Научная статья на тему 'ПЕДАГОГИК ФАОЛИЯТГА ТАЙЁРЛАШДА МУСТАҚИЛ ТАЪЛИМНИНГ ЎРНИ'

ПЕДАГОГИК ФАОЛИЯТГА ТАЙЁРЛАШДА МУСТАҚИЛ ТАЪЛИМНИНГ ЎРНИ Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

0
0
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Шоира Оделджановна Садикова

Мақолада олий таълимда мустақил таълим талабаларнинг касбий компетентлигини шаклланишида муҳим омил эканлиги ҳамда ”Умумий педагогика” ўқув фанидан мустақил таълимни ташкил этишнинг шакллари ва фаоллаштириш методлари ўрганилган. Шунингдек, аудиторияда ва аудиториядан ташқарида бажариладиган мустақил ишлар хусусида фикр юритилади.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «ПЕДАГОГИК ФАОЛИЯТГА ТАЙЁРЛАШДА МУСТАҚИЛ ТАЪЛИМНИНГ ЎРНИ»

ПЕДАГОГИК ФАОЛИЯТГА ТАИЕРЛАШДА МУСТАКИЛ

ТАЪЛИМНИНГ УРНИ

Шоира Оделджановна Садикова

УзМУ катта укитувчиси

АННОТАЦИЯ

Маколада олий таълимда мустакил таълим талабаларнинг касбий компетентлигини шаклланишида мухим омил эканлиги хдмда "Умумий педагогика" укув фанидан мустакил таълимни ташкил этишнинг шакллари ва фаоллаштириш методлари урганилган. Шунингдек, аудиторияда ва аудиториядан ташкарида бажариладиган мустакил ишлар хусусида фикр юритилади.

Калит сузлар: мустакил таълим, мустакил ишлар, мустакил иш шакллари, мустакил таълимни фаоллаштириш методлари

АННОТАЦИЯ

В статье рассматривается место самостоятельных работ в формировании профессиональной компетентности студентов университета. А также обсуждается самостоятельные работы выполняемые в аудитории и вне аудитории, формы организации и активизации самостоятельного обучения по предмету «Общая педагогика».

Ключевые слова: самостоятельное обучение, самостоятельная работа, формы самостоятельной работы, методы активизации самостоятельного обучения

ABSTRACT

The article examines the place of independent work in the formation of professional competence of university students. Independent work performed in the classroom and outside the classroom, forms of organization and activation of independent learning in the subject "General Pedagogy" are also discussed.

Keywords: independent learning, independent work, forms of independent work, methods of enhancing independent learning.

"Узбекистон Республикаси олий таълим тизимини 2030 йилгача ривожлантириш Концепцияси"да мамдакатимиздаги олий таълим ташкилотларини боскичма-боскич кредит-модул тизимига утказиш вазифаси белгиланган.

27-mart, 2024

https://nuu.uz/ Respublika ilmiy-amaliy konferensiyasi

380

Кредит-модуль тизими - таълимнинг модуль технологиялари жамламаси ва кредит улчови асосида бахолаш модели хисобланади хамда асосий масала, яъни талабаларнинг мустакил ишлашини таъминлашга каратилади [2].

Таълим сифатини оширишда укитишнинг замонавий методлари, шакл ва воситалари, хусусан, мустакил таълим мухим урин тутади. Бу эса олий таълимда талабалар мустакил таълими мазмунини, уни ташкил этиш ва амалга ошириш шакллари, метод ва воситаларини такомиллаштиришни такозо этади. Талабаларни мустакил фикрлашга йуналтирилган махсус воситаларни куллаб, уни фанга кизиктириш, эркин фикрлашга ургатиш, ривожлантириш тизими яратиш оркали уларда креатив FOяларни шакллантириш мумкин.

Олий таълимда мустакил таълим талабалар укув фаолиятининг мухим шакли булиб, мустакил таълимни педагогик-психологик омиллари, метод ва воситалари билан бир каторда, талабаларда мустакил таълим олиш куникма, малакаларини шакллантиришга, талабаларнинг назарий билимларини амалий жихатдан мустахкамлаш оркали касбий компетентликни шакллантиришдан иборат. Шунингдек, мустакил таълим талабаларнинг илмий-тадкикотга йуналтириш омилларидан биридир.

Мустакил таълимнинг максади талабани назарий ва амалий тайёргарлигини аниклаш, унинг фикрлаш кобилиятини, эгаллаган билимларининг пухталигини ва сифатини белгилаш хисобланади.

Шу маънода, педагогик тушунчаларни теран ва чукур мантикий мушохада килиши, таълим ва тарбиявий муносабатлар туFрисида амалий куникмалар хосил килиши, таълим сохасидаги меъёрий хужжатларни урганиши, интернет маълумотлари, хисоботлар ва хужжатларни тахлил килиши, ишлаб чикариш ва хизмат курсатиш хамда таълим самарадорлигини оширишга каратилган йул-йурик, хулосалар ва курсатмаларни ишлаб чикиши мухим саналади.

Мустакил ишни бажариш жараёни укув жараённинг ажралмас кисми булгани учун туFри ташкил этиш, ёритилаётган мавзунинг сифатли баён этилишига таъсир курсатади. Шунинг учун мустакил ишни бажариш давомида талаба уз мехнатини куйидаги боскичлар буйича туFри таксимлаши катта ахамиятга эга: мустакил иш мавзусига оид маълумотларини йотиш ва уларни урганиш, мустакил иш режасини тузиш, мустакил иш матнини ёзиш, мустакил ишни расмийлаштириш, мустакил ишни химоя килиш [3].

Мустакил ишни бажаришда талаба уз устида ишлаши билан бир каторда мустакил ишга рахбарлик килаётган профессор-укитувчи билан

381

маслахатлашиши ва тегишли курсатмалар асосида фаолият курсатиши зарур хисобланади.

Олий таълимда мустакил таълим юзасидан яна куйидаги мустакил ишлар хам талаба томонидан бажарилади:

- семинар машFулотларига тайёргарлик куриш;

- узлаштирилган билимларга таянган холда муайян мавзулар мохиятини ёритувчи слайдлар тайёрлаш;

- схема, жадваллар тайёрлаш;

- илмий маколалар ёзиш;

- укув лойихалар тайёрлаш;

- дарс ишланмаларини (технологик карта) тайёрлаш;

- фан олимпиадасида иштирок этиш.

Мустакил ишни бажаришда уни ёзиш ва расмийлаштириш мухим ва маъсулиятли боскич хисобланади. Мустакил иш кириш кисми, асосий кисм ва хулосадан иборат матнни тайёрлайди.

Талаба мустакил иш матнини ёзишда адабиётлар ва манбалардан олинган цитаталар ва муаллифларнинг карашлари куштирнок ичида берилишига эътибор берилиши лозим.

Фойдаланилган адабиётлар руйхатини тузиш ишнинг хулоса кисмидан кейин келтирилади, руйхатга факат ишни ёзиш жараёнида муаллиф томонидан фойдаланилган адабиётлар, конунлар, карорлар, маколалар, тезислар, автореферетлар, журналлар, газеталар ва х.к.лар киритилади.

Иловалар кисмида мустакил иш мавзусига оид чизмалар, жадваллар, кластер технологияси асосидаги категориялар ва турли тушунчаларни келтириб утиши ёки матн тарзида атамалар асосида изохларни келтириб утиши лозим. Иловалар кисмида мустакил иш мавзусига тегишли бошка чизмалардан хам фойдаланиш мумкин.

Мустакил ишни расмийлаштириш белгиланган талаб ва стандартларга жавоб бериши керак, мустакил иш матни сахифанинг маълум чегараларида жойланиши чизма ва жадвалларни расмийлаштирилиши, бир хил форматдаги ок коFOЗлардан фойдаланилиши ишни сифатли ва умумий талаблар буйича ёритилишига олиб келади.

Умуман талабалар педагогикадан мустакил таълимда бажарган мустакил ишлари оркали келажакдаги педагогик фаолиятига тегишли компетенцияларни шаклланишига, укувчилар билан туFри педагогик мулокот урнатишига ва инновацион таълим жараёнида уз мавкеини эгаллашга ёрдам беради.

382

REFERENCES

1. Узбекистан Республикаси Олий таълими тизимини 2030 йилгача ривожлантириш Концепцияси. ПФ-5847-сон. 8 октябрь 2019 йил.

2. "Олий таълим муассасаларида укув жараёнига кредит-модуль тизимини жорий этиш тартиби" туFрисида Низом. ВМК,-824-сон. 31 декабрь 2020 йил.

3. Бабашев, Ф. А. (2018). Реформы, нацеленные на дальнюю перспективу. Вопросы науки и образования, (1 (13)), 118-119.

4. Odeldjanovna, S. S. (2019). IMPROVEMENT OF MECHANISMS OF PREPARATION OF UNIVERSITY STUDENTS FOR PEDAGOGICAL ACTIVITY. European Journal of Research and Reflection in Educational Sciences Vol, 7(12).

5. Садикова, Ш. О. (2023). ПЕДАГОГИК ФАОЛИЯТГА ТАЙЁРЛАШ ЖАРАЁНИДА МАЪНАВИЙ МАСЪУЛИЯТНИ ШАКЛЛАНТИРИШ. Academic research in educational sciences, 5(NUU Conference 2), 605-609.

6. Садикова, Ш. О. (2022). ПЕДАГОГИК АМАЛИЁТ-ПЕДАГОГИК ФАОЛИЯТГА ТАЙЁРЛАШНИНГ МУХДМ ШАКЛИ. International Academic Research Journal Impact Factor, 7(1), 1.

383

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.