CC BY
11ГТАХР 517.956.3, 517.75
ПЛАЗМА ФИЗИКАСЫН ОЦЫТУДА АЦПАРАТТЬЩ - КОММУНИКАЦИЯЛЬЩ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫЦ ЦОЛДАНЫЛУЫ
К.М. Туреханова1, Э.С. Игенбаева2, М.А. Бортай3
^ф.-м.г.к., ага окытушы,
2
окытушы,
J
магистрант,
Эл-фараби атындагы Казак улттык университетi, Казакстан, Алматы к., e-mail: [email protected]
Бул жумыста физиканы окытуда колданылатын акпараттык - коммуникациялык технологиялар карастырылады. Акпараттык технологиялардын бiлiм беру саласынада колданылуы болашак окытушыларды кэсiби даярлаудын мазмунын, эдiсiн жэне уйымдастыру тYрлерiн сапалы езгертуге, бiлiм беру жYЙесiнiн каркындатуы мен окытудын сапасын арттыру эрекеттерiн кке асырады. Акпараттык - коммуникациялык технологияларды пайдалану негiзiнде плазма физикасын окыту барысында колданып, студенттердiн бiлiм денгейлерш арттыруга жэне шыгармашылык жумыс ютеу бiлiктiлiктерiн дамытуга Yлес косады. Физика саба;тарында акпараттык -технологияны жана та;ырыпты еткенде, корытынды - кайталау саба;тарында жэне т.б сабак тYрлерiнде колдану ете тиiмдi. Сабак барысында слайд-фильмдердi пайдалану, дэстYрлi эдiстермен салыстырганда, сабактын динамикасын, кернекШгш, акпараттын ете жогары денгейiн жэне келемiн камтамасыз етедi, сонымен катар, такырыпка жэне жалпы физика пэнiне кызыгушыльщты арттырады. Физика пэнiнде акпараттык технологияларды колдану пэндi окытуда студентке дYниенiн зандарын терен менгертiп коймай, студенттердiн ойын дамытып, эмоциясына, сезiмiне козгау салады.
Тушн свздер: коммуникация, технология, компьютер, плазма, физика, мультимедиа, электрондыокулык, презентация.
Окытудыц жаца акпараттык - коммуникациялык технологияларын мецгеру - казiрri заман талабы. Акпараттандыру технологиясыныц дамуы кезещнде осы заманга сай бiлiмдi, эрi бiлiктi жумысшы мамандарын даярлау окытушыныц басты мiндетi болып табылады. Кргамдагы акпараттандыру процестершщ каркынды дамуы жан - жакты, жаца технологияны мецгерген жеке тулга калыптастыруды талап етедь Акпараттык - коммуникациялык технология - оку барысында компьютердi пайдалануга, модельдеуге, электронды окулыктарды, интерактивтi куралдарды ^олдануга, интернетте жумыс iстеуге, компьютерлiк окыту багдарламаларына негiзделедi [1,2].
Акпараттык эдютемелш материалдар коммуникациялык байланыс куралдарын пайдалану аркылы бiлiм берудi жетiлдiрудi кездейдь Окыту YPДiсiн акпараттандыру казiргi когамды акпараттандыру YPДiсiнiц багыты болып табылады. Мундай даму барысы, сез жок, барлык салалардыц да оган шесуш кажет етедi. Эрбiр муFалiмнiц непзп максаты- сабак сапасын кетеру, тYрiн жетiлдiру, студенттердiц сабакка деген кызыFушылыFын арттыру, олардыц iзденуiн, танымын калыптастыру.
Акпараттандырудыц негiзгi баFыттары:
- АКТ-ды оку процесше енгiзу бойынша нормативтiк кукыктык базаны жетiлдiру;
- компьютерлiк техникамен камтамасыз етушшкпктщ элемдiк керсеткiшiне жету Yшiн орта бiлiм беру уйымдарын одан эрi компьютерлендiру;
- орта бшм беру уйымдарын Fаламтор желюше косу;
- бiлiм берудiц барлык децгейлервде аракашыктыктан окыту технологияларын дайындау жэне енгiзу;
- аймактарда бшмдш акпараттык ресурстык орталыктарды жэне миниспрлштщ бiлiмдiк порталын куру;
- бiлiмдiк баFдарламаларFа сэйкес орта бшм беру уйымдарын электрондык окулык басылымдармен жасактау;
- мемлекетпк органдардьщ 6ipiYrac келштш ортасыньщ базасында портал мен аймактардын ресурстыщ орталыщтарын 6ipiKTipy;
- мониторингтщ (сараптаманын) а^параттыщ жYЙесiн eHri3y;
3p6ip ^стаздыц алдына келген бала да эртYрлi ойлау ^абшетвде болады, мысалы кейбiрi шапшан ойлап, тез ж^мыс ютесе, кейбiрi та^ырыпты баяу ^абылдап, оган тапсырманы (та^ырыпты) ^айтадан ^арап шыгу тиiмдi болып табылады.
Сабавда дайындыщ барысында электрондыщ о^улыщтар, интернет желiсiнщ а^параттары ^олданылады жэне о^ытушы мен студенттерге арналган дидактикалыщ материалдар, о^у-эдютемелш К¥ралдар жасалады [3]. Физиканы о^ытуда ^олданылатын компьютерлiк технология, онлайн курс, электронды о^улыщ, мультимедиалыщ жэне гипермэтшдш технологияларын пайдаланып, осылардын негiзiнде плазма физикасын о^ыту барысында ^олданып, студенттердщ бiлiм денгейлерш арттыруга жэне шыгармашылыщ ж^мыс iстеy бiлiктiлiктерiн дамыту [4].
Студент т^лгасыныц дамуына ыщпал жасайтын электронды^ о^улыщпен саба^тар жYргiзyдщ непзп мiндеттерi студенттердщ базалыщ бiлiм, ептшк, дагдыларын игеру жYЙесiн жетiлдiрy, о^ыту Yрдiсiнде теориялыщ жэне енiмдiлiк ой к^растыру эрекеттерi ар^ылы танымдыщ ^абшеттерш белсендiрy, танымдыщ ^ызыгулары ар^ылы о^уга деген мотивациясын дамыту, о^у материалын игеруде жэне о^у iс-эрекеттерiнде жете ^гынуга талпындыру, езiндiк ж^мыстарыныц iзденiстi-зерттеу тYрлерiн ^йымдастыру, о^у YPДiсiнде компьютерлiк технологияларды ^олдану, эр тYрлi шапшандыщпен жэне эр тYрлi келемдi о^у материалын игерудщ мYмкiншiлiгiн ашу. Осы мiндеттер негiзiнде дэстYрлi бшм беру жYЙесiнде де студент дамуына жэрдемдесетш о^у тобында о^ытушылар мен студенттердщ ^ш-ж^ерлерш бiрiктiретiн онтайлы жагдай тудыратын тiлектестiк ж^мыс жагдайын ^алыптастыру, студенттер мен м¥Fалiмнщ ^арым-^атынасы эрекеттеспк ^станымы мен жеке т¥ЛFальщ тYсiнiсyшiлiк негiзiнде iске асырылуы, шыFармашыльщ мYмкiншiлiгiн тудырып, ^абшеттершщ жан-жа^ты дамуына ынталандыруды кездеген эр тYрлi эдiс-тэсiлдерiнiн кен ^олданылуы (диалог-сабактар, есеп талдау, эр тYрлi тэсiлмен шыFарy, керi есеп ^растыру, есептi тексеру, пiкiрталас, юкерлш ойын сабактары, т.б), балалардын эмоционалды-сезiмдiлiк жэне абстрактiлi, ^исынды ой к^растыруын дамытyFа ыщпал етiлyi, танымдыщ ^ызыгеуын арттырып жэне бiлiм алу нэтижелерш жYЙелi талдаудан еткiзiп баFалаy, ездершщ жетiстiктерiн ездерiне талдатып, езiндiк баFалаy эрекеттерiнiн ^йымдастырылуы сия^ты ерекшелiктерi де бар.
А^параттыщ технологиянын даму ^ар^ынымен тесттердi К¥ру жэне бас^арудын бiрнеше баFдарламальщ ^амтамасыз ету технологиялары пайда болып, ^олданыс^а ену Yстiнде. Осындай технологиянын негiзiнде iSpring QuizMaker кен ^олданыс^а ие болып отыр. Электронды^
о^улыщтын баFальщ - нэтижелiк белт тесттер ар^ылы жYзеге асады. Тест с^рактарына жауап бергеннен кейiн студент диаграмма тYрiнде езiнiн бiлiм денгешн кере алады. Сонымен ^атар video converter баFдарламасы с^раныскд ие баFдарламалардын бiрi, себебi video converter баFдарламасында бейнежазба тез жэне эртYрлi форматта жYктеледi, электронды^ о^улыщ жасау барысында дэрютерде физикалыщ ^^былыстарды бейнежазба ар^ылы керсету тиiмдi. О^ытудын компьютерлiк технологиясынын о^у YPДiсiнде кенiнен енyi студенттердщ езшдш жэне шы^армашылыщ белсендiлiгiн дамыта отырып, электронды^ о^улыщ кемегiмен олардын езiндiк ж^мыс тYрлерiн орындаyFа баулиды.
IspringQuiz Maker - интерактивтi тестп к¥PУFа арналFан жана ^рал болып табылады, м^нда 23 тYрлi тест жасау мYмкiндiгiн пайдалана аласыз. АталFан к^ралды пайдалану Yшiн теменде кел^ршген мYмкiндiктердi пайдаланFан ^олданушы Yшiн жэне тест тапсырмаларын ендеyшi ушш де тшмдь
ISpring QuizMaker-дiн ^осымша мYмкiндiктерi:
- С^ра^тар мен жаyаптарFа кескшдерд^ аудио, видеофайлдарды жэне формулаларды ^ою;
- с^ра^тар жауаптарынын хабарламаларын езгерту;
- а^паратты слайдтар К¥ру;
- с^ра^ жауабынын д^рыстыгеына байланысты тармакталуды к^рау;
- C¥рактардытоптарFабiрiктiрy;
- эртурл^оптарданс^рактардынкеректюанынкездойсоктандау;
- тесттiн дизайнын к^ру;
- Microsoft Excel -ден с^ракларды импорттау;
- баллдардыесептеуд^йымдастыру;
- тестшеуетуережелершкою: уакыттышектеу;
Плазма физикасыныц непздер1 пэш бойынша Ispring Quiz Maker - багдарламасында жасакталган тест.
1- сурет. Ispring Quiz Maker багдарламасын жуктелген тест
2 - сурет. Плазма физикасыныц непздер1 пэшндеп, 2-дэрю ЭМв- теп зарядталган белшектердщ козгалысы бойынша Ispring Quiz Maker- багдарламасына жуктелген презентация.
Video converter - багдарлама онлайн т1ркелущ кажет етпецщ жэне оны http://www.freemake.com/ сштемес1мен жуктеп алуга болады. Video converter багдарламасы бейнебаянды эр турл1 форматта турлецщре алады: AVI, MP4, MKV, WMV, MPG, 3GP, SWF, FLV, TOD, MOV, RM, QT, TS, MTS жэне 50 эртурл1 сайттардан видео форматты файлдарды конвертация жасауга мумкшшшп бар. Соныц шшде булар: YouTube, ВКонтакте, Mail.ru, Яндекс.Видео, Facebook, MTV сиякты белгш талап етшген веб-ресурстар. Будан езге видеоредактодыц тамаша мумюцщктер1 бар (слайд-шоу, деректерд1 дисюге жазады). Б1р программада кептеген мумюцщктерд1 пайдалануга болады.
3 - сурет. Video Converter багдарламасына бейнебаян жуктеу Tepe3eci
Плазма физикасыньщ негiздерi пэшндеп дэрiсте кврсетiлетiн плазма туралы Video converter-багдарламасына жуктелген бейнебаян.
•I,-"
■ к о » о о © О '
4- сурет. Video converter багдарламасында жуктелген бейнебаян
А^параттыщ-коммуникациялыщ технологияны дамыту - бшм берудщ бiр бвлiгi. Соцгы жылдары заман агымына сай кунделiктi сабавда компьютер, электрондыщ о^улыщ, интерактивтi та^та ^олдану жа^сы нэтиже беруде. Бшм беру жуйесi электрондыщ байланыс, аппарат алмасу, интернет, электрондыщ пошта, телеконференция, On-line саба^тар ар^ылы iске асырылуда.
Ка^рп бiлiм беру юшщ басты шарттарыныц бiрi болып студенттщ взше керектi мэлiметтi e3i iздеп табуына уйретiп, олардыц вз о^у траекторияларын взшщ тацдай бiлуi есептеледi. Менщ ойымша, а^параттыщ бiлiм беру ортасын жобалаудагы басты ма^сат студенттщ вздшнен о^уга талаптандыру, ягни iздешмпаздывда уйрету болып саналады. Физика сабагында о^у сапасын арттыру ар^ылы студенттердщ дамуына ыщпал ету - эрбiр мyFалiмшц кэсiби шеберлiгi мен к¥зiреттiлiriне тшелей байланысты. Жаца а^параттыщ технологияны физика саба^тарында пайдалана отырып, олардыц бшм, бiлiк даFдыларын ^алыптастыруFа ^ызыFушылыFын арттырып, турлi децгейдеп есептердi шыFартып, оны талдай бiлуге уйрету. Логикалыщ ойлау ^абшеттерш дамытып, интернет желiсiнен сабавда ^ажетп деректердi вз бетiмен iзденуге, компьютерлiк сауаттылы^тарына жол ашып, сабакга алFан бiлiмдерiн вмiрде ^олдана бшуге, интерактивтi тартаны, электрондыщ о^улыщтарды пайдалануFа студенттердщ бойында ынтымакгастыщ педагогикасыныц жузеге асуына, бiрлесiп эрекет етуге, саба^та жайлы да жаFымды психологиялыщ жаFдай орнауына мумкiндiк бередi.
ПайдаланылFан эдебиеттер
1 Жолдасова Б.Б. Инновациялык технологияларды бшм беруде колдану. Бшм, 2007. №5.
2 Anisoara Ivanov, Andrei Neacsu // European J of Physics Education.2011.Volume 2.Issue 3
3 Доллинер Л. Акпараттык коммуникациялык окыту технологияларыныц мэселелерi жэне болашагы. «ИнформатиканепздерЬ> Fылыми-эдiстемелiкжурналы, 2008, №1, 2-4 б.
4 Андреев А.А. Компьютерные и телекоммуникационные технологии в сфере образования. Школьные технологии. 2001. №3
5 Есенгабылов И. Использование информационно-коммуникационных технологий в обучении физике в школах Казахстана. Успехи современного естествознания. 2015. № 1-5.
6 ^азакстан Республикасы бшм беруд дамытудыц 2011-2020 жылдарFа арналFан мемлекетпк баFдарламасы
7 Электрондык окулыктарды пайдаланудыц педагогикалык устанымдары //К^азакстан мектебi, 2008. №11.
ПРИМЕНЕНИЕ ИНФОРМАЦИОННО-КОММУНИКАЦИОННЫХ ТЕХНОЛОГИЙ ДЛЯ
ИЗУЧЕНИЯ ФИЗИКИ ПЛАЗМЫ
К.М. Туреханова1, А.С. Игенбаева2, М.А.Бортай3 1к.ф.-м.н., ст. преподаватель,
преподаватель,
j
магистрант,
Казахский национальный университет им.аль-Фараби, Казахстан, Алматы, e-mail: [email protected]
Использование информационных технологий в области образования способствует качественным изменениям в содержании, методах и организационных способностях будущих учителей, повышает качество образования. Применение информационно - комуникативных технологий при изучении физики плазмы способствует развитию знаний студентов и развитию творческих навыков. При проведении новой темы на занятий физикой, на заключительных и повторных уроках и т.д. очень эффективно использовать ИТ. Использование слайд-шоу на занятиях по сравнению с традиционными методами обеспечивает высокий уровень динамики, видимость, высокий уровень информации, а также повышает интерес к предмету общей физики. Во время подготовки к занятию используются электронные учебники, интернет - информация и разрабатываются дидактические материалы, учебные пособия для учителей и студентов. Использование информационных технологий в физике дает студенту не только глубокое понимание законов мира, но также стимулирует и развивает эмоции учащихся.
Ключевые слова: ИКТ, компьютер, плазма, физика, мультимедиа, электронный учебник , презентация.
THE USE OF INFORMATION COMMUNICATION TECHNOLOGIES FOR THE STUDY OF
PLASMA PHYSICS
K.M.Turekhanova1, A.S.Igenbaeva2, M.A.Bortay3 1Cand. Sci. (Physics, Math), Senior Lecturer, 2Teacher, 3Graduate student, Al-Farabi Kazakh National University, Almaty, Kazakhstan, e-mail: [email protected]
The implementation of information and communication technologies promote the development of students' knowledge and the development of creative skills in the study of plasma physics. It is very
Kfl3av, MeMneKemmÏK v,u3dap педагогикамuц ynueepcumemm^ Xaôapmucu № 1 (73), 2018
effective to use information technologyin conducting a new topic on physics, on final and repeated lessons, etc.. The applicaton of slideshow in lessons provides with comparing of the traditional methods a high level of dynamics, visibility, high level of information, and also it increases interest in the subject of general physics. There are used electronic textbooks, internet in during of the preparation for the lesson and and didactic materials, teaching aids for teachers and students are developed from this information. The use of information in physics gives the student not only a deep understanding of the laws of the world, but also stimulates emotions, develops students' emotions.
Key words: communication, technology, computer, plasma, physics, multimedia, electronic textbook, presentation.
