Научная статья на тему 'ПСИХОЛОГИК МАСЛАҲАТ ХИЗМАТЛАРИНИНГ АСОСИ ТЕРАПЕВТИК АЛОҚА ҲИСОБЛАНАДИ'

ПСИХОЛОГИК МАСЛАҲАТ ХИЗМАТЛАРИНИНГ АСОСИ ТЕРАПЕВТИК АЛОҚА ҲИСОБЛАНАДИ Текст научной статьи по специальности «Психологические науки»

CC BY
281
10
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ШАХС / ПСИХОЛОГ МИЖОЗИ / ПСИХОЛОГИК ЁРДАМ / МИЖОЗНИНГ ТЕРАПЕВТИК УЧРАШУВИ / ТЕРАПЕВТИК АЛОқА

Аннотация научной статьи по психологическим наукам, автор научной работы — Абдуллаева Н., Деҳқанов А.

Мақолада шахснинг психолог қабулига боришдаги муаммолари, психологик маслаҳат хизматлари самараси ўрагниб чиқилган

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

THERAPEUTIC COMMUNICATION THE BASIS OF PSYCHOLOGICAL COUNSELING

The article deals with personality problems when contacting a psychologist, the effectiveness of psychological counseling services.

Текст научной работы на тему «ПСИХОЛОГИК МАСЛАҲАТ ХИЗМАТЛАРИНИНГ АСОСИ ТЕРАПЕВТИК АЛОҚА ҲИСОБЛАНАДИ»

УДК 159.9

Абдуллаева Н. катта уцитувчи Де^цанов А. талаба

Наманган му^андислик-курилиш институти Узбекистон Республикаси, Наманган шахри

ПСИХОЛОГИК МАСЛАХДТ ХИЗМАТЛАРИНИНГ АСОСИ ТЕРАПЕВТИК АЛОЦА ХДСОБЛАНАДИ

Аннотация: мацолада шахснинг психолог цабулига боришдаги муаммолари, психологик маслауат хизматлари самараси урагниб чицилган

Калит сузлар: шахс, психолог мижози, психологик ёрдам, мижознинг терапевтик учрашуви, терапевтик алоца

Abdullaeva N. senior lecturer Dekhkanov A. student

Namangan Civil Engineering Institute Republic of Uzbekistan, city of Namangan

THERAPEUTIC COMMUNICATION THE BASIS OF PSYCHOLOGICAL COUNSELING

Abstract: the article deals with personality problems when contacting a psychologist, the effectiveness of psychological counseling services.

Key words: psychologist's client, personality, psychological assistance, client's therapeutic reception, therapeutic communication.

Психологга боришга карор килган ва у билан биринчи учрашувга келган мижоз, албатта, уз муаммоларини хал килиш йулларини топиш боскичида булган шахсдир. Аслида, биз таърифга кура, узини субъектив равишда муаммоли ёки ута нокулай хис киладиган холатга ботган одамни учратамиз. Бошка томондан, бу шахс психолог билан учрашганда уз муаммоси ва тажрибалари хакида айтиб бериши кераклигини тушунади, шунинг учун мутахассис билан туFридан-туFри алока килишдан олдин хам унинг ичидаги нарсаларни чикариш учун уз муаммосини тузишни бошлайди.

Шундай килиб, психолог билан биринчи алокага тайёргарлик кураётганда, шахс деярли узаро алокада булишни ёки у билан мулокотга киришни бошлайди. Унда узи билмаган холда психологик химоя учун асос

булиши мумкин булган куркувлар пайдо булади. Шу билан бирга, биринчи маслахат учун келган шахс, у келган муаммодан катъий назар, ушбу мутахассисга нисбатан маълум бир ишонч эга булади. Психологик ёрдам курсатиш вазифаси булган психолог учун мижознинг шу тарзда курсатган ташаббуси ишончли муносабатларни урнатиш учун бошланFич нукта айланади. Шу пайтдан бошлаб психолог самарали терапевтик муносабатларни ривожлантириш ва маслахатнинг якуний натижаси учун жавобгардир. Амалиёт шуни курсатадики, мижоздан мижозга мутахассисга булган дастлабки очиклик ёки ишонч даражаси сезиларли даражада фарк килиши мумкин ва мижоз томонидан терапевтик мулокотга ички тайёрлик аслида психологнинг масъулиятли профессионаллиги билан учрашиши жуда мухим дир. Бошкача килиб айтганда, психологик ёрдам курсатиш холати мутахассисдан нафакат юксак махоратни, балки унинг шахсий ёки психологик етуклигини хам талаб килади. Шунингдек, унинг касбнинг ахлокий меъёрларига содиклиги мухим ахамиятга ега, улар орасида "беморга зарар етказмасдан, беморнинг тажрибаси дунёси билан алокада булиш, уни хукм килишга ва уни стандартга мослаштиришга уринмасдан фикрлаш кобилияти билан мурожаат килиш" кобилияти ва махфийликни хурмат килиш етакчи уринлардан бирини егаллайди. Ушбу мухим таркибий кисмлар мавжуд булганда, психолог ва мижознинг учрашуви терапевтик булади, чунки мижоз билан мулокотда ваколатли психолог терапевтик сухбат конунларига таянади.

"Терапевт шунчаки бемор билан мулокотда булиш оркали даволайди", деди таникли психотерапевтлардан бири Кайзер. Ва "... амалиёт давомида хар бир терапевт учрашувнинг узи бемор учун даволанишига ва терапевтнинг назарий йуналишидан катъи назар, кайта-кайта ишонади", -дейди Irvin Ялом. Бизнинг амалиётимиз шуни курсатадики, мутахассис ва мижоз уртасидаги узаро муносабатларнинг асоси хали хам терапевтик алокадир, бу психологик маслахат жараёнида етакчи ёки асосий функцияни бажарадиган, ехтимол енг universal ва хар доим тегишли технология. Амалий ёрдам курсатадиган professional психолог психологик ишнинг турли ёрдамчи технологиялари ва методларидан фойдаланади. Шу билан бирга, "... баъзи хали аникланмаган тарзда, терапевт ва бемор уртасидаги шахсий муносабатлар узгариш жараёнида мухим рол уйнайди, терапевт купинча бу омилнинг ахамиятини инобатга олади ва уларнинг билим кобилиятини оширади."

Терапевтик алоканинг таркибий кисми терапевтик сухбат ёки мижоз билан OFзаки (ёки OFзаки) ва OFзаки булмаган (ёки OFзаки булмаган) мулокотнинг маълум бир усули хисобланади. Шунингдек, унинг психологик маслахатнинг турли боскичлари билан боFлик булган уз вазифалари мавжуд.

Учрашув бошида сухбатнинг максади мижоз билан алока урнатиш, мижознинг муаммо хакидаги FOяларига кушилишдир. Бундан ташкари,

0F3ara ва 0F3ara булмаган техникалар ёрдамида мижознинг узини узи ошкор килиш, мижознинг умидларини мухокама килиш, унинг якуний максади учун шароит яратилади. Агар бу FOялар психологик иш имкониятларидан ташкарига чикса, улар тузатилади. Психологнинг барча даражаларда акс еттириш усулларидан фойдаланиши мижоз томонидан ички розиликни туплаш жараёнига ёрдам беради, бу унга максимал психологик хавфсизлик ва кабул килишни хис килишга ёрдам беради. Сухбат давомида психологик муаммони хал килиш учун мижознинг барча зарур ресурсларини фаоллаштириш, шу жумладан уларнинг ижобий тажрибасини урганиш жуда мухимдир. Психологнинг вазифаси-мижоз яшайдиган психологик контекстни кенгайтириш, уни еркин танлов килиш, масалан, вазиятга муносабатини узгартириш, карор кабул килиш ёки муаммоли хатти-харакатлардан воз кечиш ва хоказо. Мижозга унинг психологик муаммосини хал килишда ёрдам берадиган барча манбалар мавжуд, улар факат фаоллаштирилиши ва керакли жойда ишлатилиши керак. Терапевтик алоканинг бир кисми сифатида психолог билан учрашувлар мижозга уларнинг яширин имкониятларини билиб олишга ва улардан фойдаланишга ёрдам беради. Бизнинг тажрибамиз шуни курсатадики, психолог ва мижоз уртасидаги терапевтик алока маслахатнинг ижобий натижасини таъминлайдиган мухим асосдир.

Адабиётлар руйхати:

1.Гозиев E.oziev E.E. Умумий психология. T.2010.

2.Давлетшин M.G., С.Тутчиева "Умумкасбий психология". Укув кулланма. Т. 2002. 12. Mamurova F. Т., Abdullayeva N. K., Qahhorovna S. M. INNOVATIVE APPROACH AND MODERN TRENDS IN THE DEVELOPMENT OF SCIENCE AND EDUCATION //Journal of Critical Reviews. - 2020. - Т. 7. - №. 7. - С. 1061-1063.

3.Мамурова Ф.Т., Абдуллаева Н.К., Маллабоев Н. ИСПОЛЬЗОВАНИЕ МЕТОДА «ОЦЕНКА» ПРИ ОЦЕНКЕ ЗНАНИЙ СТУДЕНТОВ // Теоретические и прикладные науки. - 2019. - №. 11. - С. 80-83.

4.Маъмурова Ф., Абдуллаева Н. ТРЕНИНГ РАЗВИТИЯ СПОСОБНОСТИ МЫШЛЕНИЯ РЕБЕНКА //Экономика и социум. - 2019. - №. 4. - С. 501504.

5. Абдуллаева Н., Мамурова Ф. ВНЕДРЕНИЕ ИННОВАЦИОННЫХ ТЕХНОЛОГИЙ В СИСТЕМЕ ВЫСШЕГО ОБРАЗОВАНИЯ //Экономика и социум. - 2018. - №. 4. - С. 931-935.

6.Mamurova F. T., Abdullaeva N. K. CHOOSE A SPECIAL STUDENT PSYCHOLOGICAL METHODS //Scientific Bulletin of Namangan State University. - 2020. - Т. 2. - №. 3. - С. 525-529.

7.Н Абдуллаева, Ф Маъмурова, Н Тожимуродов, НЕОБХОДИМОСТЬ ПРИМЕНЕНИЯ СОВРЕМЕННЫХ ИНФОРМАЦИОННЫХ ТЕХНОЛОГИЙ В ОБРАЗОВАНИИ, Актуальные научные исследования в обществе ..., 2021

8.Курбанова С.М., Мадрахимова М.Б., Абдуллаева Н.К., В УСЛОВИЯХ ПОНИМАНИЯ И ЭФФЕКТИВНОГО ПРИМЕНЕНИЯ ПЕДАГОГИЧЕСКИХ ТЕХНОЛОГИЙ.- Теоретические и прикладные науки, 2020,

9.Ф Маъмурова, Н Абдуллаева ТРЕНИНГ РАЗВИТИЯ СПОСОБНОСТИ МЫШЛЕНИЯ РЕБЕНКА, - Экономика и социум, 2019

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.