Научная статья на тему 'ПЕДИАТРДЫҢ ТӘЖІРИБЕСІНДЕ МЕДИЦИНАЛЫҚ ҚАТЕЛІКТЕРДІ БОЛДЫРМАУҒА ОҚЫТУ'

ПЕДИАТРДЫҢ ТӘЖІРИБЕСІНДЕ МЕДИЦИНАЛЫҚ ҚАТЕЛІКТЕРДІ БОЛДЫРМАУҒА ОҚЫТУ Текст научной статьи по специальности «Фундаментальная медицина»

CC BY
51
5
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
МЕДИЦИНАЛЫқ қАТЕЛіКТЕР / СТУДЕНТТЕР / ПЕДИАТРИЯЛЫқ ЖАғДАЙЛАР

Аннотация научной статьи по фундаментальной медицине, автор научной работы — Ахаева А.С., Айтмукушева Г.С., Скосарев И.А., Кысабекова А.Б., Жупенова Д.Е.

Бұл мақалада медициналық қателіктер мен оны болдырмаудың алдын алуды анықтап және науқастарды жүргізу тактикасы бойынша оңтайлы шешім қабылдау мақсатында жоғары курс білім алушылары үшін педиатриядағы медициналық қателіктер келтірілген. Осы клиникалық жағдайларды зерттеу студенттерге маңызды ақпаратты жазуға және болашақ кәсіби қызметінде медициналық қателіктерді болдырмауға дайын болуға мүмкіндік береді.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по фундаментальной медицине , автор научной работы — Ахаева А.С., Айтмукушева Г.С., Скосарев И.А., Кысабекова А.Б., Жупенова Д.Е.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

TRAINING TO AVOID MEDICAL ERRORS IN PEDIATRIC PRACTICE

This article presents medical errors in pediatrics for teaching senior students in order to determine the type of medical error and make the optimal decision on the tactics of patient management. The study of these clinical cases will allow students to record important information and be prepared to avoid medical errors in their future professional activities.

Текст научной работы на тему «ПЕДИАТРДЫҢ ТӘЖІРИБЕСІНДЕ МЕДИЦИНАЛЫҚ ҚАТЕЛІКТЕРДІ БОЛДЫРМАУҒА ОҚЫТУ»

© КОЛЛЕКТИВ АВТОРОВ, 2020 УДК 614.253.5-053.2

А. С. Ахаева, Г. С. Айтмукушева, И. А. Скоса рев, А. Б. Кысабекова, Д. Е. Жупенова, Т. А. Кенжетаева, А. Т. Бектурсунова, С. А. Турлыбекова, А. А. Исаева

ПЕДИАТРДЫЦ ТЭЖ1РИБЕС1НДЕ МЕДИЦИН АЛЫ К КАТЕЛ1КТЕРД1 БОЛДЫРМАУРА ОКЫТУ

Караганды медицина университетнщ педиатрия жэне неонатология кафедрасы (Караганды, Казахстан)

Бул макалада медициналык кател1ктер мен оны болдырмаудыц алдын алуды аныктап жэне наукастарды журпзу тактикасы бойынша оцтайлы шецлм кабылдау максатында жорары курс 6\л\м алушылары уцлн педиатри-ядары медициналык кател1ктер келтрлген. Осы клиникалык жардайларды зерттеу студенттерге мацызды акпа-ратты жазура жэне болашак кэаби кызмет1нде медициналык кател1ктерд1 болдырмаура дайын болура мумюндк беред1.

Кшт свздер: медициналык кателктер, студенттер, педиатриялык жардайлар

Бул макалада медициналык катенщ TypiH аныктау жэне наукастарды баскару тактикасы бойынша октайлы memiM кабылдау максатында жорары курс сгуденттерн окытура арналган педиатриядагы медициналык кате-лер керсетшген. Бул медициналык кателктер педиатриялык жагдайларга байланысты бол-ды, олардьщ авторы - Сент-Джордж универси-тетшщ (¥лыбритания) педиатры Джонатан Раунд. Клиникалык жардайларды TAME халык-аралык Эразмус+ Еуропалык Ода к багдарла-масыньщ жобасы аясында Караганды мемле-кеттк медицина университетЫщ окытушылары аударран жэне бешмдеген. Клиникалык жаг-дайлардары медициналык кателктерд1 зерттеу flapirepfliK болашак кэаби тэж1рибеанде оларды болдырмаура мумюндк беред1 [2,16].

Элемдк жэне отандык тэж1рибеде медициналык кателктердщ пайда болу се-бептер1, жишИ жэне кактыгыс жардайлары унем1 талданып отырранына карамастан, медициналык кателктердщ динамикасы мен стати-стикасын накты аныктау мумюн емес [14,17].

Халыкаралык эдебиеттерд1 талдау барысында «эртурлшкке» бей1м медициналык кателктер саныньщ жыл сайын ecyiH керсетед1 [1, 3]. Кэаби кызметтеп медициналык кателктердщ алдын алу, сондай - ак дэр1герлк кателердщ алдын алуды к жалпы стратегиясын эз1рлеу максатында, Караганды мемлекеттк медицина университетнде Эразмус+ Еуропалык Одактьщ халыкаралык багдарламасыньщ «TAME-Training against medical error» иннова-циялык 6mim беру жобасы шецбер1нде 10 непзп медициналык кателер1 бар клиникалык жардайлар мен виртуалды пациенттер неган-де студенттерд1 окыту ¡ске асырылады. Медициналык кателктердщ кептеген себептер1 болрандыктан, клиникалык тэж1рибеде 10 Heri3ri медициналык кателктер жи1 кездеседМ немкурайлылык, топтары жумыстьщ нашарлы-

ры, бш1мнщ жетюлказдИ, кау1п-катер, наукастарды сурыптау кателер1, беюту, карым-катынастьщ байланыстьщ болмауы, бравада, дардылардьщ жетюпеушшИ, жуйелк кателк [9, 19]. Медициналык кателктерд1 болдырмаура окыту - бул клиникалык тэжфибеде кезде-сетн медициналык кателктерд1 зерттеу аркы-лы студенттерд1 окытуды камтамасыз ететЫ педагогиканьщ инновациялык эдютерЫ енпзу. Бул жоба виртуалды педиатриялык кейстерге -аурулар тарихына (шынайы наукаста рта) непз-делген виртуалды пациенттщ (Ореп1_аЬупп1И) эд1снамасын жетшд1ру аркылы ¡ске асырылды, оларды зерделеу болашак дэр1герлерге кау1паз орта жардайында диагностикалык жэне терапи-ялык процестерде нерурлым кен таралран медициналык кателктерд1 алдын алура, олардьщ педиатриялык тэж1рибедеп накты наукастар-мен езара ¡с-кимылына дей1н болдырмаура мумюндк бередк Барлык педиатриялык кейс-терд1 жобара Сент-Джордж университетЫщ (¥лыбритания) дэр1гер педиатры Джонатан Раунд усынды.

Медициналык кателктердщ кептеген себептер1 болрандыктан, клиникалык тэж1ри-беде 10 непзп медициналык кателктер жи1 кездеседк немкурайлылык, топтагы жумыстьщ нашарлыгы, бш1мнщ жеткшказдИ, кау1п-катер, наукастарды сурыптау кателер1, беюту, карым-катынастьщ байланыстьщ жет1спеушш1-п, бравада, дагдылардьщ жетюпеушшИ, жуйелк кателк [12].

1. Беюту. Бш1м алушылар ажыратпалы диагностиканы жэне ажыратпалы диагнозды журпзбестен, б1р диагнозга беюне отырып, наукастьщ жагдайыньщ маныздылыгын асыра багалай алды [8,11].

2. К,арым-к, а ты настыц, байланыстьщ жет'1спеуш'1Л1п. Ка рым-каты нас немесе сабактастык та осы кадамньщ непзп факторы болып табылады. Б1р1нш1 кезецде дурыс шеш1м

к;абылдау уцлн шешуил мэнге ие болмаса да, к;ызметкерлер макызды ак;паратты беруд1 умытып кетед1 [5,15].

3. Б'т'/мн'щ жетк'т'1казд'1п. Бш1мнщ же-тюпеушшИ жэне елемеушшк - бул техника-лык; сипаттагы к;ателктер. Зертханалык; жэне аспаптык; деректерд1 туанд1ре алмау, наук;асты к;арай алмау, процедураны сэтп етюзбеу - бул дардылардык жепспеушшИнщ мысалдары. Аурудык типтк клиникалык; белгшерЫ бшмеу дурыс емес диагноз к;оюрэ себеп болуы мумюн.

Сурыптау жэне диагноз к;ою кезекндеп мумюн болатын к;ателер, ол студенттердщ баланык жардайынык ауырлырын багаламауы-на байланысты. Балалык; шак;тык жалпы аурулары туралы бш1мнщ жетюлказдИ, дурыс нуск;аны такдамаудык непзп себеб1 болмак;. Бул еюнш1 к;адам сценарий аясында шеш1м к;абылдаудыц непзп юлт1 болып табылады. МэтЫде кептеген клиникалык; ак;параттар бар, олардык кейб1реулер1нщ макыздылыры зор, олар студентп дурыс шеш1м к;абылдаура барыттайды (бш1м мен дардылар) [4].

4. Топтэры щмыстыц нашарлыры. Бул, эрине, кэаби медициналык; кемек бэрЫ бшу1 керек дегенд1 бшд1рмейдк Олар ездершщ тэж1рибе саласындары мудделерЫ кдзгайтын жалпы мэселелер жайлы хабардар болуы керек. Юмнен к;ашан не сурау керек екен-дИнен хабардар болу, бул топтык; жумыстык б1р аспекта болып табылады жэне дэр1гер диагноз к;оя алмаган жардайда к;осымша тар мамандардан кекес алу к;ажет.

5. Сурыптау кателер'1. Жардайдык ауырлырын туану медициналык; к;ызметкерлер уш1н макызды дарды болып табылады. Бул сурып-таудык макызды аспекта жэне оны панталык;™ тез к;абылдау керектИн жэне баскаларра Караганда к;андай ¡с-шараларра басымдык; бертетУн хабарлайды. Кэаби маман релУк б1р белИ - бул жардайды дер кезЫде бак;ылаура алу жэне жаск;аншак;тык;тык мысалы болып табылатын мэназ нэрсеы купп отырура немесе жасаура ниет бшд1рудщ к;ажет1 жок; екенщ бак;ылау. Егер бш1м алушы жардайдагы бак;ы-лауды жогалтса, наук;асты жогалтуы мумюн. Сурыптаумен байланысты 61р1нш1 шеш1м ек макызды жэне тез арада шешуд1 к;ажет ететЫ жардайларды анык;тау. Сондай-ак;, ауырлык; дэрежеа анык;талмаран наук;астарда к;арым-к;атынас пен байланыстык болмауы орын алады [13]. Баланы к;айта реанимациялау, турак;тан-дыру жэне себебЫ табу к;ажетпл1пн елемейдк

6. Жуйелк кателер. Кажетп маманнык кекеан уак;ытында мэселел1 ететЫ, наук;асты бе руд ¡к курдел1 механизмдер1 жуйелк к;ателк-

терге экеледк Жуйе дэр1гердщ жумысын жекшдету ушн жэне наук;аск;а зиян келт1рш-меу непзшде уйымдастырылуы к;ажет [18].

7. Бравада. Дэр1герлердщ шамадан тыс езЫе деген сенпмдшП мен батылдыры да медициналык; к;ател1ктердщ 61 р! болып табылады. Кептеген дэр1герлер баск;а диагноздарды болдырмау уцлн кейб1р сынак;тарды тагайын-даура тырысады. Бул "баск;а диагноздарды" шурыл емдеуд1 к;ажет еткен кезде пайдалы. Алайда муны ¡стеу к;ажегпл1пн бала мен отбасына эсер етуд1 ескере отырып багалау керек. Ак;ыр сокында, ¡сп жалрыз баск;ара алмаган кезде мамандар к;ажет болады. Олар ездер1н1к тэж1рибес1, бш1м1, дардылары мен мэртебес1 арк;ылы к;ажет болады. Жардай бак;ылаудан шык;к;ан кезде маман пайдалы. Бул топтык; жумысты нашар етпейдк Клиникалык; медицинада кездесет1н ек улкен проблемалар-дык б1р1-кемекке к;ашан жупну керект1г1н жэне жардайды к;ашан жалрыз баск;ару керект1г1н б1лу. Ею жак;тары к;ателер - жек1л-желп1 батылдык; немесе жаск;аншак;тык; болып саналады [10].

8. Мумюнд'м ойыны. Уш шеш1м1 бар: 61реу1 тым жаск;аншак;, 61реу1 тым батыл (жек!л-желп1 батылдык; шепнде) жэне уш1нш1с1, осы кезекде емделуге болатын нэрсен1 емдейд1 жэне эр1 к;арай к;ау1пс1з диагностикалык; аппарат алура мумк1нд1к беред1 [14].

9. Негщурайлыльщ. Дэр1герлердщ т1ке-лей кэаби мЫдеттерЫ орындамауы, ез м1ндет-терЫе немк;урайлылыры жэне кейб1р жардай-ларда ез екшегпктерн асыра пайдалануы, наук;астык шарымдарына жеткш1кс1з назар аударуы; кэаби (дэр1герл1к) этиканы сак;тамау; наук;асты беткей к;арап-тексеру, толык; емес тексеру журпзу; жиналган талдаулар мен тексерулер жэне дэр1гердщ ез1не деген сен1м-дшПнщ жеткш1кс1зд1п салдарынан дурыс к;ойылмаран диагноз; ез1н1к кэс1би м1ндеттер1н орындаура ти1сп емес кезк;арас; наук;астык шарымдарына жэне оны к денсаулык; жар-дайына немк;урайлы к;арау; жедел медициналык; к;ызмет керсетуд1к к;абылданран стандарт-тарын бузу; баск;а медицина мамандарынык кекестер1н елемеу. Жогарыда айтылрандардык барлыры, егер бастапк;ыда дурыс шеш1м к;абылданбаса жэне ез екшетпктерне жауап-кершш1кпен к;арамайтын болса, ок;ыс ок;ира-ларра экелед1 [11].

10. Дардылардьщ жежпеуш'тИ. Дарды-лардык жет1спеушт1п жэне елемеушт1к - бул техникалык; сипаттагы к;ател1ктер. Зертханалык; жэне аспаптык; деректерд1 тус1нд1ре алмау, нау-к;асты к;арай алмау, процедураны сэтп етк1збеу -

бул дагдылардьщ жеткпеуштИнщ мысалдары. Аурудьщ тигтпк клиникалык белплерЫ бтмеу дурыс емес диагноз коюга себеп болуы мумюн. Жалкаулык пен дагдылардьщ болмауы колайсыз салдарга экелу1 мумюн [7]. .

Бул макалада педиатрияньщ клиникалык; жагдайларына енпзтген 10 непзп медици-налык кателктер карастырылды, бул педиатр AapirepiHiK тэж1рибес1нде жи1 кездесетЫ жаг-дайлар. Бул аурулар, 6ip Караганда, педиатрия-лык тэж1рибеде айкын жэне оцай диагноз койылган сиякты болады, 6ipaK 6miM мен даг-дыньщ жет1спеу1, бравада немесе карым-каты-нас, байланыстьщ болмауы кайтымсыз медици-налык кателктерге экелу1 мумюн. Осы клиникалык жагдайларды зерттеу жэне ел1мге экелетЫ жэне курдел1л1п аз кателерд1 егжей-тегжейл1 талдау, студенттерге манызды акпаратты бею-туге жэне болашак кэаби кызметЫде медици-налык кателктерге жол бермеуге дайын болуга мумюндк бередк

ЭДЕБИЕТ

1 Acker S. N.Error traps and culture of safety in pediatric trauma /S. N. Acker, A. M. Kulungowski //Semin. Pediatr. Surg. - 2019. - V. 28 (3). - P. 183-188.

2 Assessment of Frequency and Causes of Medication Errors in Pediatrics and Emergency Wards of Teaching Hospitals Affiliated to Tehran University of Medical Sciences (24 Hospitals) / F. Izadpanah, S. Nikfar, F. Bakhshi Imcheh et al. // J. Med. Life. - 2018. - V. 11 (4). - P. 299-305.

3 Diagnostic Error in Pediatric Cancer /А. R. Carberry, K. Hanson, A. Flannery et al. //Clin. Pediatr. (Phila). - 2018. - V. 57. - P. 11-18.

4 Feinstein M. M. Frequency of medication error in pediatric anesthesia: A systematic review and meta-analytic estimate /М. M. Feinstein, A. E. Pannunzio, P. Castro //Paediatr. Anaesth. - 2018. -V. 28 (12). - P. 1071-1077.

5 Frequency of prescribing errors by medical residents in various training programs /В. L. Honey, W. M. Bray, M. R. Gomez, M. Condren // J. Patient. Saf. - 2015. - V. 11. - P. 100-104.

6 Gaffney T. A.Nurses' role in medical error recovery: an integrative review /Т. A. Gaffney, B. J. Hatcher, R. Milligan //J. Clin. Nurs. -2016. - V. 25. - P. 906-917.

7 Incidence of medical error and adverse outcomes on a pediatric general surgery service / M. L. Proctor, J. Pastore, J. T. Gerstle, J. C. Langer //J. Pediatr. Surg. - 2003. - V. 38. - P. 1361-1365.

8 Jacobs B. Electronic medical record, error detection, and error reduction: a pediatric critical care perspective //Pediatr. Crit. Care. Med. -2007. - V. 8. - P. 17-20.

9 Kanter D. E. Hospital-reported medical errors in premature neonates /D. E. Kanter, W. Turenne, A. D. Slonim. //Pediatr. Crit. Care Med. -2004.-V. 5(2).-P. 119-123

10 Medical error disclosure among pediatricians: choosing carefully what we might say to parents /D. J. Loren, E. J. Klein, J. Garbutt et al. //Arch. Pediatr. Adolesc. Med. - 2008. - V. 162. - P. 922-927.

11 Medical errors and conflicts in clinical practice /V. A. Doskin, E. A. Dorinova, R. A. Kartoeva, M. S. Sokolova //Klin. Med. (Mosk). -2014. -V. 92. - P. 57-63.

12 Mileder L. P. Medical error and patient safety in the spotlight //Wien Klin. Wochenschr. - 2017. - V. 129. - P. 852-853.

13 Moyer V. A. First do no harm: overdiagnosis in Pediatrics //Arch. Argent. Pediatr. -2018. - V. 116 (6). - P. 426-429.

14 Pérez Rodríguez J. Errores médicos en pediatría y neonatología. Un nuevo enfoque multi-disciplinario es necesario [Medical errors in pediatrics and neonatology. A new multidisciplinar approach is required] //An. Pediatr. (Bare). - 2006. -V. 64 (4). - P. 327-329.

15 Perrem L. M. A national physician survey of diagnostic error in paediatrics /L. M. Perrem, T. R. Fanshawe, F. Sharif //Eur. J. Pediatr. -2016.-V. 175.-P. 1387-1392.

16 Robertson J. J. Suffering in Silence: Medical Error and its Impact on Health Care Providers /J. J. Robertson, B. Long //J. Emerg. Med. - 2018. - V. 54 (4). - P. 402-409.

17 Schwartz S. P. Quality improvement in pediatrics: past, present, and future /S. P. Schwartz, Rehder K. J. //Pediatr. Res. - 2017. -V. 81. - P. 156-161.

18 Singh N. Characterizing Resident Preferences for Faculty Involvement and Support in Disclosing Medical Errors to Patients /N. Singh, В. M. Wong, L. Stroud //J. Grad. Med. Educ. -2018. -V. 10. - P. 394-399.

19 Straumanis J. P. Disclosure of medical error: is it worth the risk? /Pediatr. Crit. Care Med. - 2007. - V. 8. - P. 38-43.

Поступила 02.09.2020 г.

A. S. Akhayeva, G. S. Aitmukusheva, I. A. Skosarev, A. B. Kysabekova, D. Ye. Zhupenova, T A. Kenzhetayeva,

A. T Bektursunova, S. A. Turtybekova, A. A. Isayeva

TRAINING TO AVOID MEDICAL ERRORS IN PEDIATRIC PRACTICE

Department of pediatrics and neonatology of Karaganda medical university (Karaganda, Kazakhstan)

This article presents medical errors in pediatrics for teaching senior students in order to determine the type of medical error and make the optimal decision on the tactics of patient management. The study of these clinical cases will allow students to record important information and be prepared to avoid medical errors in their future professional activities.

Key words: medical errors, students, pediatric cases

А. С. Ахаева, Г. С. Айтмукушева, И. А. Скосарев, А. Б. Кысабекова, Д. Е. Жупенова, Т. А. Кенжетаева, А. Т. Бектурсунова, С. А. Турлыбекова, А. А. Исаева

ОБУЧЕНИЕ ВО ИЗБЕЖАНИЕ МЕДИЦИНСКИХ ОШИБОК В ПРАКТИКЕ ПЕДИА ТРА

Кафедра педиатрии и неонатологии Медицинского университета Караганды (Караганда, Казахстан)

В представленной статье проанализированы медицинские ошибки по педиатрии для обучения студентов старших курсов с целью определения типа медицинской ошибки и принятия оптимального решения по тактике ведения больных. Изучение описанных клинических случаев позволит студентам зафиксировать важную информацию и быть готовыми к недопущению медицинских ошибок в будущей профессиональной деятельности.

Ключевые слова: медицинские ошибки, студенты, педиатрические случаи

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.