CC BY
19
ТДУ 82.09 (575.3)
DOI:10.51844-2077-4990-2022-2-207-211
ПОТЕНСИАЛИ ФАННИ «ТАЪРИХИ ЖУРНАЛИСТИКАИ ХОР ЩА "ДАР ТА ЪЛИМИДОНИШЦУ-ЖУРНАЛИСТОНИ КА СБИ
Саидхоцаева Маликахон Алиевна, н.и.ф., сармуаллими кафедраи журналистика ва назарияи тарцумаи МДТ "ДДХ ба номи акад. Б. Гафуров" (Тоцикистон, Хуцанд)
ПОТЕНЦИАЛ ДИСЦИПЛИНЫ Саидходжаева Маликахон Алиевна, к.ф.н., «ИСТОРИЯ ЗАРУБЕЖНОЙ старший преподаватель кафедры
ЖУРНАЛИСТИКИ» В ОБУЧЕНИИ журналистики и теории перевода ГОУ «ХГУ БУДУЩИХ ПРОФЕССИОНАЛЬНЫХ имени акад. Б. Гафурова» (Таджикистан, ЖУРНАЛИСТОВ Худжанд) POTENTIAL OF DISCIPLINE Saidkhojayeva Malikakhon Alievna, candidate of ""HISTORY OF FOREIGN philological sciences, senior lecturer of the JOURNALISM" FOR TRAINING department of journalism and translation theor STUDENTS-JOURNALISTS OF under the SEI "KhSU named after acad. B.
PROFESSION Gafurov" (Tajikistan, Khujand), E-mail: msafss000 [email protected] Вожа^ои калиди: таълими журналистика, таърихи журналистикаи хорица, методцои омузиши фаъоли таълим, технологиями инноватсионии педагоги, liberal arts
Мацола ба яке аз масъалацои муцими илми педагогика муносибати назария ва амалия дар таълими журналистика бахшида шудааст. Муаллиф бар ин назар аст, ки имруз модели тадцицотии таълим бартари дорад - донишцу бисё'р медонад, вале амалан кам ицро мекунад. Ба назари муаллифи мацола ислоцот дар соцаи таълим зарур аст, ки дар доираи он донишцуён цам дониши назарияви ва цам малакацои амали пайдо кунанд. Пешнщод мешавад, ки ислоцотро бояд аз тацдиди барномацои таълимии фанцои алоцида огоз кард. Дар мацола мулоцизацо доир ба ислоцот аз фанни «Таърихи журналистикаи хорица» меравад.Имкониятцои фанни мазкур дар тарбияи журналистони касбии оянда мавриди барраси царор мегирад.
Ключевые слова: журналистское образование, история зарубежной журналистики, методы активного обучения, инновационные педагогические технологии, liberal arts
Статья посвящена одной из обсуждаемых тем - соотношению теории и практики в журналистском образовании. Автор полагает, что сегодня преобладает научно-исследовательская модель преподавания - выпускник много знает, но мало что умеет. Указывается на необходимость реформы образовательного контекста, в рамках которого студенты получат и теоретические знания, и практические навыки. Реформу можно начинать с пересмотра рабочих программ отдельных дисциплин. В статье рассматриваются возможности предмета «История зарубежной журналистики» в обучении будущих профессиональных журналистов.
Key words: journalism education, history of foreign journalism, active learning methods, innovative pedagogical technologies, liberal arts
The article dwells on one of the urgent topics being the relationship between theory and practice in journalism education. The author believes that today the research model of teaching prevails - a graduate knows a lot, but knows little. A reform of the educational context is needed, within which students will receive both theoretical knowledge and practical skills. The reform can begin with a revision of the work programs of individual disciplines. The article talks about the subject "The History of Foreign Journalism".
Дар барномаи таълими ихтисоси журналистика номгуи фанх,ои хдтмй барои тасаллут бар ихтисоси интихобшуда зикр шудааст: «Журналистикаи иттилоотй», «Асосх,ои фаъолияти эчодии журналистй», «Арт-журналистика» ва дигар фанх,о, ки ба фаъолияти амалию эчодй нигаронида шудаанд. Мавзуъх,ое хдстанд, ки донишчуёнро водор мекунанд, саволи зеринро пеш гузоранд. "Оё барои мо таълими фан муфид хохдд буд?" Агар чавоб тасдщкунанда бошад, боз суоли дигаре сар мезанад, "Чй тавр?" Донишцуён аз донишх,ои гирифташуда чй гуна манфиат мегиранд?Ин суол хдмеша дар силлабус пурсида мешавад. Масалан, ин савол аз фанни таълимии «Таърихи журналистикаи хорица» («ТЖХ») ба вучуд омаданаш мумкин аст. Посух ин аст, ки хднгоми омузиши фан дар омузиши донишцуён чах,онбинии худро васеъ мекунанд, онх,о
хатто метавонанд аз тачрибаи муваффаки расонахои хоричй дар кори худ истифода баранд. Дигар суоли пешоянда ин ки, оё дар дарси ТЖХ фикр кардан ва навиштанро махз хамчун журналист ёд гирифтан мумкин аст, на таърихшинос? Чдвоби суол тасдиккунанда аст.
Мутобики Стандарти давлатии таълимии маълумоти олии касбии Ч,умх,урии Точикистон донишчуёни ихтисоси 1-23 01 08 - «Рузноманигорй» рузноманигорони дарачаи бакалавр бояд равандхо ва тамоюлхои асосии инкишофи журналистикаи хоричй, стандартхои касбй ва намунахои бехтарини онро донанд, дар такмил додани махорати касбй тачрибаи касбии бехтарин журналистони хоричиро омухта, тахлил карда тавонанд [5]. Дар фехристи ихтисосхои номбаршудаи макотиби олй "Рузноманигорй" хамчун мутахассис ба кайд гирифта шудааст ва он салохияти: «кобилияти паймоиши мархилахои асосй ва равандхои рушди адабиёту журналистикаи хоричй ва ин тачрибаро дар фаъолияти касбй истифода бурданро дорад". Чй тавр ба донишчуён истифода бурдани донишхои журналистикаи хоричиро омузондан дар салохияти касбии муаллимон вогузор шудааст. Хдр кас ин масъаларо дар асоси имкониятхо ва идеяхо дар бораи максаду вазифахои худ хал мекунад.
Тибки накшаи таълимии ихтисос барои донишчуёни курси якум аз фанни "ТЖХ" хамагй 4 кредит дар хачми 96 соат чудо гардидааст, ки ин соати нишондодашуда ба 16 дарси назарй (лексия), 32 соат амалй, 18 соат КМРО дар чадвал, 6 соат КМРО берун аз чадвал ва 24 соат КМД таксимбандй шудааст.
Лексияхо ба тарики анъанавй буда - маълумот дар бораи заминахои пайдоиш ва ташаккули журналистика дар хоричи кишвар аз Риму Юнони Кадим огоз гардида, то давраи муосир бо пешниходи намунаи фаровони рузномаю мачаллахо, радиову телевизион, очонсихои иттилоотй ва наклхои чолиб аз фаъолияти касбии мухбирони маъруфи чахониро дар бар мегиранд. Дар мехвари машгулиятхои амалй тайёрии мустакилонаи донишчуён (матнхои лексияро хондан, ба саволхо чавоб додан, навиштани маводи иттилоотй аз медиаи хоричй) ва мухокимаи якчояи матнхои пешакй омухташудаи шогирдон дар назар дошта шудааст.
Дар поёни курс донишчуён имтихони нихоиро дар шакли тестй месупоранд. Аз соли 2015 омузиши самти журналистика якчоя бо самтхои фалсафа, чомеашиносй ва фархангшиносй, аз руи модели таълими liberal arts тачриба шуда истодааст. Аз муаллимон бо истифода аз усулхои таълими фаъол ва тачрибавй, азнавсозии барномахои таълимй талаб карда мешавад.
Китоби мутахассисони амрикой "Бознигарй дар омузиши мухандисй. Равиши CDIO"[3] номгуи талаботхоро ба донишчуёни муосир ёдрас мекунад: онхо (хох писар ё духтар) бояд донишхои табиатшиносй ва информатикаро дар доираи фахмиши худ муттахид карда тавонанд, аз худ намудани этикаи касбй ва хисси масъулияти чамъиятй, шахсияти эчодкор ва навовар бошанд, муоширати шифохй ва хаттии пешравро дошта бошанд ва хоказо [1,с.3]. Донишчуён бояд ба накша гирифта тавонанд, тархрезй, истехсол ва татбики низомхои мураккаби мухандисиро ба рох монанд. Дар китоб махсусан, дар бораи нозукихои таълими мухандисй сухан меравад, аммо он хам барои журналистон ба кадри кофй муфид ва барои истифодаи идеяхои таълими журналистика, масалан, зарурати омузиши студиявй, лоихахои гурухй, халли мушкилот, озмоиш ва тадкикот хеле мувофик аст. Донишчуёни тамоми сохахо ва ихтисосхо бояд на танхо назарияи аз тарафи муаллим хондашударо гирифтанашон лозим аст, балки дар дохили донишгох барои азхуд кардани амалия тачрибахо гузаронанд. Дар ин радиф, барои дар амал татбик намудани ин дигаргунихо, зарур аст, ки контексти таълимро тагйир дод.
Агар мо, мухандисонро бо журналистон баробар мукоиса кунем, муаллимон ба онхо эчод кардани объектхо, чараёнхо ва низом меомузанд. Пас журналистонро таълим додан лозим аст, ки андешахо, гузоришхо, гояхо ва арзишхоро эчод ва тавлид кунанд. Тамоми пойгохи омузиш бояд аз чихати меъморй ва дар бораи зарурати банакшагирй, лоихакашй, истехсол ва татбик кардан пурмазмун сохта шавад (П4) маводи содаи иттилоотй, мураккаби тахлилй ва конвергении иттилоотй, тахлилй ва публитсистй барои платформахои гуногуни ВАО низ аз руи хамин меъёр тахия шаванд. Модели П4 мундаричаи як ё якчанд фанхоро иваз намекунад, он шакл ё чахорчуба мегардад, ки дар он муаллимон курсхои гуногунро таълим медиханд, ки бояд дар заминаи амалияи вокеии ВАО баррасй шаванд [1,с.3].
Имруз журналист-мутахассиси касбии муосир, нафарест, ки дар чараёни тахсил дар донишгох пайваста дониш, махорат ва сифатхои шахсиро дар васоити ахбори омма ва коммуникатсия такмил медихад ва ба манфиати чомеа кушиш мекунад, муаррифй мешавад. Рузноманигорони имруза бояд ниёзхои иттилоотии аудиторияро хамачониба тахлил карда тавонанд, донишхои нави технологияи компютерй ва малакахои коммуникатсиониро балад
бошанд. Аз журналистони муосир, мyаллифи ма;ола аксар ва;т а;идаи манти;ан Fалати «Дар донишгон журналистро омyзондан Fайриимкон аст», «Журналист метавонад фа;ат дар истенсолт ва тачриба рушду камол ёбад» борно шунидааст. Бешубна, барои мутахассиси касбй шудан дар там оми сонано нар як корхона тачрибаи кори мунтазам ва кушишу Fайратро талаб мекунад. Хеле во;еаи нодир аст, ки журналистон дар шаш соли тансил (дарачанои бакалавр ва магистр) якбора кадри «заррин;алам» ва баландихтисос омода шаванд, ба шарте ки донишчуён тансил ва корро дар муассисанои ВАО якчоя пеш набаранд. Аммо сухан манз дар бораи таълиму тарбия меравад, ки ба истилон «карера»-ро вусъат мебахшад ва бояд одати омузиши мунтазамро дар шахсияти худ парвариш намояд. Манз бо ин назардошт мо, чунин пешнинод дорем, ки таълими журналистика бояд аз руи модели «аз назария ба амалия» чорй нашуда, ва;те назария ба таври анъанавй дар донишгон ба рон монда шуда, донишно давоми тачрибаомузии тобистона амалан санчида нашаванд, балки баръакс, донишно «аз амалия ба назария» чараён гиранд мувофи;и ма;сад мебуд. Бо интихоби кадом воситаю ронно ин принсип амалй шуда метавонад, дар мисоли фанни таълимии «Таърихи журналистикаи хорича» метавон нишон дод.
Дар дарснои назариявй ба донишчуён якчанд савол бидуни вариантнои чавоб барои мулониза пешнинод мешаванд. Масалан, дар машFyлият, баъд аз мунокимаи мавзуи «Воситанои иртиботй дар Юнони ва Pими ;адим», ба донишчуён порча аз китоби М. Маклюан «Гутенберг Галактика» пешнинод карда мешавад, барои чавоб додан ба саволно дар гурунно, бо назардошти он ки ;атъиян чонибдоранд ё не ва ба шакли тезис дар бораи анамияти интернет барои фарнанги муосир далелно оваранд. Дар OFOзи дарс ба таври обзорй дар бораи тамоюлнои рушди журналистика дар асри Х1Х маълумот пешнинод мешаванд ва донишчуён пешакй адабиёти тавсияшударо аз барномаи кории фанни таълимй (силлабус) шинос шуда, мутолиа менамоянд, дар дарс муаллим онноро даъват менамояд, ки мавзуи навро дар асоси донишнои мавчуда ва маълумоти нав гирифташуда, хусусиятнои журналистикаи хоричии асрнои XVII— XVIII ва XIX-ро танлил намоянд. Донишчуён ба гурунно та;сим шуда, барои мунокима яке аз кишварноро интихоб мекунанд - ИМА, Британияи ^бир, Фаронса ё Олмон. Супориш -донишчуён асоснок исбот мекунанд, ки давлати интихобкардаи онно дар на;и;ат мамлакати газетано. Натичаи кори гурунй дар экран нишон дода мешавад, муаллим хулосанои донишчуёнро шарн мединад.
Вазифацо барои дарснои амалй аз фанни «Таърихи журналистикаи хорича». Барои анчом додани супоришно, донишчуён бояд адабиёти тавсияшуда ва матннои журналистиро барои танлил хонда, супориши эчодй нависанд. Тавассути омодагй, донишчуён метавонанд дар мунокимаи руйдоднои таърихй, ки ба рушди журналистика ва во;еан ба матннои журналистй ё публитсистй омилнои таъсиррасон доранд, иштирок кунанд. Дарси амалй дар атрофи як матни журналистй ва як во;еаи таърихй гузаронида мешавад. Масалан, дар дарси амалй оид ба мавзуи «Таърихи матбуоти даврй дар Фаронса» ма;ола-номаи Эмил Золя «Айбдорам» ("Я обвиняю") ва «Монография дар бораи матбуоти Париж» Оноре де Бальзак бояд хонда шавад. Донишчуён дар бораи он, ки чаро Эмил Золя пас аз чор соли айбдоркунии манкумияти Дрейфус ма;олаи «Айбдорам»-ро нашр кардааст ва мувофи;и таснифоти Бальзак Эмил Золя кадом типи журналист мебошад фикр мекунанд ва супориши хаттиро дар шакли маъруза, эссе ё иншои озод менависанд. Хдмаи машFyлиятнои амалй тиб;и чадвали якхела ташкил ва гузаронида мешаванд, ки онно аз донишчуён фаъолияти эчодиро та;озо доранд. Супоришнои хаттии эчодй аз он фар; мекунанд, ки эссенои академии анъанавй, ки дар он унсурнои зарурии му;аддима, бо овардани ду-се сархати тезисно, ки дар му;аддима оварда шудааст ва хулосаю чамъбасти фикри шахсии донишчу оид ба масъалаи баррасишаванда бояд иборат бошанд. Донишчуён ба таври ихтиёрй дар шаклнои гуногун супоришнои хаттй-эчодй тания менамоянд, вале онно бояд ба як саволи мушаххас оид ба матн ва руйдоди таърихии мушаххас чавоб нависанд. Барои ичрои ин супориш аз байни жанрнои журналистика наздиктаринаш ;олаби жанри шарну тавзенот аст. Ё худ табсира хеле мувофи; аст. Муаллифи шарн ба хонандагон тафсири аслии худро дар бораи нодиса пешнинод мекунад. Тафсир, ин шарн, равшанй андохтан, фанмонидан ва тавзен додан аст. Бо ёрии шарн, чунон ки муна;;и;и сона А. Тертичний ;айд мекунад, "муаллиф муносибати худро ба во;еанои умда нишон мединад, вазифано тартиб мединад ва масъаларо бо танлили мухтасари норасоино ё дастовардно бано мединад, пешгуии рушди нодисаро пешнинод мекунад [4]. Шарн бо танлил асос ёфтааст, ки манз барои намин тамоми супоришнои эчодй дар таркиби
худ саволхои: «Чаро?», «Ба кй муфид аст?», «Чй тавр?» посух дихад. Пажухишгари ватанй Мурод Муродй хадафи асосии жанри табсираро "шарх додани мохияти во;еа ва хислати он" []менависад. Ба ин мазмун олими дигари точик Иброхим Усмонов ;айд мекунад, ки "шарх додан а;идаи худро гуфтан аст ва аудиторияро ба а;идаи худ шарик кардан аст" [2,c.129].
Сохтори кори хаттй-эчодй унсурхои зеринро дар бар мегирад:
- маълумоти мухтасари во;еа;
- ;иёси далелх,о, тезис^ои муаллифй аз матни та^лилшуда
- муайян намудани вазъи кунунии журналистикаи хоричй тавассути матни мавриди бахс аст.
- хулосаи муаллиф (а;идаи шахсии донишчу)
Муаллим мyхлати ичрои хама супоришхои эчодиро ;атъй муайян ва ;абул мекунад. Баъди таъхири мухлат ягон кори донишчу ба инобат гирифта намешавад. Сарива;т супоридани кор донишчуёнро водор мекунад, ки хангоми аз санчишхои фосилавй ба таври "худкор" озод шаванд. Кайд кардан бамаврид аст, ки ин стратегия танхо ба донишчуёни курсхои поёнй, бехтараш курсхои якум, ки нав ба мухити донишгох ва талаботи омузгорони гуногун одат карда истодаанд, рост меояд. Тавре дар боло зикр ёфт, тачриба дар татби;и низоми дедлайнй, яъне гузоштани мухлатхои ;атъй барои курсхои болой бенатича анчом ёфтанд, махз аз он сабаб, ки донишчуён ба ин усул аз аввали тахсилот одат накардаанд ва дар курсхои боло одатхои худро иваз карданашон гайримикон аст. Дар хар сурат, талаботи схемаи ;атъии дедлайнй ба кори редаксия шабохат дорад - ва;те ки барои ичрои ягон супориш ба рузноманигор танхо се соат фурсат дода мешавад. Муаллим ба донишчу имкон медихад, ки як супоришро ичро накунад - донишчуён метавонанд
сабабхои гуногун дошта бошанд, масалан, мавзуъ "мувофи;и зав; набуд", мухлатро ба инобат нагирифт, дигар холатхои руйдоди гайри;обилй пешбинй, ки ба анчоми кори ба зимма гирифташуда монеъ мешавад. Инро дар истилохи ху;у; ;увваи ;ахрия (Force-majeure-форсмажор) меноманд.
Шакли ицрои кори мустацилонаи донишцу таути роубарии омузгор (КМРО) аз фанни мазкур тахияи як ма;олаи журналистй аст. Албатта, донишчуёни курси якум хануз маълумоти кофй ва дониши назариявию малакаи амалии навиштани ма;олаи баландсифати проблемавй надоранд, вале аз болои матни журналистй да;и; кор мекунад, гарчанде дар мавзуъхои таърихй хам бошад, онхо дар амал назарияро татби; мекунанд. Пеш аз хама, онхо бояд ба мавзуъ ва шакли пешниходи масъала, яъне тамаркузи мавод (фокуси мавод) ;арор ;абул кунанд. Дар рафти дарсхои лексионию амалй муаллим доимо таваччухи донишчуёнро ба нуктахои мураккабу тираи таърихи журналистикаи хоричии аввали асрхои XIX-XX чалб мекунад. Пешниход мекунад, ки дар давоми ду соати дарсй дар бораи зовияхои гуногуни пешниходи мавзуъ якчоя фикр кунанд. Дуюм, донишчуён навиштани сарлавха (хедлайн) ва сархати асосй ё пешбар (лид)-ро меомузанд, ки бояд мавзуи маводро инъикос намоянд. Сеюм, шарти хатмй барои тахияи КМРО кор бо сарчашмахо - хадди а;;ал як китоб ва ма;олахои илмй оид ба мавзуъ. Чорум, донишчуён бояд мутахассиси салохиятдор пайдо кунанд ва аз вай шарху тафсир гиранд. Ма;олае, ки аз болои он кор карда мешавад ва дар давоми нимсола давом мекунад, барои омухтани фанни таълимии навбатй "Асосхои фаъолияти эчодии журналист" замина ба вучуд меорад. Бори нахуст танхо 20 % фисади донишчуён ин корро ичро мекунанд, ё хадди а;;ал аз бист танхо чор нафар имкони ичрои супориш доранд. Масъалаи асосй дар ичрои ин супориш сир;ат (плагиат), бознашри манбаъхо, «чараёни шуур», чойгузин накардани мавод дар ;олаби жанр ва монанди инхо мебошад.
Бауои санцишуои фосилави аз руи чамъи супоришхои дарсхои амалии ичрошуда ва химояи корхои муста;илона дода мешавад. Дар аввали нимсола ба донишчуён чунин вазифа пешниход карда мешавад - аз руйхати журналист ва публитсистони давраи ;адим, яъне ати;а то замони муосир як муаллифро интихоб намуда, дар мавзуи "Чаро мехохам бо y мусохиба кунам?" мавод дар шакли презентатсия-муаррифй тахия намоянд. Барои чавоб додан ба ин савол донишчуён бояд асархои тавсияшудаи муаллиф ё матнхои муста;илона бо муаллим мувофи;ашударо мутолиа кунанд ва барои мусохиба бо ин муаллиф на камтар аз 15 савол пешниход кунанд. Омузгор маслихат медихад - хангоми хондани матн шумо бояд ба худ суол кунед, ки «чй нофахмо?», «шумо чонибдори а;ида хастед ё не?», «чй ба тааччуб овард?», "чй кашф гардид? " Баъзехо (а;аллият) ба ин супориш бо назари шубха нигох доранд (скептикй) - савол додан ба одамони кайхо аз дунё рафта, чй ма;сад дорад? Хдр дафъа хангоми тахияи презентатсияи
мусохиба донишчуён манфиатхои бешубхаи ин корро кайд мекунанд - онхо хондани байни сатрхо ва додани саволхои мушаххасу кушодаро ёд мегиранд.
Дар цамъбасти курс метавон баъзе тагйиротро дар усули таълим номбар кард, ки дар тадриси дигар ф анхои таълимй хам истифода шаванд:
1) донишчуёни курсхои якум ба услуб ва методхои гуногуни таълим зуд одат мекунанд, масъулияти саривакт супоридани супоришхо ва ба таври хос ва инфиродй ичро карданро пурзур мекунанд;
2) пешакй ичро кардани супоришхои хаттй-эчодй самараи дарсхои амалиро зиёд мекунад;
3) донишчуён дар ичрои супоришхои журналистй, навиштани хабар ё макола душворй мекашанд, аз сабаби надонистани назария ба хатохои чиддй рох медиханд, аммо махз ичрои ин фаъолияти эчодй ба омузиши маводи назариявй таквият мебахшанд;
4) супоришхои гайримукаррарй, ба монанди, тахияи саволхои мусохиба ба журналист-публитсистони маъруфи хорича, корхои мустакилона дар шакли маколаи публитсистй, маърузахо, эссе ва тафсир дар баланд бардоштани сатху сифати таълим, таъмини фаъолнокии донишчуён, васеъ намудани доираи чахонбинии онхо, вусъати дониши ибтидоии фанро чукуртар мегардонад.
Хулоса, кайд кардан бамаврид аст, ки истифодаи усулхои фаъол (интерактив) ва эчодкоронаи таълим шавку рагбати донишомузиро дар ниходи донишчу-журналистон бедор мекунад, ба чустучуи вариантхои гайристандартии ичрои супоришхои амалй, махорати тахлилнамой ва умуман, маданияти эчодиро инкишоф медихад. Дарсхои амалй ба донишчуён имкон медихад, ки худро дар накши журналистони шинохтаи хоричи кишвар санчанд, ба нокифоя будани донишхои худ икрор гардида, кушиши такмил додани донишу фахмишхои худ кунанд.
ПАЙНАВИШТ:
1. Авдонина, Н.С. Потенциал дисциплины «История зарубежной журналистики» для обучения студентов-журналистов профессии/Инновационный потенциал педагогического образования как ресурс развития циркумполярных территорий: сборник материалов Международной научно-практической конференции (4-5 июля 2016 г.) / под ред. Т.С. Буториной, И.З. Сковородкиной. - Архангельск: САФУ, 2016. - С. 92-100.
2. Муродов, М. Б. Асосхои эчоди журналистй (Китоби дарсй). - Душанбе: Ирфон. - С. 128-132.
3. Переосмысление инженерного образования. Подход CDIO / Э.Ф. Кроули, Й. Малмквист, С. Остлунд, Д.Р. Бродер, К. Эдстрем; пер. с англ. С. Рыбушкиной. М., 2015.-504 с.
4. Тертычный, А. А. Жанры периодической печати. - М.: Аспект Пресс, 2000.-320 с.
5. Стандарти давлатии таълимии тах,силоти олии касбй, дарача: бакалавр, самти тайёрй: 23 01 -таъиноти умумй, ихтисос: 1-23 01 08 "Рузноманигорй", мухлати тахсил: 4 сол. Фармоиши Вазири маориф ва илми Ч,умхурии Точикистон аз 20 декабри соли 2019 № 15048.
REFERENCES:
1. Avdonina, N.S. Potential of the discipline "The History of Foreign Journalism" for teaching students-journalists of the profession / Innovative potential of teacher education as a resource for the development of circumpolar territories: collection of materials of the International Scientific and Practical Conference (July 4-5, 2016) / under the general editorship of T.S. Butorina, I.Z. Skovorodkina. - Arkhangelsk: NArFU, 2016. - P. 92-100.
2. Muradov,M.B.Fundamentals of journalistic creation (textbook).-Dushanbe:Cognition, - P. 128-132.
3. Rethinking engineering education. CDIO approach / E.F. Crowley, J. Malmqvist, S. Ostlund, D.R. Brodeur, K. Edstrom; per. from English. S. Rybushkina. - M., 2015. - 504 p.
4. Tertychny, A. A. Genres of periodicals. - M.: Aspect Press, 2000. - 320 p.
5. State educational standard of higher professional education, degree: bachelor, field of study: 23 01 -general purpose, specialty: 1-23 01 08 "Journalism", term of study: 4 years. Order of the Minister of Education and Science of the Republic of Tajikistan dated December 20, 2019 No. 15048.
