Научная статья на тему 'ПЕРВЫЕ ШАГИ В БОРЬБЕ С ПАНДЕМИЕЙ'

ПЕРВЫЕ ШАГИ В БОРЬБЕ С ПАНДЕМИЕЙ Текст научной статьи по специальности «Языкознание и литературоведение»

CC BY
58
12
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
Олий мажлис / уголовный кодекс Республики Узбекистан / карантин / санкция / санитария / эпидемия / принудительная мера медицинского характера. / Oliy Majlis / criminal code of the Republic of Uzbekistan / quarantine / sanction / sanitation / epidemic / compulsory medical measure.

Аннотация научной статьи по языкознанию и литературоведению, автор научной работы — Шерзод Салимов

на сегодняшний день заражение от COVID-19, человечество находится в серьезной опасности. В связи с этим в нашей стране принимаются все необходимые меры для устранения этого риска. В данной статье анализируется закон «О внесении изменений и дополнений в Уголовный, Уголовно-процессуальный кодексы Республики Узбекистан и Кодекс Республики Узбекистан об административной ответственности», принятый на третьем пленарном заседании Сената Олий Мажлиса Республики Узбекистан.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

FIRST STEPS IN THE FIGHT AGAINST THE PANDEMIC

Today, the infection of COVID-19 in humanity is in serious danger. In this regard, all necessary measures are being taken in our country to eliminate this risk. This article examines the law "About modification and additions in criminal, Criminal-procedural codes of the Republic of Uzbekistan and Code of Uzbekistan on administrative responsibility", adopted at the third plenary session of the Senate of the Oliy Majlis of the Republic of Uzbekistan.

Текст научной работы на тему «ПЕРВЫЕ ШАГИ В БОРЬБЕ С ПАНДЕМИЕЙ»

Hill

Sherzod Salimov,

Student of the Center for professional training of legal personnel in accordance with international standards at the Tashkent State Law University E-mail: sh-salimov@mail.ru

FIRST STEPS IN THE FIGHT AGAINST THE PANDEMIC

Abstract: Today, the infection of COVID-19 in humanity is in serious danger. In this regard, all necessary measures are being taken in our country to eliminate this risk. This article examines the law "About modification and additions in criminal, Criminal-procedural codes of the Republic of Uzbekistan and Code of Uzbekistan on administrative responsibility", adopted at the third plenary session of the Senate of the Oliy Majlis of the Republic of Uzbekistan.

Keywords: Oliy Majlis, criminal code of the Republic of Uzbekistan, quarantine, sanction, sanitation, epidemic, compulsory medical measure.

Шерзод Салимов,

Слушатель Центра профессионального обучения юридических кадров по международным стандартам при Ташкентском государственном юридическом университете

E-mail: sh-salimov@mail.ru

ПЕРВЫЕ ШАГИ В БОРЬБЕ С ПАНДЕМИЕЙ

Аннотация: на сегодняшний день заражение от COVID-19, человечество находится в серьезной опасности. В связи с этим в нашей стране принимаются все необходимые меры для устранения этого риска. В данной статье анализируется закон «О внесении изменений и дополнений в Уголовный, Уголовно-процессуальный кодексы Республики Узбекистан и Кодекс Республики Узбекистан об административной ответственности», принятый на третьем пленарном заседании Сената Олий Мажлиса Республики Узбекистан.

Ключевые слова: Олий мажлис, уголовный кодекс Республики Узбекистан, карантин, санкция, санитария, эпидемия, принудительная мера медицинского характера.

Шерзод Салимов,

Юридик кадрларни халкаро стандартлар буйича профессионал укитиш маркази тингловчиси E-mail: sh-salimov@mail.ru

ПАНДЕМИЯГА ЦАРШИ КУРАШДАГИ ДАСТЛАБКИ ЦАДАМЛАР

Review of law sciences

a

w ............... I

- Д^

Аннотация: бугунги кунда инсониятга COVID-19 инфекцияси жиддий хавф солмоцда. Шу муносабат билан мамлакатимизда щм бу хатарни бартараф этиш учун барча зарур чоралар курилмоцда. Мазкур мацолада Олий Мажлис Сенатининг учинчи ялпи мажлисида "Узбекистон Республикасининг Жиноят, Жиноят-процессуал кодексларига ва Маъмурий жавобгарлик тугрисидаги кодексига узгартиш ва цушимчалар киритиш тугрисида"ги Конуни та^лил этилган.

Калит сузлар: Олий Мажлис, УзР Жиноят кодекси, карантин, санкция, санитария, эпидемия, тиббий йусиндаги мажбурлов.

Бугунги кунда COVID-19 инфекцияси муаммоси умумийлик касб этиб, тобора кучайиб бормокда [1]. Купгина давлатлар вирус таркалишининг олдини олиш учун катъий карантин чораларини жорий этди. Хукумат ва давлат рахбарлари коронавирус панемиясига карши курашда катъий чораларни курмокда.

Олий Мажлис Сенатининг учинчи ялпи мажлисида "Узбекистон Республикасининг Жиноят, Жиноят-процессуал кодексларига ва Маъмурий жавобгарлик тугрисидаги кодексига узгартиш ва кушимчалар киритиш тугрисида"ги [2] конун маъкулланган эди.

Мазкур конун давлатимиз рахбари томонидан 2020 йил 26 март куни имзоланди ва матбуотда эълон килинди.

Маълумки, бугунги кунда инсониятга коронавирус инфекцияси жиддий хавф солмокда. Шу муносабат билан мамлакатимизда хам бу хатарни бартараф этиш учун барча зарур чоралар курилмокда.

Мазкур конунга кура "Узбекистон Республикасининг Жиноят, Жиноят-процессуал кодексларига ва Маъмурий жавобгарлик тугрисидаги кодексига бир катор узгартириш ва кушимчалар киритилди.

Жумладан, Узбекистон Республикаси Жиноят кодексининг 2445-моддаси яъни, карантинли ва инсон учун хавфли булган бошка юкумли касалликлар таркалиши хакида хдкикатга тугри келмайдиган маълумотларни таркатиш;

Мазкур модданинг 2-кисми санкциясида [3] базавий хисоблаш микдорининг икки юз бараваридан турт юз бараваригача микдорда жарима ёки уч юз соатдан уч юз олтмиш соатгача мажбурий жамоат ишлари ёхуд икки йилдан уч йилгача ахлок тузатиш ишлари ёки уч йилгача озодликни чеклаш ёки уч йилгача озодликдан махрум килиш билан жазоланади.

Ушбу кодекснинг 257-1-моддаси, хусусан, карантинли ва инсон учун хавфли булган бошка юкумли касалликлар пайдо булиши ва таркалиши шароитида Давлат санитария назорати органларининг тиббий текширувдан ва даволанишдан утиш, карантинни уташ учун белгиланган жойларга етиб бориш ва ушбу жойни белгиланган муддат давомида тарк этмаслик, касаллик юкиши мумкин булган даврда мулокотда булган шахслар ва борган жойлар хакидаги маълумотларни ошкор килиш тугрисидаги ёки бошка конуний талабларини узрли сабабларсиз бажармаслик одамларнинг оммавий касалланиши ёки захарланиши реал хавфини келтириб чикарган холларда жавобгарлик белгиланди.

Шунингдек, жиноий жавобгарликни кучайтириш максадида мазкур модданинг 3 -кисмидаги 5 йилдан 8 йилгача озодликдан махрум килиш жазо муддати 7 йилдан 10 йилгача этиб белгиланган.

Булар карантин тугрисида ахоли орасида асоссиз вахима таркалишининг олдини олиш, жамоат хавфсизлигини таъминлаш хамда мутасадди идораларнинг нормал фаолият

юритиши учун шароит яратиш, колаверса, бу борада олиб борилаётган ишларни тулаконли амалга ошириш хамда ушбу сохада жавобгарликни кучайтириш максадида киритилган.

Шу билан бирга, мазкур ^онун билан Узбекистон Республикасининг Маъмурий жавобгарлик тугрисидаги кодексига хам узгартиш ва кушимчалар билан тулдирилди.

Амалдаги кодексда санитария ёки эпидемияларга карши курашиш коидаларини бузишга оид хукукбузарлик содир этган шахсга нисбатан, агар ушбу шахсда касаллик аломатлари мавжудлиги ёки мавжуд булиши мумкинлиги тугрисида етарли асослар булган такдирда, мажбурий тиббий чоралар куллаш учун хукукий асослар мавжуд эмас эди.

Ушбу киритилаётган узгартиш эса санитария ва эпидемияларга карши курашиш коидаларини бузган ва айни пайтда, касалликнинг янада кенгрок таркалишига сабабчи булиши мумкин булган шахсни жамиятдан ажратган холда мажбурий равишда даволаш имкониятини беради.

Тинч шароитда сохада суистеъмолчиликларга йул куймаслик максадида ушбу чораларни айнан шу карантинли ва инсон учун хавфли булган бошка юкумли касалликлар пайдо булиши ва таркалиши шароитида куллаш мумкинлиги хакидаги коида киритилган. Бу билан кодекснинг 3-боби "Маъмурий жазо ва мажбурлов чораси" этиб белгиланиб, 292-моддаси билан тулдирилди.

Яна бир жихат, жамоат жойларида никобсиз юрганлик учун жарималар солиниши хам белгиланган.

Карантинли ва инсон учун хавфли булган бошка юкумли касалликлар пайдо булиши хамда таркалиши шароитида эпидемияларга карши кураш коидаларини бузишга оид хукукбузарлик содир этган шахсга нисбатан тегишли тиббий асослар мавжуд булган такдирда давлат санитария назорати органлари томонидан карантинда саклаш ёки даволаниш тарзидаги тиббий йусиндаги мажбурлов чораси кулланилиши мумкин.

Тиббий йусиндаги мажбурлов чораси уттиз суткагача булган муддатда маъмурий жазо тайинлаш билан бирга кулланилади хамда давлат санитария назорати органлари томонидан белгиланган жойларда ижро этилади. Тиббий йусиндаги мажбурлов чорасининг ижроси давлат санитария назорати, ички ишлар ва Узбекистон Республикаси Миллий гвардияси органлари томонидан таъминланади.

Яна бир жихат, жамоат жойларида никобсиз юрганлик учун жарималар солиниши хам белгиланган.

Бундан ташкари, карантинли ва инсон учун хавфли булган бошка юкумли касалликлар пайдо булиши ва таркалиши шароитида шифохонадаги ички тартибга риоя этмаслик хамда Давлат санитария назорати органларининг тиббий текширув ва даволанишдан утиш, карантинни уташ учун белгиланган жойларга етиб бориш ва ушбу жойни белгиланган муддат давомида тарк этмаслик, касаллик юкиши мумкин булган даврда мулокотда булган шахслар ва борган жойлар хакидаги маълумотларни ошкор килиш тугрисидаги ёки бошка конуний талабларини узрли сабабларсиз бажармаганлик учун хам жарималар белгиланди.

Шунингдек, мазкур конун билан Узбекистон Республикаси Ички ишлар ва Миллий гвардия органларига эпидемияларга карши кураш коидаларини бузиш хукукбузарлигини содир этган шахсларни маъмурий йул билан ушлаб туриш ваколати берилди.

^онунларнинг самарадорлиги куп жихатдан фукароларнинг конунларни билиши ва унга огишмай риоя этишига боглик. "Узбекистон Республикасининг Жиноят, Жиноят-процессуал кодексларига ва Маъмурий жавобгарлик тугрисидаги кодексига узгартиш ва

кушимчалар киритиш тугрисида"ги конун айтиш мумкинки, бугунги кунда оммавий ахборот воситаларида энг куп тилга олинаётган конунларимиздан бирига айланди. ^онуннинг мазмуни ва ахдмиятини ах,оли орасида янада кенгрок таргиб килиш максадга мувофик. Ушбу конун талабларини чукур урганиш ва унга риоя этиш коронавирусни таркалишини олдини олишга ёрдам беради.

Хулоса урнида айтиш мумкинки, халкимиз учун синов булган х,озирги х,олатда, конуннинг хдётга татбик этилиши бугунги кунда бутун дунёда глобал муаммо булиб турган пандемия таркалишининг олдини олиш ва бартараф этишда узининг мух,им ахдмиятини касб этиб, хукукий асоси сифатида хизмат курсатади.

References:

1. O'zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi. - T.: O'zbekiston, 2019. - 40 b.

2. O'zbekiston Respublikasi Jinoyat kodeksi (2018-yil 1-maygacha bo'lgan o'zgartish va qo'shimchalar bilan) Rasmiy nashr - O'zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi - T:. "Adolat", 2018-y. - 536 b.

3. O'zbekiston Respublikasi Ma'muriy javobgarlik to'g'risidagi kodeksi (2018-yil 1-maygacha bo'lgan o'zgartish va qo'shimchalar bilan) Rasmiy nashr. O'zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi - T:. "Adolat", 2018-y. - 110 b.

4. Prezidentning koronavirus pandemiyasiga oid yangi qarori qabul qilindi https://kun.uz/news/2020/04/25/prezidentning-koronavirus-pandemiyasiga-oid-yangi-qarori-qabul-qilindi

5. O'zbekiston Respublikasining Jinoyat, Jinoyat-protsessual kodekslariga hamda O'zbekiston Respublikasining Ma'muriy javobgarlik to'g'risidagi kodeksiga o'zgartish va qo'shimchalar kiritish haqida.26.03.2020. http://uza.uz/oz/documents/zbekiston-respublikasining-zhinoyat-zhinoyat-protsessual-kod-26-03-2020

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.