6
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Science and innovation
Область наук
Ключевые слова
рақамли иқтисодиёт / кичик бизнес / тўртинчи инқилоб / “Аёллар дафтари” / “Ёшлар дартари” / “Темир дафтар”. / digital economy / small business / the fourth revolution / “Youth notebook” / “Women’s notebook” / “Iron notebook”.

Аннотация научной статьи по экономике и бизнесу, автор научной работы — D. Maxmudova

Мақолада мамлакатимиз иқтисодиётининг сўнгги йилларидаги ижтимоий-иқтисодий жараёнлари таҳлил қилиниб, “Рақамли иқтисодиётни ривожлантириш шароитида кичик бизнес бошқарувини такомиллаштиришда кадрлар масаласи” юзасидан атрофлича таклифлар келтирилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

PERSONNEL ISSUES IN IMPROVING SMALL BUSINESS MANAGEMENT IN THE DIGITAL ECONOMY DEVELOPMENT

The article analyzes the socio-economic processes of the country’s economy in recent years and makes detailed proposals on “Personnel issues of improving the management of small business in the context of the development of the digital economy”.

Текст научной работы на тему «РАҚАМЛИ ИҚТИСОДИЁТНИ РИВОЖЛАНТИРИШ ШАРОИТИДА КИЧИК БИЗНЕС БОШҚАРУВИНИ ТАКОМИЛЛАШТИШДА КАДРЛАР МАСАЛАСИ»

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 7 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

РАЦАМЛИ ИЦТИСОДИЁТНИ РИВОЖЛАНТИРИШ ШАРОИТИДА КИЧИК БИЗНЕС БОШЦАРУВИНИ ТАКОМИЛЛАШТИШДА КАДРЛАР МАСАЛАСИ

Махмудова Дилбар Рахмоновна

Самарканд иктисодиёт ва сервис институти таянч докторанти https://doi.org/10.5281/zenodo.7297981

Аннотация. Мацолада мамлакатимиз щтжодиётининг сунгги йилларидаги ижтимоий-ицтисодий жараёнлари та^лил цилиниб, "Рацамли ицтисодиётни ривожлантириш шароитида кичик бизнес бошцарувини такомиллаштиришда кадрлар масаласи" юзасидан атрофлича таклифлар келтирилган.

Калит сузлар: рацамли ицтисодиёт, кичик бизнес, туртинчи инцилоб, "Аёллар дафтари", "Ёшлар дартари", "Темир дафтар".

КАДРОВЫЕ ВОПРОСЫ СОВЕРШЕНСТВОВАНИЯ УПРАВЛЕНИЯ МАЛОГО БИЗНЕСА В УСЛОВИЯХ РАЗВИТИЯ ЦИФРОВОЙ ЭКОНОМИКИ

Аннотация. В статье анализируются социально-экономические процессы экономики страны за последные годы и вносятся подробные предложения по "Кадровым вопросам совершенствования управления малым бизнесом в условиях развития цифровой экономики.

Ключевые слова: цифровая экономика, малый бизнес, четвертая революция, "Молодежная тетрадь ", "Женская тетрадь ", "Железная тетрадь". PERSONNEL ISSUES IN IMPROVING SMALL BUSINESS MANAGEMENT IN THE

DIGITAL ECONOMY DEVELOPMENT

Abstract. The article analyzes the socio-economic processes of the country's economy in recent years and makes detailed proposals on "Personnel issues of improving the management of small business in the context of the development of the digital economy".

Keywords: digital economy, small business, the fourth revolution, "Youth notebook", "Women's notebook", "Iron notebook".

КИРИШ

Сунгги йилларда мамлакатимиз иктисодий-ижтимоий хаётининг турли сохаларида туб узгаришлар, ислохотлар жараёни кечмокда. Айникса, бутун жахон иктисодиётига катта талофат етказган пандемия хар ойда карийб 400 миллиард доллар микдорида зарар келтирмокда. Бунинг натижасида хозирги кунга кадар дунё буйича 500 миллионта иш урни йукотилган. Халкимизнинг бундай синовли кунларни енгиб утишида албатта Президентимиз Шавкат Мирзиёевнинг иктисодиётимиз кудратини саклаб колиш, халк манфаати ва фаровонлиги йулида олиб бораётган давлат сиёсати амалдаги конун хужжатларида ва уларнинг ижросида намоён булмокда.

Пандемия окибатларини юмшатиш ва бартараф этиш учун давлат томонидан жами 82 триллион сумлик комплекс чора-тадбирлар амалга оширилди. Жумладан, Инкирозга карши жамгарма ташкил этилиб, коронавирусга карши курашиш, ахоли ва корхоналарни куллаб-кувватлаш билан боглик тадбирларга бюджетдан 16 триллион сумдан ортик маблаг йуналтирилди. Шунингдек, давлат корхоналарига ва 500 мингдан зиёд тадбиркорлик субъекти хамда карийб 8 миллион фукарога жами 66 триллион сумлик солик имтиёзлари, кредит муддатларини узайтириш ва молиявий куллаб-кувватлаш буйича амалий ёрдамлар берилди. Ана шундай синовларга карамасдан, Халкаро валюта жамгармаси ва халкаро

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 7 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

рейтинг агентликлари тахлилларига асосан мамлакатимиз жахоннинг санокли давлатлари каторида ижобий усиш суръатларини саклаб колди.

Бундай иктисодий кийинчиликлар жахон иктисодиётига уз салбий таъсирини утказганига карамай, дунё мамлакатларида туртинчи саноат инкилоби бошланган. Жахонда энг ривожланган мамлакатлар Германия, А^Ш, Хитой, Япония каби бир катор мамлакатлар аллакачон ракамли иктисодиёга утиб булган. Бизнинг мамлакатимиз хам ана шу боскичга утишида албатта улкан ислохотларни боскичма-боскич амалга ошириб, авваламбор кичик бизнес бошкарувини такомиллаштириш ва етук мутахассис кадрларни тайёрлаш масаласига катта ахамият бериш лозим.

ТАДЦЩОТ МАТЕРИАЛЛАРИ ВА МЕТОДОЛОГИЯСИ

Ракамли иктисодиётни ривожлантириш шароитида кичик бизнес бошкарувини такомиллаштиришда албатта интеллектуал салохиятли ёшлар, замонавий кадрларнинг урни юкорилигини таъкидлаш лозим. Хусусан, ёшларнинг жамият ва давлат ишларини бошкаришдаги урни ва таъсирини амалда таъминлаш, уларнинг ижтимоий-иктисодий ва сиёсий фаоллигини куллаб-кувватлаш, замонавий дунёкараш, билим ва куникмага эга ёшларнинг билимларини ва демократик куникмаларини янада ошириш учун кенг имкониятлар яратишда келажакка сармоя нуктаи назаридан ёндашиш максадга мувофик булади. Негаки, ривожланаётган дунёда замонавий ахборот технологияларининг фаол фойдаланувчиси хам, яратувчиси хам айнан ёшларнинг узи.

"Илм, маърифат ва ракамли иктисодиётни ривожлантириш" Давлат дастурига мувофик янги Узбекистонни барпо этиш буйича барча сохаларда ислохотларни амалга ошириш жараёнида республикамизда 197 та йирик, минглаб кичик ва урта корхоналар хамда инфратузилма объектлари барпо этилди. Тадбиркорликни кенг куллаб-кувватлаш буйича куплаб имтиёз ва енгилликлар берилиб, тадбиркорлик субъектларига 100 триллион сум ёки 2016 йилга нисбатан карийб 4 баробар куп кредитлар ажратилди. Мамлакатимиз иктисодиётида 2020 йил ахолини ижтимоий химоя килиш борасида туб бурилиш йили булди. Бундан ташкари, узини узи банд килган ахоли учун солик имтиёзлари берилиши хамда купгина чекловларнинг бекор килиниши туфайли 500 минг нафар фукаро мехнат фаолиятини конуний тарзда йулга куйди.

Сунгги йилларда ахолининг кенг катламини тадбиркорликка жалб килиш ва уларнинг даромад манбаларини кенгайтиришга каратилган "Х,ар бир оила - тадбиркор", "Ёшлар келажагимиз" ва бошка ижтимоий дастурлар доирасида жами 13 трлн сумдан зиёд имтиёзли кредитлар ажратилиб, 600 мингдан зиёд оилаларни камраб олишга эришилди.

Шу билан бирга, 2021 йилга "Ёшларни куллаб-кувватлаш ва ахоли саломатлигини мустахкамлаш йили "деб номланиши асосида илмга чанкок, шижоатли ёшлар ва аёлларга катта эътибор берилиб, улар орасида кам таъминланганлари манзилли равишда урганилиб, руйхатга олиниб "Ёшлар дафтари" хамда "Аёллар дафтари" ташкил этилган холда давлатимиз томонидан куплаб имтиёзлар берилиши ижтимоий стратегик вазифалар каторига киритилди. Барча туман ва шахарларда, хар бир махаллада эхтиёжманд оилалар, аёллар ва ёшлар билан манзилли ишлаш буйича мутлако янги - "темир дафтар" тизими жорий этилди. ^иска муддатда бу тизим оркали 527 минг фукаронинг бандлиги таъминланди. Жумладан, уз-узини банд килиш, кичик бизнес стартап лойихалари учун имтиёзли кредитлар ажратиляпти, ёки ёшларни уз касбининг етук мутахассис кадрлари булиб етишиши учун таълим грантлари сони бир неча боровар купайтирилиши

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 7 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

мамлакатимизда учунчи ренесансни жаклланишида дастлабги кадамлардан десам муболага булмайди.

ТАДЦЩОТ НАТИЖАЛАРИ

Ахолини тадбиркорликка жалб килиш тизимини такомиллаштириш, ва тадбиркорликни ривожлантириш буйича амалга оширилаётган ислохотларни изчил давом эттириш максадида:

- 587 минг нафар кишини, шу жумладан «Бир миллион дастурчи» лойихаси доирасида 500 минг нафар ёшларни камраб олиш оркали компьютер дастурлаш асосларига укитиш ташкиллаштирилади.

- ахборот технологиялари сохасидаги устувор йуналишлар буйича фундаментал ва амалий тадкикотларни олиб бориш йулга куйилади;

- иктисодиёт тармокларида виртуал ва тулдирилган реаллик, сунъий интеллект, криптография, машина урганиши, катта маълумотларни тахлил килиш ва «булутли» хисоблаш технологияларидан фойдаланиш имкониятларини урганиш ва уларни амалиётга татбик этиш чоралари курилади;

- истикболли инновацион ишланмалар ва стартап-лойихаларини амалга ошириш хамда уларни тижоратлаштириш ва технологиялар трансферини куллаб-кувватлаш амалга оширилади;

- бошкарув маълумотларини кабул килишни куллаб-кувватлаш тизимини, жумладан, реал вакт режимида бизнес-тахлил тизимини жорий килиш оркали такомиллаштириш кабилар амлиётга тадбик этилиши кузда тутилган.

МУ^ОКАМА

Худудларда, айникса, кишлокларда ахолининг аксарият кисми етарли даромад манбаига эга эмаслиги сир эмас. Хар кандай мамлакатда булгани каби бизда хам кам таъминланган ахоли катламлари мавжуд. Турли хисоб-китобларга кура, улар тахминан 1215 фоизни ташкил этади. Бу уринда гап кичкина ракамлар эмас, балки ахолимизнинг 4-5 миллионлик вакиллари хакида бормокда. Мамлакатимизда камбагалликни камайтириш - бу ахолида тадбиркорлик рухини уйготиш, инсоннинг ички куч-куввати ва салохиятини тулик руёбга чикариш, янги иш уринлари яратиш буйича комплекс иктисодий ва ижтимоий сиёсатни амалга ошириш, демакдир. Бунда эса кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик бошкарувини амалга оширувчи рахбар, етук мутахассис кадрлар билим-салохиятини изчил ривожлантиришга эришсак, нафакат мамлакатимизда камбагалчиликни кискартишиш, балки дунё рейтингларининг муносиб уринларидан жой олишга муваффак буламиз ва бевосита ижтимоий муаммоларни хал этишга эришамиз. ХУЛОСА

Ракамли иктисодиёт шароитида кичик бизнес бошкарувини такомиллаштиришда кадрлар масаласи хозирги кундаги энг долзарб мавзулардан бири сифатида бу сохани ривожлантириш муаммоларини ечишда куйидаги таклифларни келтириш максадга мувофикдир:

- ракамли иктисодиёт шароитида бошкарувни амалга оширувчи етук мутахассис кадрларни тайёрлаш;

- рахбар кадрларда инкилобий фикрлаш, дунё карашини кенгайтириш;

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 7 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

- илгор технологияларда ишлайдиган кадрлар тайёрлаш тизимини йулга куйиш;

- инновацион янгилик устида ишлаётган ёшлар учун кенг кулайликлар очиб

бериш;

- кишлок жойларида ёшлар ва аёлларни касбга йуналтирган холда мотивациялаш;

- ёшларнинг уз бизнесини бошлашида стартап лойихаларини амалга оширишда хамкорлик ишларини олиб бориш,

- янги сохалардан бири булган IT тизимининг таълимини изчил шакллантириш кабилар амалиётга тадбик этилса, уйлайманки айнан кичик бизнес бошкаруви сохасида кадрлар масаласи юзасидан муаммолар уз ечимини топишида мухим рол уйнайди.

REFERENCES

1. УзбекистонРеспубликаси Президентининг "Ракамли Узбекистон - 2030" стратегиясини амалга ошириш чора-тадбирлари тугрисидаги Фармони. 5.10.2020 йил.

2. Узбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг "Ахолини тадбирколрликка жалб килиш тизимини такомиллаштириш ва тадбиркорликни ривожлантиришга доир кушимча чора-тадбирлари тугрисида" № П^-4862 ^арори. 13.10.2020 йил.

3. Узбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг 2020 йил якунлари буйича Олий Мажлисга Мурожаатномаси. 29.12.2020 йил.

4. Rakhmonovna M. D. A System of Government Regulation and Support Measures to Improve Small Business Governance in the Digital Economy //Academic Journal of Digital Economics and Stability. - 2022. - Т. 14. - С. 93-97.

5. Rakhmonovna M. D. Foreign Experience In Regulating And Supporting Small Business By The State //Eurasian Journal of History, Geography and Economics. - 2022. - Т. 5. - С. 2226.

6. Rakhmonovna M. D. TASKS AND SOLUTIONS TO IMPROVE SMALL BUSINESS IN THE DEVELOPMENT OF THE DIGITAL ECONOMY //Conferencious Online. - 2021. -С. 57-60

7. Rakhmonovna M. D. METHODOLOGICAL BASIS, FORMS, METHODS AND PROPERTIES OF SMALL BUSINESS AND ITS MANAGEMENT 2021

8. Rakhmonovna M. D. UNDERSTANDING THE ESSENCE OF ENTREPRENEURSHIP AND BUSINESS IS THE BASIS FOR IMPROVING SMALL BUSINESS MANAGEMENT

9. Makhmudova D., Kholikulov A. FINANCIAL SUPPORT OF SMALL BUSINESS AND PRIVATE ENTREPRENEURSHIP IN THE REPUBLIC OF UZBEKISTAN //Интернаука. - 2020. - №. 4-3. - С. 38-39

10. Rakhmonovna, Makhmudova Dilbar. "RESEARCH PARK." (2021).

11. Dilbar, M. METHODOLOGICAL BASIS, FORMS, METHODS AND PROPERTIES OF SMALL BUSINESS AND ITS MANAGEMENT.

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 7 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

12. М.Д.Рахмоновна СОВЕРШЕНСТВОВАНИЕ УПРАВЛЕНИЯ МАЛЫМ БИЗНЕСОМ В УСЛОВИЯХ ЦИФРОВОЙ ЭКОНОМИКИ. VIII Международная научно-практическая конференция «SCIENCE AND EDUCATION IN THE MODERN WORLD: CHALLENGES OF THE XXI CENTURY» 2021. Том. 2. С. 40-43

13. MD Rakhmonovna "The Role and Importance of Small Business in Shaping the Digital Economy" American Journal of Economics and Business Management 4 (8), 82-90, 2021

14. D.Maxmudova "РАКАМЛИ ЩТИСОДИЁТДА КИЧИК БИЗНЕС ИСТЩБОЛЛАРИ" Science and innovation 1 (A6), 516-523, 2022

15. D. Maxmudova "Ракамли иктисодиётни шакллантириш асосида кичик бизнеснинг бошкарув тизимини такомиллаштириш" Science and innovation 1 (A5), 440-448, 2022

16. www.stat.uz

17. www.lex.uz

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.