Научная статья на тему 'ПРОЕКЦИЯЛАНАЁТГАН ОБЪЕКТ, ЎҚ ЧИЗИҒИ АТРОФИДА АЙЛАНГАНДА ШАКЛЛАРНИНГ ХАҚИҚИЙ КАТТАЛИГИГА ЭРИШИШ. KOMPAS 3D.'

ПРОЕКЦИЯЛАНАЁТГАН ОБЪЕКТ, ЎҚ ЧИЗИҒИ АТРОФИДА АЙЛАНГАНДА ШАКЛЛАРНИНГ ХАҚИҚИЙ КАТТАЛИГИГА ЭРИШИШ. KOMPAS 3D. Текст научной статьи по специальности «Искусствоведение»

CC BY
1
0
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Science and innovation
Область наук
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «ПРОЕКЦИЯЛАНАЁТГАН ОБЪЕКТ, ЎҚ ЧИЗИҒИ АТРОФИДА АЙЛАНГАНДА ШАКЛЛАРНИНГ ХАҚИҚИЙ КАТТАЛИГИГА ЭРИШИШ. KOMPAS 3D.»

ПРОЕКЦИЯЛАНАЁТГАН ОБЪЕКТ, УЦ ЧИЗИГИ АТРОФИДА АЙЛАНГАНДА

ШАКЛЛАРНИНГ ХАЦИЦИЙ КАТТАЛИГИГА ЭРИШИШ. KOMPAS 3D.

САИДОВА Д.Ш. https://doi.org/10.5281/zenodo.10849381

ТКТИ. МГваМА кафедраси, saidovadildora72@mail.ru

Излари билан берилган текисликда ясашга доир масалаларни ечиш ёки текисликда ётган шаклларнинг хакикий куринишини ясаш учун, берилган текисликни унинг изларидан бири атрофида айлантириб, уша изи ётган проекциялар текислиги билан устма-уст тушириш (жипслаштириш) кулайдир. Текисликнинг горизонтал изи унинг горизонталларидан бири (хусусий вазиятдаги горизонтали), фронтал изи эса хусусий вазиятдаги фронтали булгани учун, бу айлантиришнинг юкоридаги текисликни уз горизонтали ёки фронтали атрофида айлантиришдан асосан фарки йук.

1 -шакл, а да умумий вазиятдаги Р текисликни шу текисликда ётган А нукта билан бирга горизонтал Рн изи атрофида айлантириб, Н текисликка жойлаштириш курсатилган. А нукта дан Р текисликда AN горизонтал чизамиз; горизонталнинг фронтал изи (N) текисликнинг фронтал изида булади. Текислик Н текисликка жипслаштирилгандан сунг Рн Px Рv вазиятни олади; унинг горизонтал изи (Рн) уз жойида колади, фронтал изи текисликдаги бошка нукталар билан бирга айланиб, Н текисликка тушади ва Pvo вазиятни олади.

Шунга кура, текисликдаги барча нукталарнинг айлантирилгандан кейинги янги проекцияларини ясаш учун текисликнинг фронтал изидаги бирорта ихтиёрий нуктанинг айлантирилгандан кейинги вазиятини топиб, уни Px билан туташтирсак, Pvo келиб чикади.

Шаклда ихтиёрий нукта сифатида N нукта олинган. N нукта нинг айлантириш текислиги (Q) горизонтал проекцияловчи текислик булиб, Рн га перпендикуляр жойлашган. Q билан Рн нинг кесишув нуктаси (O) N нуктанинг айлантирилиш маркази, ON кесма эса унинг айлантирилиш радиусидир. Р текислик Н га жипслаштирилгандан кейин айлантириш радиуси Qh изга тушади ва унинг учида No х,осил булади. Бу No нуктани Px билан туташтириб, Py ни топамиз, Эпюрда No нуктани топиш учун (1 - шакл, б) тексликнинг Pv изида ихтиёрий N нукта оламиз ( n х,ам шу жойда) ва унинг горизонтал проекцияси (n) оркали айлантириш уки Рн изига перпендикуляр килиб пО ни утказамиз. Бу перпендикуляр Qн булади. Энди Px нуктадан Pxn' радиусли ёй билан

1-шакл

пО чизикнинг давомини кесиб, N нуктанинг янги - Н га жипслаштирилгандаги урни (No) ни топамиз. No нуктани кузгалмас Рх нукта билан туташтирсак. Pvo хосил булади.

Текисликнинг А нуктасидан утган горизонтали (AN) хам текислик билан бирга айланиб бориб, Нтекисликка жипслашади. ANгоризонтал хамма вакт Рн га параллеллигича колади ва Н билан жипслашгандан кейин No нуктадан утади (No Ао IIРн).

А нуктанинг айлантирилиш радиуси N нуктанинг айлантирилиш радиусига тенг. А нуктанинг айлантирилиш текислиги SII Q булади; унинг Sh изи А нуктанинг горизонтал проекцияси (а) дан Рн га перпендикуляр булиб утади. Шундай килиб, No нуктадан Рн га параллел ва а дан Рн га перпендикуляр утказак, уларнинг кесишув жойида А нуктанинг янги урни (Ао)келиб чикади.

Мисол. Текисликнинг излари (Рн,Ру) ва унда ётган учбурчакнинг горизонтал проекцияси (A abc) берилган. ABC учбурчакнинг хакикий куринишини ясаш керак (2- шакл). Рн изни айлантириш уки деб кабул киламиз ва текисликни Н текислик билан жипслаштирамиз. Ясаш тартиби:

1)берилган нукталар оркали горизонталлар утказамиз ва уларнинг изларини топамиз (n, n' ва m, m' );

2)горнзонтал проекцняловчн айлантириш текисликларининг изларини {Он -L Рн, S//_Рн

ва бошкаларни) утказамиз;

3) No нуктани топамиз ва уни Рх билан туташтириб, Руо, изни ясаймиз;

4) No ва N10 нукталар оркали горизонталларнинг айлантирилгандан кейинги вазиятларини чизамиз (No Со I Ph I N10 Во) ;

5) жипслаштирилган горизонталларни айлантириш текисликларининг горизонтал излари (Qh Sh ва Ph) билан кесишув жойларида

Ao, Во, Со нукталарни топамиз;

6) Ао Во Со изланган учбурчак, яъни А о Во Со = ABC булади.

Биз юкоридаги мисолда (олдинги 1 ва 2-шаклларда х,ам) нукталарнинг проекцияларини ясаш учун улардан утган горизонталлардан фойдаландик, умуман, нукталардан утган фронталлардан ёки текисликда ётган ихтиёрий йуналишдаги хар кандай тугри чизиклардан фойдаланса хам булади.

2-шакл

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.