Научная статья на тему 'ПРОФЕССИОНАЛ ТАЪЛИМ ТИЗИМИДА ФАНЛАРАРО ИНТЕГРАЦИЯНИ АМАЛГА ОШИРИШНИНГ ДОЛЗАРБЛИГИ'

ПРОФЕССИОНАЛ ТАЪЛИМ ТИЗИМИДА ФАНЛАРАРО ИНТЕГРАЦИЯНИ АМАЛГА ОШИРИШНИНГ ДОЛЗАРБЛИГИ Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
40
13
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
кадрлар тайёрлаш / интеграция / профессионал / мобил / касбий тайёргарлик / педагогик тафаккур. / training / integration / professional / mobile / vocational training / pedagogical thinking.

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Мавлонов, Равшанбек Абдужабборович

Бозор иқтисодиёти шароитида ишлаб чиқаришнинг юқори малакали, профессионал мобил мутахассисларга бўлган эҳтиёжлари ва касбий тайёргарликни такомиллаштиришда юқори малакали мутахассисларнинг билимларни чуқурлаштириш ва кенгайтириш, таълим мазмунини бойитиш талаб этилмоқда. Мақолада профессионал таълим тизимида фанлараро интеграцияни амалга оширишнинг долзарблиги, касбий йўналишни кучайтириш, ностандарт ва ижодий фикрлашни ривожлантириш каби масалалар ёритилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

THE IMPORTANCE OF INTERDISCIPLINE INTEGRATION IN PROFESSIONAL EDUCATION

In a market economy, the needs of production for highly qualified, professional mobile specialists and the improvement of professional training require deepening and expanding the knowledge of highly qualified specialists, enriching the content of education. The article addresses issues such as the relevance of interdisciplinary integration in the vocational education system, strengthening the professional orientation, the development of non-standard and creative thinking.

Текст научной работы на тему «ПРОФЕССИОНАЛ ТАЪЛИМ ТИЗИМИДА ФАНЛАРАРО ИНТЕГРАЦИЯНИ АМАЛГА ОШИРИШНИНГ ДОЛЗАРБЛИГИ»

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

О

R

VOLUME 2 | ISSUE 5/2 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

ПРОФЕССИОНАЛ ТАЪЛИМ ТИЗИМИДА ФАНЛАРАРО ИНТЕГРАЦИЯНИ АМАЛГА ОШИРИШНИНГ ДОЛЗАРБЛИГИ

Мавлонов Равшанбек Абдужабборович

Наманган мухдндислик-курилиш институти

АННОТАЦИЯ

Бозор ицтисодиёти шароитида ишлаб чицаришнинг юцори малакали, профессионал мобил мутахассисларга булган эутиёжлари ва касбий тайёргарликни такомиллаштиришда юцори малакали мутахассисларнинг билимларни чуцурлаштириш ва кенгайтириш, таълим мазмунини бойитиш талаб этилмоцда.

Мацолада профессионал таълим тизимида фанлараро интеграцияни амалга оширишнинг долзарблиги, касбий йуналишни кучайтириш, ностандарт ва ижодий фикрлашни ривожлантириш каби масалалар ёритилган.

Калит сузлар: кадрлар тайёрлаш, интеграция, профессионал, мобил, касбий тайёргарлик, педагогик тафаккур.

В условиях рыночной экономики возникает необходимость углубления и расширения знаний высококвалифицированных специалистов, обогащения содержания образования с целью повышения потребности производства в высококвалифицированных, профессиональных мобильных специалистах и профессиональной подготовки.

В статье рассматриваются такие вопросы, как актуальность междисциплинарной интеграции в системе профессионального образования, усиление профессиональной направленности, развитие нестандартного и творческого мышления.

Ключевые слова: обучение, интеграция, профессиональная, мобильная, профессиональная подготовка, педагогическое мышление.

In a market economy, the needs of production for highly qualified, professional mobile specialists and the improvement of professional training require deepening and expanding the knowledge of highly qualified specialists, enriching the content of education.

The article addresses issues such as the relevance of interdisciplinary integration in the vocational education system, strengthening the professional orientation, the development of non-standard and creative thinking.

АННОТАЦИЯ

ABSTRACT

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

O

R

VOLUME 2 | ISSUE 5/2 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

Key words: training, integration, professional, mobile, vocational training, pedagogical thinking.

X,o3Hpru 3aMoHga TatnuM Myaccacanapuga onraH ÖH^HMnapugaH y3 Kac6ufi ^aonutfrnga KeHr Ba oHrau paBumga ^ofiganaHa onaguraH MyTaxaccucnapra эxтнe®; opTHÖ 6opMoKga. Em MyTaxaccucnapHH Tafiepnam fiyHanHmnapugaH 6upu npo^eccHOHan TatnHM xucoönaHagu. npo^eccuoHan TatnHM TH3HMHHHHr Ba3H^acH Kacöufi xapaKaraaH, umna6 HHKapumHH goHMHfi AHrunaHHÖ TypyBHH mapouTnapura Te3 Mocnama onaguraH, y3 y3HHH Ha3opaT Ku^a onaguraH MyTaxaccHcnapuHH TafiepnamgaH HÖopaT.

MYXOKAMA BA HATH^AHAP

Y3ÖeKHCToH PecnyönuKacu Ba3upnap MaxKaMacuHHHr 2020 fiunHHHr 7 aBrycTgaru «Y36eKHcToH pecnyönuKacuga y3nyKCH3 6omnaHFHH, ypTa Ba ypTa Maxcyc npo^eccuoHan TatnHM th3hmhhh TapTHÖra conyBHH HopMaTHB-xyKyKHfi xy^^aTnapHH TacgHKgam TyFpHcHga»rH 466-cohhh Kapopura npo^eccuoHan TatnHM Myaccacanapn xygyg^apHHHr geMorpa^HK, um'HMoHfi-HKTHcogHfi Ba reorpa^HK mapouraapuHH, MexHaT 6o3opHHHHr Terumnu coxa MyTaxaccucnapHra öynraH TanaÖHHH, MaH^aaTgop Ba3HpnHKnap Ba ugopanapHHHr Kagpnapra 6ynraH эxтнe^н xaMga onufi TatnHM th3hmh 6unaH ннтerpaцнflпamraн TatnHM gacTypnapH acocHga Kagpnap TafiepnamHH xucoöra onraH xpnga Tammn этнпagн xaMga 6omnaHFHH npo^eccuoHan TatnuM öocKH^uga Kagpnap Tafiepnam yMyMTatnHM MyaccacanapHHHHr 9-chh^ ÖHTHpyBHHnapu xucoöugaH maKmaHTupunraH rypyxnapga 2 fiarnuK yMyMTatnHM Ba MyTaxaccucnuK ^aHnapHHHHr ннтerpaцнflпamraн gacTypnapura acocaH Kac6-xyHap MaKTaönapuga aManra omupunagu1 [1].

Eo3op HKTHcogHeTH mapoHTHga umna6 HHKapumHHHr MKopu ManaKanu, npo^eccuoHan moöhh MyTaxaccucnapra 6ynraH эxтнe^пapн Ba Kacöufi TafieprapnHKHHHr eTapnu gapa^aga эмacпнrн ypTacuga KecKHH KapaMa-KapmunHK MaB^yg. roKopH ManaKanu MyTaxaccucnapHH Tafiepnamra yTHm acocufi ÖHHHMnapHH nyKypnamTHpHm Ba KeHrafiTHpHm, TatnHM Ma3MyHHHH Kena^aKgaru

1 Y36eKHcroH Pecnyö^HKacH Ba3Hp^ap MaxKaMacHHHHr KapopH. Y36eKHCToH pecnyö^HKacHga y3^yKcH3 6om^aHFHH, ypTa Ba ypTa Maxcyc npo^eccuoHan Tat^HM th3hmhhh TapTHÖra co^yßHH HopMaTHB-xyKyKHfi xy^^aT^apHH TacgHK^am TyFpHcHga. 7.08.2020 hh^. 466-coh.

KHPHm

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

о

R

VOLUME 2 | ISSUE 5/2 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

касбий фаолиятнинг асосий турлари ва объектлари буйича фаркдаш ва интеграциялаш, касбий йуналишни кучайтириш, ностандарт ва ижодий фикрлашни ривожлантириш, булажак мутахассисларнинг тадкикот кобилиятларини шакллантиришни талаб килади [2].

Жамият тараккиётида урта касб-хунар таълими тизими мухим урин тутади. Замонавийишлабчикариш техник ходимларданюкорикасбийва педагогик билимларниталабкилади. Бундаймутахассисларнитайёрлаш,

укувчишахсинишакллантиришвокеликниаксэттирувчитаълимватарбия модели доирасидаамалгаоширилсагинасамарали булади. Шунингдек, бу модел ривожланиб бориши билан хакикатга якинлашади ва охир-окибат унга утади. Бу эса укитувчилардан фанга муносабатини узгартиришни, таълимнинг замонавий назариясини пухта эгаллашни, янги типдаги педагогик тафаккурни шакллантиришни талаб килади. Буларнинг барчаси касб-хунар таълимида таълим жараёнини фаоллаштиришнинг ажралмас шарти хисобланади [3].

Урта касб-хунар таълими тизимининг узига хос хусусияти - укитишнинг икки турини - умумий таълим ва махсус фанларни бир вактнинг узида амалга оширишидадир. Мухандислик ва ишлаб чикариш технологиясининг доимий узгариши шароитида урта бугин мутахассисларини тайёрлаш умумий таълим ва махсус-техник билимларнинг органик бирикмасига асосланган булиши керак. Шунинг учун хам касбий педагогик фаолиятнинг мухим муаммоларидан бири булажак мутахассисларни урта касб-хунар таълими шароитида укитишнинг мазмуни, шакллари ва усуллари буйича интеграциялашдан иборат.

Шу муносабат билан махсус техник ва умумий таълимни интеграциялаш муаммоси алохида ахамиятга эга булиб, бу урта касб-хунар таълим муассасаларида таълим жараёнини фанлараро интеграция асосида окилона куриш имкониятларини урганиш вазифасини куйишни талаба килади.

Фанлараро интеграция муаммоси педагогиканинг илмий асосларини ривожлантириш учун хам, укитувчиларнинг амалий фаолияти учун хам мухим ахамиятга эга. Бу таълим мазмунини тизимлаштириш муаммоси билан боглик булиб, унинг асосий масалалари таълим мазмунининг таркибий элементларини ажратиб олиш ва улар уртасидаги алокаларни аниклашдан иборат.

Сунгги ун йилликда интеграциянинг турли жихатларига кизикиш ортиб бормокда. Педагогикада интеграция муаммоларини урганиш буйича етарлича бой тажриба мавжуд.Интеграция муаммоларни урганишга, ишлаб чикиш, таълим назарияси ва амалиёти сохасидаги интеграция жараёнларини тахлил килишгабагишланган махсус илмий тупламлар ва педагогик интеграциянинг

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

o

R

VOLUME 2 | ISSUE 5/2 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

MatnyM ^uxaraapuHH ohh6 6epyBHH MoHorpa^uanap TafiepnaHraH. negarorHKaga ннтerpaцнa MyaMMocHHHHr Typnu ®HxaraapH tohhk^h onHMnap ToMoHHgaH ypraHHnraH [4].

CyHrru nafiraapga onu6 6opunraH Karop TagKHKoraapga ннтerpaцнaнннr negarorHK xoguca cu^aruga moxhath (B.C.Ee3pyKoBa, .H.B.TapacoB. H.K.^anaeB), anoxuga ^araapHH ypraHHmgaru ннтerpaцнaнннr KyHHKManapu Ba Typnapu (r.H.BaTypuHa, C.B.BacuneBa, A.B.YcoBa, r.O.OegopoB), ^aHnapapo Ba TatnuMHH ннтerpaцнaпam ycynnapu (^.3BepteB, B.H.MaKcuMoBa), ^aHnapapo anoKanap yMyMHfi Ba Maxcyc TexHHK TatnHMHHHr 6upnHrH cu^aruga (K.ffl.AxuapoB, a.o.amhpob. C.^.EarbimeB, b.a.bohkob, ^.M.KupromKHH, h.m.hh3omob, M.H.MaxMyToB, n.3.Taraptep, B.H.OegopoBa)nap ToMoHHgaH TagKHK KH^HHraH.

Ammo TexHHKyM Ba Konne^napga ypTa 6yFHH MyTaxaccucnapuHH Tafiepnamga ^aHnapapo ннтerpaцнa MyaMMocu xanurana MycTaxKaM Ha3apufi acocra эra 6ynMaraH. Ym6y MaB3y 6yfiHna TagKHKoTnapHHHr aKcapuaTH anoxuga yKyB ^aHnapu ypTacugaru MyHoca6araapHHHr anoxuga Macananapura 6aFHmnaHraH. ffly 6unaH 6upra, ^aHnapapo ннтerpaцнaнннr yMyMHfi Ha3apufi acocnapHHH umna6 HHKumga KaTop TagKUKoraap Hara^anapH anoxuga KH3HKum yfiFoTagu [5].

ncuxonorHK-negarorHK aga6HeTnapHH Taxnun KH^um, TexHHKyMnap Ba Konne^nap Ta^pu6acuHH ypraHHm, 6upHHHHgaH, negarorHK ннтerpaцнa yHHHr ^aonuaTHHH ycny6ufi, Ha3apufi Ba aManufi gapa^aga ypraHunumuHH TatKHgnam hmkohhhh 6epagu; HKKHHHugaH, negarorHK ннтerpaцнaнннr o6teKTHB acocnapu Ba oMHnnapuHH aHHKgamra pean eHgamyBnap MaB^yg.

YpTa Kac6-xyHap TatnHMH TH3HMHHHHr unMHfi acocnaHraH mapT-mapouTnapu acocnapHHH ypraHHmHHHr o6teKTHB 3apyparHmaxcHHHr MexHar ^aonuaTH, ynapgaru cy6teKT TH3HMHHHHr KapaMa-KapmunHKnapuHH KynafiTHpaguraH ннтerpaцнa ®;apaeHnapHHH Tana6 KH^agu.

XY.TOCA

fflyHgafi kh^h6, Maxcyc ^aHnapHH MaKcagra MyBo^HK ннтerpaцнaпam FoacuHH aManra omupumga ypTa Kac6-xyHap TatnHMH TH3HMHga Kagpnap TafiepnamHH TamKHn этнm Ha3apuacH Ba aManueTHra 6ynraH эxтнe®;, yKyB ^apaeHHga ynapgaH ^ofiganaHHm mapraapu Ba ycny6ufi TaBcHanapHHHHr eTapnu gapa^aga unMufi acocnaHMaraHnuru, myHHHrgeK, ypTa Kac6-xyHap TatnHMH TH3HMHga ^amapapo ннтerpaцнaнннr Ma3MyHnu TexHonorHK acocnapHHH umna6 HHKum MyaMMocuHH xan KH^um 6yryHru KyHHHHr gon3ap6 Ba3H^anapugaH 6upHgup.

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

о

R

VOLUME 2 | ISSUE 5/2 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

REFERENCES

1. Узбекистан Республикаси Вазирлар Махкамасининг карори. Узбекистон республикасида узлуксиз бошлангич, урта ва урта махсус профессионал таълим тизимини тартибга солувчи норматив-хукукий хужжатларни тасдиклаш тугрисида. 7.08.2020 йил. 466-сон.

2. Ахлибинский С.В. Категориальный аспект понятия интеграции // Диалектика как основа интеграции научного знания: Межвузовский сб. Под ред. А.А.Корольского, И.А.Майзеля. - Л.: Изд-во ЛГУ, 1984

3. Безрукова В.С. Педагогическая интеграция: сущность, состав, механизмы реализации // Интеграционные процессы в педагогической теории и практике: Сб. науч. тр.- Свердловск, 1990.

4. Mavlonov, R. A. (2021). Qurilish konstruksiyasi fanini fanlararo integratsion o'qitish asosida talabalarni kasbiy kompetentligini rivojlantirish metodikasi. Oriental renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences, 1(9), 600-604.

5. No'Manova, S. E. (2021). TA'LIM JARAYONIDA TALABALARNING AMALIY BILIMLARINI RIVOJLANTIRISH METODIKASI. Oriental renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences, 1(9), 585-589.

6. No'Manova, S. E. (2021). QURILISH MATERIALLARI, BUYUMLARI VA KONSTRUKSIYALARINI ISHLAB CHIQARISH. Oriental renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences, 1(9), 605-608.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.