Научная статья на тему 'Педагогические основы организации лекций современным способом'

Педагогические основы организации лекций современным способом Текст научной статьи по специальности «СМИ (медиа) и массовые коммуникации»

CC BY
50
13
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
лекционные занятия / вид / форма / содержание / функциональная функция / качество обучения. / lecture sessions / type / form / content / functional function / quality of education.

Аннотация научной статьи по СМИ (медиа) и массовым коммуникациям, автор научной работы — Дилафруз Рафикова, Феруза Халилова

В статье описаны современные методы организации лекций в высшей школе, вид, форма, содержание и функциональные функции лекций, повышение качества обучения, подготовка и проведение лекций.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Pedagogical basis of modern organization of lectures

This article describes the modern methods of organizing lectures in higher education, the type, form, content and functional function of lectures, improving the quality of education, preparation and conduct of lectures.

Текст научной работы на тему «Педагогические основы организации лекций современным способом»

TBscience se

Жамият ва инновациялар - he

Общество и инновации - i

Society and innovations

Journal home page:

https: //inscience.uz/index.php/socinov/index

Science

through time and space

Pedagogical basis of modern organization of lectures

Dilafruz RAFIKOVA!

Feruza KHALILOVA2

Ferghana State University

Ferghana Polytechnic Institute

ARTICLE INFO

ABSTRACT

Article history:

Received February 2021

Received in revised form

20 February 2021

Accepted 15 March 2021

Available online

15 April 2021

Keywords:

lecture sessions,

type,

form,

content,

functional function,

quality of education.

This article describes the modern methods of organizing

lectures in higher education, the type, form, content and

functional function of lectures, improving the quality of

education, preparation and conduct of lectures.

2181-1415/© 2021 in Science LLC.

This is an open access article under the Attribution 4.0 International

(CC BY 4.0) license (https: //creativecommons.org/licenses/by/4.0/deed.ru)

Маъруза машгулотларини замонавий усулда ташкил

этишнинг педагогик асослари

Калит сузлар:

маъруза машхулотлари,

тури,

шакли,

мазмуни,

функционал вазифаси,

таълим сифати.

АННОТАЦИЯ

Ушбу маколада олий таълим тизимида маъруза

машгулотларини ташкил этишнинг замонавий усуллари,

маърузанинг тури, шакли, мазмуни ва функционал

вазифаси, таълим сифатини ошириш, маърузаларни

тайёрлаш, утказиш хакидаги фикрлар баён этилган.

1 Lecturer of the Department of Pedagogy, Ferghana State University, Independent Researcher.

2 PhD, Lecturer of the department of Electric power of Ferghana Polytechnic Institute, independent researcher

Жамият ва инновациялар - Общество и инновации - $ос1еу апа тпоуаНопз

Аим Special Issue - 3 (2021) / ISSN 2181-1415

Педагогические основы организации лекций современным

способом

АННОТАЦИЯ

Ключевые слова: В статье описаны современные методы организации

mw занятия, лекций в высшей школе, вид, форма, содержание и

форма, функциональные функции лекций, повышение качества

содержание, обучения, подготовка и проведение лекций.

функциональная функция,

качество обучения.

Маърузаларнинг турли куринишлардаги шакллари таълим жараёнида Узига

хос йуналиш касб этиб, талабада билишнинг анъанавий мантикий кетма-кетлигини

(Кабул килиш, тушуниш, Укиш, фикрлаш, кайта ишлаш, мустахкамлаш) хосил

булишига олиб келади. Шу сабабли, олий таълимда укиладиган маърузаларнинг

сифати таълим сифатини белгиловчи асосий курсаткичлардан бири булиб

колмокда. Маъруза (лотин тилида - укиш) - бирор бир илмий, сиёсий мавзу буйича

YKYB материалини о+фзаки баён этишдир. Маъруза - аник мавзу буйича

маълумотларни маърузачи (бир киши) томонидан талабалар гурухига бир текисда

етказиш усули хисобланади.

Мамлакатимиздаги олий таълим муассасаларида маърузага укув

юкламасининг жараёнида етакчи Урин берилган ва фан учун ажратилган укув

деярли 1/2 ёки 1/3 кисми маъруза машеулотлари учун ажратилган. Шунингдек,

бугунги кунда таълим жараёнида маърузанинг Уурни ва шакли маълум даражада

турли хил бахсларга сабаб булмокда. Умуман маърузанинг таълим жараёнидаги

етакчи урни хусусида икки хил фикрлар юзага келмокда.

Биринчи, маърузанинг таълим жараёнида етакчи Урнини ёкловчи фикрлар:

Маъруза тарафдорлари “Хозирги кундаги мавжуд ахборотлар маконида

маълумотларнинг жуда куплиги сабабли айнан маъруза талабаларга тутри йул

курсата олади, керакли ва зарур материалларни олишларига ёрдам беради, булмаса

улар бундай ахборотлар маконида кераксиз маълумотлар ичида адашадилар ва куп

вакт йукотадилар”- деб таъкидлашмокда.

Шунингдек: маъруза - мавзу буйича тизимли тахлиллар бериш талаб этилган

холларда купрок максадга мувофик машеулот шакли булиб хисобланади:

® маъруза - талабаларни илмий иш жараёнига, илмий фаолият билан

шугулланишга йуналтирувчи машеулот шаклидир;

® маъруза - янги мавзуга ёки мавзунинг янги булимига утишда талабалар

диккатини фаоллаштиришнинг самарали услуби хисобланади;

® маъруза - олинган билимлардан фойдаланиш эхтиёжини шакллантиради;

® маъруза - айникса, кейинги гурухий машеулотларга тайёрланишда, курсёки

булим бошида киска кириш шаклида олиб борилса янада купрок самара беради.

Иккинчи, маъруза машгулотларига карши фикрлар:

Ахборот ва маълумотлар етарли, мустакил Укиш ва ижод килишга катта

ахамият берилаётган, виртуал ва анимацион маърузалар мавжуд булган бир вактда

маърузани укитишнинг “нофаол” шакли сифатида иккинчи уринга куйиш ва уни

укув жараёнидан чикариш лозимлигини ёклашмокдалар. Шунингдек:

® маъруза - бошка шахс (маърузачи) фикрини нофаол кабул килишга

ургатади, мустакил фикрлашга тускинлик килади;

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

467

|5аепсе Жамият ва инновациялар - Общество и инновации - $ос1еу апа тпоуаНопз

Аим Special Issue - 3 (2021) / ISSN 2181-1415

® маъруза - мустакил таълим самарадорлигини пасайтиради;

® маъруза - качонки Укув адабиётлари йук ёки етарли булмасагина зарур;

® маърузада - айрим талабалар тушунишга улгуришса, айримлари факат

маъруза матнини механик ёзиб борадилар холос.

Маърузага карши фикрдаги педагоглар маърузани укув жараёнида ёрдамчи

ташкилий шакл сифатида караб, етакчи шакл сифатида талабаларнинг мустакил

ишларини хамда турли куринишдаги гурухли машгулотларни илгари суришмокда.

Агар маъруза маълумотларни тугридан-тутри узатувчи шаклда каралса, айрим

жихатдан юкоридаги фикрлар тутри булиб чикади. Чунки, агар маъруза

маълумотлар манбаси сифатидагина каралса, хозирги кундаги замонавий ахборот-

коммуникация воситалари оркали ахборотларни узатиш манбалари ва формалари

билан ракобатлаша олмайди.

Шу сабабли, хозирги кунда маърузанинг шакли ва услублари Узгариши талаб

этилади. Олий таълим муассасаларида маърузалар Укитишнинг аник бир шакли

куйидаги куринишларга эгадир:

® маъруза - чиройли нутк санъати, кобилият сифатида;

® маъруза - ахборотни тутридан-тугри узатувчи укитиш шакли;

® маъруза - ахборотни умумлаштирувчи ва муаллифлик талкини;

® маъруза - диалог куринишида укув машхулоти;

® маъруза - муаммони укув шаклида ёритади.

® маъруза - ижтимоий ходиса сифатида.

Маърузани тугридан-тутри факат ахборот ёки маълумотларни узатувчи

шаклдан диалог куринишда, муаммоли шаклга ва нихоят ижтимоий ходиса

сифатида намоён булиши албатта Укув жараёнига инновацион педагогик ва

ахборот-коммуникация технологияларини кулланилиши билан богликдир

Таъкидлаш лозимки, замонавий таълим мухитида маърузаларни олий

таълим тизимидаукишни ташкил этишнингетакчи тури эканлиги сакланиб колган

холда, унинг турлари, шакли ва мазмунининг интенсив ривожланиши

кузатилмокда. Албатта маърузанинг тури, шакли, мазмуни ва функционал вазифаси

таълим берувчи ва таълим олувчи уртасидаги Узаро, биргаликдаги фаолиятни

белгилайди.

Мини-маърузалар - “кичик”, жуда киска хажмдаги маърузалар булиб, унда

мавзу буйича аник, таянч саволлар ва ибораларнинг киска мазмуни ёритилади.

Бундай маърузалар купинча амалий фаолият, илмий тадкикотларни бошлашдан

олдин утказилади.

Очик маърузалар - муайян фан буйича укув дастуридаги мавзуни талабалар,

шунингдек, шу мавзуга кизикиш билдирган ва махсус таклиф этилган профессор-

укитувчилар, олим ва мутахассислар аудиториясида маъруза шаклида дарслар очик

маърузалар деб аталади. Очик маърузаларни Утказишдан максад профессор-

укитувчиларни тегишли фан, техника ва технологиялари сохалари буйича жахонда

эришилган ютук ва янгиликлар билан хабардор булишларига эришиш ва улар

асосида замонавий педагогик ва ахборот-коммуникация технологияларидан

самарали фойдаланган холда маърузаларни тайёрлаш, утказиш ва шу тарика

таълим сифатини ошириш хамда тайёрланадиган кадрлар ракобатбардошлигини

таъминлашдан иборатдир.

468

Жамият ва инновациялар - Общество и инновации - $ос1еу апа тпоуаНопз

Аим Special Issue - 3 (2021) / ISSN 2181-1415

Очик маърузаларни утказиш вазифаларига куйидагилар киради:

® талабаларга фандаги сунгги ютук ва янгиликларни етказиш;

® таълим сифатини бошкаришда фан, ишлаб чикариш ва жамоатчилик

иштирокини таъминлаш;

® илмий-услубий жихатдан етук маърузаларни тар+ибот этиш;

® &ш ва булажак педагог кадрларнинг касб махоратини ошириш;

® илмий унвонга эга булган профессор-укитувчиларнинг Уз касбий

махоратларини ошириш устида мунтазам ишлашларини таъминлаш ва уларда укув

жараёнидаги масъулиятни ошириш;

® юкори савиядаги маъруза муаллифларини раФбатлантириш ва такдирлаш.

Очик маърузалар одатда, Уз сохаси буйича таникли ёки илмий мактаб

яратган, илмий даража ва унвонга эга булган тажрибали профессор-укитувчилар

томонидан ихтиёрий равишда Утказилади.

Маърузани тугридан-тугри Укиш Укитишнинг самарали услуби сифатида

хато хисобланади, чунки маърузачидан жуда киска вакт давомида катта хажмдаги

маълумотларни талабаларга етказиш талаб этилади. Юкорида таъкидлаб

утилганидек, маъруза давомида бевосита фаол иштирокчи сифатида катнашишса,

маъруза самарадорлиги ошади, айрим холларда мавзу буйича маълумотларни

Узлаштириш даражаси 20 фоиздан 80 фоизгача етиши мумкин. Бунинг учун

маърузалар инновацион технологиялар асосида уУкитишнинг интерактив

усулларидан кенг фойдаланилган холда утилиши зарур.

Замонавий маърузаларнинг таълим тизимидаги урни катта, чунки талабалар

билимини ошириш замонавий маърузаларга богликдир. Маъруза, нутк, такдимот

(презентация) - аник мавзу буйича маълумотни такдим этишнинг умумкабул

килинган усули хисобланади. Маърузада тизимий равишда, маълум кетма-кетлик

асосида назарий характердаги материаллар Укитувчи (маърузачи) томонидан

талабалар эътиборига етказилади. Купгина курсаткичлар буйича "Маълумотни

узатиш, етказиш” энг кийин услублардан бири хисобланади. Маълумотлар ва

ахборотларни маъруза шаклида узатиш олий таълим тизимида Укитиш

услубларидан бири булиб, талабаларнинг билим даражалари, малакаси, таянч

маълумотлари ва ёшига, айрим холларда жинсига хам боглик жараён хисобланади.

Бозор иктисодиёти муносабатларининг шаклланиши, демократик ва хукукий

давлатнинг ривожланиши кенг умуммаданиятли дунёкарашни, кадрларни

тайёрлашни, замон талаблари рухида узини такомиллаштириб боришини талаб

этади. Хозирги кунда таълим бериш услуби сифатида маърузаларга карама-карши

холда видео ва кинотехника, телевидение, мультимедиа воситалари, бахс ва

мунозаралар, сухбат, анжуманлар, айланма стол, оезаки журнал, ролли уйинлар ва

шу каби унлаб интерактив услублар кулланмокда.

Маъруза укиётган педагог талабаларга “жонли” билимни етказади, яъни у

мавзу буйича ахборот ё&ки маълумот бермайди, у олим, Уз сохасининг эгаси,

таргибот килувчи нотик ва аудиторияни тулик хис килувчи тарбиячи сифатида

чикиш килади. Айтиш лозимки, хозирги замонавий ахборот ва коммуникацион

воситалар маъруза Урнини боса олмайди, фаннинг илмий ва тарбиявий

хусусиятлари, аудитория холати, билишнинг психологик конуниятлари, талаба

томонидан эшитилган маълумотларни кайта ишлаш имкониятлари, талабанинг

469

Жамият ва инновациялар - Общество и инновации - $ос1еу апа тпоуаНопз

Аим Special Issue - 3 (2021) / ISSN 2181-1415

дунёкараши, хиссиёти ва эътикодини янги ахборот технологиялари имкониятлари

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

бир вактда хисобга ололмайди. Шу сабабли, хозирги шароитда маърузаларнинг

куйидаги хусусиятлари акамияти ошиб бормокда:

® ахборот бериш, узатиш (мавзу буйича тутридан-тутри ахборот ва

маълумотлар берилади);

® мотивацион (фан, билимга эхтиёж, назарияга ишонч ва урганиладиган

мавзунинг амалий ахамиятига кизикишни уйтотиш);

® ташкилий-йУуналтирувчи (манбалар ва укув адабиётларига йуналтириш,

мустакил ишни ташкил этиш буйича маслахатлар);

® касбий-тарбиявий (касбга садокат рухида тарбиялаш, касбий этика ва

махсус кобилиятларни ривожлантириш);

® методологик (тушунтириш, Тахлил килиш, интерпретация ва олдиндан

билишнинг илмий услублари);

® бахолаш ва ривожлантирувчи (фикрлаш, идрок килиш, муносабат

билдириш, бахолаш) кобилиятларини шакллантириш [6. 37].

Маърузанинг Йуналтирувчи хамда мустакил таълимга эхтиёж ошиши билан

методологик функциясининг роли хам ошиб бормокда.

Замонавий маъруза аввалги Укитишнинг “нофаол” усулидан “фаол” усулига

утмоги, бахс, мунозара, сухбат, мухокама шаклида амалий ишларнинг уйзунлиги,

яъни интерактив усулларда ташкил этилмохи лозим. Шу сабабли хозирги вактдаги

куплаб инновацион услублар Укитишнинг интерактив услубларини куллаш билан

богликдир. Айрим педагоглар Укитишнинг интерактив услублари деганда

замонавий Укув-визуал материаллар (мултимедиа ва анимацион слайдлар,

таркатма материаллар, маъруза матнлари, техник воситаларнинг моделлари,

макетлари ва бошкалардан) хамда замонавий техник воситалар (комьпютерлар,

электрон доскалар ва бошкалардан) фойдаланиш, маъруза матнларини олдиндан

талабага такдим этиб, талабанинг дарсга тайёр булиб келишини таъминлаш

кабиларни тушунишади.

Маърузани режалаштиришда унинг кандай маъруза эканлигини хамда

маъруза максадини тури аниклаш хам мухим хисобланади. Маърузалар дидактик

вазифасига кура куйидаги турларга булинади:

1. Кириш маърузаси. Бундай маърузанинг вазифаси талабаларга фан

тугрисида умумий йуналиш бериш, уларда кизикиш угтотиш, куйилган саволлар

буйича мустакил фикрлаш ва жавоблар излашга Йуналтиришдан иборат. Бундай

маърузада ташкилий-йуналтирувчи ва мотивацион функциялар устун туради.

2. Мавзу буйича маъруза. Маърузада аник бир муаммо ё&ки мавзу буйича

маълумотлар намойиш этилиб, тахлил килинади, хулоса чикарилиб исботланади.

Маърузани режалаштиришда ахборот бериш, ташкилий-йуналтирувчи ва

методологик функцияларга купрок эътибор каратиш талаб этилади.

3. Якуний ёки умумлаштирувчи маъруза. Маъруза максади - семестр

давомида утилган мавзулар буйича берилган материалларнинг Узак гояси ва

мохиятини максимал даражада киска шаклда бериб, объектлар ва холатлар

Уртасидаги Узаро муносабат ва богланишларни ажратиб тизимлаштиришдан

иборат.

470

Жамият ва инновациялар - Общество и инновации - $ос1еу апа тпоуаНопз

Аим Special Issue - 3 (2021) / ISSN 2181-1415

Маърузалар уни режалаштиришдаги устун турувчи функцияларни амалга

ошириш мазмунига караб хам куйидаги турларга булиниши мумкин:

® ахборот-тахлилий;

® муаммоли;

® ташкилий-йуналтирувчи (йул-йурик, курсатма берувчи);

® маъруза-маслахат;

® маъруза-диалог;

® ходисавий маъруза.

Ушбу маърузатурлари ичида муаммоли маърузалар алохида эътиборга лойик

хисобланади. Бунда маърузачи дастлаб муаммоли вазиятга мисол, кейин

муаммонинг мохияти ва тахлилини келтириши ва муаммо ечими буйича уз

фаразларини баён этиши лозим.

Юкоридагиларга боглик холда маърузачи Уз маърузасини режалаштиришда

маърузанинг функциясини бирламчи деб олиши мухим хисобланиб, маъруза

сифати хамда самарадорлигини белгилайди ва куйидагилардан иборат:

® маъруза - кучли эсда коладиган бахс, дискуссия;

® маъруза - янги ё&ки эски муаммолар буйича аник лойихаланган ва бахс

килинмайдиган карор ва тасдиклардир;

® маъруза - аник Узаро муносабат, фикр алмашиш;

® маъруза - назария ва шахсий тажрибалар комбинацияси;

® маъруза - замонавий маъруза ута "мосланувчан” булмоги лозим;

® маъруза - бу мавзуни яхши биладиган ва ниманидир билишни жуда

хохловчилар уртасидаги диалог;

® маъруза профессионал томонидан Укиш давомида укувчилар гурухини

фикрлашга ундовчи, кандайдир муаммо устида танкидий ва фаол Уйлашга,

тафаккур килишга ундовчи жараён.

® маъруза - “жонли” нутк, уни урнини хеч кандай ахборот узатувчи восита

боса олмайди, у “жонли” мулокат [". 84]

АКШда хозирги кунда маъруза-панел амалиётда куплаб кулланади. Бундай

маърузалардаги мунозара ва бахсларда куйилган муаммо ечими буйича уз

дунёкараши ва фикрига эга булган бир неча юкори малакали экспертлар иштирок

этишади. Шунингдек, амалиётда бир Heya маърузачилар иштирокидаги

маърузалар, яъни Xap бир маърузачи Уз позициясига (маърузачи, эксперт,

танкидчи, мавзу буйича муаммо ташловчи ва бошкалар) эга булган маърузалар хам

кенг кулланилади[В. 224].

Хулоса килиб айтганда талаба хозирги ахборотлар маконида зарур ва керакли

маълумотларни мустакил ола олмайди, у адашиши мумкин, маъруза эса унга йул

курсатади. Лекин, маъруза эски анъанавий усулда мавзу материалларни “Уукиб

бериш” булиб колмаслиги керак. Замонавий маъруза аввалги Укитишнинг “нофаол”

усулидан “фаол” усулига утмохи, бахс, мунозара, сухбат, мухокама шаклида амалий

ишларнинг уйтунлиги, яъни интерактив усулларда ташкил этилмоги лозим. Шу

сабабли хозирги вактдаги куплаб инновацион услублар укитишнинг интерактив

услубларини куллаш билан ботликдир.

Айрим педагоглар Укитишнинг интерактив услублари деганда замонавий

Укув-визуал материаллар (мултимедиа ва анимацион слайдлар, таркатма

материаллар, маъруза матнлари, техник воситаларнинг моделлари, макетлари ва

471

т о

a) Science Жамият ва инновациялар - Общество и инновации - $ос1еу апа тпоуаНопз

Аим Special Issue - 3 (2021) / ISSN 2181-1415

бошкалар)дан хамда замонавий техник воситалар (компютерлар, электрон

доскалар ва бошкалар)дан фойдаланиш, маъруза матнларини олдиндан талабага

такдим этиб, талабанинг дарсга тайёр булиб келишини таъминлаш кабиларни

тушунишади.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

Маъруза машхгулотларини замонавий усулларда самарали ташкил этиш

Талабаларнинг ахборотларни Узлаштириш, синтезлаши ва уларни тула эгаллаш

фаоллигини таъминлайди. Маъруза машгулотларини Урганиш жараёнида

талабаларнинг фикрлаш фаолиятининг турли туман куринишлари намаён булади.

Бунда жараён янада онгли равишда Узлаштирилади. Урганиш ва танкидий фикрлаш

талабаларнинг аник вазифаларга нисбатан янги билимларни куллаш

имкониятларига эга булган такдирда ривожланади. Урганиш талабаларнинг

олдинги билимларини янада мустахкамланади. Талабаларнинг олган билимларини

янги ахборотлар билан боглаш имконияти яратилади.

ФОЙДАЛАНИЛГАН АДАБИЁТЛАР РУЙХАТИ:

1. Узбекистон Республикасининг Конституцияси. - Т.:Узбекистон, 2018.

2. Узбекистон Республикасининг 2020 йил 23 сентябрда кабул килинган

“Таълим тугрисида”ги УРК-637-сонли Конуни.

3. Узбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 7 феврал “Узбекистон

Республикасини янада ривожлантириш буйича Харакатлар стратегияси

тугрисида”ги 4947-сонли Фармони.

4. Узбекистон Республикаси Президентининг 2019 йил 8 октябр “Узбекистон

Республикаси олий таълим тизимини 2030 йилгача ривожлантириш концепция-

сини тасдиклаш тутрисида”ги ПФ-5847-сонли Фармони.

5. Узбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг Укитувчи ва

мураббийлар кунига багишланган тантанали маросимдаги нутки “Укитувчи ва

мураббийлар-янги Узбекистонни барпо этишда катта куч, таянч ва суянчимиздир”.

Халк сузи газетаси 2020 йил 1 октябр, № 207 (7709).

6. Рахимов О.Д. ва бошкалар. Замонавий таълим технологиялари. - Т.: “Фан ва

технологиялар”, 2012. - Б. 37-40.

7. Сивашинская Е.Ф., Пунчик В.Н. Педагогические системы и технологии.

Курс лекций для студентов педагогических специальностей ВУЗов. - Минск:

«Экоперспекти-ва», 2010. - С. 81-88.

8. Ишмухамедов Р.Ж. Юлдашев М.А. Таълим ва тарбияда инновацон

педагогик техноогиялар (таълим тизими ходимлари, методистлар, укитувчилар,

тарбиячи ва мураббийлар учун укув кулланма) -Т.: 2017. - Б. 368.

9, Karimova Mugaddas Otajonovna docent of Fergana State university Pedagogical

foundations of the organization of spiritual and moral. - PP. 223-226. EDUCATION EPRA

International Journal of Published By: EPRA Publishing CC License Multidisciplinary

Research SJIF Impact Factor: 7.032 ISI I.F. Value : 1.188 DOI : 10.36713/epra2013 Indexed

By: ISSN (Online): 2455 - 3662 Monthly Peer Reviewed & Indexed International Online

Volume: 6 Issue: 5 May 2020.

10. Karimova M. O‘qituvchi kompotentligi va kreativligini takomillashtirishning

pedagogik asoslari. (Kasb - hunar kollejlari misolida) Monografiya. - Toshkent: Dono

2020. - В. 92.

472

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.