Научная статья на тему 'РАҚАМЛИ ИҚТИСОДИЁТНИ РИВОЖЛАНТИРИШ ШАРОИТИДА КИЧИК БИЗНЕС БОШҚАРУВИНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ'

РАҚАМЛИ ИҚТИСОДИЁТНИ РИВОЖЛАНТИРИШ ШАРОИТИДА КИЧИК БИЗНЕС БОШҚАРУВИНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ Текст научной статьи по специальности «Экономика и бизнес»

CC BY
126
19
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Science and innovation
Область наук
Ключевые слова
рақамли иқтисодиёт / кичик бизнес / индустрия 4.0 / ақлли бошқарув / инвестиция / инновация / дастурий маҳсулот / интернет буюмлар / сунъий интеллект / “булутли” ҳисоблаш технологиялари. / digital economy / small business / industry 4.0 / smart management / investment / innovation / software product / internet of things / artificial intelligence / "cloud" computing technologies.

Аннотация научной статьи по экономике и бизнесу, автор научной работы — D. Maxmudova

Мақолада “Рақамли иқтисодиётни ривожолантириш шароитида кичик бизнес бошқарувини такомиллаштириш”, соҳани янги босқичга ўтказишда мамлакатимизда қандай ислоҳотлар амалга оширилаётганлиги тўғрисида ва истиқболдаги вазифалари келтирилган бўлиб, кичик бизнес бошқарувини такомиллаштиришда таклифлар келтирилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

IMPROVING SMALL BUSINESS MANAGEMENT IN THE DIGITAL ECONOMY DEVELOPMENT

The article is devoted to the problems of "Improving small business management in the context of the development of the digital economy", and the author's opinion is expressed about what reforms are being implemented in our country to move the industry to a new stage. Prospective tasks on the topic were studied and suggestions and recommendations were developed on improving small business management.

Текст научной работы на тему «РАҚАМЛИ ИҚТИСОДИЁТНИ РИВОЖЛАНТИРИШ ШАРОИТИДА КИЧИК БИЗНЕС БОШҚАРУВИНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ»

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 7 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

РАЦАМЛИ ИЦТИСОДИЁТНИ РИВОЖЛАНТИРИШ ШАРОИТИДА КИЧИК БИЗНЕС БОШЦАРУВИНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ Махмудова Дилбар Рахмоновна

Самарканд иктисодиёт ва сервис институти таянч докторанти https://doi.org/10.5281/zenodo.7298049

Аннотация. Мацолада "Рацамли щтисодиётни ривожолантириш шароитида кичик бизнес бошцарувини такомиллаштириш", соуани янги босцичга утказишда мамлакатимизда цандай исло^отлар амалга оширилаётганлиги тугрисида ва истицболдаги вазифалари келтирилган булиб, кичик бизнес бошцарувини такомиллаштиришда таклифлар келтирилган.

Калит сузлар: рацамли ицтисодиёт, кичик бизнес, индустрия 4.0, ацлли бошцарув, инвестиция, инновация, дастурий ма^сулот, интернет буюмлар, сунъий интеллект, "булутли" уисоблаш технологиялари.

СОВЕРШЕНСТВОВАНИЕ УПРАВЛЕНИЯ МАЛОГО БИЗНЕСА В УСЛОВИЯХ РАЗВИВАЮЩЕЙСЯ ЦИФРОВОЙ ЭКОНОМИКИ

Аннотация. статья посвящена проблемам «Совершенствования управления малого бизнеса в условиях развития цифровой экономики», а также выражено мнение автора о том, какие реформы реализуются в нашей стране для перехода отрасли на новый этап . Были изучены перспективные задачи по теме и выработаны предложения и рекомендации по совершенствованию управления малого бизнеса.

Ключевые слова: цифровая экономика, малый бизнес, индустрия 4.0, умное управление, инвестиции, инновации, программный продукт, интернет вещей, искусственный интеллект, «облачные» вычислительные технологии.

IMPROVING SMALL BUSINESS MANAGEMENT IN THE DIGITAL ECONOMY

DEVELOPMENT

Abstract. The article is devoted to the problems of "Improving small business management in the context of the development of the digital economy", and the author's opinion is expressed about what reforms are being implemented in our country to move the industry to a new stage. Prospective tasks on the topic were studied and suggestions and recommendations were developed on improving small business management.

Keywords: digital economy, small business, industry 4.0, smart management, investment, innovation, software product, internet of things, artificial intelligence, "cloud" computing technologies.

КИРИШ

Мамлакатимизда иктисодий ислох,отларни ривожлантириш жараёнида кичик бизнес бошкарувини такомиллаштириш мух,им стратегик вазифалардан бири х,исобланади. Узбекистан Республикасини янада ривожлантиришнинг 2017-2021 йилларга мулжалланган бешта устувор йуналиши буйича Х,аракатлар стратегияси доирасида кабул килинган "Илм-маърифат ва ракамли иктисодиётни ривожлантириш" давлат дастури, "Ах,олини тадбиркорликка жалб килиш тизимини такомиллаштириш ва тадбиркорликни ривожлантиришга доир кушимча чора-тадбирлари тугрисида"ги ^арор хдмда, "Ракамли Узбекистон-2030" стратегиясини тасдиклаш ва уни самарали амалга ошириш тугрисидаги Фармонда шунингдек, Узбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг Олий

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 7 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

Мажлисга Мурожаатномаларида кичик бизнес бошкарувини такомиллаштириш буйича хам мухим вазифалар белгиланди. Булар жумласига куйидагиларни келтириш мумкин:

- иктисодиётнинг реал сектори тармокларидаги корхоналарда бошкарув, ишлаб чикариш ва логистика жараёнларини автоматлаштириш буйича 280 дан ортик ахборот тизимлари ва дастурий махсулотлар жорий этилади;

- иктисодиёт тармокларида виртуал ва тулдирилган реаллик, сунъий интеллект, криптография, машина урганиши, катта маълумотларни тахлил килиш ва «булутли» хисоблаш технологияларидан фойдаланиш имкониятларини урганиш ва уларни амалиётга татбик этиш;

- истикболли инновацион ишланмалар ва стартап-лойихаларини амалга ошириш хамда уларни тижоратлаштириш ва технологиялар трансферини куллаб-кувватлаш.

- бошкарув маълумотларини кабул килишни куллаб-кувватлаш тизимини, жумладан, реал вакт режимида бизнес-тахлил тизимини жорий килиш оркали такомиллаштириш;

- 2025 йилда корхона ресурсларини бошкариш тизимини (ERP) жорий килган йирик хужалик юритувчи субъектларнинг улушини 90 фоизга етказиш;

- саноат корхоналарида жорий этилаётган ишлаб чикариш ва бошкарув жараёнларини автоматлаштириш (ERP, MES, SCADA ва бошкалар), роботлаштириш, «Интернет буюмлар», «сунъий интеллект» каби технологияларнинг дастурий махсулот кисмини 2027 йилга келиб, аппарат кисмини эса 2030 йилга келиб давлат-хусусий шериклик асосида махаллийлаштириш каби устувор вазифалар белгиланди.

Кичик бизнес хозирги даврга келиб нафакат бизни мамлакатимиз, колаверса жахон мамлакатлари иктисодий кудратини белгиловчи мухим омилдир. Президентимиз иктисодий сиёсатининг мухим жихатларидан бири - иктисодий кудратимизни янада оширишда кичик бизнес бошкарувини такомиллаштириш вазифаларига каратилган катта эътибордир. 2017-2021 йилларда Узбекистан Республикасини янада ривож-лантиришнинг бешта устувор йуналиши буйича Х,аракатлар стратегиясининг учинчи йуналишида иктисодиётни тараккий топтириш ва кичик бизнесни бошкариш борасида бир катор вазифалар курсатиб утилган.

ТАДЦЩОТ МАТЕРИАЛЛАРИ ВА МЕТОДОЛОГИЯСИ

Амалга оширилаётган ислохотлар самарасини янада ошириш, давлат ва жамиятнинг хар томонлама ва жадал ривожланиши учун шарт-шароитлар яратиш, мамлакатимизни модернизация килиш хдмда хаётнинг барча сохаларини либераллаштириш буйича устувор йуналиш танланди. "Иктисодиётни янада ривожлантириш ва либераллаштиришга йуналтирилган макроиктисодий баркарорликни мустахкамлаш ва юкори иктисодий усиш суръатларини саклаб колиш, миллий иктисодиётнинг ракобатбардошлигини ошириш, кишлок хужалигини модернизация килиш ва жадал ривожлантириш, иктисодиётда давлат иштирокини камайтириш буйича институционал ва таркибий ислохотларни давом эттириш, хусусий мулк хукукини химоя килиш ва унинг устувор мавкеини янада кучайтириш, кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик ривожини рагбатлантириш, худудлар, туман ва шахарларни комплекс ва мутаносиб холда ижтимоий-иктисодий тараккий эттириш, инвестициявий мухитни яхшилаш оркали мамлакатимиз иктисодиёти тармоклари ва

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 7 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

худудларига хорижий сармояларни фаол жалб этиш" каби максадларни уз олдимизга куйганмиз.

"Илм, маърифат ва ракамли иктисодиётни ривожлантириш" Давлат дастурига мувофик янги Узбекистонни барпо этиш буйича барча сохаларда ислохотларни амалга ошириш жараёнида республикамизда 197 та йирик, минглаб кичик ва урта корхоналар хамда инфратузилма объектлари барпо этилди. Тадбиркорликни кенг куллаб-кувватлаш буйича куплаб имтиёз ва енгилликлар берилиб, тадбиркорлик субъектларига 100 триллион сум ёки 2016 йилга нисбатан карийб 4 баробар куп кредитлар ажратилди. Мамлакатимиз иктисодиётида 2020 йил ахолини ижтимоий химоя килиш борасида туб бурилиш йили булди.

Ракамли иктисодиётни ривожлантириш шароитида кичик бизнес бошкарувини такомиллаштиришга эътибор каратар эканмиз, бу уринда 2021 йилнинг "Ёшларни куллаб-кувватлаш ва ахоли саломатлигини мустахкамлаш йили" деб эълон килиниши, янги ракамли Узбекистонни билимли, бунёдкор, хозирги замон талабларига жавоб бера оладиган уз касбининг етук мутахассислари, шижоатли ёшларимиз билан биргаликда барпо этишимизни англатади.

Ислохотларнинг боскичма-боскич амалга оширилиши жараёнида пандемия талофати мамлакатимиз хаётида колаверса, бутун жахон мамлакатлари иктисодиётида катта юкотиш булди. Жахон иктисодиётида пандемия хар ойда карийб 400 миллиард доллар микдорида зарар келтирмокда. Бугунги кунга кадар дунё буйича 500 миллионта иш урни йукотилган. Шундай тахликали даврда халкимиз, айникса тадбиркорларимиз давлатимиз кумагига мухтож булиши билан бирга, улар олдига улкан вазифаларни куйди.

Президент Шавкат Мизиёевнинг "Короновирус пандемияси даврида ахоли, иктисодиёт тармоклари ва тадбиркорлик субъектларини куллаб-кувватлашга доир кушимча чора-тадбирлар тугрисида"ги Фармони тахликали пандемия даврида хам кичик бизнеснинг тараккиёти давлат рахбарининг диккат марказида турганлигидан далолат берди. Бу эса уз навбатида Халкаро валюта жамгармаси ва халкаро рейтинг агентликлари тахлилларига кура, бу йилги синовларга карамасдан, Узбекистон дунёнинг санокли давлатлари каторида ижобий усиш суръатларини саклаб колиши билан изохланди.

Пандемия окибатларини юмшатиш ва бартараф этиш учун давлат томонидан жами 82 триллион сумлик комплекс чора-тадбирлар амалга оширилди. Жумладан, Инкирозга карши жамгарма ташкил этилиб, коронавирусга карши курашиш, ахоли ва корхоналарни куллаб-кувватлаш билан боглик тадбирларга бюджетдан 16 триллион сумдан ортик маблаг йуналтирилди. Шунингдек, давлат корхоналарига ва 500 мингдан зиёд тадбиркорлик субъекти хамда карийб 8 миллион фукарога жами 66 триллион сумлик солик имтиёзлари, кредит муддатларини узайтириш ва молиявий куллаб-кувватлаш буйича амалий ёрдамлар берилди.

Иктисодиётни стратегик ривожлантиришда, кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликни бошкариш ва улар фаолиятини ривожлантириш учун ушбу тадбирлар асос булиб колади. Чунки бугунги эхтиёж ва талабдан келиб чикиб, белгиланган тадбирлар, ушбу сохани бошкариш учун мухим ахамиятга эга. Бундай амалий чоралар уз натижасини бермокда.

Кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликнинг ахоли бандлиги ва фаровонлигини ошириш билан боглик ижтимоий муаммоларини хал килиш имкониятларидан келиб

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 7 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

чиккан холда мамлакатимизда кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликни ривожлантиришнинг 2017-2021-йилларга мулжалланган асосий концептуал йуналишлари сифатида куйидагилар белгилаб куйилди:

1. Хусусий мулк хукуки ва кафолатларини ишончли химоя килишни таъминлаш, хусусий тадбиркорлик ва кичик бизнес ривожи йулидаги барча тусик ва чекловларни бартараф этиш, унга тулик эркинлик бериш;

2. Кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликни кенг ривожлкантириш учун кулай ишбилармонлик мухитини яратиш, тадбиркорлик тузилмаларининг фаолиятига давлат, хукукини мухофаза килувчи ва назорат идоралари томонидан ноконуний аралашувларнинг катъий олдини олиш;

3. Давлат мулкини хусусийлаштиришни янада кенгайтириш ва унинг тартиб-тамойилларини соддалаштириш, хужалик юритувчи субъектларнинг устав жамгармаларида давлат иштирокини камайтириш, давлат мулкидан хусусийлаштирилган объектлар баъзасида хусусий тадбиркорликни ривожлантириш учун кулай шарт-шароитлар яратиш;

4. Инвестиция мухитини такомиллаштириш, мамлакат иктисодиёти тармоклари ва худудларида хорижий, энг аввало, тугридан-тугри хорижий инвестицияларни фаол жалб килиш;

5. Корпоратив бошкарувнинг замонавий стандарт ва усулларини жорий этиш, корхоналарнинг стратегик бошкарилишида акциядорларнинг ролини кучайтириш;

6. Тадбиркорлик субъектларининг мухандислик тармокларига уланиши буйича тартиб-тамойил ва механизмларни такомиллаштириш ва соддалаштириш;

7. Мамлакатнинг ижтимоий-иктисодий ривожланиш жараёнларини тартибга солишда давлат иштирокини камайтириш, давлат хусусий шерикликни кенгайтириш, нодавлат, жамоат ташкилотлари ва жойлардаги узини-узи бошкариш органларининг ролини ошириш.

Кичик бизнесни ривожлантиришда жамиятимизда ахолининг тенг ярмини ташкил этган хотин-кизларнинг ахамиятини инобатга олган холда, мамлакатимизда хотин-кизларнинг хукуклари ва конуний манфаатларига сузсиз риоя этилишини таъминлаш, мехнат хукукини кафолатлаш ва аёллар тадбиркорлигини куллаб-кувватлаш борасида кенг куламли ишларни янада такомиллаштириш максадида "Хотин-кизларнинг мехнат хукуклари кафолатларини янада кучайтириш ва тадбиркорлик фаолиятини куллаб-кувватлашга оид чора-тадбирлар тугрисида"ги ^арор кабул килинди. Бу эса уз навбатида аёлларнинг уз бизнесини бошлаши учун кенг кулайликлар яратибгина колмай балки, эркин фаолият юритишлари учун хам асос булди. Шунингдек, охирги йилларда ахолининг кенг катламини тадбиркорликка жалб килиш ва уларнинг даромад манбаларини кенгайтиришга каратилган "Х,ар бир оила - тадбиркор", "Ёшлар келажагимиз" ва бошка ижтимоий дастурлар доирасида жами 13 трлн сумдан зиёд имтиёзли кредитлар ажратилиб, 600 мингдан зиёд оилаларни камраб олишга эришилди.

ТАДЦЩОТ НАТИЖАЛАРИ

Ахолини тадбиркорликка жалб килиш тизимини такомиллаштириш, камбагалликни кискартириш ва тадбиркорликни ривожлантириш буйича амалга оширилаётган ислохотларни изчил давом эттириш максадида, 2021 йил давомида

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 7 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

республиканинг барча туман ва шахарларида ракамли технологияларни кенг жорий этиш оркали микромолиявий хизматлар курсатиш имкониятини яратувчи банк инфратузилмалари тармокларини ташкил этиш, ахолини, айникса ёшлар ва хотин-кизларни тадбиркорликка кенг жалб килиш буйича янги бизнес моделини ишлаб чикилишида куйидагиларга эътибор каратиш лозим:

- микрокредит олиб кейинчалик баркарор тадбиркорлик фаолиятини йулга куйган ва ишлаб чикариш хажмларини кенгайтирган ёки камбагаллик руйхатидан чиккан мижозлар сони ва улуши ошиб боришини банк фаолияти самарадорлигининг асосий курсаткичларидан (KPI) бири сифатида белгилаш;

- микрокредитлаш дастурлари доирасида касб-хунар ва тадбиркорликка укитиш буйича нодавлат таълим ташкилотлари билан хамкорликни амалга ошириш хамда микрокредитлаш максадларида ахолини молиявий саводхонлик укитишни ташкил этиш;

- микрокредит олган тадбиркорлар фаолиятини доимий кузатиб бориш хамда уларга маслахат ва кумак бериш институтини шакллантириш;

- банк мижозлари томонидан ишлаб чикарилган махсулотлар учун харидорлар топиш ва бозорларни кенгайтиришда кумаклашиш каби масалалар юртбошимиз томонидан айтиб утилди.

Бугунги кунда мамлакатимиз иктисодиётида кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликнинг тутган урни ва олиб борилган иктисодий ислохотлар натижаларига эътибор каратадиган булсак, утган йиллар мобайнида кузга куринарли натижаларга эришилди. Амалга оширилаётган ислохотлар ва ривожланган давлатлар тажрибасига таяниб, кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликни жадал ривожлантиришни устувор йуналиш сифатида белгилашнинг бир канча сабаблари мавжуд булиб, бунда сохада ички бозорни зарур товарлар ва хизматлар билан тулдириш масаласи мухим ахамият касб этади. Ички бозорни сифатли ва арзон махсулотлар билан туйинтиришда хамда, махсулотларнинг ассортиментларини купайтириш нафакат халкимиз фаровонлиги учун, балки ишлаб чикарувчи тадбиркорнинг узи учун хам максадга мувофикдир. Бундай жараёнларда эса албатта хориж тажрибаларига таянган холда иш олиб бориш тадбиркор фаолиятининг ривожи демакдир.

Хорижий мамлакатларда кичик бизнесни хар томонлама куллаб-кувватлашнинг мукаммал ва пухта ишлаб чикилган тизими мавжуд булиб, бу тизим иктисодиётнинг глобаллашуви, жахон молиявий-иктисодий мухитининг баркарор тараккий этишини таъминлайди. Бундай холат эса давлат томонидан кичик бизнесни куллаб-кувватлаш механизмининг тулаконли ривожланганлигини англатади. Иктисодиёти ривожланган мамлакатларда кичик бизнес корхоналарининг кенг кулламли ривожланиши ва уларнинг инновацион фаолиятини молиявий куллаб-кувватлаш юзасидан бир катор самарали чора-тадбирлар ишлаб чикилган.

Узбекистоннинг халкаро рейтинг курсаткичларида муносиб урин эгаллпшида кичик бизнес бошкарувини такомиллаштириш хам мухим ахамият касб этади. "Index of economic freedom (Иктисодий индекс эркинлиги)-2019" да 180 та мамлакат каторидан бизнинг давлатимиз 140 уринда ёки, "Doing business (Бизнес юритиш)-2020" да 186 та мамлакат каторидан 69 уринни эгаллаб 7-погонага кутарилди ва дунёнинг энг яхши ривожланган давлатлари каторидан жой олди. Янги корхона очиш кулайлиги буйича юртимиз илк бор дунёда 8-уринга кутарилди. Афсуски, Узбекистон жахоннинг мухим

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 7 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

рейтингларидан бири булган "Global entrepreneurship monitor (Глобал тадбиркорлик мониторинги)" рейтингида йук. Шунинг учун хам мамлакатимизда иктисодиётнинг реал сектори улушини янада оширган холда, унинг кичик бизнес сохасини изчил такомиллаштириш максадга мувофикдир. МУ^ОКАМА

Х,озирги ахборот технологиялари асрида мамлакатимиз хаётида туб узгаришлар, ислохотлар жараёни кечмокда. Бугунги кунда жахонда туртинчи саноат инкилоби бошланган экан, бутун дунё мамлакатлари "Саноат эволюцияси" даврини кечиб утмокда. Жахоннинг энг ривожланган мамлакатлари айникса, А^Ш, Германия, Хитой, Япония, Жанубий Корея давлатлари ракамли иктисодиёт тизими асосида иктисодий ислохотларини амалга оширмокда. Маълумки, туртинчи саноат инкилоби бу - ахборот технологияларининг ишлаб чикариш жараёнига чукур интеграциялашуви асосида бошкарувни автоматлаштириш хамда, роботлаштириш оркали тизимни изчил такомиллаштириш демакдир. Хусусан, Калифорнияда ташкил этилган Tesla ва SpaceX компаниялари ёки Германиядаги Fujitsu Siemens, Адидас хамда Harley-Davidson компанияларида айнан ишлаб чикариш жараёни ракамлаштирилган тизим оркали бошкарилади. Бу уз навбатида, завод ва фабрикаларни "аклли" корхоналарга айлантириш стратегияси булиб, бошкарувда жуда катта кулайликлар яратиб, ишчи кучини, вактни, купгина сарф-харажатларни камайтиради. Саноат инкилоби яъни "Индустрия 4"нинг асосий хусусияти шундаки, ишлаб чикаришнинг барча таркибий кисмларида инсон мехнати камайган холда, ракамлаштирилган - киберфизик тизим фаоллашади. Албатта хар бир саноат инкилоби даврида ишсизлик даражасининг усишига хавсираш пайдо булади. Аммо, инкилобнинг хар кайси боскичи утгани сайин нуфузли, талаб юкори булган касблар купайиб, етук мутахассис кадрларга булган талаб ошади. Узбекистон иктисодиётига келсак, мамлакатимиз "Индустрия 3" даражасига утиш боскичида булиб, хали жуда куп ислохотлар килиниши яъни, иктисодиётимизни модернизациялаш, диверсификациялаш ва либераллаштириш жуда мухим омил хисобланади. Бу эса уз навбатида иктисодиётимизнинг барча тармокларига уз таъсирини курсатибгина колмасдан, уларни тубдан ислох этишни кузда тутади.

Ракамли технологиялар нафакат махсулот ва хизматлар сифатини оширади, ортикча харажатларни камайтиради. Шунингдек, энг огир иллатлардан булган коррупция балосини йукотишда хам улар самарали воситадир. Буни барчамиз теран англаб олишимиз даркор. Давлат ва жамият бошкаруви, ижтимоий сохада хам ракамли технологияларни кенг жорий этиб, натижакорликни ошириш, бир суз билан айтганда одамлар турмуш даражасини кескин яхшилаш мумкин.

Тараккиётга эришиш учун ракамли билимлар ва замонавий ахборот техналогияларини эгаллашимиз зарур ва шарт. Бу бизга юксалишнинг энг киска йулидан бориш имкониятини беради. Зеро, бутун дунёда барча сохаларга ахборот техналогиялари хамда инновациялар чукур кириб бормокда. ХУЛОСА

Ракамли иктисодиётни ривожлантириш шароитида кичик бизнес бошкарувини янада такомиллаштиришда истикболдаги вазифалардан келиб чикиб куйидаги таклифларни киритиш максадга мувофикдир:

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 7 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

- иктисодиётмизнинг реал секторида ракамли техналогияларни киритиш асосида инновацион автоматлаштирилган бошкарув тизимлари, дастурий махсулотларни жорий килиш;

- дунёда иктисодиёти ривожланган мамлакатлар тажрибасидан фойдаланиб, чет эл экспертлари билан хамкорликда ишлаб чикариш корхоналарида инновацион технологияларни киритиш чора-тадбирларини амалга ошириш;

- ракамли иктисодиётни шакллантириш шароитида кичик бизнес бошкарувини такомиллаштириш оркали ишлаб чикариш жараёнини роботлаштиришда бошкарувни амалга оширувчи етук мутахассис кадрларни таёрлаш;

- ракамли иктисодиётни шакллантириш шароитида кичик бизнес бошкарувини такомиллаштиришда бошкарувчиларда инкилобий фикрлаш доирасини кенгайтирган холда ривожланиш стратегиясини амалга ошириш;

- кичик бизнесни ривожлантиришда самарали бошкарув айникса "аклли бошкарув" асосида ташкил этиш чора-тадбирларини куриш;

- ракамли иктисодиёт шароитида кичик бизнес бошкарувини такомиллаштириш оркали, иктисодиётимизнинг реал сектори улушини купайтириш хамда мамлакатимизни технологик тараккий этган давр "Индустрия 4" боскичига тайёрлаш истикболли йуналишларини ишлаб чикишдан иборат.

Баркарор иктисодий усишнинг энг мухим гарови - инновацион гоялар саосида янги ракобатбардош махсулотлар хамда уларнинг ноананавий ассортиментларини ишлаб чикариш, улар учун янги халкаро бозорлар топиш ва экспортни купайтириб, мамлакатимизнинг транзит салохиятидан тулик фойдаланиш энг самарали йулдир. Бунда эса халкаро бозор махсулот сифатини ошириш, таннархни пасайтириш, янги технологиялар олиб келишга мажбур килади, бозор ислохотларини жадал ривожлантиради. Содда килиб айтсак, жахон ишлаб чикариш тизимига, дунё бозори талабларига ва иктисодий интеграция жараёнларига бизнес бошкаруви сохасида килинадиган инновациялар билан кириб бориш талаб килинади.

Шундай экан, жахон иктисодиётининг юкори тенденциялар билан ривожланиши жараёнида Узбекистон хам дунё рейтинг курсаткичлари ва жахон бозорида узининг урнига эга булиши, тараккиётдан четда колиб кетмаслиги учун олиб борилаётган илмий изланишлар, тадкикотлар сохани тубдан ислох этишда мухим омил хисобланиб, хозирги кундаги энг долзарб ахамият касб этадиган масалалардан эканлигидан далолат беради.

REFERENCES

1. Узбекистон Республикаси Президентининг 2016-йил 5-октябрдаги "Тадбиркорлик фаолиятининг жадал ривожланишини таъминлашга, хусусий мулкни хар томонлама химоя килишга ва ишбилармонлик мухитини сифат жихатидан яхшилашга доир кушимча чора-тадбирлар тугрисида"ги Фармони.

2. 2017—2021 йилларда Узбекистон Республикасини ривожлантиришнинг бешта устувор йуналиши буйича "Х,аракатлар стратегияси ". 7.02.2017 йил.

3. Узбекистон Республикасининг 2035 йилгача ривожланиш стратегияси концепцияси. Uzbekistan2035/uz/2019/05/Концепция-Развития-Узбекистана-uzb/pdf

4. Узбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 3 апрелда кабул килган "Короновирус пандемияси даврида ахоли, иктисодиёт тармоклари ва тадбиркорлик

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 7 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

субъектларини куллаб-кувватлашга доир кушимча чора-тадбирлар тугрисида"ги ПФ-5978-сонли Фармони.

5. Узбекистан республикаси Президентининг "Ракамли Узбекистон - 2030" стратегиясини тасдиклаш ва уни самарали амалга ошириш чора-тадбирлари тугрисидаги Фармони 5.10.2020 йил.

6. Узбекистон Республикаси Президентининг "Ахолини тадбиркорликка жалб килиш тизимини такомиллаштириш ва тадбиркорликни ривожлантиришга доир кушимча чора-тадбирлари тугрисида"ги № ПК-4862 Карори. 13.10.2020 йил

7. Узбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг Олий Мажлисга Мурожаатномаси. 29.12.2020 йил.

8. Rakhmonovna M. D. A System of Government Regulation and Support Measures to Improve Small Business Governance in the Digital Economy //Academic Journal of Digital Economics and Stability. - 2022. - Т. 14. - С. 93-97.

9. Rakhmonovna M. D. Foreign Experience In Regulating And Supporting Small Business By The State //Eurasian Journal of History, Geography and Economics. - 2022. - Т. 5. - С. 2226.

10. Rakhmonovna M. D. TASKS AND SOLUTIONS TO IMPROVE SMALL BUSINESS IN THE DEVELOPMENT OF THE DIGITAL ECONOMY //Conferencious Online. - 2021. -С. 57-60

11. Rakhmonovna M. D. METHODOLOGICAL BASIS, FORMS, METHODS AND PROPERTIES OF SMALL BUSINESS AND ITS MANAGEMENT 2021

12. Rakhmonovna M. D. UNDERSTANDING THE ESSENCE OF ENTREPRENEURSHIP AND BUSINESS IS THE BASIS FOR IMPROVING SMALL BUSINESS MANAGEMENT

13. Makhmudova D., Kholikulov A. FINANCIAL SUPPORT OF SMALL BUSINESS AND PRIVATE ENTREPRENEURSHIP IN THE REPUBLIC OF UZBEKISTAN //Интернаука. - 2020. - №. 4-3. - С. 38-39

14. Rakhmonovna, Makhmudova Dilbar. "RESEARCH PARK." (2021).

15. Dilbar, M. METHODOLOGICAL BASIS, FORMS, METHODS AND PROPERTIES OF SMALL BUSINESS AND ITS MANAGEMENT.

16. М.Д.Рахмоновна СОВЕРШЕНСТВОВАНИЕ УПРАВЛЕНИЯ МАЛЫМ БИЗНЕСОМ В УСЛОВИЯХ ЦИФРОВОЙ ЭКОНОМИКИ. VIII Международная научно-практическая конференция «SCIENCE AND EDUCATION IN THE MODERN WORLD: CHALLENGES OF THE XXI CENTURY» 2021. Том. 2. С. 40-43

17. MD Rakhmonovna "The Role and Importance of Small Business in Shaping the Digital Economy" American Journal of Economics and Business Management 4 (8), 82-90, 2021

18. D.Maxmudova "РАКАМЛИ ЩТИСОДИЁТДА КИЧИК БИЗНЕС ИСТЩБОЛЛАРИ" Science and innovation 1 (A6), 516-523, 2022

19. D. Maxmudova "Ракамли иктисодиётни шакллантириш асосида кичик бизнеснинг бошкарув тизимини такомиллаштириш" Science and innovation 1 (A5), 440-448, 2022

20. www.stat.uz

21. www.lex.uz

22. www.iqtisodiyot.uz

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.