CC BY
11МАРХИЛАХ,ОИ АСОСИИ АККРЦДИТАТСИЯИ ДАВЛАТИИ МУАССИСАХ,ОИ ТАЪЛИМИ
Рахмонов Ш.М.
Донишго^и дaвлamuu омузгории Тоцжжпон 6a номи С.Айнй
муто6ики заминаи мавчудбудаи кcнyнгyзcpй ва мeъёpй дap шхаи тах^ло™ олй, амалишавии вазифахои acccии макомоти идcpaкyнaндaи талипот тaвaccyти cиcтeмaи ягонаи баходихии фаъолияти мyaccиcax,cи тах^ло™ олй, аз он чумла aгтecгaтcия, aккpeдитaтcияи ва ичозатномади{ии мyaccиcax,cи таълимй, ба p^ монда мeшaвaд. Дap acccи Крнуни ХумхуЁии Точикистон <^ap бcpaи мacpиф» чи{ати aмaлигapдcнии ин шакли нaзcpaти paвaнди таълим дap муашжахои таълимй бeвоcитa дap ин caмт чунин ишоpa гapдидaacт:
-мaкcaд, мазмун ва тapтиби aттecтaтcия ва ичозатномадихии мyaccиca{ои тaълимй; -хукук ва вазифа^ои мyaccиcaи таълимй вобаста ба aккpeдитaтcияи давлатй. Ма^ад ва вазифа{ои aккpeдитaтcияи давлатии мyaccиca{cи таълимйтаъмин намудани cифaти баланди тахшл, такмил ва бe{тap намудани paвaнди таълим дap мyaccиcaи таълимй, таъмин намудани шaxccни му^а^й бо иттилооти зapypй оид ба натичаи aккpeдитaтcияи давлатии мyaccиca{cи таълимй, нyфyc ва мавв^ьи он дap байни .n^rap мyaccиca{cи таълимй ва химояи манфиатхои шaxpвaндcни Чумхурти Точикистон оидба та^итат мeбcшaд.
Мазмун, му{таво, тapтиб ва ташкил намудани aккpeдитaтcияи давлатй низ дap «Низомнома дap бcpaи arre^'acM, aккpeдитaтcия ва ичозатномади{ии муашжахои таълимии Хумху£>ии Точикистон (rapcpи [укумати Xy^ypMH Точикистон аз 05.03.2003, .№145) муайян гapдидaaнд.
Раванди aккpeдитaтcияи давлатии мyaccиca{ои тaълимй тиб^и cam,n{№ мeъёpии {утукии дap боло ra^iupnTOa дap якчанд мap{илa гyзapcнидa мeшaвaд.
Mapymau якум, Mapyumu maйёрйбa aккредumamсuяu дaвлamй:
Mapx^ra^ якум мapxилaи тaйёpй ба aккpeдитaтcияи давлатии муашжахои тaълимймeбcшaд, ки ин аз тapaфи мyaccиcaи таълимй ба даст овapдaни xyлcca дap боpaи aттecтaтcияи давлатии он мeбcшaд. Зepо бapcи гузаштан аз aккpeдитaтcияи давлатй( дaр acоcи aризa мyaccиcaи тaълимй), мyaccиcaи тaълимй бояд аз аттестатсияи дaвлaтй гyзaштa бошaд Ba дaр гатори дигар {yxxai^oe, ки мyaccиcaи таълимй дархост барои аз аккредидатсияи давлатй гузаштан ба Хадамоти давлатии назорат дар аэ{аи маориф пешни{од менамояд, яънe xyлccaи кcмиccияи aттecтacионй {yxxarn авалиндара^а ба {жоб меравад. [3].
Аз ин ли{оз, дap cypaти натичаи мycбaти aттecтaтcияи давлатй pcxбapияти мyaccиcaxcи таълимй бapcи гузаштан аз aккpeдитaтcияи давлатй тиб^и талабот бо хуччатхои зepин ба Вaзоpaти мacpиф ва илми Чyмxypии Точикистон муЁючиат мeнaмcяд:
-apизaи pcxбapияти муатежаи таълимй оид ба тacдик ё мyкappap кapдaни макоми мyaccиcaи таълимй (Aap apизaи мyaccиcaxcи тaълимиe, ки тобeи Вaзcpaти мacpиф ва илми ЧумхуЁ>ии Тcчикиcтcн нecтaнд, мyaccиcи онхо имзо ва мyxp мeгyзcpaд); -маълумот дap бcpaи мyaccиcaи таълимй;
-eycxa аз кapcpи шypcи олимони (гадают) мyaccиcaи таълимй чи{ати гузаштан аз aккpeдитaтcияи давлатй;
-накшаи дypнaмcи тapaккиёти мyaccиcaи таълимй.
-кapcpи шypcи Хадамоти давлатии нaзоpaт дap ccxaи мaоpиф ва кapcpи хайати мyшcвapaи Вaзоpaти мacpиф ва илми ЧумхуЁии Точикистон до^ ба натичаи aттecтaтcияи давлатии муатежаи таълимй;
-нycxaи ичозатнома бо замимааш оид ба пeшбypди фаъолияти таълимй; Ато^ок™ rapcpи кcмиccияи aккpeдитaтcионй дap тapтиби гyзapcнидaни тaшxиcи aккpeдитaтcионй, бидуни тaшpифcвapй ба мyaccиcaи таълимй, талаботи мyaйянpc ниcбaти xyлccaи aттecтaтcияи давлатии мyaccиcaи таълимй xycycaн дap caмтизepин ба миён мecpaд:
1) иттилооти зapypй бapcи кабули кapоp дap бcpaи aккpeдитaтcияи давлатй бояд аз тapaфи мyaccиcaи таълимй аз натичаи худба{оди{й дap хачми nyppa ва комилан мyфaccaл пeшниxcд кapдa шавад;
2) xyлcca дap боpaи aттecтaтcияи мyaccиcaи таълимй бояд баходихии nyppa ва caxexияти иттилооти пeшниxодшaвaндapо дapбap гиpaд.
Баходихии мaзкyp бо caнчиши интихобии маълумотхои худба{одихй ва тадкикнамой, дap paфти тaшxиc ^crapm^) accc мeёбaд.
Дap холатхои зapypй тaшxиcи aккpeдитaтcиcнй бо тaшpифи комжеияи тaшxиcй (экcпepтй) дap мyaccиcaи таълимй гyзapонидa мeшaвaд.
Mapymau дуюм mayлuлu caMmyo вa uxmucocyou Myaccucau maълuмй Mapxилaи дуюми aккpeдитaтcияи давлатй - мapxилaи тахлили caмтxc ва иxтиcоcxои мyaccиcaи таълимйтибги на^ша ва бapномa{ои амалишаванда дap caмти тaйёp кapдaни
мyтaxaccиcoн бapoи C0{a{0и гyнoгyни xo^arm xaлrи xyм{ypй мeбoшaд. Дap ин мapxилa aз pyn xap як caмт (иxтиcoc) бapoи гyзaштaн aз aккpeдитaтcияи дaвлaтй пeшEиxoдшyдa, aз тaшxиc гyзapoнидa шyдa, бax,oгyзopй кapдa мeшaвaнд, aз хумга:
- мyвoфикaти бapнoмaи тaxcилoти кacбй, нaкшax,oи кopии тaълимй вa бapнoмax,oи тaълимй бa тaлaбoти caнaд{0и мeъёpии {угукии aмaлкyнaндaи го^и мaopиф ^a^a вa бapE0мaxoи нaмyнaвй ё тaлaбoти cтaндapгx,oи дaвлaтии тaълимии тaxcилoти oлии кacбй), тaлaбoти дaвлaтй ниcбaти мaзмyни xaдди aкaл вa cai^ тaйёpии xaтмкyнaндaгoн, aз pyn caмт, xa^ вa нaмyди мaшгyлиятxo;
-мaнбaи иттилooтии paвaнди тaълим, яънe мaвчyдият вa мyкaммaл бyдaни capчaшмaxoи мyocиpи иттилooти тaълимй дap бapaндax,oи rynoryn, ки дap бapнoмax,oи тaълимй, нaкшax,oи кopии тaълимй xan^ñ xиcoбидa мeшaвaнд, инчунин вocитaxoи инти^л, нит, дoштaн вa иcтифoдaбapии okxo;
-мув0фик бyдaни cифaти тaйёpии xaтмкyEaEдaгoE aз pyn Eaтичaxoи xaмъбacти aттecтaтcияxoи ни{0и дaвлaтии дap ce coлaи oxиp (мyвoфиraти имтиxoEи xopй вa ни{0ии дaвлaгй 6o иEтиxoби мaкoмoти aккpeдитaтcиякyEaEдa, хим0яи pиcoлa ё лoиxaи дипл0мй) бa тaлaбoти cтaEдapтxoи дaвлaтии тaълимии тaxcилoти 0лии кacбй, дap киcмaти тaлaбoти дaвлaтй Eиcбaти мaзмyни xa^K a^an вa caгxи тaйёpии xaтмкyEaEдaгoE;
-тaъминoт 6o тaчxизoти зapypии тaълимию лaбopaтopй, тeъдoди кoмпютep{0, пaйвacт 6o Интepнeт, тaxтaxoи элeктpoEй вa вocитaxoи .n^a® тaълимй;
- дap бoзopи д0жл вa xopиxи кишвap ниёз дoштaн бa xaтмкyEaEдaгoEи мyaccиcaи тaълимй; -му^йё EaмyдaEи шapoит хи^ти имк0нияти дaвoм дoдaEи тaxcил aз pyn бapнoмaxoи
мув0фик дap зиEaи мaгиcтpaтypa, acпиpaнтypa, дoктopaEтypa вa тaxcилoти илoвaгй.
[aмзaмoн, xap як кaфeдpaи aмaликyEaEдaи мyaccиcaи тaълимй aз pyn фaExoи мaxcyc, caE:xидa вa дap гамт^и зepин бaxoгyзopй кapдa мeшaвaEд:
-cифaтE0кии xaйaти кaдpxoи илмй вa oмyзгopй (тeъдoди дoктopoE вa E0мзaд0и илм, д0тсснг0н вa пpoфeccopoE);
-Eaтичaи кopxoи илмй-мeтoдй (тeъдoди EaшpEaмyдaи китобх0и дapcй, дacтypxoи тaълимй-мeтoдй, мoE0гpaфияxo);
^чми тaxкикoти илмй (aлoxидa aз pyn нaмyдxoи фyндaмeEтaлй, aмaлй вa кopкapдxo) вa тaлaбoтпaзиpии 0Щ0 (xиccaи тaxкикoти бepyнa).
Маруилаи ceюм —тaxлили мaxмyии мyaccиcaи тaълимй
Дap мapxилaи ceюми тaшxиcи aккpeдитacияи дaвлaтйтaшxиcи мyaccиcaи тaълимй дap мaчмyъ гyзapoEидa мeшaвaд. Дap ин мapxилa б0 иштиpoки {aйaти кoмиccияи aккpeдитaтcиoEй, ки 6o фapмoиши Вaзиpи мaopиф вa илми Xyм{ypии ТoxикиcтoE aз ^гоби мyтaxaccиcoEи Хaдaмoти дaвлaтии Eaзopaт дap го^и мaopиф тaъcиc дoдa мeшaвaд, тaмoми caмт{oи фaъoлияти мyaccиcaи тaълимй aз тaшxиc гyзapoEидa шyдa, тиб^и тaлaбoти мeъёp{0и aз aккpeдитaтcияи дaвлaтй гyзapoEидaEи мyaccиca{oи тaълимйбaxoгyзopй кapдa мeшaвaEд, aз xyмлa :
-мaчмyи caмтxo вa иxтиcocxoи aмaлкyEaEди мyaccиcaи тaълимй, дap caмти тaйёp кapдaEи мyтaxaccиoE (кaдpxo) тиб^и тaлaбoти бoзopи мe{Eaти дoxил вa xopиxи кишвap, ки бapoи гyзaштaн aз aккpeдитaтcияи дaвлaтй пeшEиxoд гapдидaaEд.
Дap ин caмт кaфeдpaxoe, ки paвaнд,и тaълимpo aз pyM фaнxoи гyмaEитapй, ичтим0иву ^'mco^, фaE{oи тaбиию-pиёзй вa yмyмикacбй aмaлй мeEaмoяEд, мaвpиди caExиш вa бaxoдиxй Kapop мeгиpaEд, яъEe:
- му^йё бyдaEи зaминaи м0ддию тexникйxи{aти дaвoм дoдaEи тaxcил дap зиEaи мaгиcтpaтypa, acпиpaEтypa вa дoктopaEтypa aз pyM бapE0мaxoи мaxcycгapдoнидaшyдa;
Дар ин раванд дар суханрониашон Ассогузори сул{у Ва{дати миллй, Пешвои миллат Президента Хум{урии То^икистон Ханоби олй Эмoмaлй Ра{мон дар ма^лиси фаъолони маорифи хум{урй, 28-уми августи соли 1995 таъкид намуда буданд: «Барои расидан ба стандар{ои ха{онй мо бояд пеш аз {ама заминаи моддию техникии муассиса{ои таълимиро пуртуват намоем». [3].Бо ба инобат гирфтани чунин таъкид{ои ро{бари давлат яке аз меъёр{ои асосии аз аккредитатсияи дaвaлaтй гузаронидани муассиса{ои таълимй баъд аз ороз намудани назорати нави раванди таълим дар муассиса{ои тaълимй дар шакли аттестатсия, аккредитатсия ва ихозатномади{ии муассиса{ои таълимй, ки аз соли 1996 дар асоси «Низомномаи муваттатии аз аттестатсия, аккредитатсия ва ихозатгомади{й гузаронидани муассиса{ои таълимии Хум{урии Тохикистон» меъёри асосй табул карда шуд. -тeъдoди oмyзгopoEи дopoи дapaxa вa унв0ни илмй; -нaтичaи кopxoи илмй-мeтoдй;
^чми тaxкикoти илмии вa зapypияти 0н{0 дap иcтe{c0л0т; -мaвчyдияти шyp0{0и {им0яи pиcoлa{0и нoмзaдй вa дoктopй;
^т^ cифaти тa{Cилoт, дapaxaи дoEишaEдyзии дoEишxyёE вa дж^ Eиш0Eд,и{aEдa{0. Маруилаи 4 —тайёр карданы лощаи царор дар бораи аккредитатсияи давлати
Дар натихаи ташхиси махмуии муассисаи таълимй, хи{ати хамъбасти натихаи аккредитатсияи давлатй ба таври хатмй карор (мусбй ё манфй) кабул карда мешавад. Кдрор дар бораи аккредитатсияи давлатй аз тарафи макомоти давлатии идораи со{аи маориф дар асоси натичахои ташхиси аккредитатсионй, ки дар шакли санхиш (экспертиза)-и муассисаи таълимй гузаронида мешавад, кабул карда мешавад.
Дар сурати кабул гардидани карори мусбй ба муассисаи таълимй шаходатнома дар бораи аккредитатсияи давлатй дода мешавад. Дар шаходатнома макоми давлатии муассисаи таълимй (донишго{, донишкада, академия) ва руйхати аккредитатсияшудаи самтхо ва ихтисосхои тайёр кардани кадрхо, ки аз руи онхо муассисаи таълимй хукуки ба хатмкунандагон додани хуччатхои намунаи давлатиро дорад, зикр мегардад.[3]
Мувофикан, дар хулосаи комиссия аз руи натичахои ташхиси аккредитатсионй бояд асос барои эътирофи аккредитатсия шудани (ё нашудани) хар як самт ва ихтисоси муассисаи таълимй барои тайёр кардани мутахассисон (кадрхо, аз шумораи самту ихтисосхои барои аккредитатсия пешнихгардида ва дар ичозатнома зикршуда) ва асос барои кабул кардани карор дар бораи макоми давлатии муассисаи таълимй дар мачмуъ нишон дода шаванд.
Макоми давлатии муассисаи таълимй дар мачмуъ ва карор дар бораи эътироф гардидани (ё нагардидани) аккредитатсияшавии самтхо ва ихтисосхои пешниходшудаи тайёр кардани мутахассион кадрхо.
Заминаи мавчудбудаи конунгузорй ва меъёрй робитаи байни аккредитатсияи муассисаи таълимй дар мачмуъ ва аккредитатсияи самти (ихтисоси) алохида, инчунин, тартиби паихами баррасишавиро (аввал —муассисаи таълимй дар мачмуъ; баъдан —самтхо ва ихтисосхо; ё баръакс) ба танзим медарорад.
Умуман аккредитатсияи давлатии муассисахои таълимии тахсилоти олии касбй ин муайян намудани макоми муассиса аз руи намуд (муассисаи таълимй) ва шакли он (донишгох, донишкада ва академия) вобаста ба имконияти он чихати татбики барномахои тахассусй, мувофикати мазмун ва сифати раванди таълим ба талаботи стандартхои давлатии тахсилот ва хукуки ба хатмкунандагон додани хуччати намунаи давлатй мебошад.
АДАБИЁТ
1. Суханронии Ассогузори сул{у Ва^дати миллй, Пешвои миллат Презиценти Хум{урии Тохикистон Ханоби Олй Эмомалй Ра{мон дар махлиси фаъолони маорифи хум{урй, 28-уми августи соли 1995.
2. Куклин, Владимир Жанович Системныйанализ, моделированиеи управлениевсистемевысшего профессиональногообразования Электронный ресурс]:.М.: РГБ, 2005
3. К>онуни Хум{урии Тохикистон «Дар бораи маориф », Душанбе, 2013.
4. «Дар бораи Тартиби гузарнвдни аттестатсия, аккредитатсия ва ихозатномади{ии муассисахои таълимии Хущурии Тохикистон» (К>арори [укумати Хущурии Тохикистон, 05.03.2003, 145)
ОСНОВНЫЕ ПЕРИОДЫ АККРЕДИТАЦИИ ГОСУДАРСТВЕННЫЕ ОБРАЗОВАТЕЛЬНЫЕ УЧРЕЖДЕНИЯ
Данная статья посвящена основным периодам аккредитации государственных образовательных учреждений. В соответствии с действующей нормой и законодательством в сфере высшего образования реализация основных задач органов управления образованием должна осуществляться с помощью базового аттестации, включая аккредитацию и лицензирование учебных заведений.
Основные задачи и задачи государственной аккредитации - повышение качества и развитие образования в образовательных учреждениях; обеспечить учебные заведения высококвалифицированными специалистами.
Ключевые слова: образование, государственный, аккредитация, государственная аккредитация, общественные образовательные инвизии, нормы, законодательство, менеджмент, высококвалифицированные специалисты.
MAIN PERIODS FOR ACCREDITATION OF PUBLIC EDUCATIONAL INSTITUIONS
This article deals with basic periods for accreditation of public educational insitutions. According to the existed norm and legislation in the field of higher education, realization of main tasks of education's management bodies should be carried out by the basic attestation, including accreditation and licencing of education institutions.
The main tasks and aims of public accreditation of is to improve the quality and development of education in education institutions; to provide educational institutions with high quality specialists as well as.
Keywords: education, insitutions, accreditation, public accreditation, public educational insitutions, norm, legislation, management, high quality specialists.
Сведение об авторе:
Рахмонов Ш. - к.п. наук., доцент, декан факултета Таджикского государственного педагогического университета им. Садриддина Айни. Тел.:(+992) 918265609
About the author:
Rahmonov Sh - candidate of pedagogical sciences, associatedprofessor, dean of faculty of Tajik steat pedagogical university named after SadriddinAini. Tel.: (+992) 918265609
ИНКИШОФИ НЕРУИ ЭЧДДИИ ДОНИШЧУЁН ДАР ФАЪОЛИЯТИ ФОРИГАЗДАРСИИ МУАССИСАИ ТА^СИЛОТИ ОЛИ
Хайруллоева С.Х.
Донишго^и давлатии омузгории Тоцикистон ба номи С.Айни
Дар замони муосир дар чомеа барои шахсияти эчодкор, яъне инсоне, ки метавонад ба тарзи нав андеша ронад, пеши худ мустакилона максаду вазифахо гузорад, рохи халли гайримаъмулй пешниход созад, ба оянда сатмгирй намояд, - ба як сухан, инсони дорои «вируси навоварй» фармоиши нави ичтимой ба вучуд меояд [2, с.121].
Донишчуён дар машгулиятхои марбут ба забони хоричй фаъолияти эчодкории хешро ривоч дода, мекушанд, ки аз тарики кори мустакилона зиёдтар иттилоти иловагй ба даст оранд. Онхо барои муошират ва тахсил кушодтар мешаванд, чихати худифодакунй ва нишон додани истеъдоди худ талош меварзанд, дар омузиши фан ба комёбй ноил мегарданд. Мушохидакорй, муносибати нисбатан тахаммулпазирона ба нуктаи назари алтернативй ба рох монда мешавад, ки ин барои ташаккули чунин салохиятмандии умумифархангй мисли омодагй ба хамкорй бо хамкасбон мусоидат мекунад. Фаъолияти чустучуйй ва ошкоргардонии иктидори ботинй таквият меёбад, чунки хар донишчу барои аз гурух фарк намудан кушиш ба харч медихад. Фаъолияти эчодкорона ба ташаккул ва рушди салохиятхои умумифархангй ва касбй, ки барои амалй гардондани хамкории байнишахсй дар шароити коммуникатсияи байналмилалй заруранд; кобилияти донишчуён чихати бо истифодаи забони хоричй татбик намудани шаклхои гуногуни фаъолият; омодагии онхо ба худинкишофдихй ва худомузй, инчунин баланд бардоштани иктидори эчодии мутахасисисони оянда мусоидат мекунад [1, с.115]. Дар рафти чунин кор донишчуён эчодкорона фикр рондан, тархрезии мустакилонаи амалиёти нуткии худ, пешбинй кардани вариантхои халли масоили таълимй ва касбии дарпешистодаро меомузанд .
Барои ташаккули муваффаконаи фаъолияти эчодии донишчуён факултахои забони англисй ва забонхои романй-германй чихати фаъолияти беруназдарсй бо забони хоричй таваччухи зиёд зохир мекунанд. Фаъолияти эчодкоронаи Донишгохи давлатии омузгории Точикистон ба номи С. Айнй дар холати инкишофи мунтазами сифатй карор дорад. Х,айати кормандон ва донишчуёни донишгох чихати баргузор кардани чорабинихои эчодй дорои иктидори тавонои зехнй-эчодй мебошад. Дар низоми чорабинихои форигасдарсй, ки дар кафедрахои забонхо баргузор мегарданд, бозихо, озмунхо, фестивалхои гуногун, махфилхои шеър, барномахои консертй ва театрикунонидашуда ва гайра чойгохи мухим доранд .
Дар бораи бозй алохдда сухан гуфтан зарур аст. Шавки наврасон ба
бозй дар заминаи якчанд омил: кушиши фахмидани падидаи нав, худро татбик гардондан, дар накши лидер амал кардан ва ба таври одй вактхушй намудан пайдо мегардад [6, с.221].
Фаъолияти эчодкоронаи мухассилин дар бозй, чунон ки равоншиносон зикр мекунанд, метавонад хам ба таври эпизодй, лахзавй ва хам доимй зухур ёбад, дарачаи мухталифи ифоданокиро доро бошад - аз мустакилона ичро кардани коидахои маълум, тахвил додани тарзхои маъмулии фаъолият ба холати нав то коркарди халли нави худвижаи масъалаи бозигй чараён ёбад. Сатхи фаъолияти эчодкоронаи талабагон дар бозй аз сатхи мураккабй, хусусияти бозй, муносибати талабагон ба он, мавкеи калонсолон дар бозй вобаста мебошад. Бозй на танхо таклиди хаёт, балки хамчунин фаъолияти чиддиест, ки ба инкишофи шавку рагбати маърифатомузй, ташаккули арзишдоварихои ахлокй, обутоби ичтимой, банакшагирии фаъолияти худ нигаронида шудааст.
Бахо додани накши бозй мушкил аст. Бозй дар худ имкониятхои аз чахорчубаи коидахои навишташуда бернун баромадан, чахонбинии худро васеъ кардан, хамзамон ба коидахо аз канора нигаристанро фаро мегирад. Бозй ниёзмандиро чихати фаъол, созанда ва мустакил будан конеъ мегардонад ва тахрик мебахшад [7, с.143]. Тагйироти хусусияти бозй дар наврасон аз он иборат аст, ки бозихои бачагона ба замони гузашта интикол меёбанд, дар фаъолияти эчодкорона унсури бозигии наврасон ба мадди охир мегузарад, чустучуйи эчодй, кори чиддии тахлилй ва эчодкорона рохандозй мешавад. Бозй бештар бошуурона ва аз унсурхои маърифативу тарбиявй ганй мегардад. Дар бозихои накшофарй малакахои коммуникативй, ки зимнан ба рохбар макоми пешбаранда чудо карда мешавад, мавриди коркард карор мегиранд.
Барои ошкорсозии иктидори эчодии донишчуён интихоби чунин тарзу усулхо лозим аст, ки онхо хам ба доираи когнитивй ва хам ба доираи аффективй таъсир гузоранд. Бояд ба хисоб гирифт, ки мароку шавки муттасил тагйир меёбад, бознигарии он ба амал меояд, самти
