Научная статья на тему 'ПЕДАГОГНИНГ КАСБИЙ-ПЕДАГОГИК ФАОЛИЯТИНИ РИВОЖЛАНТИРИШДА МОТИВЛАШТИРИШ ОМИЛИ'

ПЕДАГОГНИНГ КАСБИЙ-ПЕДАГОГИК ФАОЛИЯТИНИ РИВОЖЛАНТИРИШДА МОТИВЛАШТИРИШ ОМИЛИ Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
294
23
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Science and innovation
Область наук
Ключевые слова
педагог / касбий фаолият / педагогик фаолият / аксиология / аксиологик ёндашув / педагогик маҳорат / педагогик қадрият. / educator / professional activity / pedagogical activity / Axiology / axiological approach / pedagogical skill / pedagogical value.

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — M. Turg'Unov

Ушбу мақолада педагог касбий-педагогик фаолиятини ривожлантиришнинг ижтимоий-педагогик зарурияти, педагогнинг касбийпедагогик фаолияти ривожланишига таъсир этувчи объектив ва субъектив омиллар, педагогикада аксиологик ёндашувга доир методологик қарашлар тизими ва педагогик қадриятлар таснифи, педагог касбий-педагогик фаолиятининг аксиологик мезонлари, касбий-педагогик фаолият ривожланишига аксиологик ёндашувни татбиқ этиш зарурати ва истиқболлари тадқиқ қилинган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

MOTIVATIONAL FACTOR IN THE DEVELOPMENT OF PROFESSIONAL AND PEDAGOGICAL ACTIVITIES OF PEDAGOGUE

This article examines the socio-pedagogical necessity of the development of pedagogical professional and pedagogical activity, objective and subjective factors affecting the development of professional and pedagogical activity of the pedagogical, the system of methodological views on the axiological approach in pedagogy and the classification of pedagogical values, axiological criteria for the professional and pedagogical activity of the pedagogical, the need and prospects for applying

Текст научной работы на тему «ПЕДАГОГНИНГ КАСБИЙ-ПЕДАГОГИК ФАОЛИЯТИНИ РИВОЖЛАНТИРИШДА МОТИВЛАШТИРИШ ОМИЛИ»

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 8 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

ПЕДАГОГНИНГ КАСБИЙ-ПЕДАГОГИК ФАОЛИЯТИНИ РИВОЖЛАНТИРИШДА

МОТИВЛАШТИРИШ ОМИЛИ Тургунов Миржалол Мирзахамдам угли

Фаргона давлат университети мустакил тадкикотчиси https://doi.org/10.5281/zenodo.7411294 Аннотация. Ушбу мацолада педагог касбий-педагогик фаолиятини ривожлантиришнинг ижтимоий-педагогик зарурияти, педагогнинг касбий- педагогик фаолияти ривожланишига таъсир этувчи объектив ва субъектив омиллар, педагогикада аксиологик ёндашувга доир методологик царашлар тизими ва педагогик цадриятлар таснифи, педагог касбий-педагогик фаолиятининг аксиологик мезонлари, касбий-педагогик фаолият ривожланишига аксиологик ёндашувни татбиц этиш зарурати ва истицболлари тадциц цилинган.

Калит сузлар: педагог, касбий фаолият, педагогик фаолият, аксиология, аксиологик ёндашув, педагогик майорат, педагогик цадрият.

МОТИВАЦИОННЫЙ ФАКТОР В РАЗВИТИИ ПРОФЕССИОНАЛЬНО-

ПЕДАГОГИЧЕСКОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ ПЕДАГОГА Аннотация. В данной статье рассматривается социально-педагогическая необходимость развития профессионально-педагогической деятельности педагога, объективные и субъективные факторы, влияющие на развитие профессионально-педагогической деятельности педагога, система методологических взглядов на аксиологический подход в педагогике и классификацию педагогических ценностей, аксиологические критерии профессионально-педагогической деятельности педагогического, необходимость и перспективы применения

Ключевые слова: педагог, профессиональная деятельность, педагогическая деятельность, аксиология, аксиологический подход, педагогическое мастерство, педагогическая ценность.

MOTIVATIONAL FACTOR IN THE DEVELOPMENT OF PROFESSIONAL AND PEDAGOGICAL ACTIVITIES OF PEDAGOGUE Abstract. This article examines the socio-pedagogical necessity of the development of pedagogical professional and pedagogical activity, objective and subjective factors affecting the development of professional and pedagogical activity of the pedagogical, the system of methodological views on the axiological approach in pedagogy and the classification of pedagogical values, axiological criteria for the professional and pedagogical activity of the pedagogical, the need and prospects for applying

Keywords: educator, professional activity, pedagogical activity, Axiology, axiological approach, pedagogical skill, pedagogical value.

Кириш

Укитувчиларда касбий-педагогик фаолиятни ривожлантириш жараёнларида мотивлаштириш укитувчиларни уз касбий компетентлилигини ривожлантиришнинг самарали механизмларини яратиш, укитувчиларда уз устида ишлаш, узлуксиз малака ошириш учун кизикишлар вужудга келтирувчи ижобий мотивларни шакллантиришдан иборат, деб айтиш мумкин.

БС1ТЖСТ ЛЖБ ЖЖОУАТЮЖ

ЮТЕЯМАТЮМЛЬ 8С1ЕОТ1Р1С ГОШМАЬ УОШЫЕ 1 188иЕ 8 иШ-2022: 8.2 | КБК 2181-3337

Укитувчиларда касбий махоратларни ривожлантириш жараёнларида мотивлар узига хос ахамият касб этади, чунки уларда касбий-педагогик фаолиятнинг ривожланиши таълим-тарбия жараёни ва тарбиявий муносабатлар жараёнларининг самарадорлигига богли; булиб, мазкур жараёнларнинг самарадорлиги касбий-педагогик фаолиятни ривожлантириш жараёнлари натижавийлигини ифодалайди. Демак, укитувчиларда касбий-педагогик фаолиятни ривожлантиришга таъсир курсатувчи мотивларни урганиш узига хос ахамиятга эга булиб, бундай мотивларни касбий-педагогик фаолиятни ривожлантириш мотивлари, деб айтишимиз мумкин.

Устоз-мураббийларни мамлакатимизда амалга оширилаётган ислохотлар ва уларнинг натижалари, фан-техника ютуклари, педагогик жараёнларни ташкил этиш ва бошкаришнинг инновацион технологияларини урганишга ундовчи мотивларни аниклаш ва улардан уз мохиятига кура тугри фойдаланиш зарур хисобланади, чунки касбий-педагогик фаолиятни ривожлантириш мотивларининг узига хос хусусиятлари касбий-педагогик фаолиятни ривожлантириш жараёнлари ва тарбиявий муносабатлар жараёнларининг самарадорлигига уз таъсирини курсатади, яъни турли хил мотивлар таълим муассасаларида касбий-педагогик фаолиятни ривожлантиришга йуналтирилган таълимий мухитнинг узгаришига олиб келиши мумкин[1].

Мавзуга оид адабиётларнинг тахлили

Педагогик фаолиятнинг аксиологик асослари ва касбий-педагогик фаолиятга аксиологик ёндашув, аксиологик таълим-тарбия масалаларининг куйилиши масалалари Н.Шодиев, А.Ч.Чориев, Н.С.Киямов, Х.А.Шайхова, Б.Е.Зиёмухаммедов, З.Д.Давронов, ^.Н.Назаров, М.Тожиев, М.МДаххорова, ГД.Тиллаева ва ДДабибуллаева каби олимлар томонидан тадки; этилган[2]. Шунингдек, муаммога оид маълумот ва назарияларни машхур файласуфлар - Аристотель ва Луций Анний Сенекалар аксиологик карашларни инсон рухиятининг ахлокий такомили деб билиб, кадрият категорияси сифатида талкин этганлар[3].

Марказий Осиё педагогикаси тарихида Кайковус, Абу Наср Форобий, Нажмиддин Кубро, Имом ал-Бухорий ва Алишер Навоийнинг карашларида билим асосида фаровон турмушга етишиш, эзгулик хамда ёвузлик уртасидаги курашда таълим-тарбиянинг мухимлиги, баркамол авлод тарбияси учун нафакат оила, шу билан бирга, бутун жамоа аъзолари масъуллиги тугрисидаги гоялар илгари сурилган[4]. Шунингдек, Я.А.Коменский, И.Г.Песталоцци ва В. А. Сухомлинский каби машхур педагогларнинг илмий асарларида таълим-тарбия жараёнига оид аксиологик ёндашувлар уз аксини топган[5].

Тахлил ва натижалар

Маълумки, мотивлаштириш кенг маънода инсон хаётининг (унинг хулк-атвори, фаолиятининг) мураккаб, куп киррали бошкарувчиси хисобланади. Укитувчилар фаолияти турли мотивлар ёрдамида бошкарилиши мумкин. Мотивлар ёрдамида иродавий хатти-харакатларни вужудга келтирувчи ва фаолиятни мувофиклаштирувчи таъсир самарали хисобланиб, фаолият натижаларининг самарадорлиги мотивларнинг хусусиятига боглик булади, бу уз навбатида мотивлаштириш жараёнининг самарадорлигини ифодалайди.

Фикримизча, укитувчиларда касбий-педагогик фаолиятни ривожлантириш жараёнларида мотивлаштириш укитувчиларни умуммиллий кадриятлар, миллий урф-

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 8 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

одатлар, мамлакатимизда амалга оширилаётган ислохотлар ва уларнинг натижалари, фан-техника ютукларини урганишга ундашнинг куп даражали ва мураккаб тизими булиб, эхтиёжлар, кизикишлар, интилишлар, воситалар, эътикод, максад, орзу-истак, манфаатлар, талаблар, кадриятлар, урф-одатлар ва бошкалар мазкур тизимнинг компонентлари хисобланади.

Укув мотивлари ва укув самарадорлигининг узаро богликлиги ва алокадорлиги буйича маълумотлар келтирилганда, шахснинг интеллектуал даражаси ва кобилиятлари хакида фикр юритилишини куришимиз мумкин.

Мотивлаштириш маълум бир эхтиёжлардан келиб чикиб, укитувчилар фаолиятини психологик таъсир этиш йуллари билан максадга мувофик йуналтиришдир. Мотивлаштириш жараёнида укитувчи эхтиёжлари ёки укитувчиларнинг умумий манфаатларини ифодаловчи эхтиёжларини инобатга олиш зарур, чунки мотивлаштириш эхтиёжларнинг кондирилиши асосида амалга оширилади.

Укитувчиларда касбий-педагогик фаолиятни ривожлантириш жараёнларида мотивлаштириш жуда мухим ахамият касб этади, чунки таълим муассасаларида нафакат малака ошириш курсларида таълим олиш, балки мустакил таълим олиш учун хам шарт-шароитлар яратилиши зарур булиб, бунда укитувчиларнинг мустакил таълим олиш жараёнини хам назорат килиш ва мувофиклаштириш узига хос ахамият касб этади ва унда давлат ва жамият, шахс, фан ва ишлаб чикариш эхтиёжларидан келиб чиккан холда мотивлаштириш амалга оширилади.

Мотивлаштириш укитувчиларнинг уз касбий компетентлилигини ривожлантириш йуналишидаги хатти-харакатларига туртки беради, эришиш зарур булган максадларни белгилайди. Мотивлаштириш таълим-тарбия жараёни иштирокчиларининг хамкорликдаги фаолиятини ривожлантириш ва такомиллаштириш йуналишида харакатга келтирувчи динамик жараён хисобланади.

Мотивлаштириш жараёнида укитувчилар эхтиёжлари ёки уларнинг умумий манфаатларини ифодаловчи эхтиёжларни инобатга олиш зарур, чунки мотивлаштириш эхтиёжларнинг кондирилиши асосида амалга оширилади. Демак, эхтиёжлар укитувчиларда касбий-педагогик фаолиятни ривожлантиришга хизмат килувчи фаолиятга, яъни укиш, урганиш, уз устида ишлаш ва билим олишга йуналтирувчи мотивлар булиб, укитувчиларда касбий-педагогик фаолиятни ривожлантиришга хизмат килиши билан бир каторда, уларни жисмоний ёки аклий мехнат, шунингдек, дам олиш, билим олиш, хунар урганиш, умуман олганда яшаш учун курашишга чорлайди.

Укитувчиларнинг эхтиёжлари турли хил шаклда булиб, уларнинг психологик хусусиятлари, яъни одати, диди ва кайфияти, ёши ва соглиги, жинси, оилавий ахволи, мехнат килиш ва яшаш шароитлари даражасига хам боглик булади. Масалан, куп йиллик тажрибага эга булган укитувчи билан биринчи йил фаолият курсатаётган укитувчининг, оила курган укитувчи билан уйланмаган укитувчининг эхтиёжлари бир-биридан кескин фарк килади.

Ихтиёрий инсоннинг эхтиёжлари узгарувчан булиши каби укитувчиларнинг хам эхтиёжлари узгарувчан булиб, яшаш ва иш шароитлари узгариб, ривожланиб борган сари эхтиёжлар хам ортиб боради. Укитувчилар усиб-улгайиб, ижтимоий-иктисодий шарт-шароитлар ривожланиб, тараккий этиб борар экан, барча эхтиёжлар хам уларга узвий боглик холда купайиб бораверади.

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 8 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

Педагог-ходимлар хаётида мавжуд булган хилма-хил эхтиёжларни аниклаш, уларни тахлил килиш ва уларда узлуксиз малака оширишга булган эхтиёжни шакллантириш асосида касбий-педагогик фаолиятни ривожлантириш учун турли тадбирларни ташкил этиш ва мазкур тадбирларда уларнинг иштирокини таъминлаш хамда укув фаолиятини мувофиклаштиришда мотивлаштириш мухимдир.

Мотивлаштириш жараёни мавжуд эхтиёжларга коникиш хосил килиш, яъни эхтиёжларнинг кондирилиши учун катъий максадни белгилаш ва унга эришиш учун харакат килишдан бошланади. Мазкур жараёнда эхтиёжнинг кондирилиш даражаси укитувчиларнинг муайян фаолиятининг холатини белгилайди.

Демак, таълим муассасаларида укитувчилар учун касбий-педагогик фаолиятни ривожлантириш жараёнларини ташкил этиш ва тарбиявий муносабатлар жараёнини мувофиклаштириш асосида уларда касбий-педагогик фаолиятни ривожлантириш жараёнларининг самарадорлигини таъминлаш укитувчиларда укув мотивларини шакл-лантириш, яъни мотивлаштиришга боглик булиб, мотивлаштиришнинг самарадорлиги укитувчиларда касбий-педагогик фаолиятни ривожлантириш жараёнларининг натижавийлигини ифодалайди.

Фикримизча, укитувчиларда касбий-педагогик фаолиятни ривожлантириш йуналишидаги педагогик жараёнларда мотивлаштиришнинг самарадорлиги эришиш мумкин булган натижалар билан эришилган натижа уртасидаги муносабатларни ифодаловчи хусусиятларни белгилайди.

Шунингдек, укитувчиларда касбий-педагогик фаолиятни ривожлантириш йуналишидаги педагогик жараёнларда мотивлаштиришнинг самарадорлиги белгиланган максадга эришиш йуналишида укитувчилар фаолиятининг натижала рини ифодалаб, барча укитувчиларда касбий-педагогик фаолиятни ривожлантириш учун етарли даражада шарт-шароитлар яратиш хамда укитувчилар учун зарурий ва кулай шарт-шароитлар яратувчи ижодий мухитни вужудга келтириш заруриятини белгилайди.

Демак, таълим муассасаларида укитувчилар учун касбий-педагогик фаолиятни ривожлантириш жараёнларини ташкил этиш ва тарбиявий муносабатлар жараёнини мувофиклаштириш асосида уларда касбий-педагогик фаолиятни ривожлантириш жараёнларининг самарадорлигини таъминлаш укитувчиларда укув мотивларини шакллан-тириш, яъни уларнинг манфаатдорлигига боглик булиб, мотивлаштиришнинг самарадорлиги укитувчиларда касбий-педагогик фаолиятни ривожлантириш жараёнларининг натижавийлигини ифодалайди.

Укитувчи биринчи навбатда узаро хамкорлик учун зарур булган ташки хамда ички шарт-шароитларни таъминлай олиши керак. Биргаликда фаолият курсатиш, яъни хамкорлик аник предмет доирасида амалга оширилиши зарур. Бу жараёнда укувчиларда янги билимларнинг хосил булишига укитувчининг алохида эътибор каратиши мухим ахамиятга эга.

Укитувчиларда касбий-педагогик фаолиятни ривожлантириш йуналишидаги педагогик жараёнларда укитувчиларнинг умуммиллий кадриятлар, миллий урф-одатлар ва миллий тарихимизни урганиш асосида утмишимиз ва келажагимиз хакида бой тасаввурга эга булиши, интеллектуал кобилиятларининг шаклланиш даражаси, дунёкарашининг кенгайиши, билим, куникма ва малакалари даражасининг усиши, яъни уларда касбий-педагогик фаолиятнинг ривожланишини белгилайди.

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 8 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

Укитувчиларнинг касбий компетентлилигини ривожлантириш жараёнларида натижавийликни таъминлаш учун куйидаги шартларнинг бажарилиш заруриятини белгилайди:

- укитувчиларнинг билими, куникма ва малакаси, тажрибаси хамда уз фаолияти самарадорлиги хакидаги фикрларига илмий ёндашиш;

- касбий-педагогик фаолиятни ривожлантириш жараёнлари хамда тарбиявий муносабатлар жараёнларида мотивларнинг узига хос хусусиятларини инобатга олиш;

- укитувчиларда узлуксиз малака оширишга булган ижобий мотивларни шакллантириш;

- укитувчиларда касбий-педагогик фаолиятни ривожлантириш учун зарурий ва кулай шарт-шароитлар яратувчи ижодий мухитни вужудга келтириш;

- касбий-педагогик фаолиятни ривожлантириш жараёнларининг узаро богликлиги ва алокадорлигини инобатга олиш;

- укитувчиларда касбий-педагогик фаолиятни ривожлантириш жараёнларига мураккаб инновацион педагогик тизим сифатида ёндашиш;

- касбий-педагогик фаолиятни ривожлантириш жараёнларида укитувчиларда уз фаолияти самарадорлигини урганиш, тахлил килиш ва объектив бахолаш куникмаларини шакллантирувчи рефлексив ёндашувни жорий этиш;

- касбий-педагогик фаолиятни ривожлантириш жараёнларида шахсга йуналтирилган таъсирнинг ахамияти ва узига хос хусусиятларини инобатга олиш[6].

Мазкур белгиланган шартлар ва юкорида келтирилган маълумотларга асосланиб айтишимиз мумкинки, укитувчиларда касбий-педагогик фаолиятни ривожлантиришда мотивлаштиришнинг самарадорлигини касбий-педагогик фаолиятни ривожлантириш жараёнларида укитувчиларда касбий-педагогик фаолиятнинг ривожланиш динамикаси ёки уларда ижобий мотив хисобланган муваффакиятга интилиш мотивларининг шаклланганлик даражаси курсаткичлари буйича бахолаш максадга мувофик хисобланади.

Укитувчиларда касбий-педагогик фаолиятни ривожлантириш йуналишидаги педагогик жараёнларни ташкил этишда алохида эътибор каратилиши зарур булган омиллардан бири педагогик жараёнлар самарадорлигининг мотивлаштиришга богликлигидир.

Мотивлаштириш укитувчиларда етарли даражада фаолликни таъминлаш учун зарур. Бунда мотивларнинг хусусиятларини хисобга олиш, кандай мотивлар укитувчиларни узлуксиз малака оширишга йуналтириши ва кайсилари уларнинг фаоллигини таъминлаш, мустакил урганиш, мустакил маълумот олиш ва узини-узи тарбиялашга имконият яратишини билиш, укитувчи ларнинг билим, куникма ва малакаси хамда тажрибаси даражасини олдиндан аниклаш узига хос ахамият касб этади.

Демак, укитувчиларда касбий-педагогик фаолиятни ривожлантириш жараёнларида самарадорликка эришиш учун мотивларнинг турлари ва уларнинг узига хос хусусиятлари, укитувчиларда мавжуд булган эхтиёжлар, уларнинг билими, куникма ва малакаси хамда тажрибаси даражаси, дунёкараши ва кизикишлари, укитувчилар яшаётган ва ишлаётган мухитнинг холати, тарбиявий муносабатлар, шахсга йуналтирилган таъсирнинг узига хос хусусиятлари, рефлексив ва тизимли ёндашувларнинг хамда инновацион фаолиятнинг заруриятини мотивлаштириш жараёни самарадорлигига таъсир этувчи омиллар сифатида инобатга олиниши зарур.

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 8 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

Хулоса ва таклифлар

Укитувчиларда касбий-педагогик фаолиятни ривожлантиришда мотивлаштириш жараёни самарадорлигига таъсир этувчи омилларни инобатга олган холда, самарадорликнинг узаро боглик булган куйидаги курсаткичларини ажратиб курсатиш мумкин:

• укитувчиларнинг билими, куникма ва малакаси хамда тажрибаси даражаси, дуёкараши, тасаввури, кизикиши ва имкониятларининг белгиланган максадларга мос келишини ифодаловчи хусусиятлар;

• белгиланган максадларга муваффакиятли эришиш натижаларига мос келувчи мотивлар, омиллар ва воситаларнинг узига хос хусусиятлари;

• укитувчилар учун зарурий ва кулай шарт-шароитлар яратувчи ижодий мухитнинг узига хос хусусиятлари;

• давлат, жамият ва шахс эхтиёжларининг ривожланиши, касбий-педагогик фаолиятни ривожлантириш жараёнлари иштирокчиларининг эхтиёжлари ва коникиш хосил килиш даражаси;

• касбий-педагогик фаолиятни ривожлантириш жараёнлари иштирокчиларининг илмий-методик таъминоти даражаси;

• касбий-педагогик фаолиятни ривожлантириш жараёнларини ташкил этишда рефлексив ёндашув, тизимли ёндашув, инновацион ёндашув, шахсга йуналтирилган таъсир ва бошка ёндашувларнинг узига хос хусусиятлари;

• ахборотларнинг ишончлилиги ва янгилиги;

• укитувчиларнинг мамлакатимизда амалга оширилаётган ислохотлар ва уларнинг натижалари, фан-техника ютуклари буйича тушунчаларини аниклаш;

• тасаввури ва дунёкараши, кизикиши ва имкониятларини урганиш;

• белгиланган максадларга муваффакиятли эришиш натижаларига мос келувчи мотивлар, омиллар ва воситаларнинг турлари ва уларнинг узига хос хусусиятларини урганиш ва тахлил килиш;

• укитувчиларнинг эхтиёжлари ва коникиш хосил килиш даражасини аниклаш;

• укитувчиларга куйилаётган замонавий талаблар буйича зарурий маълумотларни туплаш, кайта ишлаш ва узатишдан иборат булиб, укитувчиларда узлуксиз малака оширишга булган ижодий мотивларни шакллантириш ва уларнинг укув фаолиятини мувофиклаштириш жараёнида кулланилиши[7].

Укитувчиларда касбий-педагогик фаолиятни ривожлантириш жараёнларининг самарадорлигини таъминлашда укитувчиларнинг фаолияти, таълим-тарбия жараёнининг холати, укитувчиларнинг таълим-тарбия жараёнига булган муносабати, уларнинг узаро муносабатлари, шунингдек, таълим-тарбия жараёнининг самарадорлигига таъсир курсатаётган бошка омиллар, укитувчиларнинг тасаввури, тушунчаларининг ривожланиши, дунёкарашининг узгариши тугрисида етарли ахборотлар туплаш зарур.

Укитувчиларда касбий-педагогик фаолиятни ривожлантиришда педагогик жараёнлар тугрисида хамда укитувчиларнинг тасаввури, тушунчаларининг ривожланиши, дунёкарашининг узгариши буйича узлуксиз равишда ахборотлар туплаш ва уларни чукур урганиш, тахлил килиш хамда объектив бахолаш энг асосий вазифалардан бири хисобланади. Мазкур вазифаларни амалга ошириш асосида касбий-педагогик фаолиятни ривожлантириш жараёнларини такомиллаштириш ва ривожлантириш йуллари,

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 8 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

Укитyвчиларда ижобий мотивларни шакллантириш ва ривожлантириш омиллари ва

воситалари аникланади хамда самарадорлик таъминланади.

REFERENCES

1. Тургунов С.Т., Данияров Б.Х., Умаралиева M.A., Шодмонова Ш.С. Укитувчиларнинг касбий махорат ва компетентлигини ривожлантириш. - Т,: «Сано-стандарт», 2012. -7I-6.

2. Шодиев Н,. Чориев A., Киямов Н., Шайхова Х. Инсон ва унинг маънавий дунёси. -Тошкент, I993 - Б. 9.

3. Aристотель. Сочинения: В 4-х т. Т.4. -М.: Мысль, I9S3; Сенека Луций Aнний. Нравственные письма к Луцилию. -М.: Наука, I977.

4. Кайковус. ^обуснома; Шайх Нажмиддин Кубро. КУнглим кузи билан кyрганларим / Бу хакда батафсилрок каранг: Жузжоний A. Ш. Тасаввуф ва инсон. - Тошкент: Aдолат, 2GGI. - S9 б.

5. Омельченко E.A. Педагогика семейного воспитания. - Новосбириск, 2GI2.

6. Тургунов С.Т., Данияров Б.Х., Умаралиева МА., Шодмонова Ш.С. Укитувчиларнинг касбий махорат ва компетентлигини ривожлантириш. - Т.: «Сано-стандарт», 2012. -73-б.

7. Т.НДори Ниёзий номидаги Узбекистон педагогика фанлари илмий тадкикот института. Укувчиларда узаро дустона муносабатларга асосланиб хамкорликда фаолият курсатиш куникмаларини шакллантириш стратегияси. - Т.: «Фан ва технология», 2016, -4!-б.

S. Siddikov, I. B. (2019). Философско-Педагогические Aспекты Развития Интеллектуальной Культуры Студентов. Вестник Ошского Государственного Университета, (3), 3S-42.

9. Bakhromovich Si. The Impact Of Managerial Professional Development On The Effectiveness Of Higher Education Institution Management. Academicia: An International Multidisciplinary Research Journal. 2G2G;IG(I2):IGI4-2G.

IG. Bakhromovich, S. I., &Lutfillo, M. (2G2I). Development Of Ecological Culture In Students In The Process Of Education Of History Of Uzbekistan.

11. Siddikov, I. (2G2I). Education-The Principal Value Of Medieval Muslim Civilization. Interconf.

12. Siddikov, I. (2G2I). Gender Management Issues In Modern Pedagogy In Educational Institutions.

13. Bakhromovich, S. I. The Phenomenon Of Management And Leadership Personality In The Views Of Oriental Scholars. Chief Editor.

14. Siddikov, I. B. (2G2I). Modern Models Of Providing Autonomy Of Higher Educational Institutions (Analysis Of Foreign Countries Experience). Current Research Journal Of Pedagogics (2767-327S), 2(G5), 25-3I.

15. Bakhromovich, S. I. (2G2I). Development Trends And Transformation Processes In Academic Mobility In Higher Education In Uzbekistan And The World.

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 8 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

16. 15.Bakhromovich, Siddikov Ilyosjon, And Maxamadaliev Lutfillo. "Development Of Ecological Culture In Students In The Process Of Education Of History Of Uzbekistan. European Journal of Humanities and Educational Advancements 2 (5), 103-107

17. Siddikov, I. (2021). Traditions Of Philosophy, Fiqh And Philosophy In The Theological Views Of The Middle East. Interconf.

18. Bakhromovich, S. I. (2021). Factors Of Introduction Of Principles Of Institutional Autonomy To The Management Process Of Higher Educational Institutions. Berlin Studies Transnational Journal Of Science And Humanities, 1(1.5 Pedagogical Sciences).

19. Siddikov, I. (2021). Epistemological Significance Of Medieval Culture Of Islamic Intellectual Activity. Interconf.

20. Bakhromovich, S. I. (2021). Views On The Role Of Science In Human And Society Life In Islamic Teaching. International Journal Of Philosophical Studies And Social Sciences, 1(3), 79-86.

21. Bakhromovich, S. I. (2018). Social AndPhilisophical Performance Of Making Youth's Intellectual Culture. European Science Review, (7-8).

22. Siddikov, I. (2021). Epistemological Significance Of Medieval Culture Of Islamic Intellectual Activity. Interconf.

23. Siddiqov, I. (2022). Dialectical And Synergetic Features Of The Development Of Theological And Epistemological Views In Medieval Eastern Islam.

24. Siddiqov, I. B. (2022). Mutual Synthesis Of Medieval Islam Gnoseology And Theology.

25. Siddiqov, I. B. (2018). Social And Philisophical Performance Of Making Youth's Intellectual Culture. European Science Review, (7-8), 296-298.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

26. Bakhromovich, S. I. Social And Physical Performance Of Making Youth's Intellectual Culture. July-August, 289.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.