Научная статья на тему 'Таълим жараёнида мустақил ўқув фаолиятини ташкил этиш механизмлари'

Таълим жараёнида мустақил ўқув фаолиятини ташкил этиш механизмлари Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
4756
1167
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
мустақил билим / мустақил ўқиш / таълим / дидактик жараён / ўзлаштириш / дидактик воситалар / мустақил фикрлаш / сифат / самардорлик / самостоятельное знание / самостоятельное чтение / образование / дидактический процесс / усвоение / дидактические средства / самостоятельное мышление / качество / эффективность

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Болтабоев Салимбой Акрамович

Ҳар қандай ўқув фани бўйича билимларни ўзлаштиришда мустақил ўқув фаолияти муҳим ҳисобланиб, билимларни мустақил ўзлаштириш бугунги куннинг энг долзарб вазифасига айланиб бормоқда. Мақолада талабаларнинг мустақил билим олишлари ва кўникмаларини ривожлантиришга доир тавсиялар баён этилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

МЕХАНИЗМЫ ОРГАНИЗАЦИИ САМОСТОЯТЕЛЬНОЙ УЧЕБНОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ В ПРОЦЕССЕ ОБУЧЕНИЯ

В освоении знаний по любой учебной дисциплине важна самостоятельная учебная деятельность, а самостоятельное усвоение знаний становится самой актуальной задачей на сегодняшний день. В статье изложены рекомендации по получению самостоятельных знаний и развитию навыков студентов.

Текст научной работы на тему «Таълим жараёнида мустақил ўқув фаолиятини ташкил этиш механизмлари»

Болтабоев Салимбой Акрамович,

Низомий номидаги Тошкент давлат педагогика университети «Касб таълим методикаси» кафедраси доценти, педагогика фанлари номзоди

ТАЪЛИМ ЖАРАЁНИДА МУСЩИЛ ДУВ ФАОЛИЯТИНИ ТАШКИЛ ЭТИШ МЕХАНИЗМЛАРИ

УДК:378.147

БОЛТАБОЕВ С.А. ТАЪЛИМ ЖАРАЁНИДА МУСТАКИЛ УК.УВ ФАОЛИЯТИНИ ТАШКИЛ ЭТИШ МЕХАНИЗМЛАРИ

Хар кандай укув фани буйича билимларни узлаштиришда мустакил укув фаолияти мух,им х,исобланиб, билимларни мустакил узлаштириш бугунги куннинг энг долзарб вазифасига айла-ниб бормокда. Маколада талабаларнинг мустакил билим олишлари ва куникмаларини ривож-лантиришга доир тавсиялар баён этилган.

Таянч суз ва тушунчалар: мустакил билим, мустакил укиш, таълим, дидактик жараён, узлаштириш, дидактик воситалар, мустакил фикрлаш, сифат, самардорлик.

БОЛТАБОЕВ С.А. МЕХАНИЗМЫ ОРГАНИЗАЦИИ САМОСТОЯТЕЛЬНОЙ УЧЕБНОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ В ПРОЦЕССЕ ОБУЧЕНИЯ

В освоении знаний по любой учебной дисциплине важна самостоятельная учебная деятельность, а самостоятельное усвоение знаний становится самой актуальной задачей на сегодняшний день. В статье изложены рекомендации по получению самостоятельных знаний и развитию навыков студентов.

Ключевые слова и понятия: самостоятельное знание, самостоятельное чтение, образование, дидактический процесс, усвоение, дидактические средства, самостоятельное мышление, качество, эффективность.

BOLTABOEV S.A. THE MECHANISM OF THE INDEPENDENT LEARNING ACTIVITIES ORGANIZATION IN TEACHING PROCESS

In the development of knowledge in any academic discipline is important independent educational activities and self-learning is the most active task today. The article presents recommendations for obtaining independent knowledge and skills development of students.

Keywords: independent knowledge, independent reading, education, didactic process, mastering, didactic means, independent thinking, quality, efficiency.

1%ар бир халц, уар бир миллатнинг эртанги куни бугун вояга етаётган авлод тацдири билан узвий боглицдир.

Шу нуктаи назардан айтганда, мамлакати-мизда утган давр мобайнида таълим тизимини ривожлантиришга давлат сиёсати даражасида эътибор каратилиб, уFил-кизларимизнинг жахон андозаларига мос шароитларда билим олиши, жисмоний ва маънавий жихатдан етук инсонлар булиб улFайишини таъминлаш, кобилият хамда иктидори, интеллектуал сало-хиятини юзага чикариш борасида кенг куламли ишлар амалга оширилди. Юкори малакали мутахассислар тайёрлаш бугунги куннинг долзарб вазифаларидан бири хисоб-ланади. Талабларга юкори даражадаги билимни укув аудиториясидаги машFулотлар тулик бера олмайди. Буни амалга оширишда мустакил укув фаолияти тулдирувчи ривож-лантирувчи вазифасини бажаради.

Шу уринда мустакил таълим тушунчасига изох бериб утсак. Мустакил таълим - олин-ган билим, куникма ва малакаларни мустацкамлаш, кушимча маълумот ёки материални мустакил урганиш максадидаги укув шакли1.

Мустакил фаолият муайян фандан укув дас-турида белгиланган хамда талаба томонидан узлаштирилиши лозим булган билим, куникма ва малакаларни шакллантиришни амалга оши-ришга хизмат килади, укитувчи маслахати ва тавсиялари асосида аудитория ёки аудитория-дан ташкарида бажарилади. Фаннинг хусусия-тидан келиб чикиб, мустакил иш турлари буйича топшириклар ишлаб чикилади.

Мустакил ишларни бажариш ва мустакил таълимнинг ижобий хусусиятлари олимлардан В.И.Андриянованинг узбек мактабларининг 5-6-синфларида рус тили дарсида мустакил иш бажаришни ургатиш, О.Б.Бердиеванинг геометрия таълимида укувчиларнинг мустакил ишлаш куникма ва малакаларини шаклланти-риш методикаси, Э.И.Закиновнинг 6-8-синф-ларда мустакил ишларни ташкил килишнинг педагогик асослари, У.Н.Султонованинг физи-кадан укувчиларнинг мустакил укув фаолия-тини ташкил этиш методикаси, Ш.Юнусова-нинг укувчиларнинг мустакил укув фаолия-

1 Хасонбоев Ж., Туракулов Х. ва бошкалар. Педагогика фанидан изохли луFат. - Т.: «Фан ва технологиялар», 2009. -355-б.

тини шакллантириш, З.Нишонова, Ж.Толипова ва Н.Халиловларнинг мустакил таълим шакл-лари хакидаги тадкикотларида куриб чикил-ган. Педагог олим С.Матжоновнинг тадкикот иши укувчиларнинг мустакил ишларини ташкил этишга баFишланган булиб, унда дарс-ларда укувчиларнинг оFзаки ва ёзма ижодий ишларини ташкил этиш масалалари тадкик килинган. Зеро, маънавий баркамол авлодни шакллантиришда ижодий ишлар ва мустакил фаолият юритиш уз-узидан эркин тафаккурни талаб килади. Мустакил тафаккур, уз нуктаи назарига эга булмаган укувчи ижодкор була олмайди, мустакил фаолият юритолмайди.

Олий таълим тизимида Т.Р.Ниязметованинг «Узбек тили ва адабиёти дарсларида мустакил иш бажариш услубияти» мавзусидаги номзод-лик диссертациясида умумий урта таълим жараёнида укувчиларнинг мустакил ишларини ташкил этиш йуллари ва унинг укувчини фаоллаштиришдаги ахамияти хакида фикр юритилади.

0.Куйсинов «Касб таълими йуналиши буйича таълим олаётган булажак бакалавр-укитувчиларда мустакил билим олишга кизи-киш ва кобилиятни педагогик маданиятни такомиллаштиришга оид илмий ишларида мустакил билим олиш усулларига тухталиб утган2'

Бизнинг тадкикот ишимиз олий таълим тизимидаги барча йуналишлардаги талаблар-нинг таълим жараёнида мустакил укув фаоли-ятини ташкил этишга оид булиб, талабалар томонидан мустакил равишда жавоб ёзишни (реферат ёки хисобот шаклида) талаб этувчи саволлар, талабаларнинг ижодий кобилият-ларини ривожлантиришга йуналтирилган топшириклар ишлаб чикилиши хакида.

Биз шартли равишда тажрибамиздан келиб чикиб, мустакил ишларни уч турга ажратишни тавсия киламиз:

1. Ёзма мустакил топширикларга куйи-дагилар киради: хисоблаш учун берилган вазифаларни бажариш, умумлаштирувчи ва

2 Муслимов Н.А., Куйсинов О.А. Касб таълими уки-тувчиларини тайёрлашда мустакил таълимни ташкил этишнинг назарияси ва методикаси. Монография. - Т.: «Фан», 2009. -10-6.

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2019, 7(80)

такрорланувчи жадвалларни тулдириш, техно-логик хариталарни ишлаб чикиш, лаборатория, амалий ишлар туFрисида х,исоботлар тузиш, турли органайзерлар асосида талаба-лар фаолиятини ташкил этиш ва бошкалар.

2. График мустацил топширицларга цуйидагиларни киритиш мумкин: турли лойих,аларни тайёрлаш, чизмачилик ишла-рини эскизлаштириш, кесмалар ва кесишма-ларни тасвирлаш (айрим детал ва тугунларни чизиб курсатиш ва х,оказо), схемалар, график-лар, диаграммаларни тузиш, кузатиш натижа-ларини тасвирлаш ва шунга ухшаш вазифа-ларни уз ичига олади.

3. Амалий характердаги мустакил топ-ширицларга цуйидаги вазифаларни киритиш мумкин: талабалар укитувчининг топ-шириFи асосида мустакил ишни бажариш жараёнида буюм ва мах,сулотларни тайёрлаш, жих,оз ва асбоб-ускуналарни таъмирлаш, мах,сулотга ишлов бериш, х,исоблаш, янги мос-ламаларни лойих,алаш, макет ва моделлар, намуналар тайёрлаш каби ишларни амалга оширадилар.

Мустакил ишлар индивидуал-дидактик максадларни амалга ошириш нуктаи назари-дан х,ам 4 гурух,га булинади1:

• билимларни дастлабки шаклланишига, идрок килишга ундайдиган вазифалар. Бунда талабалар максадга эришиши учун нима талаб килинишини билиши лозим. Вазифалар -ахборотлар, маълумотларни узлаштиришга каратилган булади;

• узлаштиришга ахборот, маълумотларни хотирада саклаш ва кайта жонлантириш, кайта ишлашга каратилган топшириклар. Бунда аввал эгалланган билимларни туFри жалб килиш, фаоллаштириш асосида бажарилади-ган х,амда аник шароитда татбик этиш талаб килинадиган вазифалар берилади;

• аввал узлаштирилган, колипга тушган, тажриба тупланиши натижасидаги билим, малака, куникмаларга янгича нуктаи назардан ёндашишни талаб килувчи топшириклар. Уларда масаланинг мох,иятини излаш, янгича ечимлар топиш, янгича Fоя, фикрлар билан ифодалашни талаб этиладиган вазифалар берилади;

1 Мавлонова Р., Рахманкулова Н., Матназарова К., Ширинов М., Хафизов С. Педагогика. Дарслик. - Т.: «Фан ва технологиялар». -142-б.

• ижодий фаолиятга ундовчи топшириклар. Бунда янги ёки олдиндан маълум булса-да, унгача бошкача нуктаи назардан каралган Fоя, фикрларни тадкик килиш, яъни ахборотлар туплаш, улар устида ишлаш, уз фикрини билдиришга ундайдиган топши-риклар, вазифалар берилади.

Бугунги кунда малакали мутахассис тайёрлаш жараёнини мустакил ишларсиз тасаввур килиб булмайди. Чунки айнан мустакил ишларни бажариш жараёнида укувчиларда танкидий, ижодий фикрлаш рефлекслари ривожлантирилади. Аммо мустакил ишларни ташкил этиш жараёнида маълум кийинчи-ликлар ва муаммолар х,ам мавжуд:

• таркатма материалларни тайёрлаш маса-ласи. Педагог томонидан тайёрланган таркатма материаллар х,ар бир талаба учун купайтирилиши лозим. Талабалар сони уртача 20 нафар булиши мумкин. Хар бир таркатма материални 20 тадан купайтириш учун маълум маблаF талаб этилади. Педагог х,ар гал уз х,исобидан маблаF ажратиш имконига эга эмас;

• дарс жараёнида ташкил этилувчи мустакил ишларни баъзан кичик гурух,ларда х,амкорликда укитиш усулидан фойдаланган х,олда утказиш талаб этилади. Бунинг учун кичик гурух,ларда ишлашга кулай аудитория-лар талаб этилади, аммо бундай имкониятлар айрим олийгох,ларда х,озирча йук;

• купчилик педагоглар мустакил ишларни ташкил этиш мах,оратига эга эмас;

• мустакил ишларни бажариш учун талабалар талаб этилувчи билимлар билан яхши куролланган, мавзуни чукур узлаштирган булишлари лозим. Агар маъруза дарсида талаба етарли тушунчага эга булмаган булса, у топширикни ижобий х,ал этиш имконига эга булмайди. Шунинг учун мустакил ишларни ташкил этишда авваламбор билимларни фаоллаштириш, эслаш, корректировка килиш ва ягона хулосага келиш максадга мувофик.

Бугунги кунда фан-таълим ва ишлаб чикариш интеграцияси жараёнини х,ам ало-х,ида эътиборга олиб, битирув малакавий иш мавзуларини буюртмачилар билан маслах,ат-лашган х,олда танлаш максадга мувофикдир. Битирув малакавий ишларнинг натижалари буюртмачилар томонидан бах,оланади ва реал вазиятларда улардан фойдаланилади.

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2019, 7(80)

V____

1-жадвал. Дидактик материаллар турлари.

К,изик,арли саволлар

Муаммоли вазиятлар

Дидактик материаллар Анкета суровлари

Лойихалар

Ижодий топшириклар

Уйинли топшириклар

Кроссвордлар

Аудиториядан ташкарида бажариладиган мустакил ишлар лойиха ва кейс-стади усули-дан фойдаланган холда утказилиши талаба-ларда ижодий куникмаларнинг ривожлани-шига туртки булади.

Мустакил фаолиятни ташкил этиш жараёнида укитувчи купрок дидактик материаллар-дан фойдаланади.

Дидактик материалларга укувчиларнинг мустакил ва ижодий ишлаш хамда фикрлаш кобилиятларини ривожлантиришга йуналтирилган муаммоли, кизикарли саволлар, ижодий топшириклар, лойихалар уйинлар, кросс-вордлар каби материаллар киради (1-жадвал).

Дидактик топшириклар ва материалларни ишлаб чикишда куйидагиларга эътибор беришни мутахассилар тавсия килишган1:

1. Муаммоларни хал килишга йуналтириш.

2. Тадкикотлар олиб боришга йуналтириш.

3. Турли вазиятлар ва холатлар тахлилига каратиш.

4. Тажрибалар ва машклар утказишга мул-жаллаш.

5. Янгиликларни излаш ва топишга йуналтириш.

Мустакил ишларни ташкил этишда «оддий-дан-мураккабга» хамда «умумийдан-хусу-сийга», «мавхумдан-аникликка» караб харакат-ланишни таъминлаш лозим.

Аудиторияда мустакил фаолиятни ташкил этишга оид юкоридаги талаблар тизими билан танишиб чиккач, укитувчи аудиторияда олиб бориш мумкин булган дидактик уйинлар билан талабаларни таништиради (органайзер-лар, интерфаол методлар, мустакил топши-риклар).

Талабаларни бир неча гурухга булади ва хар бир гурухга алохида вазифа топширади.

1 Ярматов Р. Булажак укитувчи шахсини тарбиялаш ва ривожлантириш. - Т.: «Fan va texnologiya», 2009.

Хар бир гурух узига топширилган вазифа буйича такдимот тайёрлайди.

Талабалар фаолияти индивидуал холда ташкил этилиб, уларнинг узларига утилаётган курс буйича аудиториядан ташкарида мустакил фаолиятни ташкил этиш жадвалини тулдириш таклиф этилади (2-жадвал).

Ушбу фаолият натижаларини тахлил этиш учун экспертлар гурухи тайинланади.

Таълим муассасаларида талабаларнинг мустакил таълим олишига алохида эътибор каратилиши, таълим олувчиларда мустакил фикр ва ижодий фикрни ривожлантириш масаласи таълимнинг долзарб вазифаларидан биридир. Талабаларнинг мустакил тахсили уларни уз билимларини кенгайтириш, чукур-лаштириш, мавжуд малака ва куникмаларни такомиллаштириш хамда уларнинг янгила-рини узлаштиришга булган интилишидир.

Мустакил тахсилнинг асосий максади укувчиларнинг шахсий ва касбий сифатларини шакллантиришда уз устида ишлаш устунлиги-дир. Мустакил тахсилнинг асосий методи ада-биётлар устида индивидуал ишлашдир. Бу метод ахборотлар окимида энг зарур ахбо-ротни топиш, унга бахо бериш, ушбу ахборот-дан узининг касбий фаолиятида фойдаланиш малакасини шакллантиради.

Талабалар мустакил ишини ташкил этишда муайян фаннинг хусусиятлари, шунингдек, хар бир талабанинг академик узлаштириш дара-жаси ва кобилиятини хисобга олган холда куйидаги механизимлардан фойдаланилади2:

- айрим назарий мавзуларни укув адаби-ётлари ёрдамида мустакил узлаштириш;

- сиёсий-маданий ижтимоий ва иктисодий масалаларни тадкик килишга баFишланган илмий адабиётларни конспект килиш;

2 Болтабоев С.А. БулFуси касб таълим талабларида ахборотдан фойдаланиш куникмаларини шакллантириш технологияси. Монография. - Т.: Низомий ТДПУ, 2016. -34-б.

г

V.

2-жадвал. Аудиториядан ташк,ари мустакил иш тугрисида маълумотлар.

Т.р. Фан буйича мавзу-ларнинг номлари Мавзуга ажратилган соатлар микдори Мавзуга мос булган аудиториядан ташкарида бажариладиган фаолият тури Мустакил фаолиятга ажаратилган вак,т Танланган мустакил фаолиятдан кутилаётган натижага изох,

1

2

- семинар ва амалий машFулотларга тайёр-гарлик куриш;

- берилган мавзулар буйича реферат, ахборот тайёрлаш;

- урганилаётган фаннинг энг долзарб муам-моларини камраб олувчи рефератлар ёзиш;

- муаммоли вазиятларнинг ечимини топиш;

- кейс стади асосида мустакил фаолиятни ташкил этиш;

- касбга оид булган лойихаларани тайёрлаш.

Укув дастуридаги айрим мавзуларни муста-кил холда узлаштириш, уйга берилган вазифа-ларни бажариш, амалий ва лаборатория ишларига тайёргарлик куриб келиш, ижодий ва илмий-тадкикот характеридаги ишлар аудиториядан ташкарида амалга оширилган мустакил ишлар каторига киради.

Биринчи турдаги ишлар - талабаларнинг назарий ва амалий билимларини узлаштириб бориш даражаси, амалий машFулотларга (ама-лиёт, лаборатория, семинар дарслари) тайёргарлик савияси ва уй вазифаларининг бажа-рилиш сифатини текшириш максадида, одатда, назорат ишлари олиш, савол-жавоб, сухбат, мунозара, амалий топширикларни бажарти-риб куриш ва хоказо1.

Иккинчи турдаги ишлар фаннинг ишчи укув дастурида аудиториядан ташкарида узлаштирилиши белгиланган мавзу буйича маълумот ва ахборотларни мустакил равишда излаб топиш, тахлил килиш, конспектлашти-риш (ёки реферат тарзида расмийлаштириш) ва узлаштириш, ижодий ёндашишни талаб

1 Педагогиканинг тараккиёт тенденциялари ва инно-вациялари. Укув-услубий мажмуа. Олий ва урта махсус таълим вазирлигининг 2016 йил 6 апрелдаги 137-сонли буйру-ги билан тасдикланган укув режа ва дастур асосида тайёрланган. / Тузувчилар: Низомий номли ТДПУ п.ф.н., доц. М.Х.Умарова, катта укитувчилар А.У.Ахмадалиев, А.Б.Тураев, М.П. Имомов. - Т., 2016

киладиган амалий топширикларни бажариш куринишида амалга оширилади. Бу турдаги ишларни бажариш жараёни ва узлаштириш сифатининг назорати дарсдан ташкари пайт-ларда, махсус белгиланган консультация соат-ларида амалга оширилади. Курс иши ва лойихаси х,амда битирув ишларини ташкил килиш буйича олиб бориладиган фаолият хам аудиториядан ташкарида олиб бориладиган мустакил ишлар каторига киради2.

Мустакил ишлар жорий укув жараёни билан биргаликда ва узвий боFликликда олиб борилади. Мустакил равишда билиш доира-сини кенгайтириш хамда кушимча назарий ва амалий материални эгаллаш талаба эгаллаёт-ган касбий малака ва ишлаб чикаришда мустакил ишлай билиш куникмасини ортти-риш билан чамбарчас боFланган.

Адабиётлар билан мустакил ишлаш, уни укиб чикиб тушуниш, эслаб колиш нуктаи назаридан эмас, балки маълум бир укув маса-лаларини (масалан, масала ечишни, курс лойих,аси ва битирув иши лойих,аларини) х,ал этиш учун зарур булган материалларни топиш ва уларни тизимлаштириш, тах,лил этишни узлаштириш нуктаи назаридан караш керак. Реферат, курс иши ва битирув ишларининг вазифаси махсус фанлардан олинган назарий билимларни мустакил билим орттириш йули билан амалий мустах,камлашдан иборатдир. Талабалар курс иши ёки битирув иши бажа-ришар экан, улар албатта, чизиш, х,исоблаш, тах,лил ишлари билан бирга (бир вактнинг узида) бажариладиган ишлар булиб, изланиш-лар ва прогнозлашнинг илFор усуллари асосида мустакил равишда олиб борилади. Тала-баларда курс ишини бажариш малакасини шакллантириш х,амда талабаларнинг икти-содий муаммони ечишдаги ижодий изланиш-лари куйидаги усулларда олиб борилиши

2 Уша манба.

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2019, 7(80)

мумкин: мyaммoни aтpoфличa ypгaниш, унинг нaзapий жих,атдан чyкyp тах,лил этиш ва ама-лий хрлатдаги четга чикишлapни аниклаш, x1aтoлap ва yлapни йyкoтиш йyллapини излаш. Maзкyp фaoлиятнинг ютyFи шyндaки, y талаба-лapни ижoдий излaнишлap, мyлox1aзaлap юpи-тиш, янги ечимлapни ишлаб чикишга yндaйди.

Xyлосa Ba тaвсиялap:

• танланган мустакил фaoлият тypи мавзу-нинг ма^ади ва вaзифaлapигa мoc эканлигига эътибop кapaтиш;

• y3 cox,a^ бyйичa мавзу танлаш;

• танланган му^акил фaoлиятгa aжpaтил-ган вакт муддатини аниклаш;

• танланган му^акил фaoлият эpишиш лoзим бyлгaн натижани таъминлашда oптимaл эканини acocлaш;

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

• мавзуга мoc бyлгaн мycтaкил фaoлиятни ташкил этишнинг икки oптимaл методини танлаш;

• танланган метод acocидa кандай кyникмa ва малакани шaкллaнтиpмoкчи эканига изox1 беpиш;

• тoпшиpик нaтижaлapи бyйичa тaкдимoт тaйёpлaш;

• тoпшиpикни бах^лаш мезoнлapини ишлаб чикиш ва эpишилaдигaн натижага изox1 беpиш.

Адaбиётлap pyйxaти:

1. Xacoнбoев Ж., Typaкyлoв Х. ва бoшкaлap. Педaгoгикa фанидан изox1ли лyFaт. - T.: «Фан ва теxнoлoгиялap», 2GG9. -355-б.

2. Maвлoнoвa Р., Рaxмaнкyлoвa H., Maтнaзapoвa К., Шиpинoв M., Хaфизoв С. Педагогика. Дapcлик. - T.: «фан ва теxнoлoгиялap».

3. Яpмaтoв Р. Бyлaжaк укитувчи шaxcини тapбиялaш ва pивoжлaнтиpиш. - T.: «Fan va texnologiya», 2GG9.

4. Бoлтaбoев С.А. БyлFycи ^c6 таълим тaлaблapидa axбopoтдaн фoйдaлaниш кyникмaлapини шaкллaнтиpиш теxнoлoгияcи. Moнoгpaфия. - T.: Hизoмий TДПУ, 2G16.

5. Mycлимoв H.A., KУйcинoв О.А. Kacб таълими Укитyвчилapини тaйёpлaшдa мycтaкил таълимни ташкил этишнинг нaзapияcи ва метoдикacи. Moнoгpaфия. T.: «Фан», 2GG9.

6. Педaгoгикaнинг тapaккиёт тенденциялapи ва иннoвaциялapи. Укув-уолубий маж-муа. Олий ва ypтa мaxcyc таълим вaзиpлигининг 2G16 йил 6 aпpелдaги 137-coнли бyйpyFи билан таедикланган укув pежa ва дacтyp аш^да тaйёpлaнгaн. I Tyзyвчилap: Hизoмий нoмли TДПУ п.ф.н., дoц. M.Х.Умapoвa, катта Укитyвчилap A.У.Axмaдaлиев, A.Б.Typaев, M.П.Имoмoв. - T., 2G16.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.