Научная статья на тему 'ПЕДАГОГИК ТАЪЛИМ ИННОВАЦИОН КЛАСТЕР ЁНДАШУВИДА МАКТАБ-ЛАБОРАТОРИЯ ТАЖРИБАСИНИНГ ТАРМОҚЛАРАРО ЎЗАРО ҲАМКОРЛИГИ АСОС СИФАТИДА'

ПЕДАГОГИК ТАЪЛИМ ИННОВАЦИОН КЛАСТЕР ЁНДАШУВИДА МАКТАБ-ЛАБОРАТОРИЯ ТАЖРИБАСИНИНГ ТАРМОҚЛАРАРО ЎЗАРО ҲАМКОРЛИГИ АСОС СИФАТИДА Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

179
33
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
педагогик таълим инновацион кластер / мактаб-лаборатория / инновацион фаолият / тармоқлараро ўзаро ҳамкорлик / минтақа / модель / жисмоний маданият таълим йўналиши / тажриба / компетентлик / спорт / массрепродуктив / траектория. / pedagogical educational innovation cluster / school-laboratory / innovation activity / inter-industry cooperation / region / model / educational direction of physical culture / experience / competence / sport / massreproductive / trajectory

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Т. С. Ачилов, Ш. М. Жўраев

Мазкур мақолада педагогик таълим инновацион кластер ёндашувида мактаблаборатория тажрибасининг тармоқлараро ўзаро ҳамкорлиги асос сифатида кўрсатилган. Шунингдек, жисмоний маданият таълим йўналиши ва умумий ўрта таълим мактаблари ўртасида нафақат ўқитишга қаратилган педагогик таълим инновацион кластерини шакллантириш ва ривожлантириш, балки минтақанинг келажакдаги профессионал кадрларга бўлган эҳтиёжлари нуқтаи назаридан талабалар ҳамда ўқувчиларнинг илмий ва ижодий салоҳиятини ривожлантиришга қаратилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

PEDAGOGICAL EDUCATION IN THE INNOVATIVE CLUSTER APPROACH BETWEEN INDUSTRIAL COOPERATION OF SCHOOL-LABORATORY EXPERIENCE AS A BASIS

This article presents the interdisciplinary interaction of school-laboratory experience in an innovative cluster approach to teacher education. As well, physical education is directed on formation and development of innovation cluster of pedagogical education, aimed at training both in education and among schools in General, but also tailored to the needs of the region's future professional workforce, the development of scientific and creative potential of pupils and students.

Текст научной работы на тему «ПЕДАГОГИК ТАЪЛИМ ИННОВАЦИОН КЛАСТЕР ЁНДАШУВИДА МАКТАБ-ЛАБОРАТОРИЯ ТАЖРИБАСИНИНГ ТАРМОҚЛАРАРО ЎЗАРО ҲАМКОРЛИГИ АСОС СИФАТИДА»

ПЕДАГОГИК ТАЪЛИМ ИННОВАЦИОН КЛАСТЕР ЁНДАШУВИДА МАКТАБ-ЛАБОРАТОРИЯ ТАЖРИБАСИНИНГ ТАРМОЦЛАРАРО УЗАРО ^АМКОРЛИГИ АСОС СИФАТИДА

Т. С. Ачилов Ш. М. Жураев

Тошкент вилояти Чирчиц давлат Тошкент вилояти Чирчиц давлат

педагогика институти доценти педагогика институти уцитувчиси

АННОТАЦИЯ

Мазкур мацолада педагогик таълим инновацион кластер ёндашувида мактаб-лаборатория тажрибасининг тармоцлараро узаро хамкорлиги асос сифатида курсатилган. Шунингдек, жисмоний маданият таълим йуналиши ва умумий урта таълим мактаблари уртасида нафацат уцитишга царатилган педагогик таълим инновацион кластерини шакллантириш ва ривожлантириш, балки минтацанинг келажакдаги профессионал кадрларга булган эхтиёжлари нуцтаи назаридан талабалар хамда уцувчиларнинг илмий ва ижодий салохиятини ривожлантиришга царатилган.

Калит сузлар: педагогик таълим инновацион кластер, мактаб-лаборатория, инновацион фаолият, тармоцлараро узаро хамкорлик, минтаца, модель, жисмоний маданият таълим йуналиши, тажриба, компетентлик, спорт, массрепродуктив, траектория.

PEDAGOGICAL EDUCATION IN THE INNOVATIVE CLUSTER APPROACH BETWEEN INDUSTRIAL COOPERATION OF SCHOOL-LABORATORY

EXPERIENCE AS A BASIS

T. S. Achilov S. M. Jo'raev

Associate Professor of Chirchik State Teacher of Chirchik State Pedagogical

Pedagogical Institute of Tashkent region Institute of Tashkent region

ABSTRACT

This article presents the interdisciplinary interaction of school-laboratory experience in an innovative cluster approach to teacher education. As well, physical education is directed on formation and development of innovation cluster of pedagogical education, aimed at training both in education and among schools in General, but also tailored to the needs of the region's future professional workforce, the development of scientific and creative potential of pupils and students.

Keywords: pedagogical educational innovation cluster, school-laboratory, innovation activity, inter-industry cooperation, region, model, educational direction of physical culture, experience, competence, sport, massreproductive, trajectory.

КИРИШ

Муаммони умумий шаклда баён этиш ва унинг мухим илмий-амалий вазифалар билан боFликлиги. Мамлакатимизда таълим-тарбия тизимини янги боскичга кутариш, педагог кадрлар тайёрлаш сифатини илFор халкаро стандартлар асосида такомиллаштириш ва олий педагогик таълим билан камров даражасини ошириш борасида изчил чора-тадбирлар амалга ошириб келинмокда. Таълимда педагог - узининг ижодкорлиги, фаоллиги, индивидуаллиги, танкидий фикрлаши, касбий педагогик компетентлиги, яъни компетентликлар мажмуи хамда инновацион таълим технологияларини жорий этиш оркали педагогик махорат даражасини доимий равишда ривожлантириб боришга интилиши билан ажралиб туради. Касбий махоратга эга булиш учун педагогик йуналиш, касбий жихатдан ахамиятли шахсий сифатлар, асосий педагогик кобилиятлар, касбий компетентлик, узлуксиз уз-узини такомиллаштириш, малака ошириш, педагогик ижодкорлик ва инновациялар зарур. Кластер сиёсати минтакавий иктисодий ривожланиш стратегиясининг асоси булиб хизмат килади ва таълим тизимига нисбатан кластерни минтака эхтиёжларини хисобга олган холда укитиш масаласини хал килиш учун профессионал кучларни синтез килувчи инновация маркази сифатида курсатиш мумкин. Таълим тизимининг сифат ва мазмун компонентлари масалалари унинг стратегияларини амалга оширишга кластер ёндашувни бошлаб беради. Бундай ёндашув доирасида тизимли равишда унинг таркибий кисми булган хар бир таълим субъекти самарадорлигини таъминлаш, ижтимоий хамкорлик, ракобатбардошликни янгилаш хамда таълим сифатини ошириш имкониятлари яратилган. Х,ар бир минтака кластер сиёсатини амалга ошириш учун маълум имкониятларга эга, лекин унинг муваффакияти куп жихатдан хар хил турдаги илмий-маърифий йуналишдаги муассасаларни кластерлаш жараёнига жалб килиш билан белгиланади. Назарияни амалиёт билан боFлаш принципини амалга ошириш доирасида бу хамкорлик маълум даражада амалга оширилмокда, лекин таълим амалиётини тахлил килиш бизга бир катор муаммоларни аниклаш имконини берди.

АДАБИЁТЛАР ТАХЛИЛИ ВА МЕТОДОЛОГИЯ

Педагогик таълим инновацион кластерни ташкил этишнинг афзалликлари "турли даражадаги таълимнинг узлуксизлигини, талабаларнинг келажакдаги касбий фаолияти ва минтакавий эхтиёжларни хисобга олган холда индивидуал ривожланиш траекторияларини ишлаб чикиш кобилиятини таъминлаш билан боFлик".

Кластер минтакавий таълим янгилик маркази сифатида унга киритилган хар бир таълим шахснинг самарадорлигини таъминлаш имконини беради ва у ижтимоий хамкорликни ривожлантириш, таълим сифатини яхшилаш ва таълим муассасаси ракобатбардошлигига хисса кушади.

Х,озирги кунда интегратив хусусиятга эга булган касбий-ривожлантирувчи таълим концепцияси жуда долзарбдир. Булажак укитувчи нафакат касбий махсус вазифаларни бажаришнинг оператив тажрибасини, балки укув йиллари давомида ижтимоий ва амалий тажрибани хам кулга киритиши лозим. Унга таълим муассасасининг амалиёт ва корпоратив мухитига муваффакиятли интеграциялашуви ва ижтимоий - ишлаб чикариш мослашувини сонлаштиришга ёрдам беради. Таълимни амалиёт билан бирлаштириш FOяси укитувчи тайёрлаш учун асос булиши керак. Юкоридагилардан келиб чиккан холда, олий педагогик таълим ва мактаб амалиётини интеграциялаш биз томонимиздан талабанинг касбий педагогик фаолиятга тайёргарлигини ривожлантиришга каратилган назария ва амалиётни бирлаштириш жараёни сифатида каралади. Таълим мураккаб тизим булиб, унда куплаб мустакил тулдирувчи ва узаро боFлик кисмлар мавжуд. Х,ар кандай тизим факат тескари алока мавжуд булса, самарали ишлайди. Шунинг учун мактаб ва институт хамкорлик шаклларини ривожлантиришни урганиши керак. Бундай хамкорликни амалга ошириш учун таълим жараёнини ташкил этишда кластер моделидан фойдаланиш максадга мувофикдир.

Педагогик таълим инновацион кластер - бу шартномалар асосида узаро хамкорлик килувчи ва таълим мутахассисларини тайёрлаш буйича илмий, укув ва инновацион максадларни амалга оширишда иштирок этувчи жуFрофик махаллийлаштирилган ташкилотлар гурухидир.

НАТИЖАЛАР

Шуни таъкидлаш керакки, хозирги кунда кластер тушунчасига бир канча таърифлар берилган. Маълум булган барча таърифларни тахлил киладиган булсак, бу тушунчанинг иккита фундаментал хусусиятини ажратиб курсатишимиз мумкин. Биринчидан, кластердаги таълим муассасалар вертикал ва горизонтал булган уланишлар билан боFлик булиши керак ва бу алокаларнинг аксарияти таълим муассасалар учун фойда келтирадиган ижтимоий муносабатларни уз ичига олади. Иккинчидан, кластерлар узаро боFланган жуFрофик жихатдан якин таълим муассасалари гурухларининг афзалликларини шакллантириш ва ривожлантиришга ёрдам беради.

Кластерда олий таълимнинг урни мухимлигини хисобга олиб, бу турдаги кластерни таълим-тарбия ва хамкорлик муносабатлари билан узаро боFланган таълим муассасалари мажмуи булган педагогик таълим инновацион кластери сифатида ажратиб курсатишимиз мумкин.

Педагогик таълим кластерининг асосий вазифаларига куйидагилар киради:

соха талабига уз вактида жавоб берадиган самарали таълим хизматлари сохасини яратиш; инновацион таълим технологияларини такомиллаштириш, касбга йуналтиришни ташкил этиш; хамкорликка оид меъёрий-хукукий хужжатларнинг ишлаб чикилишини таъминлаш; умумий урта таълим ва бакалавриат/магистратура таълим йуналишлари буйича укув фаолиятини биргаликда лойихалаш.

Педагогик таълим инновацион кластерининг мухим фаркловчи хусусиятлари: булажак педагог кадрларни шакллантириш учун шарт-шароитлар яратиш; таълимни ишлаб чикариш билан интеграциялаш; укитувчилик касбининг нуфузини кутариш.

Педагогик таълим инновацион кластерини амалга оширишнинг энг асосий шарти ва шакли сифатида "Мактаб-лаборатория" инновацион тажриба майдончаларини олиш мумкин.

Педагогик таълим инновацион кластери ТВЧДПИ "Жисмоний маданият" таълим йуналишининг стратегик тадкикот йуналиши булиб, "Мактаб-лаборатория" унинг ядроси - амалиётга татбик этиш шакли хисобланади. "Мактаб-лаборатория"лар илмий-педагогик инновацион лойихаларни яратиш ва тажриба-синовдан утказиш билан боFлик мухим вазифаларни бажаради.

Бугунги кунда Тошкент вилоятининг Чирчик шахридаги умумий урта таълим мактабларида худди шундай 4 та "Мактаб-лаборатория" инновацион тажриба майдончалари ташкил этилган. Бу борадаги ишларни тизимли ва муайян режа асосида олиб бориш максадида "Жисмоний маданият" таълим йуналиши ва Чирчик шахар халк таълими булимининг умумий урта таълим мактаблари уртасида хамкорлик шартномалари хамда чора-тадбирлар режаси ишлаб чикилган.

"Мактаб-лаборатория" инновацион тажриба майдончаларининг максади узлуксиз таълим жараёнида таълим турлари уртасидаги илмий, услубий ва таълим воситаларини ривожлантириш, педагогик таълим инновацион кластерини амалиётга татбик этиш билан боFлик илмий-педагогик лойихаларни тажриба-синовдан утказишдан иборат.

Бундан ташкари, мактабда янги таълим стандартларининг жорий этилиши эндигина педагогик фаолиятини бошлаган укитувчиларнинг касбий

мослашишида кушимча кийинчиликлар туFдиради. Бу холатдан чикиш йули, "Мактаб-лаборатория" доирасида ёш укитувчиларнинг касбий мослашувини педагогик-психологик жихатдан куллаб-кувватлашимиз мумкин. Жисмоний маданият таълим йуналиши битирувчиларини куллаб-кувватлаш ва уларга битиргандан кейинги дастлабки уч-беш йил мобайнида методик ёрдам курсатишдан иборат. Кластернинг бу иш сохаси ёш укитувчининг уз касбий фаолиятини моделлаштира оладиган даражада ДТС талабларини хисобга олган холда касбий билим, куникма ва малакасини оширишга кумаклашувчи чора-тадбирлар мажмуини уз ичига олади.

Ушбу лойиха педагогик таълимни модернизациялаш шароитида укитувчиларнинг узлуксиз таълим тизимида асосий уринлардан бири булиб, педагогик таълим инновацион кластери учун устувор йуналиш хисобланади.

Педагогик таълим инновацион кластер моделлари жисмоний маданият таълим йуналиши битирувчиларини тайёрлаш сифатини ошириш максадида хамкорликни ривожлантиришнинг максадли жараёнининг аник такдим этишга имкон берувчи ташкилий, бошкарув, технологик ва мазмун даражаларини уз ичига олган яхлит таълимдир.

МУХОКАМА

Педагогик таълим инновацион кластер тузиш максадлари:

- булажак укитувчиларни тайёрлаш сифатини ошириш;

- худуддаги олий таълим муассасаси ва мактабларнинг турли фаолиятларини ривожлантиришнинг инновацион хусусиятини таъминлаш;

- таълим ва фан интеграцияси.

"Жисмоний маданият" таълим йуналишининг "Мактаб-лаборатория" инновацион тажриба майдончалари асосида узаро хамкорликнинг куйидаги моделларини амалга оширди:

1. Информацион-англаш ижтимоий фаолияти. Ушбу модел доирасида ташкилий хизматлар амалга оширилди: спорт тугараклари, мастер-класслар, маърузалар, илмий-амалий анжуманлар, консултациялар, экскурсиялар ташкил этилмокда.

2. Муаммоли-тахлилий ёки мунозарали фаолият, унга тайёргарлик куриш, анкета ва суровномалар, тренинглар, махорат дарслари, муаммоли семинарлар, давра сухбатлари, илмий-тадкикот ва лойиха ишлари утказилмокда.

3. Ижтимоий-ролли моделига урта мактаб укувчиларининг касбий тайёргарлигига йуналтирилган ижтимоий тадбирлар (танловлар, олимпиадалар,

конференциялар, лойиха фаолияти, ёш спортчи мактаби ва бошкалар киради ) ташкил этилмокда.

4. Спорт фаолияти синфдан ташкари ишларнинг турли шаклларига каратилади.

Узаро хамкорликнинг асосий йуналишлари куйидагилардан иборат:

- укув-услубий узаро хамкорлик;

- илмий-услубий узаро хамкорлик;

- укитувчиларнинг касбий билим, куникма ва малакаларини ривожлантириш курсларини ташкил этиш;

Таълим муассасасининг кластер шакли замонавий касбий компетенцияга эга булган юкори малакали кадрларни тайёрлашга олиб келади.

Шартли равишда куйидаги блокларни "Мактаб-лаборатория" тажриба майдончаси доирасида белгилаш мумкин:

1. БошланFич таълим укитувчилари учун тадбирлар цикли.

2. Урта ва юкори синф укитувчилари учун тадбирлар цикли.

3. Синфдан ташкари таълим укитувчилари учун тадбирлар цикли.

4. Мактабларнинг етакчи фан укитувчилари ва жисмоний маданият таълим йуналишининг профессор-укитувчиларининг очик дарслари.

5. Жисмоний тарбиянинг долзарб масалаларини хал этиш.

Укитувчининг касбий билим, куникма ва малакасини ошириш канчалик

муваффакиятли булса, касбий фаолиятда уз-узини англаш имкониятлари шунчалик кенг булади.

Базавий спорт майдончаларида спорт турлари буйича мусобакалар, илмий-тадкикот конференциялар, илмий лабораториялар, мактаб ва жисмоний маданият таълим йуналиши профессор-укитувчилар, талабалар хамда укувчилар учун кушма семинарларни ташкил этиш ва утказиш педагогик таълим инновацион кластери мухитини яратишга имкон беради.

Тадцицот хулосалари ва бу соуада кейинги тадцицот истицболлари.

Бизнинг фикримизча, педагогик таълим инновацион кластерни жисмоний маданият таълим йуналиши ва мактабларни хамкорлик килиш воситаси сифатида амалга ошириш мухимдир:

- "мактаб-институт-мактаб" моделидаги ишларни такомиллаштириш, жисмоний маданият таълим йуналиши оркали иштирокчилар сонини кенгайтириш ва кластер ичидаги узаро хамкорлик шаклларини диверсификация килиш;

- ёш укитувчиларни куллаб-кувватлаш ва уларга методик ёрдам курсатиш;

- жисмоний маданият таълим йуналиши талабаларини муваффакиятли касбий фаолиятга тайёрлаш ва педагогик амалиёт даврида дарс беришлари учун барча зарурий шарт-шароитлар яратиш;

- жисмоний маданият таълим йуналиши талабаларининг ижодий салохиятини ривожлантириш оркали уларнинг касбий билим, куникма ва малакасини оширишни таъминлаш;

- жисмоний маданият таълим йуналиши ва мактаблар уртасида узаро хурмат ва хамкорлик тамойиллари асосида алокалар урнатиш;

- жисмоний маданият таълим йуналиши доирасида талабаларнинг уз-узини бошкарувини ривожлантириш;

- талабаларни ижтимоий ахамиятга молик лойихаларни амалга оширишга жалб килиш;

- жисмоний маданият таълим йуналиши талабаларининг фаол фукаролик позициясини шакллантириш.

ХУЛОСА

Кластер ёндашув, инновацион ёндашувларни аниклаш, урта таълим муассасалари билан узаро инновацион шаклларини ва педагогик таълим мухитини ривожлантириш, худудий муаммоларни хал килиш хамда реал шарт-шароитлар яратиш имконини беради. Кластер ёндашувининг мохияти ва амалий татбикини тушуниш таълим тизимини ривожлантириш учун инновацион ресурслар ва имкониятларни аниклаш, унинг сифати ва ракобатбардошлигини ошириш учун зарур шарт-шароитларни яратади: уюшган хамкорлик кластернинг барча субъектларининг ракобатбардошлигини оширувчи амалиётга йуналтирилган таълим мухитини яратишга имкон беради; юкори малакали мутахассисларни оптимал вактда тайёрлашни таъминлайди; касбий уз-узини англашнинг индивидуал таълим траекторияларини ишлаб чикишга имкон яратади.

Педагогик таълим инновацион кластерини ташкил этиш замонавий укитувчи касбий тайёргарлигининг энг мухим вазифаси - мутахассисларни массрепродуктив ишлаб чикаришдан уларнинг индивидуал ва ижодий тайёргарлигига утиш, укитувчининг ижодий ракобатдош шахсини шакллантиришга хам ечим топади. Кластерда касбий тайёргарликнинг узгарувчанлиги, янги истикболли мутахассисликларни кашф этиш, янги фанларни, инновацион таълим технологияларини жорий этиш масаласини хал килиш мумкин булади.

REFERENCES

1. Achilov, T., & Zufarov, T. (2019). Improvement Of Combined Actions Of Greco-Roman Style Wrestlers Taking Into Account The Specifics Of Competitive Activity. International Journal of Advanced Science and Technology, 29(12), 1913-1917.

2. Choriyev, I. (2019). Efficiency Of The Model Of Formation And Development Of Readiness For Pedagogical Design In The Conditions Of Information And Communication Technologies. European Journal of Research and Reflection in Educational Sciences, 7(12), 624-629.

3. Karaev, V. S. (2020). Competence And Competent: Different Approaches And Interpretations. International Journal for Innovative Engineering and Management Research, 9(9), 202-206.

4. Mamatkulov, R. S., Khudoyberganov, J. S., Yusupbaeva, A. S., & Umaralieva, D. U. (2020). Features of formation of readiness of future teachers for innovative activity by means of information technologies. International Journal for Advanced Research in Science & Technology, 10(06), 1-3.

5. Атaбекoв, Ф. У., Худойберганов, Ж. С., & Шукурдтаев, Ж. M. (2020). Жисмоний тaрбия дaрcлaридa волейбол спорт турини ургaтишдa хaрaкaтли уйинлaрдaн фoйдaлaниш. Manara ошириш тизимидa спорт буйичa мутaхaccиcлaрнинг гасбий компетентлиги мехaнизмини тaкoмиллaштириш: муaммoлaр вa ечимлaр, 212-214. 2.

6. Ачилов, Т. С. (2020). Оздоровительный бег, принципы caмocтoятельнoй тренировки. Maktab va hayot, 4(152), 43-44.

7. Kaрaев, В. (2020). Физкультурно-спортившя деятельность гак средство oптимизaции подготовки прoфеccиoнaльнo-педaгoгичеcких гадров. ACTA NUUz, 1(4), 79-81. 11.

8. Kaрaев, В. Ш. (2020). Педaгoгичеcкие условия гак фaктoр повышения прoфеccиoнaльнoй компетентности педaгoгa физической культуры. Проблемы современной туки и oбрaзoвaния, 6(151), 55-58.

9. Kaрaев, В. Ш. (2020). Рaзвитие прoфеccиoнaльнoй компетенции тренерa в oбрaзoвaтельнoм прocтрaнcтве повышение квaлификaции. The World Of Science And Innovation, 1(1), 236-241.

10. Musurmanov, P., & Shermatov, M. (2020). Innovative Approaches To Developmant Of The Professional Competence Of Future Teachers. A Multidisciplinary Peer Reviewed Journal, 1(1), 557-560

11. Зокиров, У. M. (2020). Эркин курaшчилaрнинг умумий вa мaхcуc жисмоний тaйёргaрликлaрини тaкoмиллaштириш уcуллaри. Academic Research in Educational Sciences, 1 (2), 306-314

12. Хабибуллаев, С. Х., & Зуфаров, Т. У. (2020). Профилактика заболеваний средствами физической культуры. Academic Research in Educational Sciences, 1 (2), 315-324

13. Хонкелдиев, Ш. Х., Закиров, У., & Меликузиев, А. А. (2020). Эффективность разработанной методики повышения физической подготовленности юных борцов вольного стиля. Наука сегодня вызовы и решения, 1(1), 114-115

14. Нурматов, Ф. (2019). Пути преодоления стресса спортсменами в спортивной соревновательной деятельности. ACTA NUUz, 1(2), 36-39.

15. Нурматов, Ф. А. (2020). Использование средств профессионально -прикладной физической культуры для улучшения уровня подготовки студентов вузов. Мугаллим, 2(1), 165-169.

16. Султанов, А. И., & Исламбоев, С. А. (2020). Вариативность физической подготовки дзюдоистов на этапе углубленной специализации. Вестник науки и образования, 10(88), 82-85.

17. Abdulaxatov, A. R., & Sultonov, A. I. (2020). Bo'lajak jismoniy tarbiya o'qituvchilarida kasbiy-madaniy munosabatlarni shakllantirish (kurash misolida). Maktab va hayot, 3(151), 20-21.

18. Чориев, И. Р., & Караев, В. Ш. (2020). Педагогическое проектирование физкультурно-спортивной деятельности будущих специалистов. Academic Research in Educational Sciences, 1 (2), 333-341.

19. Шукурллаев, Ж. М. (2020). Уцувчи-ёшларни волейбол спорт турига танлаб олишнинг методик хусусиятлари. Academic Research in Educational Sciences, 1 (2), 342-348.

20. Shukrullayev, J. M. (2019). 7-14 yoshli maktab o'quvchilarini voleybol sport turiga tanlab olishning metodik xususiyatlari. Мугаллим, 2(1), 153-156.

21. Shermatov, M. (2020). Bo'lajak jismoniy tarbiya o'qituvchilarini tayyorlashda innovatsion yondashuvlar. Xalq ta'limi, 1(3), 78-83

22. Musurmanov, P., & Shermatov, M. (2020). Innovative Approaches To Developmant Of The Professional Competence Of Future Teachers. A Multidisciplinary Peer Reviewed Journal, 1(1), 557-560

23. Akhatov, L.K., Rasulov, A.N., Mirzorakhimov, O.K., Sharipov, M.L., & Ibrokhimov, F.A. (2020). The Outlookings of Religious and Sufism in Teaching of Abdurakhman Jami. Journal of Critical Reviews, 7(17), 112-116

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.