Научная статья на тему 'ПЕДАГОГИК ЙЎНАЛИШЛАРДА ТАЪЛИМ ОЛУВЧИ ТАЛАБАЛАРДА ГИПОКСИК ТУРҒУНЛИКНИ ТАЖРИБА МАШҒУЛОТЛАРИ ДАВОМИДА ЎЗГАРИШ ДИНАМИКАСИ'

ПЕДАГОГИК ЙЎНАЛИШЛАРДА ТАЪЛИМ ОЛУВЧИ ТАЛАБАЛАРДА ГИПОКСИК ТУРҒУНЛИКНИ ТАЖРИБА МАШҒУЛОТЛАРИ ДАВОМИДА ЎЗГАРИШ ДИНАМИКАСИ Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
7
2
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Fan-Sportga
Область наук
Ключевые слова
ТАЛАБАЛАР / ПЕДАГОГИК ЙЎНАЛИШ / ГИПОКСИК ТУРғУНЛИК / РЕКРЕАЦИЯ / БАДАН ТАРБИЯ / МИНИ ЖИСМОНИЙ МАШғУЛОТ / ПЕДАГОГИК ТАЖРИБА

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Мамадалиев М.

Мақолада педагогик йўналишларда таълим олувчи бўлажак ўқитувчи талабаларда гипоксик турғунликни (О2 танқислигига бардош бериш қобилияти) шаклланганлиги ва уни эрталабки рекреацион бадан тарбия ҳамда кундалик мини жисмоний машқлар мажмуалари ёрдамида жадал ривожлантириш имконияти очиб берилган.В статье раскрываются вопросы уровня развития гипоксической устойчивости (переносимость дифицита О2) у студентов будущих учителей, обучающихся по педагогическим направлениям, и вожможности её эффективного совершенствования с использованием утренной зарядки и мини физических упражнений рекреационной направленности.The article reveals the formation of hypoxic stagnation in future teachers students of pedagogical directions (the ability to resist O2 deficiency) and the possibility of its accelerated development with the help of morning recreational physical culture complexes and daily mini physical exercises.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «ПЕДАГОГИК ЙЎНАЛИШЛАРДА ТАЪЛИМ ОЛУВЧИ ТАЛАБАЛАРДА ГИПОКСИК ТУРҒУНЛИКНИ ТАЖРИБА МАШҒУЛОТЛАРИ ДАВОМИДА ЎЗГАРИШ ДИНАМИКАСИ»

Жисмоний тарбия ва спортнинг тиббий-биологик ва ижтимоий-психологик асослари Медико-биологические и социально-психолгические основы физической культуры и спорта

Муаллиф билан 6oFÄaHnm учун:

qudratbek-mamadaliyev@mail.ru

Мустакил изланувчи Ц.М. МАМАДАЛИЕВ1

1Андижон давлат университеты, Андижон шахри, Узбекистан

ПЕДАГОГИК ИУНАЛИШЛАРДА ТАЪЛИМ ОЛУВЧИ ТАЛАБАЛАРДА ГИПОКСИК ТУРГУНЛИКНИ ТАЖРИБА МАШГУЛОТЛАРИ

ДАВОМИДА УЗГАРИШ ДИНАМИКАСИ

Аннотация

Annotation

СО СЧ1

о

oj

сч

га та t

0

Q.

1

С

га

В статье раскрываются вопросы уровня развития гипоксической устойчивости (переносимость дифицита О2) у студентов будущих учителей, обучающихся по педагогическим направлениям, и вожможности её эффективного совершенствования с использованием утренной зарядки и мини-физических упражнений рекреационной направленности.

Ключевые слова: студенты, педагогические направления, гипоксическая устойчивость, рекреация, утренняя зарядка, мини-физические упражнения, педагогический эксперимент.

Маколада педагогик йуналишларда таълим олувчи булажак укитувчи-талабаларда гипоксик тургунликни (О2 танкислигига бардош бериш кобилияти) шаклланганлиги ва уни эрталабки рекреацион бадан тарбия ^амда кундалик мини-жисмоний машклар мажмуалари ёрдамида жадал ривожлантириш имконияти очиб берилган.

Калит сузлар: талабалар, педагогик йуналиш, гипоксик тургунлик, рекреация, бадан тарбия, мини-жисмоний машгулот, педагогик тажриба.

The article reveals the formation of hypoxic stagnation in future teachers-students of pedagogical directions (the ability to resist O2 deficiency) and the possibility of its accelerated development with the help of morning recreational physical culture complexes and daily mini-physical exercises.

Key words: students, pedagogical orientation, hypoxic stagnation, recreation, bodybuilding, mini-physical training, pedagogical experience.

Долзарблиги. Гипоксия - лотинча гипо+oxygeniun - сузидан олинган булиб, организм тукималарининг кислородга мухтожлигини англатади. Демак, гипоксик тургунлик инсон организмини кислород танкислигига бардош бериш ёки кислород карздорлигида му-айян ишни давом эттириш кобилиятини ифодалайди. Гипоксик тургунликни бахолашга мулжалланган энг оммабоп методлар - бу Штанге ва Генчи томонидан тавсия этилган функционал синовлардир. Физиологик конуниятлардан маълумки, Штанге синови ёрдамида бахрланадиган гипоксик тургунлик - чукур нафас олиб, нафасни саклаш вактини аниклашга мулжал-ланган. Ушбу синовни утказиш вактида кукракнинг ички босими ортади ва бу х,олат упка оркали кон айланишини кийинлаштиради. Юракнинг чап ко-ринчасига коннинг утиши чегараланади, натижада юракнинг ритмик кискариш фаолияти бузилади, унинг кискариш частотаси ортади, систолик босим хам ортиши мумкин. Оддий одамлар бундай холатда нафасни 40-50 с., спортчилар эса 60 с. дан 2 дак. ва ундан куп вакт саклаши мумкин экан. Генчи синови буйича чукур нафас чикариб, нафасни саклаш вакти-ни аниклаш давомида кислород танкислиги асосан юракнинг чап камераларига таъсир курсатади. Бундай холатда нафасни саклаш фаол жисмоний харакат кил-майдиган ёки спорт билан мунтазам шугулланмайди-ган одамларда мушкул кечади. Лекин спортчиларда нафас чикариб, нафасни саклаш вакти 40-60 ва айрим холларда 90 с. гача давом этиши мумкин.1

М.С.Олимов [2010, Б. 11-15] томонидан урта ва узок масофаларга югурувчи спортчиларда утказилган тадкикот натижалари асосида шу нарсалар аниклан-

1 Куполевский Г.М., Граевская Н.Д. Основы спортивной медицины / Пособие для спортивных врачей. - М.: «Медицина», 1971. - 368 с.

ганки, Генчи синови буйича чукур нафас чикариб, нафасни саклаш вакти урта масофага югурувчи спортчиларда 24,8±1,6 с. ни, узок масофага югурувчиларда эса 37,2±2,4 с.ни ташкил этган. Демак узок масофага югурувчи спортчиларда гипоксик тургунлик ёки О2 карздорлигига бардош бериш кобилияти юкорирок даражада шаклланиши мумкин экан. Аникланишича, 15-16 ёшли турли уйин ампуласига мансуб футбол-чиларда гипоксик тургунлик чукур нафас олиб, нафасни саклаш вакти хужумчиларда 53,3±2,3 с., ярим химоячиларда 54,3±1,7 с., химоячиларда 55,2±1,8 с. ва дарвозабонларда 56,6±4,6 с. га тенг экан. Генчи синови буйича кайд этилган чукур нафас чикариб, нафасни саклаш вакти эса мувофик равишда 25,9±1,5 с., 29,4±1,4 с., 29,9±0,9с., 32,9±1,8 с. ни ташкил этан [Б.Б. Рузикулов, 2019, Б. 57-62].

Юкорида кайд этилган маълумотлар ва фикр му-лохазаларни эътиборга олган холда биз ушбу муаммо-ни кундалик фаолияти асосан турли статик холатларда амалга ошириладиган интеллектуал-ижодий ишлар устунлигида кечадиган булажак педагог-талабаларда урганишни режалаштирдик.

Тадкикотнинг максади педагогик йуналишларда таълим олувчи талабаларда гипоксик тургунликнинг тажриба давомида усиш суръатини аниклашга баги-шланган.

Тадкикот объекти, методлари ва уни ташкил килиш. Тадкикот 7 ойлик тажрибадан аввал ва тажриба якунида утказилди. Тадкикот объекти сифатида Андижон давлат университетининг педагогик таълим йуналишларида тахсил олувчи (Булажак математика ва физика укитувчилари) 30 нафар талабалар танланган булиб, уларда гипоксик тургунликни (О2 карздорлигига бардош бериш кобилияти) тажриба давомида усиш суръати урганилди. Тажрибага улар

Медико-биологические и социально-психолгические основы физической культуры и спорта

хар бири 15 нафардан иборат икки гурухга - назорат (НГ) ва тажриба (ТГ) гурухларига булинган холатда жалб килинди. Тажрибага жалб килинган икки гурух хам тажриба бошлангунга кадар жисмоний тарбия ва спорт билан мунтазам шугулланишмаган. НГ тажриба давомида хам одатдаги анъанавий кундалик фаолият билан шугулланишни давом эттирди. Лекин ТГ га мансуб талабалар тажриба давомида гипоксик тургунликни (О2 карздорлигига бардош бериш ко-билияти) ривожлантирувчи турли статик холатларда бажариладиган чукур нафас олиб, нафасни саклаш ва чукур нафас чикариб, нафасни саклаш хамда бошка нафас машклари, эрталабки бадан тарбия ва кундалик

мини жисмоний машгулотларда мунтазам шугулланиб боришди.

Гипоксик тургунлик Штанге ва Генчининг функционал синовлари натижалари асосида бахоланди.

Тадкикот натижалари ва уларнинг киёсий тахлили. Тадкикот натижаларидан маълум булдики, Штанге синови асосида урганилган чукур нафас олиб, нафасни саклаш вакти НГ да тажрибадан аввал 33,63±4,36 с. ни ташкил этган булса, тажриба якунига келиб ушбу курсаткич 36,72±4,47 с. гача узайди ёки мазкур синов буйича нафас саклаш вактининг абсолют ортиш фарки 3,09 с. га тенг булди, унинг нисбий усиш суръати 9,19% ни ташкил этди-Р>0.05. (1 жадвал)

1 жадвал.

Математика-физика ихтисосликларида таълим олувчи ва тажрибага жалб килинган талабаларда функционал нмконнятларнннг

педагогик тажриба давомида усиш суръати (НГ; п=15, ТГ; п=15)

Педагогик тестлар Гурух Тажриба бошида Тажриба охирида Абсолют Нисбий, % t Р

X ± ° X ± ° Усиш

Ю^Ч (зарба/дак.) НГ 68,69±2,37 66,83±2,28 1,86 2,71 2,19 <0,05

ТГ 69,97±3,49 64,66±2,76 5,31 7,59 4,62 <0,001

НОЧ (зарба/дак.) НГ 14,77±1,52 13,82±1,32 0,95 6,43 1,83 >0,05

ТГ 14,39±1,72 11,79±1,32 2,6 18,07 4,64 <0,001

Штанге тести (с.) НГ 33,63±4,36 36,72±4,47 3,09 9,19 1,92 >0,05

ТГ 34,98±4,89 44,28±6,06 9,3 26,59 4,63 <0,001

Генчи синови (с.) НГ 26,74±3,19 29,56±3,43 2,82 10,55 2,33 <0,05

ТГ 24,93±3,48 31,45±4,18 6,52 26,15 4,64 <0,001

Уртача нисбий усиш НГ 7,22% ва ТГ 19,60% Тажриба давомида биз томонимиздан тавсия этил-ган экспериментал мазмунли машгулотларда мунтазам шугулланиб борган ТГ да эса ушбу курсаткичлар мувофик равишда 34,98±4,89 с. дан 44,28±6,06 с. гача узайганлиги кузатилди ёки унинг абсолют усиш фарки 9,3 с. билан ифодаланди, нисбий усиш суръати 26,59% гача ортди -Р<0,001.

Генчи синови ёрдамида урганилган чукур нафас чикариб, нафасни саклаш вакти НГ да тажрибадан олдин 26,74±3,19 с. билан ифодаланган булса, тажрибадан кейин бу курсаткич 29,56±3,43 с. гача ортди ёки унинг абсолют ортиш фарки 2,82 с. ни ташкил этди холос, нафас саклаш вактининг нисбий усиш суръати 10,55%га тенг булган -Р<0,05.

ТГ да бу курсаткичлар мувофик равишда 24,93±3,48с. дан 31,45±4,18 с. гача узайган ёки унинг абсолют узайиш фарки 6,52 с. га тенг булган, нисбий усиш суръати эса 26,15%ни ташкил этган -Р<0,001. Уртача курсаткичлар НГда 7,22% га, ТГ да 19,60 % га тенг булганлиги аникланди.

Ушбу курсаткичларни маълум даражада

таккослаш учун эътироф этиш мумкинки, А.В. Шишкина, М.А. Дерябина [2008, с. 117-120] лар-нинг маълумотларига караганда малакали спортчи-ларда 3 ой давомида нафас машклари билан шугул-ланиш натижасида гипоксик тургунлик Штанге синови буйича 22% га, Генчи синови буйича 33% гача ортган.

Маълумки, барча физиологик курсаткичлар каби гипоксик курсаткичлар хам кун давомида турли омил-лар таъсирида (интеллектуал ёки жисмоний юклама-лар, хаво харорати, атмосфера босими, намлик ва х) узгариб бориши мумкин. Шунинг учун биз тажриба иштирокчиларида (назорат ва тажриба гурухлари) тажрибадан аввал эрталаб-кечкурун ва тажриба якунида эрталаб-кечкурун гипоксик тургунликни узгариш динамикасини хам ургандик. Бу борада утказилган тадкикотлар шуни курсатдики, гипоксик тургунлик Штанге синови буйича НГ да тажрибадан аввал эрталаб 32,58±2,08 с. га тенг булган, шу куни кечкурунга бориб ушбу курсаткич 28,36±2,38 с. гача тушган ёки унинг камайиш фарки 4,22 с. ни ташкил этган. (2 жадвал)

www.fansports.uz

93

Медико-биологические и социально-психолгические основы физической культуры и спорта

2 жадвал

Педагогик тажриба бошида ва охирида тажриба иштирокчиларида функционал имкониятларнинг эрталабки ва кечки

курсаткичлари (НГ; п=15, ТГ; п=15, )

Педагогик тестлар Гурух Тажриба бошида Тажриба охирида Абсолют | Нисбий, % t Р

X ± о X ± о Усиш

Эрталабки

Ю^Ч (зарба/дак.) НГ 67,74±3,56 66,05±3,34 -1,69 2,49 1,34 >0,1

ТГ 68,48±5,57 64,32±4,94 -4,16 6,07 2,16 <0,05

НОЧ (зарба/дак.) НГ 14,59±0,89 13,94±0,79 -0,65 4,46 2,12 <0,05

ТГ 14,05±1,39 11,89±1,13 -2,16 15,37 4,67 <0,001

Штанге тести (с.) НГ 32,58±2,08 33,89±2,07 1,31 4,02 1,73 >.0,05

ТГ 33,65±3,02 39,02±3,28 5,37 15,96 4,66 <0,001

Генчи синови (с.) НГ 25,57±2,41 27,54±2,53 1,97 7,70 2,18 <0,05

ТГ 26,76±2,94 32,12±3,36 5,36 20,03 4,65 <0,001

Уртача нисбий усиш НГ 4,67% ва ТГ 14,36%.

Кечки

Ю^Ч (зарба/дак.) НГ 69,84±3,01 71,73±2,92 1,89 2,71 1,75 >0,05

ТГ 72,36±5,04 65,67±4,14 -6,69 9,25 3,97 <0,001

НОЧ (зарба/дак.) НГ 15,94±0,89 15,28±0,82 -0,66 4,14 2,11 <0,05

ТГ 14,93±1,47 12,78±1,18 -2,15 14,40 4,42 <0,001

Штанге тести (с.) НГ 28,36±2,38 29,89±2,43 1,53 5,39 1,74 >0,05

ТГ 30,96±3,04 36,43±3,38 5,47 17,67 4,66 <0,001

Генчи синови (с.) НГ 23,84±2,41 25,79±2,44 1,95 8,18 2,20 <0,05

ТГ 24,89±2,85 30,13±3,32 5,24 21,05 4,64 <0,001

Уртача нисбий НГ 5,11% ва ТГ 15,59%.

Тажрибадан кейин эрталаб бу курсаткич 33,89±2,07 с. билан ифодаланган булса, куннинг якунига келиб ушбу курсаткич 29,89±2,43 с. га тенг булганлиги ку-затилди - фарк - 4,00 с. ни ташкил этган.

ТГ да гипоксик тургунлик тажрибадан аввал эрталаб 33,65±3,02 с. билан кайд этилган булса, шу куни кечкурунга келиб бу курсаткич 30,96±3,04 с. гача камайган ёки чукур нафас олиб, нафасни саклаш вакти 2,69 с. га тенг булган. Тажрибадан кейин эрталаб маз-кур курсаткич 39,02±3,28 с. ни, кечкурун 36,43±3,38 с. ни ташкил этгани аникланди - фарк - 2,59 с.

Ушбу гурухларда гипоксик тургунликни тажри-ба давомида узгариш динамикасини тахлил килиш алохида ахамиятга эгадир. Бу борада кайд этилган курсаткичлар бир-биридан кескин фаркланганлиги аникланди. Жумладан, жисмоний тарбия ва спорт билан шугулланмаган, тажриба давомида одатдаги кун-далик фаолият билан машгул булган НГ да гипоксик тургунлик вакти Штанге синови буйича тажрибадан аввал эрталаб 32,58±2,58 с. билан ифодаланган булса, тажриба якунига келиб бу курсаткич 33,89±2,07 с. гача узайди холос ёки унинг абсолют узайиш фарки 1,31 с. ни ташкил этган, гипоксик тургунликнинг нисбий усиш суръати 4,02% га тенг булган -Р>0,05. ТГ да мазкур курсаткичлар тажрибадан олдин эрталаб мувофик равишда 33,65±3,02 с. дан 39,02±3,28 с. гача ортган ёки унинг абсолют ортиш фарки 5,37 с. билан ифодаланган, нисбий усиш суръати 15,96% ни ташкил этган -Р<0,001. Тажрибадан аввал кечкурун чукур нафас олиб, нафасни саклаш вакти Штанге синови

буйича ушбу гурухда 30,96±3,04 с. билан ифодаланган булса, тажриба якунига келиб бу курсаткич 36,43±3,38 с. гача узайган ёки унинг абсолют узайиш фарки 5,47 с. га тенг булган, нисбий усиш суръати 17,67% ни ташкил этган -Р<0,001.

Генчи синови буйича аникланган чукур нафас чикариб, нафасни саклаш вакти НГ да тажрибадан аввал эрталаб 25,57±2,41 с. га тенг булган, лекин шу куни кечкурунга келиб бу курсаткич 23,84±2,41 с. гача камайган, фарк 1,68 с. билан ифодаланган. Тажрибадан кейин эрталаб нафас чикариб, нафасни саклаш вакти 27,54±2,53 с. билан кайд этилган булса, шу куннинг якунига келиб ушбу курсаткич 25,79±2,44 с. гача камайган. фарк 1,75 с.

ТГ да чукур нафас чикариб, нафасни саклаш вакти тажрибадан олдин эрталаб 26,76±2,94 с. га тенг булган, кечкурун эса бу курсаткич 24,89±2,85 с. гача камайган ёки вактнинг камайиш фарки 1,87 с. билан ифодаланган. Тажрибадан кейин эрталаб гипоксик тургунлик чукур нафас чикариб, нафасни саклаш буйича 32,12±3,36 с. ни ташкил этган, лекин кечкурунга келиб мазкур курсаткич 30,13±3,32 с. гача камайган ёки унинг камайиш фарки 1,99 с. га тенг булган.

Шуни алохида таъкидлаш жоизки, Генчи синови ёрдамида аникланган чукур нафас чикариб, нафасни саклаш вакти жисмоний тарбия ёки спорт билан мунтазам шугулланмайдиган НГ да тажриба якунига келиб нихоятда суст даражада узайган. Масалан, ушбу гурухда нафас чикариб, нафасни саклаш вакти тажрибадан аввал эрталаб 25,57±2,41 с. билан кайд

Жисмоний тарбия ва спортнинг тиббий-биологик ва ижтимоий-психологик асослари Медико-биологические и социально-психолгические основы физической культуры и спорта

этилган булса, тажриба якунига келиб бу курсаткич 27,54±2,53 с. гача узайган ёки унинг абсолют узайиш фарки 1,97 с. ни, нисбий узайиш суръати 7,70% ни ташкил этган -P<0,05. Тажрибадан аввал кечкурун эса нафас саклаш вакти бу гурухда 23,84±2,41 с. билан ифодаланган булса, тажриба якунига келиб кечкурун 25,79±2,44 с. гача ортган ёки унинг абсолют ортиш фарки 1,95 с. га тенг булган, нисбий ортиш суръати эса 8,18%ни ташкил этган -P<0,05.

Тажриба давомида биз томонимиздан ишлаб чикилган экспериментал мазмунли машгулотларда (эрталабки бадан тарбия ва кундалик мини-жисмоний машгулот) мунтазам шугулланиб борган ТГ да Генчи синови буйича аникланган чукур нафас олиб, нафасни саклаш вакти тажрибадан олдин эрталаб 26,76±2,94 с. билан кайд этилган булса, тажриба якунига келиб бу курсаткич 32,12±3,36 с. гача ортган ёки унинг абсолют ортиш фарки 5,36 с. ни ташкил этган, нисбий ортиш суръати эса 20,03 с. билан ифодаланган -P<0,001 (НГ да бу курсаткич 7,70% булган). Шу гурухда тажрибадан аввал кечкурун нафас саклаш вакти 24,89±2,85 с. ни ташкил этган булса, тажриба якунига келиб ушбу курсаткич 30,13±3,32 с. гача ортганлиги кузатилди ёки унинг абсолют ортиш фарки 5,24 с. га тенг булган, нисбий ортиш суръати 21,05% с. билан ифодаланган -P<0,001 (НГ да бу курсаткич 8,18% булган).

Утказилган тадкикот натижалари ва уларнинг киёсий тахлилидан куриниб турибдики, педагогик тажрибага жалб килинган назорат хамда тажриба гу-рухларида Штанге ва Генчи синовлари буйича эрталаб кайд этилган гипоксик тургунлик курсаткичлари кун-нинг якунига бориб сезиларли даражада тушиб кетган.

Лекин тажриба якунига келиб ушбу курсаткичлар эрталаб хам, кечкурун хам экспериментал машгулотларда шугулланиб борган ТГ да жадал усиб борган.

Хулоса. Юкорида киёсий тахлил килинган тадкикот натижаларига асосан шуни эътироф этиш мумкинки, жисмоний ва аклий иш кобилияти ошириш хамда уни кун давомида баркарор саклаш имконияти-ни яратувчи гипоксик тургунлик (О2 - карздорлигига бардош бериш кобилияти) педагогик йуналишларда таълим олувчи, жисмоний тарбия ва спорт билан мунтазам шугулланмайдиган булажак укитувчи-та-лабаларда ута суст ривожланганлиги аникланди. Бундай холат тажриба давомида хам жисмоний ёки спорт машклари билан шугулланмаган, кундалик фаолияти интеллектуал жараёнлар устунлигида кеч-ган НГ да сакланиб колганлиги кайд этилди. Лекин тажриба давомида биз томонимиздан тавсия этилган экспериментал мазмунли машгулотларда мунтазам шугулланиб борган ТГ да гипоксик тургунлик тажри-ба якунига келиб жадал усганлиги, хатто кун давомида хам нисбатан баркарор сакланганлиги кузатилди.

Адабиётлар:

1. Олимов М.С. Урта ва узок, масофаларга югурувчиларда функционал тайёргарлик курсаткичлари динамикаси / Илмий-назарий журнал "Фан-спортга", 2010, № 3. - Б. 11-15.

2. Рузикулов Б.Б. Морфо функциональные показатели как критери для прогнозирования перепективности футболистов с учетом возроста и игрового амплуа / Илмий-назарий журнал "Фан-спортга", 2019, № 3. - Б. 57-62.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

3. Шишкина А.В., Дерябина М.А. Использование дыхательных упражнений в спортивной подготовке квалифиицированных лыжников-гонщиков и биатлонистов / Журнал Вестник ТГУ, вып. 11 (67), 2008. - С. 117-120.

И]

Педагогика фанлари буйича фалсафа доктори (PhD) F.H. ЭРНАЗАРОВ1

:Фаргоиа давлат университети Фаргона шахри, Узбекистон

ОЛИЙ ТАЪЛИМ МУАССАСАСИ ТАЛАБАААРИНИНГ ТЕЗКОРЛИК ЖИСМОНИЙ

Муаллиф билан богланиш учун: w

gn.ernazarov@gmail.com СИФАТ КУРСАТКИЧЛАРИНИНГ ТАХДИЛИ

Аннотация

Annotation

Ускорение физической подготовки и физических качеств учащихся - это метод круговых упражнений в приобретении и воспитании физических качеств.

Ключевые слова: иммунитет, физические показатели, физическая подготовленность, физические качества ловкости,педагогический опыт, здоровое поколение.

Талабаларнинг жисмоний тайёргарлик ва жисмоний сифатларидан тезкорлик жисмоний сифатларни эгаллаш ва тарбиялашда айланма машклар усули.

Калит сузлар: иммунитет, жисмоний курсаткичлар,жисмоний тайёргарлик, тезкорлик жисмоний сифатлар, педагогик тажриба,соглом авлод.

Acceleration of physical fitness and physical qualities of students is a method of circular exercises in the acquisition and education of physical qualities.

Key words: immunity, physical indicators, physical fitness, physical qualities of dexterity,pedagogical experience, healthy generation.

Кириш. Дунёнинг купгина мамлакатларида соглом авлодни тарбиялаш, жисмоний тарбия ва спортни ривожлантириш хамда ахоли саломатлигини яхшилаш масалалари устувор йуналишлардан бири булиб колмокда.Хозирда бутун ер юзида кечаётган мураккаб жараёнлар инсонлар организмини ташки мухитда булаётган узгаришларга тайёрлаш билан бир каторда организмнинг иммунитет тизимини

мустахкамлаш учун ахолининг барча катламлари, хусусан талабаларнинг жисмоний харакатга булган фаоллигини ошириш талабини куймокда. Шу максад-да жахон таълим тизимида жисмоний тарбия машгу-лотларини табакалаштириш ва индивидуаллаштириш каби ёндашувлардан фойдаланишнинг ахамиятини ошириш йулларини аниклаш билан боглик умумий муаммоларни хал килиш юзасидан олиб борилаётган

со см о см

го та t

0 Q. W

1

с го

№2-2023

www.fansports.uz

95

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.