Научная статья на тему 'ПОДХОДЫ ФОРМИРОВАНИЯ ПРОФЕССИОНАЛЬНЫХ КОМПЕТЕНЦИЙ ПРИ ПОДГОТОВКЕ СПЕЦИАЛИСТОВ САНИТАРНО-ЭПИДЕМИОЛОГИЧЕСКОГО НАДЗОРА'

ПОДХОДЫ ФОРМИРОВАНИЯ ПРОФЕССИОНАЛЬНЫХ КОМПЕТЕНЦИЙ ПРИ ПОДГОТОВКЕ СПЕЦИАЛИСТОВ САНИТАРНО-ЭПИДЕМИОЛОГИЧЕСКОГО НАДЗОРА Текст научной статьи по специальности «Фундаментальная медицина»

CC BY
49
9
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
СПЕЦИАЛИСТЫ САНИТАРНО-ЭПИДЕМИОЛОГИЧЕСКОГО НАДЗОРА / ИННОВАЦИОННАЯ ТЕХНОЛОГИЯ В ОБРАЗОВАТЕЛЬНОМ ПРОЦЕССЕ / ПРОФЕССИОНАЛЬНАЯ КОМПЕТЕНЦИЯ / КАЗАХСТАН

Аннотация научной статьи по фундаментальной медицине, автор научной работы — Мусина А. А., Абилдаева А. К., Амирсеитова Ф. Т., Ерденова Г. К., Сулейменова Р. К.

В статье дан анализ внедрения инновационных технологий, которые применяются на профилирующих дисциплинах в рамках подготовки специалистов общественного здравоохранения. Представлены направления предметно-специфичных компетенций, которые внедрены и обобщены в кластеры. Показаны эфективность педогогических технологий, которые стимулирует учебнопозновательную деятельность студентов в области санитарно-гигиенического мониторгинга. Для творческого применения предметных знаний и навыков, широко изпользуются неимитационные активные исследовательские методики, позволяющие студентам при выполнении исследовательских работ не тольео личностно самореализоваться, но и детально проработать научно - исследовательские проблемы в области гигиены. Представлен опыт применения прикладных компьютерных технологий, позволяющие виртуально на тренажерах выработать у студентов практическое умение и навыки проведения гигиенического мониторинга. Применяемые модули дают возможность студентам отработать необходимые практические навыки санитарного надзора, продемонстрировать поисковой, аналитический и практический этапы работы с учетом всех показательей и факторов среды с последующим обобщением и систематизацией выводов собственных исследований. Обучение сопровождается активным участием студентов в научных мероприятиях кафедры, с подготовкой научных сообщений и тезисов, работой в научном студенческом кружке. Практические навыки работы на гигиенических оборудованиях приобретаются студентами по алгоритмами стандартам, которые разработаны специальнодля каждого прибора и позволяют унифицировать их действия при проведении измерений факторов окружающей и производственной среды. Применяемые педогогические технологии при подготовке будущих гигиенистов направлены больше на развитие самостоятельного мышления, аргументировано высказать свою позицию по решению проблемы, работать в команде и находить наиболее рациональное решение гигиенической задачи.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «ПОДХОДЫ ФОРМИРОВАНИЯ ПРОФЕССИОНАЛЬНЫХ КОМПЕТЕНЦИЙ ПРИ ПОДГОТОВКЕ СПЕЦИАЛИСТОВ САНИТАРНО-ЭПИДЕМИОЛОГИЧЕСКОГО НАДЗОРА»

https://doi.org/10.32921/2225-9929-2019-4-33-22-28 Review article

Approaches to the Formation of Professional Competencies in the Training of Surveillance Specialists

Aiman Musina 1, Aiymtory Abildaeva 2, Farida Amirseitova 2, Gulshat Erdenova 2,

Roza Suleimenova 3

1 Professor of the Chair of Preventive Medicine and Nutritionology, Astana Medical University,

Nur-Sultan, Kazakhstan

2 Senior Lecturer of the Chair of Preventive Medicine and Nutritionology, Astana Medical University,

Nur-Sultan, Kazakhstan

3 Associate Professor of the Chair of Preventive Medicine and Nutritionology, Astana Medical University,

Nur-Sultan, Kazakhstan

Abstract

The article analyzes the introduction of innovative technologies that are used on profiling diciplines in the framework of training specialists in public health. The directions of subject-specific competencies that are implemented and generalized into clusters are presented. The effectiveness of pedagogical technologies that stimulate educational and cognitive activity of students in the field of sanitary and hygienic monitoring is shown. For creative application of subject knowledge and skills, not only active research methods are widely used, which allow students to perform research not only personally self-actualize, but also to work out research problems in the field of hygiene in detail. The article presents the experience of applying applied computer technologies that allow students to develop a practical ability and skills for conducting hygienic monitoring virtually on simulators.

The applied modules allow students to work out the necessary practical skills of sanitary supervision, demonstrate the search, analytical and practical stages of work, taking into account all indicators and environmental factors, and then generalize and systematize the conclusions of their own research. Training is accompanied by active participation of students in scientific activities of the Department, with the preparation of scientific reports and theses, work in the scientific student circle. Practical skills of working on hygienic equipment are acquired by students using algorithms developed by specialists for each device and allow them to unify their actions when measuring environmental factors and the production environment. The applied pedagogical technologies in the training of future hygienists are aimed more at developing independent thinking, making a reasoned statement of their position on solving the problem, working in a team and finding the most rational solution to the hygienic problem.

Key words: specialists of sanitary and epidemiological surveillance, innovative technology in the educational process, professional competence, Kazakhstan.

Санитарлык-эпидемиялык бакылау саласыныц мамандарын даярлау кезшде кэаби компетенцияларды калыптастыру тэсiлдерi

Мусина А.А.1, 6бiлдаева А.К.2, QMipceMTOBa Ф.Т.2, Ерденова Г.К.2, СYлейменова Р.К.3

1 Профилактикалыц медицина жэне нутрициология кафедрасынын профессоры, Астана медицина

yHueepcumemi, Нур-Султан, ^азацстан

2 Профилактикалыц медицина жэне нутрициология кафедрасынын ага оцытушы, Астана медицина

университетi, Нур-Султан, ^азацстан 3 Профилактикалыц медицина жэне нутрициология кафедрасынын доцентi, Астана медицина университетi, Нур-Султан, ^азацстан

Тушндеме

Мацалада цогамдыц денсаулыц сацтау мамандарын даярлау шенбернде кэаби пэндерде цолданылатын инновациялыц э&сте^не талдау берлген. Кластерлерге жинацталган пэндiк компетенция багыттары усынылган. Санитариялыц-эпидемиялыц бацылау саласындагы студенттерд1'н оцу-танымдыц белсендт/'г/'н ынталандыратын педагогикалыц технологиялардын тшмдшг кврсетiлген. Пэнд/'к бiлiм мен дагдыны шыгармашылыц тургыдан цолдану Yшiн студенттерге зерттеу жумыстарын жYргiзiп цана цоймай, сонымен цатар, гигиена саласындагы гылыми-зерттеу мэселелер/'н жан-жацты пысыцтауга мYмкiндiк берет/'н, симуляциялыц емес белсенд/' зерттеу эд/'стер/' кец'нен цолданылады. Колданбалы компьютерлiк технологияларды пайдалану тэж/рибес студенттерге тэж/рибел/к жэне гигиеналыц бацылау дагдыларын /с жYзiнде дамытуга мYмкiндiк беред/'.

Пайдаланылган модульдер студенттерге санитариялыц цадагалаудын цажетт1' тэж1'рибел1'к дагдыларын дамытуга, барлыц индикаторлар мен цоршаган орта факторларын ескере отырып, жумыстын 1'здеу, саралау жэне тэж1'рибел1'к кезендер1'н кврсетуге, цорытындыларын жуйелеуге мYмкiндiк беред1'. Оцу процеа кез1'нде студенттер кафедранын гылыми 1'с-шараларына белсенд!' цатысып, гылыми есептер мен тезистерд!' дайындауымен, гылыми Yйiрмеде жумыс жасауымен цатар жYрдi. Гигиеналыц жабдыцта жумыс iстеудiн практикалыц дагдыларын студенттер эр цурылгы Yшiн арнайы эзiрленген жэне цоршаган орта мен внд1'р1'ст1'к факторларды влшеу кез1'нде олардын эрекеттерiн б1'р1'зденд1'руге мYмкiндiк беретiн стандартты алгоритмдер бойынша алады. Болашац гигиенисттерд1' дайындауда цолданылатын педагогикалыц технологиялар квб1'не вз бетiнше ойлауды дамытуга багытталган, мэселен1' шешуде вз позицияларын бiлдiруге, ужымда жумыс стеуге жэне гигиеналыц мэселенiн утымды шеш1'м1'н табуга негiзделедi.

ТYйiн свздер: санитарлыц-эпидемиологиялыц бацылау мамандары, 6!л!м берудег1' инновациялыц технологиялар, кэаби цузiреттiлiк, Казацстан.

Подходы формирования профессиональных компетенций при подготовке специалистов санитарно-эпидемиологического надзора

Мусина А.А. 1, Абилдаева А.К. 2, Амирсеитова Ф.Т. 2, Ерденова Г.К. 2, Сулейменова Р.К. 3

1 Профессор кафедры профилактической медицины и нутрициологии Медицинского университета

Астана, Нур-Султан, Казахстан

2 Доцент кафедры профилактической медицины и нутрициологии Медицинского университета

Астана, Нур-Султан, Казахстан

3 Старший предподаватель кафедры профилактической медицины и нутрициологии Медицинского университета Астана, Нур-Султан, Казахстан

Резюме

В статье дан анализ внедрения инновационных технологий, которые применяются на профилирующих дисциплинах в рамках подготовки специалистов общественного здравоохранения. Представлены направления предметно-специфичных компетенций, которые внедрены и обобщены в кластеры. Показаны эфективность педогогических технологий, которые стимулирует учебно-позновательную деятельность студентов в области санитарно-гигиенического мониторгинга. Для творческого применения предметных знаний и навыков, широко изпользуются неимитационные активные исследовательские методики, позволяющие студентам при выполнении исследовательских работ не тольео личностно самореализоваться, но и детально проработать научно - исследовательские проблемы в области гигиены. Представлен опыт применения прикладных компьютерных технологий, позволяющие виртуально на тренажерах выработать у студентов практическое умение и навыки проведения гигиенического мониторинга.

Применяемые модули дают возможность студентам отработать необходимые практические навыки санитарного надзора, продемонстрировать поисковой, аналитический и практический этапы работы с учетом всех показательей и факторов среды с последующим обобщением и систематизацией выводов собственных исследований. Обучение сопровождается активным участием студентов в научных мероприятиях кафедры, с подготовкой научных сообщений и тезисов, работой в научном студенческом кружке. Практические навыки работы на гигиенических оборудованиях приобретаются студентами по алгоритмами стандартам, которые разработаны специальнодля каждого прибора и позволяют унифицировать их действия при проведении измерений факторов окружающей и производственной среды. Применяемые педогогические технологии при подготовке будущих гигиенистов направлены больше на развитие самостоятельного мышления, аргументировано высказать свою позицию по решению проблемы, работать в команде и находить наиболее рациональное решение гигиенической задачи.

Ключевые слова: специалисты санитарно-эпидемиологического надзора, инновационная технология в образовательном процессе, профессиональная компетенция, Казахстан.

Corresponding author: Aiman Mussina, MD, Professor of the Chair of Preventive Medicine and Nutritionology, Astana Medical University, Nur-Sultan, Kazakhstan Postal code: 010000

Address: 010000, Nur-Sultan city, Beybitshilik str., 49 а Phone:+77017763557 E-mail: aiman_m-a@mai.ru

J Health Dev 2019; 4 (33): 22-28 UDC 613.6:378.661(574) Recieved: 21-11-2019 Accepted: 26-12-2019

Ifccj © I This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License

Kipicne

^азакстан Республикасыныч Денсаулык сацтау саласын дамытудыч 2016-2019 жылдарга арналган «Денсаулыц» мемлекетпк багдарламасы адам ресурстарын баскарудыч тшмдтИн арттыру шечбершде взгермелi сырткы ечбек жагдайларына сэйкес келетiн жача компетенцияларды, сондай-ак жача технологиялар мен стандарттарды окыту жэне дамыту кажеттттн аныктады [1].

Астана медициналык университетiнде ^азакстан Республикасыныч баска жогары оку орындары сиякты окытудыч инновациялык эдiстерi мен нысандарын енгiзу бойынша белсендi жумыс журпзтуде [2].

^азакстан Республикасы халкыныч санитариялык-эпидемиологиялык салауаттылыгын камтамасыз етудiч взекттИ мен мачыздылыгы тутынушылардыч кукыктарын коргау агенттiктерiн куру Yшiн кадрлык элеуетт дайындау дечгешн арттыру кажеттiлiгiн аныктайды.

БYгiнгi кYнi университетiмiзде

«^огамдык денсаулык сактау» мамандыгы бойынша студенттердi базалык даярлау

Санитарлык-эпидемиялык бакылау кэсiби кузыретттш калыптастыру туралы

«^огамдык денсаулык сактау» мамандыгы бойынша мамандар даярлау шечбершде Астана медициналык университетiнде салалык кузыреттiлiктердi камтитын багдарлама енгiзiлдi. Кластер пэндк-спецификалык кузыреттiлiктердiч 6 багытын камтиды: менеджмент, коммуникация, командадагы серiктестiк жэне жумыс, санитарлык-эпидемиологиялык, этикалык жэне кэсiптiк, аурудыч алдын алу жэне денсаулыкты ныгайту, сондай-ак эмбебап багыттар.

Дэрiгердi даярлау студенттердщ акпараттык бiлiмдi мечгеруш гана емес, сонымен катар, когамдык денсаулык сактау мамандыгы бойынша бiлiм алушылардыч гигиеналык ойлауын калыптастыруды квздейдi, бул жалпы мэдени жэне кэсiби компетенциялык кешенiн калыптастыру аркылы жYзеге асырылады.

Бiздiк пэндердi басында бiлiм алушылар кафедра окытушылары жетекшiлiк ететiн зерттеулердщ эр тYрлi багыттарымен танысады. Студенттер кафедраныч гылыми iс-шараларына катысады, гылыми хабарламаларды дайындауга жэне тезистердi жазуга койылатын талаптарды зерделейдi, студенттiк гылыми Yйiрменiч отырыстарындастуденттерзерттеудiчтеориялык эдiстерiн колдануды, казiргi замангы iздеу технологияларын колдана отырып эдебиеттердi iрiктеудi пысыктайды, стандарт талаптарын ескере отырып, эдебиеттер тiзiмiн реамдейдк Студенттердiч зерттеу кызметiн нактылау Yшiн

^азакстан Республикасында санитарлык-эпидемиологиялык кызметшщ суранысымен аныкталады.

Гигиеналык бiлiм беру - бул тек бiлiмдi гана емес, еч бастысы - тэжiрибелiк гигиеналык дагдылар мен машыктарды беру жэне жачгырту жасайтын ерекше сала. Гигиена саласындагы болашак мамандарды дайындау олардыч объектiлердi санитарлык-гигиеналык тексеру ережелерiн Yйренуiн жэне олардыч логикалык ойлауын калыптастыра отырып практикалык дагдыларын жетiлдiрудi талап етедi [3].

Ечбек жэне б^м беру кызметтерi нарыгындагы бэсекелестiк ^азакстан Республикасында жача идеяларды эзiрлей жэне дамыта алатын, шыгармашылыкпен ойлай алатын, бейiмделе алатын жэне каркынды дамып келе жаткан когамда табысты ечбек ете алатын бэсекеге кабiлеттi мамандарды даярлайды.

^аз1рп кезечде жогары бiлiктi мамандарды дайындауда окытудыч инновациялык технологияларын колдану мачызды рвл аткарады.

саласыныи мамандарын даярлаудагы

кафедра кызметкерлерi гигиеналык аспаптарда жумыс ютеу алгоритмдерi мен стандарттарын эзiрлейдi, олар влшеулердi жYргiзу кезiндегi ю-эрекеттердi пайдалануга мYмкiндiк бередi жэне оларды жобалар мен дипломдык жумыстарды орындау кезiнде Yнемi колдануга мYмкiндiк бередi.

Болашак мамандардыч кэсiби кузыретттИн калыптастырудыч мачызды аспекттер^ч iшiнде санитариялык-гигиеналык мониторинг кажеттiлiктерiмен келiсiлген окытудыч зерттеу багыты болып табылады.

Зерттеу кузырет оку YPДiсiнде жетекшi рвлдердiч бiрiн алады жэне студенттердiч оку-зерттеу ю-эрекет шечбершде калыптасады. Бiлiм алушыларда оныч калыптасуы - бул олардыч оку-танымдык ю-эрекет^ч багыты барысындагы ажырамас мiндеттердiч бiрi [4].

Профилактикалык медицина кафедрасы жанындагы санитарлык-гигиеналык мониторинг саласындагы оку-танымдык кызметт ынталандыру Yшiн студенттерге вз зерттеу жумыстарын орындауда пэндк бiлiмдерi мен дагдыларын шыгармашылык тYPде колдануга, жеке тулгалык тургыдан взiн-взi жузеге асыруга мYмкiндiк беретiн, усынылды емес белсендi зерттеу эдiстемесi колданылады [5].

Мундай технологияныч дидактикалык максаты - гылыми зерттеу мэселесiн егжей-тегжейлi зерттеу [6]. Педагогикалык

технологияныч Heri3i ретшде 6i3 топтык гылыми жобаларды жYзеге асыру аркылы студенттердiч езшдк танымдык белсендiлiгiн тачдадык.

Сабак студенттердщ гылыми жумыстарыныч презентациясы тYрiнде етедк Берiлген такырыпка с8йкес студенттер практикалык есептер iздеу 8дiсiн тачдайды, мэселеш тужырымдайды, м8лiметтердi талдайды, н8тижесiнде б^м алып, гигиеналык бакылау бойынша т8жчрибелк 8рекеттердi орындау дагдыларын дамытады.

Сабакта студенттер объектiлердi, индикаторлар мен коршаган орта факторларын iздестiру, аналитикалык жэне практикалык кезечдерш, кейiннен тачдалган зерттеу такырыптары бойынша корытындыларды жинактап, жYйелеумен керсетедi. Дэл осы кезечде сабактыч н8тижелерi еткiзiледi, онда окушылар тYсiнiктеме берiлген багалармен таныстырылады.

Топтык зерттеу жобаларына арналган барлык тапсырмалар к8сiби багытталган, осыпан байланысты студенттер арнайы терминдер мен угымдарды колдана алады. Зерттеу жобасы форма мен мазмундагы болашак к8сiптiк кызметтщ уксас енiмiнiн нысаны мен мазмунына мYмкiндiгiнше жакын [7,14,15].

П8ндк такырып бойынша студенттерге усынылатын топтык гылыми жобалар кеп салалы: бiр академиялык п8н аясында жобаны бiрнеше студенттер орындайды, гылыми-зерттеу жобаларын жYргiзу технологиясы кез-келген зерттеу жобасын жасау технологиясына уксас топтык жобалар аудиториялык т8жiрибелiк сабактарда, сондай-ак сабактан тыс уакытта езшдк жумыс барысында iске асырылады.

Инновациялык бiлiм беру технологиясы ретiнде 6í3 «Гигиена» п8нi бойынша сабак етшу кезiнде пайдаланатын езiн жаксы жагынан керсеткен «кейс-8дю» 8дiсiн колданамыз. Бул 8дiс топтыч бiрлескен кYш-жiгерiне ендiрiстiк жаедайды талдауга мYмкiндiк бередi, ягни белгiлi бiр к8сiпорында ж8не салада туындайтын жаедай практикалык шешiм 8зiрлеуге, топтар усынган алгоритмдi багалауга ж8не проблема тургысынан еч жаксы шешiмдi тачдауга кемектеседi [8-11]. Сабактыч максаты: ендiрiстi сертификаттау ж8не сараптау ережелерше с8йкес студенттердiч бiлiмдерiн жинактау ж8не бекiту аркылы жYзеге асырылады. Сабак сочында студенттер ездер^ч теориялык б^мдерш ез бетiнше колданады, ез бетшше ойлауын керсетедi, баламалы кезкарасты тычдай ж8не ескере бiлудi керсетедi, м8селен шешу бойынша ез устанымын д8лелдi тYPде айтады, езiнiк аналитикалык ж8не багалау даедыларын керсетедi ж8не жетiлдiредi, командада табысты жумыс iстейдi ж8не негурлым утымды шешiмдер табады [12-17].

Медициналык догаргы оку орындарында

окыту процесiн очтайландыру педагогикалык т8жiрибеде жача бiлiм беру жYйелерi мен акпараттык технологияларды eHri3y ж8не дамыту болып табылады [18].

^азакстан Республикасында медициналык 6miM берудi одан 8pi дамытудыч мiндеттi шарты - онлайн-сервистердi, электрондык кiтапханаларды, аудиторияларды, оку ж8не гылыми ж8не гылыми акпараттык базаны шектеуаз кечейту мYмкiндiгiмен студенттер мен окытушылар курамыныч дербес электрондык аккаунттарын куру аркылы оны толык акпараттандыру болып табылады [19].

Нысандарды санитарлык-гигиеналык тексеру ережелерш окыту ж8не студенттердiч т8жiрибелiк даедыларын дамыту, олардыч танымдык белсендтИн дамыту ж8не шыгармашылыкпен жумыс ютеуд Yйрену барысында 6í3 окытудыч 8ртYрлi формалары мен 8дiстерiн оку процесше енгiздiк. Онда д8стYрлi проблемалык iзденiстер, иллюстрациялык 8дiстер интерактивтi окыту формаларымен бiрiктiрiлген. Инновациялык бiлiм беру компьютерлк технологияларын кечшен колдана отырып жYзеге асырылды [20].

«Ечбек гигиенасы» ж8не «гигиена» п8ндерiн вткiзу кезiнде ке^нен колданылатын жача компьютерлiк технологиялардыч бiрi интерактивтi компьютерлiк тренажерлер болды. Мультимедианыч кеч мYмкiндiктерi аз каржы шыгындарымен бiрге бул багыттарды бiз Yшiн вте тартымды етедi. ^огамдык денсаулык сактау саласы студенттерiн окытуда виртуалды интерактивтi тренажерлердi колдану санитарлык кадагалауды жYрriзудiч т8жiрибелiк даедыларын дамытуга ж8не сол аркылы накты нысанды виртуалдыга ауыстыруга мYмкiндiк бередi. Сондыктан пайдаланылатын модульдер сызыктык сюжеттi курумен 8р тYрлi жагдайларды жасауга мYмкiндiк береди оныч аясында студентщ бiлiмi мен даедылары дамиды [21]. ©нерк8ст^ч 8ртYрлi салаларыныч гигиенасы бойынша такырыптарга артыкшылык берiледi. Конструктор вндiрiстiч 8ртYрлi белгiлерi мен тYрлерiн жасауга мYмкiндiк бередi (жумыс берушi, жумысшы, инспектор ж8не т.б.), вндiрiстiк жаедайлар, тексерулер, сынактар, модельдеу диалогтары ж8не т.б. Олардыч негiзгi ерекшелiгi цехтердiч, жабдыктардыч, жумыс орныныч, арнайы киiмдердiч сырткы тYрiн, сондай-ак, санитарлык-эпидемиологиялык тексеру кезiндегi мамандардыч барлык ю-кимылдарын барынша толык жачгырту болып табылады. Н8тижесшде студенттер коршаган орта мен вндiрiстiк объектiлердi санитарлык-гигиеналык бакылауды багалау даедыларын алады. Зерттеу жумыстарын орындау кезшде олар гылыми н8тижелердi талдауды ж8не жалпылауды, акпараттык кечiстiктегi жумыс кезшде 8дютемелк баедарлауды Yйренедi, вз зерттеулерш усынуда т8жiрибе жинайды.

Корытынды

Пэндк б^м мен дагдыны шыгармашылык тургыдан колдану Yшiн студенттерге зерттеу жумыстарын жургiзiп кана коймай, сонымен катар, гигиена саласындагы гылыми-зерттеу мэселелерiн жан-жакты пысыктауга мYмкiндiк беретiн, симуляциялык емес белсендi зерттеу эдiстерi кечiнен колданылады. ^олданбалы компьютерлiк технологияларды пайдалану тэжiрибесi студенттерге тэжiрибелiк жэне гигиеналык бакылау дагдыларын ю жузiнде дамытуга мYмкiндiк бередi. Пайдаланылган модульдер студенттерге санитариялык кадагалаудыч кажеттi тэжiрибелiк дагдыларын дамытуга, барлык индикаторлар мен коршаган орта факторларын ескере отырып, жумыстыч iздеу, саралау жэне тэжiрибелiк кезечдерiн кврсетуге, корытындыларын жуйелеуге

мYмкiндiк бередi. Оку процес кезiнде студенттер кафедраныч гылыми ic-шараларына белсендi катысып, гылыми есептер мен тезистердi дайындауымен, гылыми Yйiрмеде жумыс жасауымен катар жYPдi. Гигиеналык жабдыкта жумыс ютеуфч практикалык дагдыларын студенттер эр курылгы Yшiн арнайы эзiрленген жэне коршаган орта мен eндiрютiк факторларды елшеу кезiнде олардыч эрекеттерш бiрiздендiруге мYмкiндiк беретiн стандартты алгоритмдер бойынша алады. Болашак гигиенисттердi дайындауда колданылатын педагогикалык технологиялар кебше ез бетiнше ойлауды дамытуга багытталган, мэселенi шешуде ез позицияларын бiлдiруге, ужымда жумыс iстеуге жэне гигиеналык мэсележч утымды шешiмiн табуга непзделедк

Эдебиет

1. ^азацстан Республикасынын Президент/'н/'н Жарлыгы. ^азацстан Республикасынын денсаулыц сактау саласын дамытудын 2016-2019 жылдарга арналган «Денсаулыц» мемлекеттiк багдарламасын беюту туралы: 2016 жылдын 15 цантарында бекiтiлдi, № 176.

Kazakstan Respublikasynyn Prezidentinin Zharlygy. Kazakstan Respublikasynyn densaulyk saktau salasyn damytudyn 2016-2019 zhyldarga arnalgan «Densaulyk» memlekettik bagdarlamasyn bekitu turaly (Decree of the President of the Republic of Kazakhstan. On approval of the State Health Development Program of the Republic of Kazakhstan «Densaulyk» for 2016-2019) [in Kazakh]: 2016 zhyldyn 15 цantarynda bekitildi, № 176.

2. Жаксылыкова Г.А., Абдулдаева А.А. Компетентностный подход в сфере высшего образования // Материалы III Центрально-Азиатской научно-практической конференции, Караганда.- 2015.- С.166-168.

Zhaksylykova G.A., Abduldaeva A.A. Kompetentnostnyj podhod v sfere vysshego obrazovanija (Competency-based approach in higher education) [in Russian]. Materialy III Central'no-Aziatskoj nauchno-prakticheskoj konferencii, Karaganda. 2015:166-168.

3. Рахметова Б.Т., Жаксылыкова Г.А., Мусина А.А, Сулейменова Р.К., Такамбаева Е.Ш. Эффективность использования виртуальных интерактивных тренажеров при оценке практических навыков санитарного надзора // Материалы III Центрально-Азиатской научно-практической конференции. Караганда.- 2015.-С.299-301.

Rahmetova B.T., Zhaksylykova G.A., Musina A.A., Sulejmenova R.K., Takambaeva E.Sh. Jeffektivnost' ispol'zovanija virtual'nyh interaktivnyh trenazherov pri ocenke prakticheskih navykov sanitarnogo nadzora (The effectiveness of using virtual interactive simulators in assessing the practical skills of sanitary surveillance) [in Russian]. Materialy III Central'no-Aziatskoj nauchno-prakticheskoj konferencii. Karaganda. 2015:299-301.

4. Березнова Е.Ю., Черная Л.В., Андреева С.И. Роль научной деятельности в формировании исследовательской компетенции студентов первого курса // Материалы Всероссийской научно-практической конференции. Омск. - 2014.- С.14-17.

Bereznova E.Ju., Chernaja L.V., Andreeva S.I. Rol' nauchnoj dejatel'nosti v formirovanii issledovatel'skoj kompetencii studentov pervogo kursa (The role of scientific activity in the formation of the research competence of first-year students) [in Russian]. Materialy Vserossijskoj nauchno-prakticheskoj konferencii. Omsk. 2014: 14-17.

5. Мусина А.А, Сембиева Ф.Т., Сулейменова Р.К., Мукашева К.М. Активный неиммитационный исследовательский метод обучения при подготовке специалиста медико-профилактического профиля // Свидетельство МЮ РК №2413 от 24.12.2015 г. - ИС 003362.

Musina A.A., Sembieva F.T., Sulejmenova R.K., Mukasheva K.M. Aktivnyj neimmitacionnyj issledovatel'skij metod obuchenija pri podgotovke specialista mediko-profilakticheskogo profilja (Active non-simulation research teaching method in the preparation of a specialist in medical and prophylactic profile) [in Russian]. Svidetel'stvo MJu RK №2413 ot 24.12.2015 g. - IS 003362.

6. Мусина А.А. Подходы формирования профессиональных компетенций на кафедре гигиены труда медицинского университета г. Астана //Гигиена и санитария. - 2018. - Т. 97. - №4.-С.322-324.

Musina A.A. Podhody formirovanija professional'nyh kompetencij na kafedre gigieny truda medicinskogo universiteta g. Astana (Approaches to the formation of professional competencies at the Department of Occupational Health at Astana Medical University) [in Russian]. Gigiena i sanitarija. 2018; 97 (4): 322-324.

7. Gonzalo J.D., Dekhtyar M., Hawkins R.E., Wolpaw D.R. How can medical students add value? Identifying roles, barriers, and strategies to advance the value of undergraduate medical education to patient care and the health system. Academic Medicine. 2017; 92( 9): 1294-1301.

8. Neufeld V. R., Woodward C. A, MacLeod S. M. The McMaster MD program: a case study of renewal in medical education. Academic medicine: journal of the Association of American Medical Colleges. 1989; 64(8): 423-432.

9. Cheek C., Hays R., Smith J., Allen P. Improving case study research in medical education: a systematised review. Medical education. 2018; 52(5): 480-487.

10. Sukhato K., Sumrithe S., Wongrathanandha C., Hathirat S. et al. To be or not to be a facilitator of reflective learning for medical students? a case study of medical teachers' perceptions of introducing a reflective writing exercise to an undergraduate curriculum. BMC medical education. 2016; 16(1): 102.

11. Biesma R., Kennedy M.C., Pawlikowska T., Brugha R. et al. Peer assessment to improve medical student's contributions to team-based projects: randomised controlled trial and qualitative follow-up. BMC medical education. 2019; 19 (1): 371.

12. AlSabah S., Al Haddad E., AlSaleh F. The Roles of Students and Supervisors in Medical Research Projects: Expectations and Evaluations. Journal of Medical Education. 2019; 17(4): 222-229.

13. Alan Schwartz, Robin Young, Patricia J. Hicks. For APPD LEARN Medical education practice-based research networks: Facilitating collaborative research, Medical Teacher, 2016; 38:1: 64-74.

14. Mitchell B. Reconceptualising learning in student-led improvement science projects: an actor-network theory ethnography in medical education. 2017:255 р.

15. Guraya S.Y. The usage of social networking sites by medical students for educational purposes: a metaanalysis and systematic review // North American journal of medical sciences. 2016; 8(7): 268-278.

16. Boyd V.A., Whitehead C.R., Thille P., Ginsburg S. et al. Competency-based medical education: the discourse of infallibility. Medical education, 2018; 52(1): 45-57.

17. Patterson F., Knight A., Dowell J., Nicholson S. et al. How effective are selection methods in medical education? A systematic review. Medical education. 2016; 50(1): 36-60.

18. Хурцилава О.Г., Мельцер А.В., Пронина А.А., Аристова Т. и др. Первичная аккредитация выпускников медико-профилактического профиля: оценивание профессиональных компетенций для обеспечениясанитарно-эпидемиологического благополучия населения // Профилактическая и клиническая медицина. - 2018. - №4. - С. 5-14.

Hurcilava O.G., Mel'cer A.V., Pronina A.A., Aristova T. i dr. Pervichnaja akkreditacija vypusknikov mediko-profilakticheskogo profilja: ocenivanie professional'nyh kompetencij dlja obespechenijasanitarno-jepidemiologicheskogo blagopoluchija naselenija (Primary accreditation of graduates of a medical and preventive profile: assessing professional competencies to ensure the sanitary and epidemiological well-being of the population) [in Russian]. Profilakticheskaja i klinicheskaja medicina. 2018; 4: 5-14.

19. ^азацстан Республикасындагы арнайы жэне инклюзвитi бiлiм берудiн жагдайы мен дамуы. Аналитикалык баяндама. ^азацстан Республикасы Бл/'м жэне гылым министрлiгi Ы.Алтынсарин атындагы ¥лттыц бiлiм академиясы. Астана, 2016.-50 б.

Kazakstan Respublikasyndagy arnajy zhane inkljuzviti bilim berudin zhagdajy men damuy. Analitikalyk bajandama (Status and development of inclusive and specialized education in the Republic of Kazakhstan. Analytical report) [in Russian]. K¡azakstan Respublikasy Bilim zhane gylym ministrligi Y.Altynsarin atyndagy Ulttyn bilim akademijasy. Astana, 2016.-50 b.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

20. Мусина А.А. Формирование профессиональных компетенций на кафедре гигиены труда медицинского университета Астана // Вестник Витебского государственного медицинского университета. - 2017. - Т. 16. - №. 4.-С.131-132.

Musina A.A. Formirovanie professional'nyh kompetencij na kafedre gigieny truda medicinskogo universiteta Astana (Formation of professional competencies at the Department of Occupational Health at Astana Medical University) [in Russian]. Vestnik Vitebskogo gosudarstvennogo medicinskogo universiteta. 2017;16(4): 131-132.

21.Игнатьева Л.П., Потапова М.О. Вопросы управления в подготовке специалистов для службы Роспотребнадзора //Система менеджмента качества: опыт и перспективы. 2016.-№5.- С. 197-200.

Ignat'eva L.P., Potapova M.O. Voprosy upravlenija v podgotovke specialistov dlja sluzhby Rospotrebnadzora (Management issues in the training of specialists for the Rospotrebnadzor service) [in Russian]. Sistema menedzhmenta kachestva: opyt i perspektivy. 2016; 5: 197-200.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.