Научная статья на тему 'ХУСУСИЯТҲОИ ТАШКИЛИ ТАЪЛИМИ ИНТЕРАКТИВӢ ДАР РАВАНДИ ТАЪЛИМИ МУОСИР'

ХУСУСИЯТҲОИ ТАШКИЛИ ТАЪЛИМИ ИНТЕРАКТИВӢ ДАР РАВАНДИ ТАЪЛИМИ МУОСИР Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
174
10
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ТАЪЛИМИ ИНТЕРАКТИВ / ДОНИШҷӯ / ГУРӯҲ / МУШТАРАК

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Бобоҷонова Нигина Қурбоновна

Мақола ба баррасии вижагиҳои ташкили таълими интерактивӣ дар раванди омӯзиши муосир ихтисос ёфтааст. Қайд мешавад, ки омӯзиши интерактивӣ шакли махсуси ташкили фаъолияти маърифатӣ мебошад. Ҳадафҳои хеле мушаххас ва пешгӯишавандаро дар назар дорад. Яке аз ин мақсадҳо фароҳам овардани шароити мусоиди омӯзиш мебошад, ки донишҷӯ комёбӣ, арзиши зеҳнии худро эҳсос менамояд ва ин раванди таълимро маҳсулнок мегардонад. Нишон дода шудааст, ки стратегияи асосии таълими муосир бояд ба фаъолияти мустақил, ташкили муҳити худомӯзӣ ва дарсҳои таҷрибавӣ-амалӣ, ки дар он донишҷӯ интихоби амал ва ташаббус нишон дода метавонад, инчунин нақшаҳои таълимии тагйирёбанда, ки дар он донишҷӯ метавонад дар муҳити мувофиқ кор кунад равона карда шавад.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

FEATURES OF ORGANIZATION OF INTERACTIVE LEARNING IN THE PROCESS OF MODERN EDUCATION

The article dwells on the study of the problem beset with peculiarities of organization of interactive learning in the process of modern education. It is underscored that interactive learning is a special form of organizing cognitive activity, which has very specific and predictable goals. One of these goals is to create a supportive learning environment in which the student feels successful and intelligent, and this makes the learning process itself productive. It is emphasized that the main strategy of modern education should focus on the independent activity of the student, the organization of self-learning environments and experimental-practical classes, where students have a choice of actions and can take the initiative, as well as flexible curricula, where students can work at a convenient pace.

Текст научной работы на тему «ХУСУСИЯТҲОИ ТАШКИЛИ ТАЪЛИМИ ИНТЕРАКТИВӢ ДАР РАВАНДИ ТАЪЛИМИ МУОСИР»

УДК 6П5

DOI:10.51844-2077-4990-2022-3-154-159

Бобоцонова Нигина Курбоновна, муаллими кафедраи системами бисёршабакавии телекоммуникатсионии МДТ «ДДХ ба номи акад. Б.Гафуров, (Тоцикистон, Хуцанд) Бабаджанова Нигина Курбановна,

преподаватель кафедры многоканальных телекоммуникационных систем ГОУ «ХГУ имени акад.Б. Гафурова» (Таджикистан, Худжанд)

Bobojonova Nigina Kurbonovna, lecturer of the department of multichannel telecommunicational systems under the SEI "KhSU named after acad.B. Gafurov" (Tajikistan, Khujand), E-mail: nigina_bobojonova@mail.ru Вожа^ои калиди: таълими интерактива, донишцу, гуруу, муштарак, рефлексия Мацола ба баррасии вижагщои ташкили таълими интерактива дар раванди омузиши муосир ихтисос ёфтааст. Цайд мешавад, ки омузиши интерактива шакли махсуси ташкили фаъолияти маърифата мебошад. Хрдафуои хеле мушаххас ва пешгуишавандаро дар назар дорад. Яке аз ин мацсадцо фарощм овардани шароити мусоиди омузиш мебошад, ки донишцу комёба, арзиши зещии худро эцсос менамояд ва ин раванди таълимро мацсулнок мегардонад. Нишон дода шудааст, ки стратегияи асосии таълими муосир бояд ба фаъолияти мустацил, ташкили мууити худомуза ва дарсуои тацрибави-амали, ки дар он донишцу интихоби амал ва ташаббус нишон дода метавонад, инчунин нацшацои таълимии тагйирёбанда, ки дар он донишцу метавонад дар мууити мувофиц кор кунад равона карда шавад.

Ключевые слова: интерактивное обучение, студент, группа, совместно, рефлексия Статья посвящена изучению проблемы особенности организации интерактивного обучения в процессе современного образования. Отмечается, что интерактивное обучение - это особая форма организации познавательной деятельности, у которой очень конкретные и предсказуемые цели. Одна из этих целей - создать благоприятную среду обучения, в которой учащийся чувствует себя успешным и продвинутым, а это делает сам процесс обучения продуктивным. Подчёркивается, что основная стратегия современного образования должна ориентироваться на самостоятельную деятельность студента, организацию самообучающих сред и экспериментально-практических занятий, где студенты имеют выбор действий и могут проявлять инициативу, а также гибкие учебные программы, где студенты могут работать в удобном ритме.

Key words: interactive learning, student, group, jointly, reflection

The article dwells on the study of the problem beset with peculiarities of organization of interactive learning in the process of modern education. It is underscored that interactive learning is a special form of organizing cognitive activity, which has very specific and predictable goals. One of these goals is to create a supportive learning environment in which the student feels successful and intelligent, and this makes the learning process itself productive. It is emphasized that the main strategy of modern education should focus on the independent activity of the student, the organization of self-learning environments and experimental-practical classes, where students have a choice of actions and can take the initiative, as well as flexible curricula, where students can work at a convenient pace.

Муносибати салохиятнокй дар низоми тахсилоти олй барои зиёд кардани таваччух ба ташаккули самаранок ва салохиятхои технологии касбй пешбинй шудааст. Дар зери мафхуми салохияти касбй мо тахсилоти шахсиро дар назар дорем, ки махсулнокии ичрои вазифахои касбиро муайян мекунад ва дорои дониш, малака ва сифатхои аз чихдти касбй мухими шахсй, тачриба ва самтхои арзиширо муайян мекунад. Дар баробари ин, салохият аз мафхумхои анъанавй ба мисли "дониш", "махорат" ва "тачриба" фар; мекунад ва бо хусусиятхои интегративии худ, аз кабили самтгирии амалия, кобилияти баланди корй бо контекстхои васеи гуногун, худтанзимкунй ва худбаходихй муайян карда мешавад.

Дар раванди ба рох мондани таълими интерактивй ташкили роххои пурсамар ва гайрианъанавии омузиш хеле мухим аст. Яке аз ин роххо бозихои интерактивй мебошад.

ХУСУСИЯТХОИ ТАШКИЛИ ТАЪЛИМИИНТЕРАКТИВИ ДАР РАВАНДИ ТАЪЛИМИ МУОСИР

ОСОБЕННОСТИ ОРГАНИЗАЦИИ ИНТЕРАКТИВНОГО ОБУЧЕНИЯ В ПРОЦЕССЕ СОВРЕМЕННОГО ОБРАЗОВАНИЯ

FEATURES OF ORGANIZA TION OF INTERA CTIVE LEARNING IN THE PROCESS OF MODERN ED UCATION

чунончй, ташкили бозии "Чархофалак", ба донишчуён ин намуди кор хеле писанд аст. " Чархофалак" ("Карусел") чунин намуди кор аст, ки дар он ду хал;а ташкил карда мешавад : хал;аи дохилй ва беруна. Хал;аи дохилй ин донишчуёне мебошад, ки бе харакат нишастаанд ва берунй - донишчуёне, ки хар 30 сония иваз мешаванд. Хамин тари;, онхо метавонанд дар чанд да;и;а чанд мавзyъро баён кунанд ва кушиш кунанд хамсухбатро ба дурустии онхо бовар карда тавонанд.

Технологияи "Аквариум" аз он иборат аст, ки чанд нафар донишчуй вазъиятро дар давра ичро мекунад, дигарон бошанд, мушохида ва тахлил мекунад.

"Харакати Броунй" харакати донишчуёнро дар тамоми синф бо ма;сади чамъоварии маълумот дар бораи мавзуи пешниходшуда дар бар мегирад.

"Дарахти ;арорхо" чунон намуди корест, ки дар он синф ба 3 ё 4 гурух бо шумораи якхелаи донишчуён та;сим карда мешавад. Хдр гурух масъаларо мухокима намуда, дар «дарахт»-и худ (як вара;аи ватман) ;айдхо мегузоранд, баъд гуруххо чойхоро иваз мекунанд ва андешахои худро ба дарахтони хамсояхо менависанд.

Аксар ва;т дар омузиши интерактивй чунин шакли мута;обиларо, ба монанди "Мавцеъ бигир" истифода мебаранд. Фикр барои тасди; изхор карда мешавад ва донишчуён бояд ба назди плакат бо калимаи "ХА" ё "НЕ" бираванд. Онхо бояд фахмонда додани мав;еи худро ёдби гиранд.

Фаъолияти интерактивии омузгор ва донишчу беандоза аст. Фа;ат мухим аст, ки онро барои расидан ба хадафхои мухими таълимиву тарбиявй мохирона истифрда намуда.

Мохияти таълими интерактивй дар он аст, ки чараёни таълим тавре ба рох монда шудааст, ки ;ариб хама донишчуён дар чараёни таълим чалб карда шуда, онхо имкон доранд он чизеро, ки медонанд ва фикр мекунанд, дарк намоянд ва андеша кунанд. Фаъолияти муштараки донишчуён дар раванди таълим, аз худ намудани маводи таълимй маънои онро дорад, ки хар як шахс сахми махсуси инфиродии худро мегузорад, мубодилаи дониш, афкор, усулхои фаъолият рохандозй карда мешавад. Илова бар ин, ин дар фазои хайрхохй ва дастгирии хамдигар ба амал меояд, ки на танхо ба гирифтани донишхои нав имкон медихад, балки худ фаъолияти маърифатиро инкишоф медихад, онро ба шаклхои олии хамкорй фазои омузиш табдил медихад.

Фаъолияти интерактивй дар ташкил ва рушди муоширати муколамаро дар бар мегирад, ки боиси хамдигарфахмй, хамкорй, ба халли муштараки вазифахои умумй, вале барои хар як иштироккунанда мухим мегардад. Интерактивй бартарияти сухангу ва андешаро бар дигараш истисно мекунад. Дар рафти омузиши интерактивй донишчуён фикрронии тан;идй, халли масъалахои мураккабро дар асоси тахлили вазъият ва иттилооти мувофи;, барраси кардани а;идахои алтернативй, ;абули ;арорхои о;илона, иштирок дар мухокимахо, муошират бо одамони дигарро меомузанд. Барои ин дар дарсхо корхои инфиродй, чуфтй ва гурухй ташкил карда шуда, лоихахои илмй-тах;и;отй, бозихои на;шофарй истифода мешаванд, кор бо хуччатхо ва сарчашмахои гуногуни иттилоой бурда мешаванд, корхои эчодй истифода мешаванд.

Шаклхои омузиши интерактивй бо худ чиро мемонанд? Холо методистхо ва муаллимони ботачриба бисьёр шаклхои кори гурухиро хамчун дастур кор карда баромадаанд. Маъруфтаринашон «давраи калон», «чархзанй», «аквариум», «хучуми а;лй», «музокира» мебошанд. Ин шаклхо самаранок мебошанд, агар дар дарс хама гуна мушкилоте, ки донишчуён дар бораи он, ки ;аблан дар синф ё тачрибаи харруза гирифта шуда буданд, баррасй карда шаванд. Fайр аз ин, мавзуъхои мухокимашуда набояд пушида ё хеле танг бошанд. Аз ин ру, масалан, бахси гурухй дар бораи он, ки барои дуздй чй гуна чазо бояд бошад ва ё меъёри андоз чй гуна бошад, маъное надорад. Мухим аст, ки дарачаи проблемаи мухокимашаванда имкон медихад, ки аз масъалахои махдуди и;тисодй (ху;у;й, сиёсй, таърихй ва гайра) ба мураттабсозии васеи проблема гузарем.

Омузиши интерактивй ин омузиши чу;уре, ки аз муошират иборат аст.

Дар айни замон, дар муошират гутавар будан, маънои муошират тамоман чои омузишро гирифтаастро надорад. Омузиши интерактивй хадафи нихой ва мундаричаи асосии раванди таълимро нигох медорад, вале намуди шакли омузишро бо инти;ол додан ба мубоуисавй, яъне ба хамдигарфахмй ва хамкории мута;обила тагйир медихад. Дар миёнаи асри гузашта Курт Левин ба коркарди «назарияи майдон» шуруъ намуда, чунин фарзияро пешниход намуд:

«...одатан тагйир додани шахсони чудогонаи дар як гурух чамъшуда осонтар аст, назар ба тагйир додани хар кадоме аз онхо дар алохидагй. Мухимтарин хусусияти таълими интерактивй хам дар ин аст: раванди таълим дар фаъолияти муштараки гурухй сурат мегирад. — исбот шудааст, — таъкид мекунад И.А.Зимняя, — нисбат ба кори инфиродй аз руи на;шаи «муаллим -талаба» хамкории дохилигурухй дар халли хамон як масъалахо самаранокии онро камаш 10 дар сад зиёд мекунад. Гурух нисбат ба хар як аъзои он микрокосмос (чамъият дар миниатюра) мешудааст, ки тамоми олами беруниро инъикос мекунад. Маънои кори гурухй ин инти;ол додани тачриба (дониш, малака) , ки дар мухити махсус ба даст оварда шудааст одам ба олами беруна бароварда тавонад ва бомуваффа;ият онро истифода барад. Аммо барои созмондихандагони омузиши интерактивй, дар баробари хадафхои сирф тарбиявй мухим он аст, ки дар чараёни муносибатхои мута;обила, ки дар гурух ба амал меоянд, арзиши одамони дигар дарк карда шуда, зарурати муошират бо онхо ва дастгирии онхо ташаккул ёбад [6, с.169]

Шакли омузиши гурухй, ба гуфтаи мутахассисони хоричй, имкон медихад, ки дар як ва;т се вазифаи асосй хал карда шавад:

• вазифаи мушаххаси маърифатй, ки бо вазъияти бевоситаи таълим ало;аманд аст;

• коммуникативй - инкишофёбй, ки дар чараёни он малакахои асосии муошират дар дохили гурух ва берун аз он ташаккул меёбанд;

• аз чихати ичтимой муайян кардани мав;еъ,ки тарбиякунандаи сифатхои шахрвандй мебошад ва барои пайдо кардани чойи шахсият дар чамъият заруранд.

Дар гурухи омузишии интерактивй бояд вазифахои асосй, ки барои фаъолияти муваффа;она заруранд, ичро карда шаванд:

• халли вазифахои гузошташуда (тарбиявй, маърифатй ва гайра);

• расонидани кумак ба аъзоёни даста хангоми кори якчоя. Цадвали №1 Омищои самарабахши фаъолияти гурухй._

^исмат^ои фаъолият Функсия^ои гуру^, ки ба фаъолияти муваффа^она оварда мерасонад

Халли мушкилот Таъмини дастгири

На;шхои аъзо гурух Ташаббускор, тахиякунанда, хамохангсоз, назоратчй, арзёбкунанда, шорех Илхомбахш, хамохангсоз, созмондихандаи муошират, шунавандаи хайрхох

Амалхо Пешниход, ;абули пешниходхо, маълумотхо, андешахо, коркарди онхо Дастгирии ташаббусхо, ташви; ба фикрихудро гуфтан, ;абули а;идахои дигарон

Натича Сафарбар кардани хамаи аъзоён барои дарёфт ва расидан ба хадафи дар назди гурух гузошташуда Та;вият додани муносибати дустонаи аъзоёни гурух ва хамбастагии онхо, ки ноил шудан ба хадафи гурухиро осон мекунад

Аз ин ру, хамкории таълимй дар сурате самаранок ва таъсирбахш хохад буд, ки он харду вазифаро ба дарачаи баробар амалй созад ва ба ин ё дигар тараф майл накунад. Дар таълиме, ки ба шакли интерактивй нигаронида шудааст, самти амали аъзои гурух тагйир меёбад, на;шхо танзим карда мешаванд, низоми баходихии натичаи фаъолияти муштарак ани;тар карда мешавад. Омилхои зерин ба оптимизатсияшавии раванди интерактивии таълим таъсир мерасонанд.

1. Ба гуру^^о муттахид кардани донишцуён. Аксарияти муаллимон таклиф мекунанд, ки бачагон ба гуруххо «бо назардошти майлу хохиши шахсии онхо» муттахид карда шаванд, аммо на танхо аз руи хамин меъёр муттахид карда шаванд. Ба донишчуи суст на танхо шарики «доно» балки шарики пурсабр ва хайрхох лозим аст. Барои донишчуи якрав бо донишчуи якрав ;увва чен кардан муфид аст. Муттахид кардани ду чанчолчиён хатарнок аст (аммо дар мавриди дастгирии тактикй дар чунин як пайвастшавии хатарнок мумкин аст байни донишчуён робитаи боэътимод бар;арор карда шавад). Донишчуёни пешрафтатарин набояд ба "сустхо" вобаста карда шаванд, онхо ба шарики пур;удрати баробар ниёз доранд. Хангоми ташкили гуруххои омузишии интерактивй, бояд хадафхои дарсро ба назар гирифт. Масалан, хангоми омухтани мавзуи "Сигналхои ало;аи бар;й" (дарси "Асосхои телекоммуникатсия") муаллим бояд дар назар дошта бошад, ки дар хар гурух донишчуе дохил карда шавад, ки аз таъиноти сигналхои

алока, лаппишхои электрикй, басомадхо, лаппишхои баландбасомад, ки барои кашонидани сигналхо хизмат мекунанд, намудхои модулятсияхо, системахои дар шабакахои алока истифодамешуда ва г. маълумот дошта бошад. Дар акси хол байни донишчуён мухокимаи зав;ов ари мавзуъ б арпо намегардад.

2. Ташкили фаъолияти таълимии донишцуён дар гурух. Ин мархила иборат аст аз: азхудкунии вазифаи таълимй, ки дар назди гурух истодааст; раванди дарёфти (мухокимаи) рохи бехтарин, чамъбасти андешахо ва чамъбасти натичахои кори гурухй; пешниходи халли гурухй оид ба вазифа дар доираи муайянкардаи муаллим. Вазифа барои шакли интерактивии таълим метавонад чунин бошад: аз мачмуи сифатхои пешниходшуда сифатхое интихоб карда шавад, ки ба акидаи умумии мавзуъ, падида, шахсияти кахрамони асари адабй, шахсияти таърихй ва гайраро пурратар тавсиф карда тавонад. Бори дигар таъкид менамоем: барои муайян кардани фикри умумй фикри гурух барои он зарур аст, ки вазифае, ки рафти кори гурухро муайян мекунад, аз чониби хамаи аъзои гурух дуруст дарк карда шавад. Дар раванди чустучуи роххои халли масъала дар таълими интерактивй бархурди нуктаи назари гуногуни донишчуён ба амал меояд. Яке аз душвортарин коидахои рафтори донишчуён (ва на танхо барои онхо) ин аст, ки бояд шахсияти хамкурс ва накше, ки у дар протсесси кори гурухй мебозад, фарк кард. Масалан, донишчу хамчун ташаббускор метавонад хар як гояи ачибтаринро пешниход кунад, дар холе ки бокимондаи гурух набояд уро барои вокеият набудани мукаррароти пешниходшуда масхара кунанд. Ё як холати дигари шадидтар: на;ши нозир табиатан танкидро пешбинй мекунад, аммо танкиди асоснок ва конструктивй. Дар айни замон хам худи «мунаккид» ва хам ракиби у бояд сархади вазъиятро хис кунанд ва вазъияти чанчолиро берун аз дарс ба муносибати байнишахсй нагузаронанд. [5, с.174]

Цадвали №2 Ташкили муаррифии царорхои гурухй_

Шаклхои фаъолияти икчои__Вариантхои муаррифй барои карорхои гурухй_

Муштарак - инфиродй Хдр як гурух натичаи фаъолияти худро пешниход мекунад; роххои

халл мухокима карда мешаванд; аз байни онхо бехтарин интихоб

_карда мешавад_

Муштарак - пайдарпай Махсули фаъолияти хар як гурух дар рохи халли масъалаи умумй

кадами муайян мегардад._

Бояд донишчуён аз нав гурухбандй карда шаванд. Дар натича байни гурххои нав мубодилаи кор карда шуда ба амал бароварда мешавад. Пас аз баргаштан ба гуруххои аслии худ, донишчуён имконият доранд бо сарфи хадди ками ва;т халли умумии мушкилотро пайдо кунанд.

Мархилаи пешниходи муаррифии карорхои гурухй бо мархилаи дорои ахамияти истисной иваз карда мешавад, ки онро хамчун хусусияти фарккунандаи омузиши интерактивй -рефлексияи дарси гузашта муайян кардан мумкин аст. Бинобар ин муаллим бояд пешакй саволхоеро интихоб кунад, ки ба донишчуён барои фахмидан ва ба кадри кифоя муносибати худро ба вокеахои руйдода баён кардан ёрй расонанд. Масалан: Оё дар гурух кор кардан осон аст? Кй худро норохат хис кард ва чаро? Оё хамеша он нафаре, ки дар гурух накши асосиро бозй мекунад, хак аст? Сардор ва;те, ки фикри гурухро ифода мекунад вале ба дурустии карор боварии катъй надорад, худро чй гуна хис мекунад? Мавкеи онхое, ки хомуширо афзалтар медонанд, ба кадом натича меорад? Шахсе, ки ичозати сухан гуфтан надошт, чиро хис мекунад? Чй кумак мекунад ва чй ба кори умумй халал мерасонад? Кумаки муаллим бояд чй гуна бошад? Аз кори якчоя чй навъе ба даст оварда мешавад? Кори гурухро чй тавр бехтар кардан мумкин аст? Агар муаллим манфиатдор бошад, ки донишчуён фахманд ва ба таври конструктивй вокеъиятро мухокима кунанд, у бояд омода бошад, ки нуктаи назари гуногуни донишчуёнро кабул кунад. Чунин мешавад, ки дар мархилаи рефлексивй наврасон дар бораи вазифаи пешниходшуда фикру мулохизахои манфй ё ба акидаи онхо, кумаки нокифояи омузгорро хангоми дарс изхор мекунанд. Кушиши пахш кардани чунин изхорот дар оянда ба рад кардани худи донишчу аз иштирок дар тахлил ва иштирок дар кори гурухй оварда расониданаш мумкин аст. Аммо хотиррасон кардан бамаврид аст, ки таълим аз талошхои хар ду тараф- омузгор ва донишчу иборат аст; ва харду тараф барои нокомй масъуланд [8, с.71].

Муштарак-бохамамалкунанда

Самаранокии мархилаи рефлексивй ба омодагии донишчуён ба худтахлилкунй низ вобаста аст. Мухим аст, ки рефлексия дар хар як машFyлият мавчуд бошад, то ки дар аввал хамаи донишчуён, бидуни истисно, ба он дохил шуда тавонанд (баъдтар бо шунидани эродхои якчанд нафар воридшавй бас карда шавад). Аз дарси аввал коидаи «се " мумкин нест»-ро кабул кардан лозим аст: дар бораи он чизе, ки аллакай гуфта шудааст, сухан рондан мумкин нест; даст накашидан аз баён кардани фикри худ ба гурух (чй гуна бахонае набошад) ; дар зери фикри баёнкардашуда кайфияти бади худро пинхон кардан. Дар раванди баёни фикр такрорхо набояд бошад, бинобар ин, донишчуёнро ба он омода кардан лозим аст, ки хиссиёти эхсоскардаи онхо аввалй бошад, аммо якхела набошад. Хис кардани мутаассирии шахсиро дарёфт ва нишон додан лозим аст (дар бораи тамоми дарс, эпизоди алохида, шахси мушаххас ва Fайра) -дар ин аст лахзаи ходисаро фахмида гирифтан.

Фар;и байни асосхои омузиши интерактивй аз таълими анъанавй тачдиди низоми му;аррарии баходихии фаъолияти донишчуёнро та;озо мекунад, ки хоси хама равишхое мебошад, ки ба омузиши тарзи субъект - субъектй нигаронида шудаанд.

Дар мавриди хамкории самараноки омузишй, ки бешубха омузиши интерактивиро метавон ба он мансуб кард, хусусиятхои хоси раванди таълим инхоянд:

• чалб намудани хар як донишчуй ба халли масъалахои эчодй «на дар охир, балки дар ибтидои раванди азхудкунии мазмуни нави фан»;

• самарабахшии фаъолияти маърифатй ва муносибатхои байнишахсй, ки ба «ташаккули механизмхои худтанзимкунии рафтор ва шахсияти донишчу» оварда мерасонад;

• назар ба пештара сермахсултар «аз худ намудани воситахои оперативию техникй барои ичрои корхо дар фаъолияти нав».Хамаи ин зарурати азхуд намудани техникаи таълими интерактивиро дар раванди педагогй тасдик мекунад. Аммо ба муносибати нав шудани мазмун ва шакли муносибатхои педагоги талабот ба тайёрии касбии муаллим низ таFЙир меёбад. В.Н.Соколов дар тад;и;оти худ «Бохамамалкуни педагогй дар омузиши эвристикй» ;айд мекунад, ки омузгор бо назардошти талаботи имрузаи рушди низоми маориф бояд малакахои зеринро сай;ал дихад:

• ташкили чунин омузиши масъала, ки аз чониби донишчу хамчун ташаббуси худи у ;абул карда мешавад;

• ба таври ма;саднок дар назди донишчуён вазъиятхои омузиширо гузоштан лозим аст, ки онхоро барои муттахид кардани кушишхо ташви; кунад;

• дар синф фазои омузишй фарохам оварда шавад ва ба донишчуён кумаки лозима расонида шавад;

• эхсос намудани хамкории педагогй, аксуламали хонандагон дар мавриди таъсир ва идоракунии омузгор, халли холатхои Fайристандартии таълимй ва холатхои байнишахси;

• дар баробари нигох доштани нуфузи илмии худ, муаллим ба донишчуён ёрй расонад, ки ба вобастагй аз y нафароянд, ки фаъолияти фикрронии онхоро паст мегардонад, балки дар рафтори зехнй донишчуён муста;илият нишон диханд.Муаллим инчунин бояд:

• мураттабсозии проблемавии мавзуи дарс ва машFyлиятро ёфта тавонад.

• ба донишчуён саволхое омода намояд, ки барои чавоби саволхо ва халли масъалахо донишчуёнро ба хамкорй водор карда тавонад.

• ба тахлили муфассали дарс тайёр будан лозим аст ва ба «кайдхои педагогй» вактро дареF доштан лозим нест. Чунин ёддоштхои кутох барои пайгирй кардани он, ки дар дарс чй руй дод, чй гуна ва чаро руй дод; дар кучо бохамамалкунй аз байн рафт, бо чй алокаманд буд, дар оянда чй тавр ин холатро пешгирй кардан мумкин аст ва Fайра [10,с.42].Ва;тхои охир аз тарафи омузгорони ботачриба аз худ намудани таълими интерактивй дар асоси шаклхои мубохисавй (дохилй ва байни гурухй) дар раванди дарс шуруъ карда шуданд. Чунин навсозй ба он оварда мерасонад, ки хангоми муайян кардани асосхои омузиши интерактивй ну;таи назари чойдошта ва инъикоси хаттии онро ба эътибор нагирифтан Fайриимкон аст. Бояд вазифахое, ки таъиноти таълими интерактивиро муайян мекунанд ва шароитхое, ки барои татби;и онхо мусоидат мекунанд чудо кард. Дар байни вазифахои омузиши интерактивй вазифахои беруниро чудо кардан мумкин аст, ки натичаи халли онхо барои тахлил бештар ;обили ;абул аст ва дохилиеро, ки натичаи онхоро бо мурури замон дароз кардан мумкин аст.

Истифодаи FOяхои таълими интерактивй аз хар як омузгор сатхи баланди омодагии касб й, тачрибаи андухтаи у ва тайёрии уро ба фаъолияти инноватсионй, мохирона истифода бурдани восита ва усулхои таълимиро талаб мекунад.

ПАЙНАВИШТ:

1. Асаянова, О. Ю. Использование интерактивной доски мимио в образовательном процессе/ О. Ю. Асаянова, О. В. Рясная-Бредихина, И. В. Тельнова // Информатика и образование, № 11.2011.- C.- 24-25

2. Аствацатуров, Г. О. Три уровня интерактивности в мультимедийной дидактике. Школьные технологии/ Г.О. Аствацатуров.-М: Народное образование. - 2012.

3. Гавронская, Ю. Ю. Интерактивное обучение химическим дисциплинам как средство формирования профессиональной компетентности студентов педагогических вузов: диссертация ... доктора педагогических наук: 13.00.02 / Гавронская Юлия Юрьевна; [Место защиты: ГОУВПО "Российский государственный педагогический университет"]. - Санкт-Петербург, 2008. - 434 с.

4. Добрынина, Т. Н. Педагогические условия применения интерактивных форм обучения в педагогическом вузе: диссертация... кандидата педагогических наук/Т.Н Добрынина.-Новосибирск.-2003.-196 с.

5. Екатерина, В. Я. Мультимедийные и интерактивные возможности современного урока/В. Я.Екатерина//Народное образование.- 2012.-№ 2.- C. 174-177.

6. Зимняя, И. А. Педагогическая психология/И.А.Зимняя.-М.: Логос, 2004 - 384 с

7. Коротаева, Е. В. Будущее интерактивного обучения/Е.В.Коротаева.-Народное образование.-№ 2. -2013.-C.-169-174.

8. Кропочева, Т. Б.Интерактивные методы обучения в подготовке будущего учителя к реализации образовательного стандарта второго поколения/Т.Б.Кропочева,М.В.Кропочева //Педагогическое образование и наука.- 2012.-№ 10.- C. 71-74.

9. Солоневичева, М. Н. Использование интерактивного оборудования в образовательном процессе. Часть II. Из практики использования интерактивных досок разных типов в образовательных учреждениях Санкт-Петербурга: Сборник методических разра-боток/Сост. М.Н.Солоневичева.- СПб, РЦОКОиИТ, 2010. - 88 с.

10. Соколов, В. Н. Педагогические взаимодействия в эвристическом обучении/В.Н..Соколов.-Волгоград, 1997. - С. 42

11. Ступина, С. Б. Технологии интерактивного обучения в высшей школе: Учебнометодическое пособие/С.Б.Ступина.-Саратов: Наука, 2009. - 52 с.

RETERANCES:

1. Asayanova, O.Yu. Using an interactive mimio board in the educational process / O.Yu. Asayanova, O.V. Ryasnaya-Bredikhina, I. V. Telnova // Informatics and Education, No. 11. 2011, - P. 24-25

2. Astvatsaturov, G.O. Three levels of interactivity in multimedia didactics. School technologies - M: Public education. - 2012.

3. Gavronskaya, Yu.Yu. Interactive teaching in chemical disciplines as a means of forming the professional competence of students of pedagogical universities: dissertation of Doctor of Pedagogical Sciences: 13.00.02 / Gavronskaya Yulia Yurievna; [Place of defense: GOUVPO "Russian State Pedagogical University"]. - St. Petersburg, 2008 .-- 434 p.

4. Dobrynina, T.N. Pedagogical conditions for the use of interactive forms of education in a pedagogical university: dissertation ... candidate of pedagogical sciences. Novosibirsk. 2003 .-196 p.

5. Ekaterina V.Ya. Multimedia and interactive possibilities of a modern lesson. Public education, No. 2. 2012, - P. 174-177

6. Zimnyaya, I.A. Pedagogical psychology. - M .: Logos, 2004 - 384 p.

7. Korotaeva, E.V. The future of interactive learning. Public education, No. 2. 2013. P. 169-174.

8. Kropocheva, T.B., Kropocheva, M.V. Interactive teaching methods in preparing the future teacher for the implementation of the educational standard of the second generation. Pedagogical education and science, No.- 10.-2012, - P. 71-74.

9. Solonevicheva, M.N. Using interactive equipment in the educational process. Part II. From the practice of using interactive whiteboards of different types in educational institutions of St. Petersburg: Collection of methodological developments / Compiled by M.N. Solonevicheva. - SPb, RTSOKOiIT, 2010 .-88 p.

10. Sokolov V.N. "Pedagogical interactions in heuristic learning": Volgograd-1997,-p.42

11. Stupina, SB Interactive learning technologies in higher education: Textbook. - Saratov: Science, 2009. - 52 p.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.