Научная статья на тему 'Пахта ғарамини бузиш машинасини ишлаб чиқариш синовлари натижалари таҳлили'

Пахта ғарамини бузиш машинасини ишлаб чиқариш синовлари натижалари таҳлили Текст научной статьи по специальности «Естественные и точные науки»

CC BY
1
1
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
пахта ғарамини бузгич / фреза / эгри қозиқча / қайишқоқ втулка / тозалаш самараси

Аннотация научной статьи по естественным и точным наукам, автор научной работы — Асроржон Комилович Ашуров, Фотима Садридиновна Нуритдинова, Афзал Акмалович Абдукаримов

Мақолада пахта ғарамини бузгичини фрезали механизмини ўз ичига олган машина агрегати характеристикаси келтирилган, уни ҳозирги кундаги ишлаб чиқаришдаги муаммоларни ҳал қилиш инобатга олинган. Фреза ҳаракат қонуни аниқланган. Боғланиш графиклари таҳлилларга кўра параметрларнинг мақбул қийматлари тавсия этилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по естественным и точным наукам , автор научной работы — Асроржон Комилович Ашуров, Фотима Садридиновна Нуритдинова, Афзал Акмалович Абдукаримов

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «Пахта ғарамини бузиш машинасини ишлаб чиқариш синовлари натижалари таҳлили»

Пахта Fарамини бузиш машинасини ишлаб чикариш синовлари натижалари та^лили

Асроржон Комилович Ашуров Фотима Садридиновна Нуритдинова Афзал Акмалович Абдукаримов Бухоро мухандислик-технология институти

Аннотация: Маколада пахта Fарамини бузгичини фрезали механизмини уз ичига олган машина агрегати характеристикаси келтирилган, уни хозирги кундаги ишлаб чикаришдаги муаммоларни хал килиш инобатга олинган. Фреза харакат конуни аникланган. БоFланиш графиклари тахлилларга кура параметрларнинг макбул кийматлари тавсия этилган.

Калит сузлар: пахта Fарамини бузгич, фреза, эгри козикча, кайишкок втулка, тозалаш самараси

Analysis of cotton ginning machine production test results

Asrorjon Komilovich Ashurov Fatima Sadridinovna Nuritdinova Afzal Akmalovich Abdukarimov Bukhara Institute of Engineering and Technology

Abstract: The article presents the characteristics of the machine assembly, which includes the milling mechanism of the cotton gin, which is considered to solve the problems in today's production. The law of milling motion is defined. Optimal values of the parameters are recommended according to the analysis of the connection graphs.

Keywords: cotton picker, cutter, curved pile, belt bushing, cleaning effect

Бугунги кунда республикамизда фаолият курсатаётган пахта тозалаш корхоналари хамда катор агро-кластерлар олдида турган муаммолардан бири бу - пахта тозалаш корхоналарида пахта хомашёсини Fарамдан бузиб олиб, унинг ташки куриниши ва сифат курсаткичларига таъсир килмаган холда уни корхонадаги тозалаш ва кайта ишлаш жараёнига узатишдир.

Ушбу жараённинг самарали булиши биринчи навбатда юкори сифатли, толанинг табиий штапел узунлигини саклаб колиш булса, иккинчи уринда пахтани Fарамдан ажратиб олишда чигитнинг механик шикастланишини олди

олишдир. Бу жараённи амалга оширишда кулланиладиган машина ва техника хамда технологияларнинг моддий ва маънавий эскирганлиги, куплаб корхоналарда OFир кул мехнатидан фойдаланган холда амалга оширилаётганлиги бизни олдимизга замонавий ресурс-тежамкор, пахта чигитига механик шикаст етказмайдиган ва пахта толасининг сифат курсатгичларини саклаб колувчи пахта Fарамини бузиш машинаси тайёрлаш ва илмий асослаш вазифасини куяди. Чигитнинг механик шикастланиши стандарт меъёрларидан ошиб кетиши аввало ундан ажратилган толадан олинадиган ип ва матонинг нуксонларини купайишига ва уруFликка олинадиган чигитга салбий таъсир килади.

Бунинг учун биз аввало мавжуд техника ва технологияларни куриб, уларнинг барча техник тавсифномалари ва иш унумдорликлари билан танишилди. Уларнинг камчилиги ва юкори курсатгичлари курилди. Бунда, пахта кабул килиш масканларида фойдаланиладиган РБ маркали Fарам бузгич, хамда пахта тозалаш корхоналарида фойдаланилган РП маркали бузгич-таъминлагичнинг техник, иктисодий ва иш унумдорликлари тахлил килинди.

Юкоридаги изланишлар натижасида, пахта толаси ва чигитнинг табиий хусусиятлари ва сифат курсаткичларини максимал саклаб колишни олдимизга максад килган холда пахта хомашёси Fарамини бузгич машинаси самарали барабан конструкциясини тажриба нусхасини киёсий ишлаб чикариш синовлари натижалари тахлил килиниб, тайёрлаш буйича тавсиялар ишлаб чикилди. Бунда мавжуд технологияларда пахта Fарамдан ажратиб олишда барабаннинг юкоридан пастга караб харакатланиши, яъни пахта хомашёсини каттик зич катламга уриб ажратиб олинишида толанинг штапель узунлигига хамда чигитнинг механик шикастланишини инобатга олган холда, пахтани Fарамдан ажратиб олувчи барабанни пастдан юкорига, яъни каттик катламдан юкорига буш томон айланишини ва айланганда пахта булакларини самарали илиб олиши учун барабан козикчаларини эгри килиб олиниши илмий хамда тажрибавий усулда асосланди. Гарамдан пахтани бузгич машиналарининг асосий ишчи органи козикчали барабанлар хисобланди. Мавжуд конструкцияларда ишчи барабанлар тепадан пастга айланиши хисобига пахта булакларини ажратиб олиб транспортёрга узатади. Уларнинг асосий камчилигига юкоридан ажратилган пахта пастки зичланган катламлари таъсир килиб узатилади. Шунинг учун уларнинг ишлаш самараси ва иш унуми юкори эмас.

Маколада модернизация килинган эгри козикчали, кайишкок элементли ишчи барабани булган пахта Fарамини бузгич машинасининг параметрларини асослаш буйича тадкикот натижалари келтирилган. Конструкция схемаси ва ишлаш принципи баён килинган. Ишлаб чикариш шароитида тулик омилли

ISSN 2181-0842 / IMPACT FACTOR 3.848 161 [М^^^И

тажрибалар натижасида параметрларнинг тавсия кдйматлари келтирилган. Янги конструкциядаги Пахта Fарамини бузгич машинаси фрезали барабанининг самараси ресурстежамкор конструкцияси ишлаб чикилган. Тулик омилли тажрибавий тадкикотлар асосида конструкция параметрларини макбул кийматлари ушбу маколада баён этилган келтирилган.

Х,озирда пахта саноатида янги замонавий кластер ишлаб чикариш корхоналари фаолият курсатмокда. Уларнинг асосий курсатгичлари сифатли тола ишлаб чикариш, тайёр махсулотни мумкин кадар экспорт килиш юкори иктисодий самара олишдан иборат. Сохада кулланилаётган пахта Fарамларини бузиш машинаси ишчи барабани катор камчиликларга эга, жумладан иш унуми юкори эмас, пахта толаси ва чигитни шикастлайди. Бу камчиликларни камайтириш максадида янги ишчи барабанлар ишлаб чикилди. Тавсия килинган пахта Fарамини бузгич машинаси ишчи барабан козикчалари эгри килиб олинган ва валга резинали втулка оркали урнатилган. Тавсия этилган ишчи орган тажриба нусхаси тайёрланиб ишлаб чикариш синовларидан утказилди.

Маълумки, пахта Fарамларини бузиш машинасининг асосий ишчи органи козикли ёки фрезали барабан булиб, уларнинг катор конструктив ечимлари мавжуд. Лекин пахта булакларини Fарамдан ажратиб олиш асосан тепадан пастга килиб олинган. Бунда пахта булаклари козикчалар билан яхши илиб олинмайди, тукилиб кетиш холатлари юкори булади. Шунинг учун пахта булакларини пастдан юкорига килиб ажратиб олиш усули тавсия этилди. Бунда пахта булаклари тукилмасдан бир текисда ажратилиб кувурдан хаво окимида узатилади.

Тавсия килинаётган фрезали барабаннинг афзалликларига уни таркибли килиб тайёрланиши, фрезали гарнитурали валга кайишкок резинали втулкалар оркали урнатилиши хисобланади. Бунда фрезали барабан ишлаш жараёнида айланма-тебранма харакати резинали втулкани деформацияланиши хисобига амалга ошади. Ушбу айланма-тебранма харакатлари натижасида фрезали барабан пахта булакларини Fарамдан интенсив ажратиб олади, уни силкитади. Демак, иш унуми ортиши билан бир каторда кисман тозалик самараси хам ортади.

1-расмда модернизация килинган пахта Fарамини бузгич машинаси куриниши келтирилган.

1-расм. Тавсия этилган пахта Fарамини бузгич машинаси куриниши

Ишлаб чикариш киёсий синов натижалари тахлили шуни курсатадики, тавсия этилган пахта Fарамини бузгични фрезали барабани кулланилганда мавжуд ишчи органга нисбатан иш унуми 1,9 т/соат га ошганлигини куриш мумкин. Шунингдек, пахтани титилиши яхшиланди. Бунда хар 10 кг пахта хомашёси таркибидаги (4:5) тагача толали чигитлари булган булаклари сони мавжуд конструкцияга нисбатан 24% гача купроклиги аникланди, яъни пахтани титилиши яхшиланди. Натижада ушбу жараённинг узида пахтани тозаланиш самараси 5,9% га ошганлиги аникланди. Шунингдек, тавсия этилган конструкцияда резинали амортизатор кулланилгани учун юмшок таъсир килиниши натижасида чигитни шикастланиши УХК агрегатидан сунг (0,08-0,09)% га камайганлиги таъкидланди. Тозалаш агрегатидан сунг пахтани тозаланиш самараси тавсия этилган конструкция кулланилганда 88,9% булса сериядаги конструкция ишлатилганда 79,5% лиги аникланди. Демак, пахта Fарамини бузгич машинасида тавсия этилган ишчи барабанни куллаш юкори самарадорликка олиб келади.

Тавсия этилган пахта Fарамини бузгичи фрезали, кайишкок амортизаторли барабани конструкциясини синови натижаларига асосланиб, хулоса урнида айтиш мумкинки, пахта Fарамини бузгичи таркиби фрезали барабаннинг самарали конструкцияси тавсия этилган. Назарий тадкикот асосида юритгич ва фрезали гарнитура харакат конунлари хамда юкланишлари аникланган, макбул параметрлари тавсия этилган. Синов натижалари асосида куллаш буйича тавсиялар берилган.

Фойдаланилган адабиётлар

1. Ашуров, А. К., Ходжиев, М. Т., & Джураев, А. Д. (2022). РЕСУРСОСБЕРЕГАЮЩИЙ СОСТАВНОЙ ФРЕЗЕРНЫЙ БАРАБАН С

УПРУГИМ АМОРТИЗАТОРОМ РАЗБОРЩИКА БУНТОВ ХЛОПКА. Universum: технические науки, (6-3 (99)), 58-61.

2. Ходжиев, М. Т., Джураев, А., & Ашуров, А. К. (2022). Dynamics of the machine aggregate with a milling mechanism of the cotton bundle disassembler. Современные инновации, системы и технологии-Modern Innovations, Systems and Technologies, 2(3), 0201-0210.

3. Khodjiev, M., Ashurov, A., & Rakhimov, K. (2022, December). Substantiation of the parameters of modernized cotton bundle disassembler machine with the working drum with a curved peg and a flexible element. In IOP Conference Series: Earth and Environmental Science (Vol. 1112, No. 1, p. 012046). IOP Publishing.

4. XODJIEV, M. T., DJURAEV, A. J., & ASHUROV, A. K. (2022). Modern innovations, systems and technologies. MODERN INNOVATIONS, SYSTEMS AND TECHNOLOGIES Учредители: ООО" Сибирский Научный Центр ДНИТ", 2(3), 201-210.

5. Mardonov, S. E. Development of technology for obtaining starch gluing modified with uzkhitan and hydrolyzed emulsion / S. E. Mardonov, L. B. Shokirov, H. K. Rakhimov // Journal of Physics: Conference Series IOP Publishing. - 2021. - № 2094 042070.

6. Mardonov S. E. Changes in the quality indicators of shirt fabrics with different fiber compositions/ Mardonov S.E, Toshpulotov L. I, Erjanova D. J., Karimova N.H.// Modern Innovations, Systems and Technologies- 2022. № 2(1) -P. 76-82

7. Арипова О. А., Казоков Ф. Ф., Саттарова Н. Н. Changes in the distances of the main working parts of modern carding machines and their analysis //Современные инновации, системы и технологии-Modern Innovations, Systems and Technologies. - 2023. - Т. 3. - №. 4. - С. 0101-0108.

8. Казоков Ф. Ф., Арипова О. А., Саттарова Н. Н. Ткани эластичные металлизированные многофункциональные //Современные инновации, системы и технологии-Современные инновации, системы и технологии. - 2023. - Т. 3. -№. 4. - С. 0201-0207.

9. Abrorov, A., Kuvoncheva, M., Ismoyilov, F., Fayziev, S., & Mukhammadov, M. (2023, September). Computational analysis of multivariant physical and mechanical experiments on laser hardening of gin disc saws. In Journal of Physics: Conference Series (Vol. 2573, No. 1, p. 012038). IOP Publishing.

10. Rakhmonov, K., Fayziev, S., Rakhimov, K., & Kazakova, D. (2021). Relative speed and temperature effect investigation of the of the drying agent on the moisture content of cotton. In E3S Web of Conferences (Vol. 264, p. 04008). EDP Sciences.

11. Казаков Ф., Саттарова Н., Арипова О. Металлизированные ткани для экологически безопасного применения в текстильной промышленности и производстве фильтров //Серия конференций IOP: Науки о Земле и окружающей среде. - Издательство ИОП, 2022. - Т. 1112. - №. 1. - С. 012143.

12. Казоков Ф., Саттарова Н., Арипова О. УМЕНЬШЕНИЕ ИЗРЫВА РОВИНЦЫ И ВАЛЮТНОСТИ ВТУЛКИ ПРИ УСТАНОВЛЕНИИ ДОПОЛНИТЕЛЬНОЙ ОПОРЫ НА РОВИЧНОЙ МАШИНЕ //Интерпретация и исследования. - 2023. - Т. 1. - №. 5.

13. Rakhmonov, K., Fayziev, S., Qodirov, M., Temirov, A., & Toyirova, G. (2023). Development of a resource-saving technology allowing to increase the environmental sustainability of drying cotton raw materials. In E3S Web of Conferences (Vol. 390). EDP Sciences.

14. Хожиева, Р. Б. (2019). ПОВЫШЕНИЕ ЭНЕРГЕТИЧЕСКОЙ ЭФФЕКТИВНОСТИ АППАРАТОВ ВОЗДУШНОГО ОХЛАЖДЕНИЯ ГАЗА. Теория и практика современной науки, (4), 245-247.

15. Нуруллаева, З. В., & Хожиева, Р. Б. (2017). Эффективное и перспективное использование дизельного топлива. Вопросы науки и образования, (1 (2)).

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.