Научная статья на тему 'Аррали цилиндр юзасидан момиқни ажратиш ҳаволи мосламасини тадқиқ қилиш'

Аррали цилиндр юзасидан момиқни ажратиш ҳаволи мосламасини тадқиқ қилиш Текст научной статьи по специальности «Техника и технологии»

CC BY
25
5
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Science and Education
Область наук
Ключевые слова
аррали цилиндр / момиқ / мослама / чигит

Аннотация научной статьи по технике и технологии, автор научной работы — М.М.Очилов, Ш.Ш.Хакимов, М.С.Пардаев, Ш.Ф.Эшқувватов

Момиқ ажратиш жараёнида қўлланиладиган ускунанинг чигит ўтказиш ва момиқ ажратиш бўйича иш унимдролиги, момиқ ажратилган чигит таркибида қоддиқ тукдорлик миқдори ўрганилди. Момиқни арра тишларидан ажратиш жараёни таҳлил қилинган, момиқни арра тишларидан ажратиб олувчи ресурс тежамкор ҳово мосламаси таклиф этилган. Момиқни арра тишларидан ажратиб олувчи ҳаво мосламасининг назарий асослари ўрганилиб оптимал параметрлари аниқланди.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «Аррали цилиндр юзасидан момиқни ажратиш ҳаволи мосламасини тадқиқ қилиш»

Аррали цилиндр юзасидан момикни ажратиш хаволи мосламасини тадкик килиш

М.М.Очилов Ш.Ш.Хакимов

М.С.Пардаев

Тошкент тукимачилик ва енгил саноат институти

Ш.Ф.Эшкувватов Гулистон давлат университети

Аннотация: Момик ажратиш жараёнида кулланиладиган ускунанинг чигит утказиш ва момик ажратиш буйича иш унимдролиги, момик ажратилган чигит таркибида коддик тукдорлик микдори урганилди. Момикни арра тишларидан ажратиш жараёни тахлил килинган, момикни арра тишларидан ажратиб олувчи ресурс тежамкор х,ово мосламаси таклиф этилган. Момикни арра тишларидан ажратиб олувчи хдво мосламасининг назарий асослари урганилиб оптимал параметрлари аникланди.

Калит сузлар: аррали цилиндр, момик, мослама, чигит

Research on the air device for separating fluff from the

surface of the saw cylinder

M.M.Ochilov Sh.Sh.Khakimov M.S.Pardaev

Tashkent Textile and Light Industry Institute

Sh.F.Eshkhagov Gulistan State University

Abstract: The efficiency of the equipment used in the fluff separation process for seeding and fluff separation, the amount of hairiness in the fluff separated seed was studied. The process of separating fluff from saw teeth is analyzed, and a resource-efficient air device for separating fluff from saw teeth is proposed. The theoretical basis of the air device that separates fluff from saw teeth was studied and the optimal parameters were determined.

Keywords: saw cylinder, fluff, device, seed

Кириш. Пахта тозалаш саноатини изчил ва баркарор ривожлантириш, тармок корхоналарида энергиятежамкор замонавий асбоб-ускуналарни жорий этиш, пахта хомашёсидан олинадиган тола, момик ва калта момик махсулотлари микдорини ошириш кабилар жахон пахта бозорида табиий махсулотлар ишлаб чикаришда мухим ахамиятга эга хисобланади. Бу борада, жумладан, жахон пахта тозалаш саноатида юкори самарадорликка эга булган пахтани дастлабки ишлаш машиналарини такомиллаштириш ва ресурстежамкор технологияларни яратишга алохида эътибор берилмокда.

Жахонда пахтани дастлабки ишлаш техника, технологияси ва уларнинг илмий асосларини такомиллаштириш буйича кенг микёсда илмий-тадкикот ишлари олиб бориш мухим ахамият касб этмокда. Хусусан, машинада терилган пахтани дастлабки ишлаш самарали технологиясини ишлаб чикиш, пахта чигитини толаси ажратилгандан кейин кайта ишлашнинг илмий курсаткичларини аниклаш, чигитдан момик ажратишда катнашувчи ишчи кисмлари курсаткичларини аниклаш ва уларни мукобиллаштириш зарурдир.

Назарий тадцщотлар. Жинлаш жараёнидан кейин чигитда линт (момик) ва делинт (калта момик) номи билан юритиладиган толалар катлами колади. К,айта ишланадиган чигитли пахтанинг селекцион ва саноат сортига кура чигитларда жинлашдан кейин хар хил микдорда, урта толали пахта чигитларида 11-17 % ингичка толали пахта чигитларида эса 2,4-5 % гача линт ва делинт колади. (1.1-жадвал) [ 4 ].

Узбекистан пахта тозалаш саноатида мувофиклаштирилган технологияга асосан чигитдан момик ажратиш корхоналарнинг узида амалга оширилади [4]. Хорижий давлатларда эса чигитдан момик ажратиш пахта тозалаш корхонасидан ташкарида алохида амалга оширилади [5].

Чигитдан момик ажратиш технологик иш жараёни куйидагича олиб борилади: аррали жинлардан сунг чигит элеватор оркали линтерларга таркатилади. Момик ажратиш катори 8-12 та линтердан иборат. Улар икки каторда турттадан, бештадан ёки олтидан урнатилади. Х,ар бир линтер каторидан олинган момик конденсорга юборилади, кейин момик тозалагичда тозаланади ва тойланади.

Момик ажратиш булимида чигитни линтерлашдан олдин колдик толадорли чигитларни ажратиш учун ва чигитни линтерлаш жараёнига тайёрлаш хамда момик ажратишнинг самарадорлигини ошириш максадида мавжуд технологик дастгохларнинг таркибига РНС русумли курилма киритилган.

Сертификатлаш жараёнида техник чигитнинг тукдорлиги ва синфи пахта тозалаш корхонасида O'zDst 596, O'zDst 601 давлат стандартлари талаблари

асосида тасдикланган чигит тукдорлиги эталон намуналари ёрдамида аникланади [6].

1-жадвал

Чигитларнинг жинлашдан кейин коладиган тулик туклилиги

Саноат Чигитнинг тулик

навлари туклилиги %

Урта толали пахталар

I- II 12,8..........13,3

III-IV 14,1.........16,0

I- II 11,0.........15,0

III-IV 15,5..........17,0

I- II 13,0..........13,8

III-IV 14,1..........16,0

I- II 11,0..........11,5

III-IV 12,0.........13,0

Ингичка толали пахталар

I- II 2,4..........3,5

III-IV 4,0..........4,5

Тажрибавий изланишлар. Линтерларда момик ажратиш технологияси -арраларнинг айланиб турган чигит валигига механик усулда таъсир этиб, чигит юзасидан момикни кириб олишга, сунгра эса арра тишидан хаво ёрдамида итариб ажратилишга ва конденсоргача олиб борилиб, у ерда хаводан ажратиб олинишга асосланган.

Линтернинг чигитдан ажратган момик микдори ва чигит буйича иш унумдорлиги мухим технологик курсаткичлар хисобланади. Маълумки, аррали жинларда толани арра тишидан ажратиб олинишда ва линтерларда момикни арра тишидан ажратиб олинишда хам, бир хил хаво окимига асосланган мосламадан (2.2-расм) фойдаланилади. Бу мослама хаво камераси йуналтирувчи труба ростланувчи кирFOк момик кувуридан иборат. Бу мосламада ВЦ вентилятори ёрдамида хосил килинган хаво босим билан хаво камерасига йуналтирилади ва хаво йуналтирувчи хамда тиркиш оркали харакатланади. Бунда хавонинг чизикли тезлиги аррали цилиндр чизикли тезлигидан юкорилиги хисобидан арра тишидаги тола ёки момик ажратилади ва бушликга йуналтирилади. Ундан эса, умумий кувурга йуналтирилиб конденсоргача етказилади.

Толани чигитдан ажратишда иккита ДП-130 русумли жин мажмуасида, арра тишидан толани хаволи ажратиш мосламаси камерасида P=3150 Па босимни ва Q=2,5-3 м3/с, чигитдан момикни ажратиш мажмуаси олтита линтер ускунаси хаво камерасида 2600 Па босимни ва Q=2,5-3 м3/с хавони хосил килиш учун хам ВЦ-8 вентилятори ишлатилади.

Агар махсулот буйича хисобласак, иккита жиндан иборат мажмуанинг иш унумдорлиги бир соатга 3120 килограмм толани, олтита линтердан иборат мажмуанинг иш унумдорлиги эса 330 килограмм момикни ташкил этади.

Бундан куриниб турибдики, линтер ускунасидан иборат мажмуанинг момик буйича иш унумдорлиги жин ускунасидан иборат мажмуага Караганда 9,5 баробарга кам булиб, хаво сарфи эса тенг - бу албатта линтер ускунасидан иборат мажмуанинг махсулот микдорига нисбатан электр энергияси сарфи куплигини ва унинг самараси пастлигини курсатмокда.

Ушбу холатни хисобга олиб жинлаш ва линтерлаш ускуналарида бир хил хаволи ажратиш мосламасидан фойдаланиш максадга мувофик эмас. Шу сабабли, линтер ускунасида арра тишидаги момикни ажратиш учун такомилашган хаволи мослама таклиф этилди (2.2-расм). Бу мосламада момикни арра тишидан ажратишда хаво арра юзига итариш йули билан эмас, балки суриш йули билан амалга оширилади. Момик арра тишидан ажратиб олинишда сурувчи хаво окими тишдаги тола массасини хеч кандай каршиликсиз ажратиб олади.

Шуни таъкидлаш керак, мавжуд хаволи ажратиш мосламасига эга линтер ускунасидан иборат мажмуа технологияси ёрдамчи ускуналарида урнатилган электродвигателлар куввати 49,5 кВт. ни ташкил этса, таклиф этилаётган хаволи ажратиш мосламасига асосланган линтер ускунасидан иборат мажмуа технологияси ёрдамчи ускуналарида урнатилган электродвигателлар куввати 25 кВт. ни ташкил этади.

Х,аво сарфи таклиф этилётган технологияда 2 мартага кам булади (2-жадвал).

2-расм. Аррали цилиндр ва момикни ажратгичнинг такомиллашган

конструкцияси

2-жадвал

Момик ажратишда ёрдамчи ускуналар

Курсаткичлар Мавжуд технологияда урнатилган ёрдамчи ускуналар Таклиф этилаётган технологияда урнатилган ёрдамчи ускуналар

ВЦ-8 КЛ У1ВЦ Жами ВЦ-8 КВМ ВЦ-8 Жами

Урнатилган кувват,кВт 11 1,5 37 49,5 11 3 11 25

Сарфланадиган хаво, м3/с 2,7 5,5 5,5 13,7 2,7 2,7 2,7 8,1

Хдволи мосламасига куйилган асосий технологик талаб арра тишларидан момикни тулик ажратиб олинишини таъминлаш ва уни чикариш каналига узатиш момикни ишчи камерадан кобирFали панжара ортига чикаргандан сунг илиниб колган момикни ундан ажратиб олиш учун хизмат килади.

Тадцицот натижалари. Узбекистонда ишлаб чикарилган барча линтерларда 2-расмда хаво окими таъсир этиш зонасида момикни чикариш каналида толали массанинг харакатланиш жараёнини изохлаш учун харакатланиш сохасини иккита участкага буламиз.

Биринчи участкада ABEKоким кисман сикилади (зичланади), иккинчи KEDO участкада тиркиш орасидан хавони суриб олиш окимининг таъсири хисобига KEDC зонасидан толали масса жадаллик билан ажратиб олинади. Шу билан боFлик булган холда, хар бир зонада толали массанинг харакатланишини алохида куриб чикамиз. Бунда иккита соха чегарасида KE чизик буйлаб узлуксиз босим шарти бажарилади деб, хисоблаймиз. АВЕКсикиш зонасида

толали масса окимининг курсаткичларини

Pi Pi

оркали белгилаймиз.

Бу ерда Pl -зичлик, pi -босим, Vl -уаво оцими тезлиги.

b -зона кенглиги, v -тезлик, р -зичлик, р-босим,

Vw- тезлик,Pl0-зичлик, Pl0- босим 2-расм. Аррали цилиндр ва йуналтиргич орасидаги хаво окимининг

харакатланиши.

l2

в1 = во +

R о

Сикиш зонасида хаво окимининг стационар харакатланиш тенгламаси

pvl<dP = - <(pb) + pgbc + p(sin a± f cos«)

ax ax (1)

Бу ерда P, °, p - ÄBDC ишчи зонанинг ихтиёрий кесимида зичлик, тезлик,

босим. Бу ерда 0 < x <1, tga = f - ишкаланиш коэффициенти, 1 - ишчи зонанинг

умумий баландлиги , b = b( x), ушбу зонанинг кенглиги.

„ RR

b = b° + —

X R = _ ^Vv2

R ; R + R _ KemupanraH paguyc (2)

0 <x <c, xj ynacraa ynyH + öe^rucu TaH.raö o^uHagu, 6y epga x,aBo okhmh Te3^Hrn appaHHHr a öypnaK Te3^HrngaH KaTTa, c < x <l x2 ynacraa ynyH -öe-nrucu TaH^aö o^uHagu, öy epga x,aBo okhmh Te3^Hrn appaHHHra öypnaK Te3^HrngaH

khhhk, b°_ x =°KecuMgaru 30Ha KeHrauru. TeHraaMa (2) yHTa p, p, HOMat^yM^apra эгa, yrapHu TyramTupum ynyH MyxuT x,o.nara TeHraaMacugaH ^ofiganaHaMro:

p = [1 + A{p - p° )]p° (3)

MaccaHH ca^aö ^o^um ^OHyHHgaH KyHugaru^apra эгa öyraMcro:

Pi°PiA =pd = Q°!L (4)

Ey epga, bi =b°+lVR

öy epga: A-ra^puöanapga aHu^aHraH y3rapMac coh, Q° =p° v° S°_

MamuHaHHHr um yHyMgop^uru; P°, p°_ cu^um 3OHacugaH yraeTraH MaccaHHHr

s

y3aTum 3OHacugaru 3HH^uru Ba okhm Te3^uru; s ° _ nu^um KyBypuHHHr KyHganaHr KecuM MafigoHu.

(3) Ba (4) ^opMyragaH öocuM op^anu Te3^uKHu u^oganaÖMro:

^bFW^1-^ (5)

(2), (3) Ba (5) TeHraaManapgaru p, b u^oganoBHurapHu (2.1)_TeHraaMara Kyfiuö, KySugaru^apra эгa öyraMro:

pÄb°°\-»-M-[l + A(P - P°)]- Adf\ = -bdp - pb +

I b b dx I ax

+ P° gb[l + A(P - P°)] + p(sin a± f cosa)

(6)

x

sin a = —

a<<1 öymanöa, R , cosa =1 geö xucoö-raÖMro

Pve = P°e°°v° P°e°V°

v =

e ■ p

h2

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

e°° = e° + — v = - Q°

hpe

dp

ax xocurara HucöaraH (6)—reHraaMaHu enaMro dp ax

= pF°(x ) = Fi(x)

'o( x) =

b + -p gbA- - ± f b2 0 R

b2 -Щ

'o( x) = (1 + Apo) + Po gb(l - Apo)

^ = Ро^с2 ■А

(7) тенглама p(i)_ Pl0 шартда интегралланади Тенгламани ечими квадратда ифодаланади

P = e-(x)[Pio-J'Fi(x)I'2<«dx]6yHda F1(X) = JFi(x)dx

Толлали масса окими харакатланишини умумий ABDCDG сохада куриб чикиш мумкин, бу ерда ABEK сохадаги кисмда зичланиш юзага келади, EKDG кисмда зона кенгайиши хисобига -кисман зичланиш номоён булади. Бунда массанинг барча соха буйича харакатланиш тенгламаси, масса билан банд булган тенглама (1) тенглама куринишида ёзилади, бу ерда DG чизик буйлаб чегаравий шарт DC ED туFри чизикка утказилади, яъни - h <x <0 кабул

килинади. Бунда DC чизик буйлаб P2°COsa° босим таъсир этади, бу ерда P20

суриб олиш босими, а°>- DG кирким ва O ук орасидаги бурчак ( 2-расм).

Энди функция 'o( x) учун формулада белгини урнатамиз. x =0 кесим нуктасидаги тезлик арранинг aR айлана тезлигидан катта. Шунинг учун ишкаланиш кучи x укнинг мусбат кисми йуналишига эга ва ушбу кесимга туташаётган толали масса усачткасида + белгини кабул килиш лозим. Бошка чекка кисм x =1 нуктаси а R дан кичик булган тезликка эга, ишкаланиш укнинг манфий томонига йуналтирилган (толали массани судраган холда), бу участкада - минус белгисини кабул килиш лозим.

А ~ x = с (0 < c < I)

Арранинг айлана тезлигига тенг булган, v J тезликка эга булган, айрим уртача кесимлар куриб чикилаётган иккита катлам участкаларини ажратувчиси сифатида хизмат килади.

Мувофик равишда x =1 ва x = 0 катлам чегаралари буйича таъсир этувчи

босимни Pl0 ва P2°COsa° оркали белгилаймиз, улар узатиш зонасидан толали массани турли вариантларда ажратиб олишда уз уринга эга булиши мумкин. У

холда, (0 < x <') интервал ичида P (x) функцияни аниклаш учун P(0) = P2°cosa

булган шартда 0 < x < c участкада (+) белгисини ва p(I) = Pl0 шартда c < x <1

участкада (-) белгисини кабул килиб, (7) тенгламани интеграллаш керак

булади. Агар, берилган Pl0 ва P20 COsa° босимда толаларни ажратиб олишнинг

иложи булса, у холда олинган Pl(x) (0<x<c) ва Pl(x) (c <x <') эгри чизиклар

b

айрим нукталарда х - c абциссия билан кесишади. Ушбу нукта шак-шубхасиз, иккала участканинг чегараси хисобланади.

Координатх - c аниклангандан сунг ва v _ хисобга олиб, куйидаги узаронисбатдан

_ Lp(c )b(c)

таъминлагичнинг талаб килинган узатиш унумдорлигига эга булиш учун

берилган уртача ёйиш тезлигини аниклаш мумкин. (7) тенгламани ((+) -белгиси

кабул килинганда ) х 0 <х < c инервалда ва ((-) белгиси кабул килинганда)

c < х < I интервалда интеграллаган холда, P2(х) ваP1(х) босим учун куйидаги ифодаги эга буламиз:

Р2(Х) - F22(Х)

P

__Гх! F1( х)

F22(l) ¡х F22(х)

йх

Р1( х) - F21( х)

P20cos^ö , |*х F1(х) _ F21 (0) Jö F21 (х)

йх

c < х < l

- c < х < l

бу ерда:

F (х) _ e-\Fvi(х)ах F (х) _ ЛFv2(х) г21(х) _ e г22(х) _ e

Fo, _

»■ + Х»'»™

х

»2

+ Pö g»A+-- f

R

F _ 1 02

»' + Ä»'»°o

х

»2

+ Pö S»A+ — - f R

»2 -X»o2o »

»2 -»

х —

c нукта абциссаси куйидаги тенглама оркали аникланади:

P1 (c) - P 2 (c) _ 2

P1o(Па) сикиш зонасига киришдаги 0о(т/ч) унумдорлик ва босимнинг

турли кийматлари учун 0х ук буйлаб толали масса окимининг тезлиги ваP(na) босимининг таксимланиш эгри чизиFи 2 -расмда такдим этилган. Х,исоб китобларда куйидаги кийматлар кабул килинган:

P0 _ 5Па v10 _ 0.61м/с v20 — 1.57м/c R — 0.2м R — 0.1м х0 — 0.05м

д _ 0.154м, с _ 0.09м,

Куриниб турганидек, бунда сикиш зонасида энг кичик катлам кенглиги кесимида толали массада энг катта босим номоён булади. Бунда танлаб олинган курсаткичлар учун х _c утиш нуктасидаги координата масалалари кесимдан юкорида жойлашган.

Q — 0,03т/соат P10 _ 8Па P20 _ 30Па

х _ h

ах

»

Q = 0,04T/coaT p10 = 10na p20 = 30na

Q = 0,05T/coaT p10 = 10na p20 = 30na

Q0 = 0,07T/coaT p10 = 1Ua p20 = 10na

Хулоса. Мавжуд хаволи ажратиш мосламасига эга линтер ускунасидан иборат мажмуа технологиясида ёрдамчи ускуналарда урнатилган электродвигателлар куввати 49,5 кВт. ни ташкил этса, таклиф этилаётган хаволи ажратиш мосламасига асосланган линтер ускунасидан иборат мажмуа технологиясида ёрдамчи ускуналарда урнатилган электродвигателлар куввати 25 кВт. ни ташкил этади. Х,аво сарфи таклиф этилётган технологияда 2 мартага кам булади.

Аррали цилиндр юзасидан момик ажратишнинг назарий жараёни урганилиб хаволи мосламага куйилган асосий технологик талаб арра тишларидан момикни тулик ажратиб олинишини таъминлаш ва уни чикариш каналига узатиб момикни арра тишидан ажратиб олишни таъминловчи технологик курсаткичларни аниклаш учун хаво окимининг харакат тенгламаси тузилди.

Сикилиш зонасига киришдаги Qo =0,03т/соат унумдорлик, босимнинг

Рю = 8Па, p2o - 3°Па кийматлари учун Ox ук буйлаб момик окимининг тезлиги

вар(Па) босимининг таксимланиши курилганда, таклиф килинаётган суриш усулига асосланган момик ажратиш мосламасида сурувчи тиркичнинг 0,02-0,1 м кийматларида 50-200 Па босим хосил килиб арра тишидан момикни самарали ажратиш мумкинлиги аникланди. Бу холатда суриш кувурида хавонинг тезлиги 1.4-2,0 м/с ташкил этади.

Фойдаланилган адабиётлар

1. Khakimov SH.SH, Ismoyilov F.B. Analysis of the properties of wool raw materials obtained in Uzbekistan // "International Journal of Advanced Research in Science,Engineering and Technology. International Journal of Science. Vol. 6, Issue 6, June 2019"

2. Пахта хомашёсини кайта ишлашнинг мувофиклаштирилган технологияси, ПДИ-30-2012, Тошкент, "Мехнат", 2012 й.

3. http://www.cotton.org. Journal of cotton science; jit.sagepub.com

4. Узбекистан Республикаси Давлат стандартлари

5. Р.Ш.Сулаймонов Пахта чигитини линтерлаш ва момикни тозалаш жараёнларининг рационал технологиясини яратиш. Докторлик диссертация, Тошкент -2019 й.

6. Очилов М.М, Хакимов Ш.Ш. Пахта чигитидан момик ажратиш муаммолари. Тукимачилик муаммолари журнали. Тошкент 2018 й. №2.

7. Сохавий меъёрлар ПДИ-45, ПДИ -48.

8. Очилов М.М., Хакимов Ш.Ш. Пахта чигитидан момик ажративчи такомиллашган технологияли машина. Тукимачилик муаммолари журнали. Тошкент 2018 й. №3.

9. С.И.Дворецкий и др. Компьюерное моделирование и оптимизация технологических процессов оборудования. Тамбов, Издательство ТГТУ 2015 г.

10. Очилов М.М, Хакимов Ш.Ш. Пардаев М.С. Момик ажратиш машинасини такомиллаштириш. Халкаро илмий амалий анжуман. Андижон 2018 й. 3-4 окт.

11. Очилов М.М, Хакимов Ш.Ш. Гаппарова М.А. Линтердаги технологик тиркичлар чигитнинг шикастланиш даражасига ва момик сифати таъсирини тадкик этиш. Халкаро илмий амалий анжуман. Андижон 2018 й. 3-4 окт.

12. Очилов М.М., Хакимов Ш.Ш. Пахта чигитидан момик ажратиш самарадорлигига таъсир этувчи омилларни тадкик килиш. Тошкент. ТТЕСИ Республика илмий амалий анжуман маколалар туплами 2018 йил 16-17 май.

13. Очилов М.М., Хакимов Ш.Ш. Машина для отделения линта от джинрованнкх семян. Москва 2018 г. Журнал Универсум технические науки.

14. Очилов М.М., Хакимов Ш.Ш., Уролова Ч. 5ЛП линтерининг техник ва технологик курсаткичларининг тахлили. Тошкент. ТТЕСИ Республика илмий амалий анжуман маколалар туплами 2018 йил 10-11 декабрь.

15. Ф.А.Саади Аэродинамика воздухосъемного джина и пневмотранспорта волокна. Интернет изд. Селхозьмаш, 2016. 55с.

16. Б.Я.Кушакеев ва Р.Ш.Сулоймонов Двумерное движения семян в зоне линтерования. Журнал проблемы текстеля. Тошкент ТИТЛП 2011 №4.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.